1
Samenvatting Inkoop
Inkoop in strategisch perspectief
Hoofdstukken:
H3. Management van Inkoop
H5. Inkoopanalyse en -strategie
H8. Contractbeheer en leveranciersmanagement
H9. Risico- en stakeholdermanagement
Inhoud
H3 Management van inkoop..................................................................................................................3
3.2 Primaire taken en verantwoordelijkheden...................................................................................3
3.3 Professionalisering van inkoop: enkele principes.........................................................................3
3.4 Elementen van het inkoopmanagementproces............................................................................4
3.5 Inkoopontwikkelingsmodel...........................................................................................................7
3.6 Op weg naar Purchasing Excellence............................................................................................10
3.7 Business gedreven inkoop..........................................................................................................12
3.8 Enkele praktijkobservaties..........................................................................................................13
H5 Inkoopanalyse en -strategie............................................................................................................13
5.2 Voorbereiding, inkoopmarktonderzoek en de rol van internet..................................................13
5.3 Inkooponderzoek: interne analyses............................................................................................14
5.4 Inkoopmarktonderzoek: Externe analyses..................................................................................14
5.5 Category sourcing plan...............................................................................................................17
5.6 Zeven strategische vragen..........................................................................................................17
5.7 Een pragmatische aanpak: betere resultaten van leveranciers..................................................18
H8 Contractbeheer en leveranciersmanagement.................................................................................19
8.2 Begrippen en definities...............................................................................................................19
, 2
8.3 De relevantie van goed beheer...................................................................................................20
8.4 Contractbeheer...........................................................................................................................20
8.5 Prestatiemanagement................................................................................................................21
8.6 Inkoopportfoliomanagement: vier basisstrategieën...................................................................23
8.7 Hoe leveranciers hun klanten segmenteren: de accountportfolio..............................................24
8.8 Ketensamenwerking en partnerschap........................................................................................25
H9 Risico- en stakeholdermanagement................................................................................................26
9.1 Introductie..................................................................................................................................26
9.2 Stakeholdermanagement: definitie en begrippen......................................................................26
9.3 Inkopen doet u niet alleen: de stakeholders van inkoop............................................................27
9.4 Stakeholders detecteren en managen........................................................................................27
9.5 Risicomanagement: definities en begrippen...............................................................................28
9.6 Risicomanagementproces en risico-identificatie........................................................................28
9.7 Welke risico’s gaan we managen en hoe?..................................................................................30
Bron......................................................................................................................................................31
, 3
H3 MANAGEMENT VAN INKOOP
Dit hoofdstuk gaat over de primaire taken en verantwoordheden van de inkooporganisatie.
3.2 PRIMAIRE TAKEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN
Een inkooporganisatie heeft vier primaire taken:
1. Operationele excellentie: verzekeren van foutloze en tijdige levering van producten en diensten.
De inkoopfunctie heeft primair een voorzienings- of beschikbaarheidstaak: de levering van goederen
en diensten moet zodanig plaatsvinden dat het bedrijfsproces ongestoord doorgang kan vinden.
2. Realiseren van inkoopbesparingen: inkoop heeft een belangrijke invloed (hefboomwerking) op
het financiële resultaat van de onderneming. Een besparing van inkoop kan het rendement op het
geïnvesteerde vermogen van de onderneming aanzienlijk verbeteren (productiekosten verlagen,
ketenkosten verlagen en/of transactiekosten verlagen).
3. Verminderen van risico’s in de toeleveringsketen: deze taak heeft betrekking op de vermindering
van de strategische kwetsbaarheid van de organisatie op haar inkoopmarkten. Monopoliesituaties
van de zijde van leveranciers moeten worden voorkomen.
4. Bijdragen aan innovatie en waardecreatie: inkoop kan ook bijdragen aan innovatie en verbetering
van de waardepositie van de organisatie in de relatie tot haar afnemers en daarmee bijdragen aan
omzetgroei. Leveranciers zijn een belangrijke bron voor innovatie.
