Samenvatting Het woord aan de verbeelding
Jan van Rosmalen – Integrale opdracht
Inhoudsopgave
Samenvatting Het woord aan de verbeelding....................................................................................1
Hoofdstuk 1.......................................................................................................................................3
Instrumentele wijze............................................................................................................................4
Speelsheid..........................................................................................................................................4
Spelletjes (games)..............................................................................................................................4
Kenmerken speelse intentie:...............................................................................................................4
Spontaniteit...................................................................................................................................4
Intrinsieke motivatie......................................................................................................................4
Autothelisch karakter.....................................................................................................................4
Interne locus of control..................................................................................................................4
Grote betrokkenheid en concentratie............................................................................................5
Positief gevoel................................................................................................................................5
Besef van een andere werkelijkheid..............................................................................................5
Verschijningsvormen van spel:...........................................................................................................5
Sensopatisch spel...........................................................................................................................5
Receptief spel................................................................................................................................5
Oefenspel.......................................................................................................................................6
Symbolisch spel..............................................................................................................................6
Constructie spel.............................................................................................................................6
Regelspel........................................................................................................................................6
Van speelsheid tot kunstzinnige activiteiten......................................................................................6
Hoofdstuk 2.......................................................................................................................................6
Spel en adaptatie theorie...................................................................................................................6
Assimilatie......................................................................................................................................6
Accommodatie...............................................................................................................................7
De vier manieren van accommoderen volgens Piaget........................................................................7
Exploratie.......................................................................................................................................7
Nadenken.......................................................................................................................................8
Imitatie...........................................................................................................................................8
Overdracht van informatie.............................................................................................................8
Spel en psychoanalyse........................................................................................................................8
Spel en activatietheorie......................................................................................................................8
Discrepantiehypothese..................................................................................................................9
Kwaliteit van prikkeling......................................................................................................................9
Intensiteit.......................................................................................................................................9
Betekenis.....................................................................................................................................10
Variatie.........................................................................................................................................10
Functie van exploratie......................................................................................................................10
De thermostaatfunctie van spel.......................................................................................................10
Hoofdstuk 3.....................................................................................................................................10
Vrijplaats..........................................................................................................................................10
Spontane vrijplaats...........................................................................................................................10
Sociaal-culturele vrijplaats...............................................................................................................11
Communitas.................................................................................................................................11
, Kenmerken van een vrijplaats..........................................................................................................11
Vrijheid en gebondenheid: aanwezigheid en besef van een niet alledaagse betekeniscontext...11
Heldere afbakening door regels (verwachtingen), tijd en ruimte................................................11
Een bepaald spanningsverloop en afloop in zichzelf....................................................................11
Een legitimerende en verbindende communitas.........................................................................12
Het doen ontstaan van netwerken..............................................................................................12
Verbondenheid met een (sub)cultuur..........................................................................................12
Hoofdstuk 4.....................................................................................................................................12
Entropie............................................................................................................................................12
Flow (optimale hier en nu ervaring).................................................................................................12
Kenmerken van flow.........................................................................................................................12
Optimaal evenwicht tussen uitdaging en vaardigheden..............................................................12
Duidelijke doelen en feedback.....................................................................................................12
Activiteit en bewustzijn vallen samen..........................................................................................13
Geen zelfbewustzijn.....................................................................................................................13
Volledige concentratie en handelingen en stimulusveld..............................................................13
Gevoel van volledige controle......................................................................................................13
Geen besef van tijd......................................................................................................................13
Functies en voorwaarden.................................................................................................................13
Flow diagram...................................................................................................................................13
Correctie en anticipatiemechanismen..............................................................................................14
Gevaren van flow.............................................................................................................................14
Hoofdstuk 5.....................................................................................................................................14
Arrangeren.......................................................................................................................................14
Appels en appelwaarden (figuur 5.3)...............................................................................................14
Appel op zintuigen.......................................................................................................................14
Hoofd (cognitief appel)................................................................................................................14
Hart (intresse)..............................................................................................................................14
Handen (sociaal appel).................................................................................................................14
Samen (sociaal appel)..................................................................................................................14
Intuïtie (contact met innerlijke wijsheid).....................................................................................15
Soorten structuur/structurering.......................................................................................................15
Waarnemingsstructuur................................................................................................................15
Cognitieve structuur....................................................................................................................15
Sociale structuur..........................................................................................................................15
Handelingsstructuur.....................................................................................................................15
Normatieve structuur..................................................................................................................15
Cognitieve prothesen........................................................................................................................15
Behoeften hiërarchie van Maslow....................................................................................................15
Figuur 5.3.........................................................................................................................................16
Figuur 5.6.........................................................................................................................................16
Figuur 5.7.........................................................................................................................................16
Omgaan met behoeften basis..........................................................................................................17
Onderzoek en vrijplaats motivatie, discipline, vaardigheden feedback............................................17
Motivatie (willen).........................................................................................................................17
Discipline (moeten)......................................................................................................................17
Vaardigheden (kunnen)...............................................................................................................17
Feedback (krijgen)........................................................................................................................17
Hoofdstuk 6.....................................................................................................................................17
Betekenisverlening...........................................................................................................................17
, Actualisering................................................................................................................................17
Uitbreiding referentiekader.........................................................................................................18
Herziening van inadequate aspecten van het referentiekader....................................................18
Ervaringsleren..................................................................................................................................18
Praktisch handelingsmodel...............................................................................................................18
