Er zijn 20 verschillende aminozuren. Vetten:
H11 Voeding Volwassenen kunnen 12 van deze aminozuren ◈ Brandstof: Bij de verbranding van
11.2 Voedingsmiddelen en zelf aanmaken. De overige 8 kunnen niet of vetten komt energie vrij.
voedingsstoffen onvoldoende in het lichaam worden gevormd. ◈ Bouwstof: Fosfolipiden (vetachtige
Voedingsmiddelen: Alles wat je eet of Dit zijn essentiële aminozuren. stoffen) vormen een bestanddeel
drinkt. van membranen.
Koolhydraten: ◈ Opgebouwd uit een glycerolmolecuul en drie
Voedingsstoffen: ◈ Brandstof: Door vetzuurmoleculen.
◈ Eiwitten (proteïnen) koolhydraten te eten kun je in ◈ Ingedeeld in:
◈ Koolhydraten het grootste deel van je energiebehoefte ▹Verzadigd vetzuur: Bevorderen de afzetting
◈ Vetten (lipiden) voorzien. van cholesterol tegen de binnenwand van
◈ Water ◈ Bouwstof: Er zitten koolhydraten in DNA en bloedvaten waardoor ze nauwer worden. Dit
◈ Mineralen (zouten) celmembranen bevatten eiwitmoleculen met
kan leiden tot hart- en vaatziekten.
koolhydraatketens.
Bouwstoffen: Voedingsstoffen die worden ◈ Ingedeeld in:
gebruikt bij de vorming van cellen en ▹Monosachariden (suiker)
weefsels. ▹Disachariden (suiker)
Brandstoffen: Voedingsstoffen die energie
▹Polysachariden (zetmeel)
kunnen leveren.
◈ Te veel koolhydraten?
Eiwitten: ▹Een klein deel wordt omgezet in glycogeen
◈ Bouwstof: Eiwitten zijn wat wordt opgeslagen in de lever en in de
o.a. bestanddelen van het spieren. ▹Onverzadigd vetzuur: Verminderen de
cytoskelet en tussencelstof. Ze zijn ▹Het grootste deel wordt omgezet in vet en afzetting van cholesterol en kunnen er zelfs
betrokken bij transport van stoffen, opgeslagen in de huid of rondom organen. voor zorgen dat het afgezette cholesterol in de
celcommunicatie en chemische reacties. bloedvaten minder wordt.
◈ Zijn opgebouwd uit aan elkaar gekoppelde
Voedingsvezels: Stoffen die niet door enzymen ◈ Te veel vet?
aminozuren. Tijdens de eiwitsynthese
uit het verteringsstelsel van de mens worden Dan wordt het opgeslagen als reserve
worden deze aan elkaar gekoppeld.
verteerd. Het zijn vooral koolhydraten energiebron onder de huid en rondom je
afkomstig uit de celwanden van plantaardige organen.
Essentiële aminozuren: Aminozuren die je
voedingsmiddelen. Ze bevorderen de
lichaam niet zelf kan aanmaken.
darmwerking en de stoelgang.
Essentiële vetzuren: Vetzuren die je lichaam
niet zelf kan aanmaken.
, Water: Vitaminen: 11.3 Gezonde voeding
◈ Bouwstof: Water is een bouwstof voor Organische stoffen die je nodig hebt om De basis van goede voeding is variatie.
je lichaamscellen. gezond te blijven
◈ Oplosmiddel: Water is een ◈ Vaak bestanddelen van enzymen. Schijf van Vijf:
oplosmiddel voor allerlei stoffen. ◈ Behalve vitamine K, kunnen vitaminen niet in ◈ Groente en fruit
◈ Smeer- en bereidingsvetten
◈ Transportmiddel: Water is een je lichaam worden gevormd.
◈ Vis, peulvruchten, vlees, ei, noten en zuivel
transportmiddel o.a. in bloed. ◈ Belangrijke vitaminen: ◈ Brood, graanproducten en aardappelen
◈ Water speelt ook een belangrijke rol bij de ▹Vitamine A ◈ Dranken
regeling van de lichaamstemperatuur. Door ▹Vitamine B
▹Vitamine C
verdamping van het water uit zweet koelt het
▹Vitamine D
lichaam af.
▹Vitamine K
Mineralen: Vitamine-B-complex: Verzamelnaam voor
Je hebt dagelijks allerlei acht in water oplosbare vitaminen: B1, B2, B3,
soorten mineralen in kleine B5, B6, B11, B12.
hoeveelheden nodig.
◈ Bouwstof: Sommige Provitamine: Een stof die kan worden omgezet
mineralen worden gebruikt in een vitamine.
als bouwstof.
◈ Elementen in mineralen Gebreksziekten: Ziekten die kunnen ontstaan
die je voeding moet bevatten: bij een tekort aan vitaminen.
▹Calcium (voor goede ontwikkeling van
beenweefsel)
▹Kalium
▹Ijzer (voor de vorming van hemoglobine De hoeveelheid voedsel die je nodig heb is
dat in rode bloedcellen zit en vooral afhankelijk van je energiebehoefte.
verantwoordelijk is voor het
Basale stofwisseling: De energiebehoefte in
zuurstoftransport)
rust. Dit is afhankelijk van geslacht, leeftijd,
milieutemperatuur en lichaamsgewicht.
Spoorelementen: Elementen die je in zeer
geringe hoeveelheden nodig hebt zoals fluor, Bij activiteit is de energiebehoefte afhankelijk
fosfor, jood, magnesium en zwavel. van lichamelijke inspanning.