3.3 PROFESSIONALISERING VAN INKOOP: ENKELE PRINCIPES
Een optimaal inkoopbesluit sluit aan op de wensen en verlangens van interne gebruikers. Het
inkoopbeleid moet de doelstellingen van marketing en verkoop, productie en logistiek, financiën en
administratie, ondersteunen. En tot slotte moet het inkoopbeleid bijdragen aan de verbetering van
het ondernemingsresultaat.
Businessoriëntatie
Het belangrijkste doel van een klantgericht verkoopbeleid is om de door de klant gevoelde behoeften
te identificeren en analyseren (marktonderzoek).
Crossfunctionele benadering
Inkoopbeslissingen moeten genomen te worden, rekening houdend met de effecten van deze
beslissingen op de overige bedrijfsactiviteiten (zoals voorraadbeheer, productieplanning, onderhoud
en transport).
, 4
Resultaatgerichtheid
De inkoper dient een gezond tegenspel te geven ten opzichte van interne klanten. Dit tegenspel richt
zich vooral op het verhogen van het kostenbewustzijn binnen de onderneming, het verbeteren van
de prijs-kwaliteitverhouding van de aangekochte materialen en diensten en het verbeteren van de
leveranciersprestaties.
3.4 ELEMENTEN VAN HET INKOOPMANAGEMENTPROCES
Uitganspunt van het inkoopmanagementproces zijn de missie, de strategie en de doelstellingen van
de organisatie (basis).
Afbeelding 3.2
Missie van de organisatie Algemeen beleid Inkoopbeleid (inkoopstrategie) Inkoopplan
(inkooptactiek)
In inkoopmanagement kunnen we de volgende elementen onderscheiden
Inkoopmarktonderzoek
Doelstellingen inkoopbeleid
Inkoopstrategie
Inkoopplanning
Implementatie
Controle en evaluatie
Afbeelding 3.3 geeft het
inkoopmanagementproces
modelmatig weer. Het idee
achter dit model is dat het een
gesloten systeem vormt. Indien
alle activiteiten worden
uitgevoerd, is er sprake van
een eenduidige sturing van
inkoopactiviteiten.
Samenvatting Inkoop
Inkoop in strategisch perspectief
Hoofdstukken:
H3. Management van Inkoop
H5. Inkoopanalyse en -strategie
H8. Contractbeheer en leveranciersmanagement
H9. Risico- en stakeholdermanagement
Inhoud
H3 Management van inkoop..................................................................................................................3
3.2 Primaire taken en verantwoordelijkheden...................................................................................3
3.3 Professionalisering van inkoop: enkele principes.........................................................................3
3.4 Elementen van het inkoopmanagementproces............................................................................4
3.5 Inkoopontwikkelingsmodel...........................................................................................................7
3.6 Op weg naar Purchasing Excellence............................................................................................10
3.7 Business gedreven inkoop..........................................................................................................12
3.8 Enkele praktijkobservaties..........................................................................................................13
H5 Inkoopanalyse en -strategie............................................................................................................13
5.2 Voorbereiding, inkoopmarktonderzoek en de rol van internet..................................................13
5.3 Inkooponderzoek: interne analyses............................................................................................14
5.4 Inkoopmarktonderzoek: Externe analyses..................................................................................14
5.5 Category sourcing plan...............................................................................................................17
5.6 Zeven strategische vragen..........................................................................................................17
5.7 Een pragmatische aanpak: betere resultaten van leveranciers..................................................18
H8 Contractbeheer en leveranciersmanagement.................................................................................19
8.2 Begrippen en definities...............................................................................................................19
, 2
8.3 De relevantie van goed beheer...................................................................................................20
8.4 Contractbeheer...........................................................................................................................20
8.5 Prestatiemanagement................................................................................................................21
8.6 Inkoopportfoliomanagement: vier basisstrategieën...................................................................23
8.7 Hoe leveranciers hun klanten segmenteren: de accountportfolio..............................................24
8.8 Ketensamenwerking en partnerschap........................................................................................25
H9 Risico- en stakeholdermanagement................................................................................................26
9.1 Introductie..................................................................................................................................26
9.2 Stakeholdermanagement: definitie en begrippen......................................................................26
9.3 Inkopen doet u niet alleen: de stakeholders van inkoop............................................................27
9.4 Stakeholders detecteren en managen........................................................................................27
9.5 Risicomanagement: definities en begrippen...............................................................................28
9.6 Risicomanagementproces en risico-identificatie........................................................................28
9.7 Welke risico’s gaan we managen en hoe?..................................................................................30
Bron......................................................................................................................................................31
, 3
H3 MANAGEMENT VAN INKOOP
Dit hoofdstuk gaat over de primaire taken en verantwoordheden van de inkooporganisatie.
