Samenvatting Bedrijfseconomie voor het besturen van organisaties, ISBN: 9789001900083, Hoofdstuk 1, 2, 3 §1 t/m 3, 4 §1 t/m 3, h9 §1 t/m 4, 10 §1 t/m 3, 11 §1 t/m 5, 12 §1 t/m 12 Financieel Management

Hoofdstuk 1 Betekenis van de bedrijfseconomie
1.1 Economie en bedrijfseconomie
Economie = De wetenschap die het keuzegedrag van de mens bestudeert.

Schaarste = Middelen zijn onvoldoende om in alle behoeften te voorzien.

Economische wetenschap = Bestudeert het handelen van mensen dat gericht is op het verminderen
van de schaarste/vergroting welvaart.

Economisch principe:
- Met de beschikbare middelen probeert men zo veel mogelijk behoeften te bevredigen;
- Opoffering van zo min mogelijk middelen.

Welvaart = De mate waarin de mens in staat is zijn behoeften te bevredigen met de beschikbare
middelen.

Algemene economie = Bestudeert het economisch handelen van de volkshuisvesting (maatschappij)
als geheel.

Bedrijfseconomie = Bestudeert het economisch handelen van individuen in de
bedrijfshuishoudingen:
- Financial accounting = externe verslaglegging: info buiten organisatie > belangstellenden.
- Management accounting = interne verslaglegging: info binnen organisatie > managers.
- Financiering = Eigen vermogen (EV), vreemd vermogen (VV), financiële vergoedingen die de
verstrekkers eisen.

Eigen vermogen = Vermogen afkomstig van de eigenaren van het bedrijf.
Vreemd vermogen = Vermogen afkomstig van anderen dan de eigenaren van het bedrijf, zoals
banken.

Bedrijfsadministratie = Vastleggen en verwerken van financiële en niet-financiële gegevens.
- Vastleggen financiële gegevens > Financiële administratie/boekhouden
- Niet-financiële gegevens > ziektedagen, verjaardagen, datum indiensttreding.
- Managementinformatie > ondersteunend aan de management accounting en financial
accounting.

Commerciële economie = De economische wetenschap die zich bezighoudt met het handelen van
consumenten.

Ondernemersvertrouwen in de economie > omvang productie, aantal nieuwe orders,
werkgelegenheid, levertijden en ingekochte voorraden.

1.2 Bedrijfshuishouding
Bedrijfshuishouding = Een financieel-economisch zelfstandige productieorganisatie.
↓
Productie(proces) = Omzetten van productiemiddelen (input) in producten/diensten en het (output).
↓
Omzettingsproces = primaire proces

Productiemiddelen (nodig voor productie) = arbeid, machines, grondstoffen en energie.

,Consumptie = Het rechtstreeks gebruik van goederen en/of diensten voor de bevrediging van
behoeften > kapper produceert, klant consumeert.

Productievormen:
 Uiterlijke vormverandering > door industriële bedrijven;
 Verhandeling van goederen > door handelsondernemingen;
 Verplaatsing van goederen > door transportondernemingen;
 Opslag van goederen > door pakhuizen
 Dienstverlening > bijvoorbeeld Kantoormanager 2.0

Organisatie = Samenwerkingsverband tussen personen (participanten) met het doel hun
persoonlijke belangen te bevorderen.

Goederenstroom = de stroom van productiemiddelen en producten binnen een onderneming.

Primaire proces = omzettingsproces > geldstromen uit primaire proces: primaire geldstromen
Tekort aan financiële middelen > vermogensmarkt: EV (aandelen en dividend), VV (lening, aflossen,
interest, rekening-courant). ↓
Secundaire geldstromen = ontvangst van eigen en/of vreemd
vermogen, aflossing, interest en dividend.

Dividend = Het deel van de winst van een onderneming dat wordt uitgekeerd aan aandeelhouders.
Interest = Rente die betaald moet worden aan de geldverstrekker, beloning voor verschaffen van VV.

Markt:
- Concrete markt > (geografische plaats) winkel in de stad
- Abstracte markt > vraag en aanbod > prijs van product tot stand komt

Liquide middelen = (Kas + bank) Kassaldo en positieve saldo van de bankrekening (rekening-
courant).