H11 Voeding Volwassenen kunnen 12 van deze aminozuren ◈ Brandstof: Bij de verbranding van
11.2 Voedingsmiddelen en zelf aanmaken. De overige 8 kunnen niet of vetten komt energie vrij.
voedingsstoffen onvoldoende in het lichaam worden gevormd. ◈ Bouwstof: Fosfolipiden (vetachtige
Voedingsmiddelen: Alles wat je eet of Dit zijn essentiële aminozuren. stoffen) vormen een bestanddeel
drinkt. van membranen.
Koolhydraten: ◈ Opgebouwd uit een glycerolmolecuul en drie
Voedingsstoffen: ◈ Brandstof: Door vetzuurmoleculen.
◈ Eiwitten (proteïnen) koolhydraten te eten kun je in ◈ Ingedeeld in:
◈ Koolhydraten het grootste deel van je energiebehoefte ▹Verzadigd vetzuur: Bevorderen de afzetting
◈ Vetten (lipiden) voorzien. van cholesterol tegen de binnenwand van
◈ Water ◈ Bouwstof: Er zitten koolhydraten in DNA en bloedvaten waardoor ze nauwer worden. Dit
◈ Mineralen (zouten) celmembranen bevatten eiwitmoleculen met
kan leiden tot hart- en vaatziekten.
koolhydraatketens.
Bouwstoffen: Voedingsstoffen die worden ◈ Ingedeeld in:
gebruikt bij de vorming van cellen en ▹Monosachariden (suiker)
weefsels. ▹Disachariden (suiker)
Brandstoffen: Voedingsstoffen die energie
▹Polysachariden (zetmeel)
kunnen leveren.
◈ Te veel koolhydraten?
Eiwitten: ▹Een klein deel wordt omgezet in glycogeen
◈ Bouwstof: Eiwitten zijn wat wordt opgeslagen in de lever en in de
o.a. bestanddelen van het spieren. ▹Onverzadigd vetzuur: Verminderen de
cytoskelet en tussencelstof. Ze zijn ▹Het grootste deel wordt omgezet in vet en afzetting van cholesterol en kunnen er zelfs
betrokken bij transport van stoffen, opgeslagen in de huid of rondom organen. voor zorgen dat het afgezette cholesterol in de
celcommunicatie en chemische reacties. bloedvaten minder wordt.
◈ Zijn opgebouwd uit aan elkaar gekoppelde
Voedingsvezels: Stoffen die niet door enzymen ◈ Te veel vet?
aminozuren. Tijdens de eiwitsynthese
uit het verteringsstelsel van de mens worden Dan wordt het opgeslagen als reserve
worden deze aan elkaar gekoppeld.
verteerd. Het zijn vooral koolhydraten energiebron onder de huid en rondom je
afkomstig uit de celwanden van plantaardige organen.
Essentiële aminozuren: Aminozuren die je
voedingsmiddelen. Ze bevorderen de
lichaam niet zelf kan aanmaken.
darmwerking en de stoelgang.
Essentiële vetzuren: Vetzuren die je lichaam
niet zelf kan aanmaken.
, Water: Vitaminen: 11.3 Gezonde voeding
◈ Bouwstof: Water is een bouwstof voor Organische stoffen die je nodig hebt om De basis van goede voeding is variatie.
je lichaamscellen. gezond te blijven
◈ Oplosmiddel: Water is een ◈ Vaak bestanddelen van enzymen. Schijf van Vijf:
oplosmiddel voor allerlei stoffen. ◈ Behalve vitamine K, kunnen vitaminen niet in ◈ Groente en fruit
◈ Smeer- en bereidingsvetten
◈ Transportmiddel: Water is een je lichaam worden gevormd.
◈ Vis, peulvruchten, vlees, ei, noten en zuivel
transportmiddel o.a. in bloed. ◈ Belangrijke vitaminen: ◈ Brood, graanproducten en aardappelen
◈ Water speelt ook een belangrijke rol bij de ▹Vitamine A ◈ Dranken
regeling van de lichaamstemperatuur. Door ▹Vitamine B
▹Vitamine C
verdamping van het water uit zweet koelt het
▹Vitamine D
lichaam af.
▹Vitamine K
Mineralen: Vitamine-B-complex: Verzamelnaam voor
Je hebt dagelijks allerlei acht in water oplosbare vitaminen: B1, B2, B3,
soorten mineralen in kleine B5, B6, B11, B12.
hoeveelheden nodig.
◈ Bouwstof: Sommige Provitamine: Een stof die kan worden omgezet
mineralen worden gebruikt in een vitamine.
als bouwstof.
◈ Elementen in mineralen Gebreksziekten: Ziekten die kunnen ontstaan
die je voeding moet bevatten: bij een tekort aan vitaminen.
▹Calcium (voor goede ontwikkeling van
beenweefsel)
▹Kalium
▹Ijzer (voor de vorming van hemoglobine De hoeveelheid voedsel die je nodig heb is
dat in rode bloedcellen zit en vooral afhankelijk van je energiebehoefte.
verantwoordelijk is voor het
Basale stofwisseling: De energiebehoefte in
zuurstoftransport)
rust. Dit is afhankelijk van geslacht, leeftijd,
milieutemperatuur en lichaamsgewicht.
Spoorelementen: Elementen die je in zeer
geringe hoeveelheden nodig hebt zoals fluor, Bij activiteit is de energiebehoefte afhankelijk
fosfor, jood, magnesium en zwavel. van lichamelijke inspanning.