3.2 PRIMAIRE TAKEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN
Een inkooporganisatie heeft vier primaire taken:
1. Operationele excellentie: verzekeren van foutloze en tijdige levering van producten en diensten.
De inkoopfunctie heeft primair een voorzienings- of beschikbaarheidstaak: de levering van goederen
en diensten moet zodanig plaatsvinden dat het bedrijfsproces ongestoord doorgang kan vinden.
2. Realiseren van inkoopbesparingen: inkoop heeft een belangrijke invloed (hefboomwerking) op
het financiële resultaat van de onderneming. Een besparing van inkoop kan het rendement op het
geïnvesteerde vermogen van de onderneming aanzienlijk verbeteren (productiekosten verlagen,
ketenkosten verlagen en/of transactiekosten verlagen).
3. Verminderen van risico’s in de toeleveringsketen: deze taak heeft betrekking op de vermindering
van de strategische kwetsbaarheid van de organisatie op haar inkoopmarkten. Monopoliesituaties
van de zijde van leveranciers moeten worden voorkomen.
4. Bijdragen aan innovatie en waardecreatie: inkoop kan ook bijdragen aan innovatie en verbetering
van de waardepositie van de organisatie in de relatie tot haar afnemers en daarmee bijdragen aan
omzetgroei. Leveranciers zijn een belangrijke bron voor innovatie.
3.3 PROFESSIONALISERING VAN INKOOP: ENKELE PRINCIPES
Een optimaal inkoopbesluit sluit aan op de wensen en verlangens van interne gebruikers. Het
inkoopbeleid moet de doelstellingen van marketing en verkoop, productie en logistiek, financiën en
administratie, ondersteunen. En tot slotte moet het inkoopbeleid bijdragen aan de verbetering van
het ondernemingsresultaat.
Businessoriëntatie
Het belangrijkste doel van een klantgericht verkoopbeleid is om de door de klant gevoelde behoeften
te identificeren en analyseren (marktonderzoek).
Crossfunctionele benadering
Inkoopbeslissingen moeten genomen te worden, rekening houdend met de effecten van deze
beslissingen op de overige bedrijfsactiviteiten (zoals voorraadbeheer, productieplanning, onderhoud
en transport).
, 4
Resultaatgerichtheid
De inkoper dient een gezond tegenspel te geven ten opzichte van interne klanten. Dit tegenspel richt
zich vooral op het verhogen van het kostenbewustzijn binnen de onderneming, het verbeteren van
de prijs-kwaliteitverhouding van de aangekochte materialen en diensten en het verbeteren van de
leveranciersprestaties.
3.4 ELEMENTEN VAN HET INKOOPMANAGEMENTPROCES
Uitganspunt van het inkoopmanagementproces zijn de missie, de strategie en de doelstellingen van
de organisatie (basis).
Afbeelding 3.2
Missie van de organisatie Algemeen beleid Inkoopbeleid (inkoopstrategie) Inkoopplan
(inkooptactiek)
In inkoopmanagement kunnen we de volgende elementen onderscheiden
Inkoopmarktonderzoek
Doelstellingen inkoopbeleid
Inkoopstrategie
Inkoopplanning
Implementatie
Controle en evaluatie
Afbeelding 3.3 geeft het
inkoopmanagementproces
modelmatig weer. Het idee
achter dit model is dat het een
gesloten systeem vormt. Indien
alle activiteiten worden
uitgevoerd, is er sprake van
een eenduidige sturing van
inkoopactiviteiten.