Valutarisico = De gevolgen van veranderingen in de wisselkoers voor de resultaten van een
onderneming.

Bedrijfshuishouding economisch zelfstandig:
Beginvoorraad liquide middelen + ingaande geldstromen op langer termijn groter dan of gelijk aan
uitgaande geldstromen.

Onderneming: Bedrijfshuishouding particuliere sector > niet-overheidsbedrijf:
- Risico omzettingsproces > uitgaven/ontvangsten onzeker;
- Zo hoog mogelijke rentabiliteit over het geïnvesteerde vermogen gestreefd.

Productieorganisatie:
 Financieel economisch zelfstandig (bedrijfshuishouding): - Particulier: onderneming
- Overheid: Overheidsbedrijf
 Financieel economisch onzelfstandig: - Particulier: non-profitorganisatie
- Overheid: Overheidsdienst

Privatisering = Overheidsbedrijf wordt onderneming > zelf prijzen vaststellen.

Marktwerking = Afnemer kan zelf beslissen van welke producent hij producten afneemt.
1.3 Doelstellingen van organisaties

, Strategie = uitwerking van doelstellingen (in één duidelijke zin beschreven).
Uitwerking strategie: operationele doelen > hiervan ondernemingsplan opstellen.

Dynamisch ondernemen = Bedreiging wordt een kans, reageren op veranderingen in de markt.

1.4 Concurrentieverhoudingen
5 krachten model Porter (soort concurrentie): > blz. 45.
1. Concurrentie tussen de huidige aanbieders binnen de branche (interne concurrentie);
2. Macht van leveranciers (externe concurrentie);
3. Macht van afnemers (externe concurrentie);
4. Mate waarin substituten en complementaire goederen verkrijgbaar zijn (potentiële
concurrentie);
5. Dreiging van nieuwe toetreders (aanbieders) op de markt (potentiële concurrentie).

Marktvormen:
 Monopolie = één aanbieder, alleenrecht door overheid, patent/octrooi, zelf prijzen
vaststellen;
 Oligopolie = enkele bedrijven overgrote gedeelte markt in handen, concurrerende prijzen,
verschillen (vormgeving, kwaliteit, merkimago of service), zelfde product (vb banken,
oliemaatschappijen);
 Monopolistische concurrentie = veel aanbieders, vergelijkbaar maar afwijkend product (vb
kleding);
 Volledige mededinging = veel aanbieders, veel vragers, homogeen product (vb suiker).

Hoofdstuk 2 Ondernemingsvormen

2.1 Persoonlijke en onpersoonlijke ondernemingsvormen
Rechtspersoon = zelfstandig lichaam met eigen rechten en plichten én een afzonderlijk vermogen
(nv, bv, vereniging, stichting),
Natuurlijke persoon = met privévermogen aansprakelijk voor de schulden van de onderneming
(eenmanszaak, maatschap, vof, cv).

Welke ondernemingsvorm en waarom?
 Aansprakelijkheid > rechts/natuurlijke persoon;
 Continuïteit;
 Mogelijkheden om vermogen aan te trekken;
 Publiceren van financiële gegevens;
 Fiscale aspecten (omvang van te betalen belastingen).

Ondernemingsvorm = Juridische vorm waarin de onderneming wordt gedreven.

2.2 Eenmanszaak
Eenmanszaak = Eigendom en leiding bij één persoon:
o Aansprakelijkheid: eigenaar met totale vermogen aansprakelijk voor schulden.
o Wet beperkte gemeenschap van goederen: trouwen/geregistreerd partnerschap zonder vooraf
huwelijkse voorwaarden = algehele gemeenschap van goederen > partner ook aansprakelijk
voor schulden van de onderneming.
o Aantrekken van vermogen: Externe financiers VV letten op > winstverwachtingen onderneming,
omvang EV onderneming, privévermogen eigenaar, beschikbaar zijn van onderpanden.
o Publicatieplicht: Hoeft niet te publiceren > voordeel concurrentie heeft geen inzicht in behaalde
resultaten.