Ervaren.........................................................................................................................................18
Terugkijken..................................................................................................................................18
Doordenken.................................................................................................................................18
Beslissen......................................................................................................................................18
Cirkel van Kolb (fig. 6.5)...............................................................................................................18
Transfer (fig. 6.4)..............................................................................................................................19
Hoofdstuk 7.....................................................................................................................................19
Fig 7.1...........................................................................................................................................19
Fig. 7.2..........................................................................................................................................19
Hoofdstuk 8.....................................................................................................................................19
Narratief werken..............................................................................................................................19
Functies narratief werken.................................................................................................................20
Geven van inzicht.........................................................................................................................20
Bewustwording van zichzelf.........................................................................................................20
Identiteitsvorming.......................................................................................................................20
Stabilisering (en verwerking).......................................................................................................20
Bewustwording van het toekomstperspectief.............................................................................20
Narratieve reconstructies.................................................................................................................20
Metaforen........................................................................................................................................20
Pars pro toto....................................................................................................................................20
Ankers..............................................................................................................................................20
Retrieval cue (activeringshint)..........................................................................................................20
Narratieve dialoog............................................................................................................................21
Figuur 8.1.........................................................................................................................................21
Zelfdeterminatietheorie..................................................................................................................21
Autonome motivatie....................................................................................................................21
Gecontroleerde motivatie............................................................................................................21
Interne verplichting......................................................................................................................21
Autonomie...................................................................................................................................22
Competentie................................................................................................................................22
Verbinding (relatie)......................................................................................................................22
Moetivatie....................................................................................................................................22
Musterbation...............................................................................................................................22
Goesting.......................................................................................................................................22
Hoofdstuk 1
Wat is spel?
Spel gebeurd niet alleen in de specifieke context met speelgoed. Spelen gebeurd
voornamelijk buiten deze context.
Jan van Rosmalen – Integrale opdracht
Inhoudsopgave
Samenvatting Het woord aan de verbeelding....................................................................................1
Hoofdstuk 1.......................................................................................................................................3
Instrumentele wijze............................................................................................................................4
Speelsheid..........................................................................................................................................4
Spelletjes (games)..............................................................................................................................4
Kenmerken speelse intentie:...............................................................................................................4
Spontaniteit...................................................................................................................................4
Intrinsieke motivatie......................................................................................................................4
Autothelisch karakter.....................................................................................................................4
Interne locus of control..................................................................................................................4
Grote betrokkenheid en concentratie............................................................................................5
Positief gevoel................................................................................................................................5
Besef van een andere werkelijkheid..............................................................................................5
Verschijningsvormen van spel:...........................................................................................................5
Sensopatisch spel...........................................................................................................................5
Receptief spel................................................................................................................................5
Oefenspel.......................................................................................................................................6
Symbolisch spel..............................................................................................................................6
Constructie spel.............................................................................................................................6
Regelspel........................................................................................................................................6
Van speelsheid tot kunstzinnige activiteiten......................................................................................6
Hoofdstuk 2.......................................................................................................................................6
Spel en adaptatie theorie...................................................................................................................6
Assimilatie......................................................................................................................................6
Accommodatie...............................................................................................................................7
De vier manieren van accommoderen volgens Piaget........................................................................7
Exploratie.......................................................................................................................................7
Nadenken.......................................................................................................................................8
Imitatie...........................................................................................................................................8
Overdracht van informatie.............................................................................................................8
Spel en psychoanalyse........................................................................................................................8
Spel en activatietheorie......................................................................................................................8
Discrepantiehypothese..................................................................................................................9
Kwaliteit van prikkeling......................................................................................................................9
Intensiteit.......................................................................................................................................9
Betekenis.....................................................................................................................................10
Variatie.........................................................................................................................................10
Functie van exploratie......................................................................................................................10
De thermostaatfunctie van spel.......................................................................................................10
Hoofdstuk 3.....................................................................................................................................10
Vrijplaats..........................................................................................................................................10
Spontane vrijplaats...........................................................................................................................10
Sociaal-culturele vrijplaats...............................................................................................................11
Communitas.................................................................................................................................11
, Kenmerken van een vrijplaats..........................................................................................................11
Vrijheid en gebondenheid: aanwezigheid en besef van een niet alledaagse betekeniscontext...11
Heldere afbakening door regels (verwachtingen), tijd en ruimte................................................11
Een bepaald spanningsverloop en afloop in zichzelf....................................................................11
Een legitimerende en verbindende communitas.........................................................................12
Het doen ontstaan van netwerken..............................................................................................12
Verbondenheid met een (sub)cultuur..........................................................................................12
Hoofdstuk 4.....................................................................................................................................12
Entropie............................................................................................................................................12
Flow (optimale hier en nu ervaring).................................................................................................12
Kenmerken van flow.........................................................................................................................12
Optimaal evenwicht tussen uitdaging en vaardigheden..............................................................12
Duidelijke doelen en feedback.....................................................................................................12
Activiteit en bewustzijn vallen samen..........................................................................................13
Geen zelfbewustzijn.....................................................................................................................13
Volledige concentratie en handelingen en stimulusveld..............................................................13
Gevoel van volledige controle......................................................................................................13
Geen besef van tijd......................................................................................................................13
Functies en voorwaarden.................................................................................................................13
Flow diagram...................................................................................................................................13
Correctie en anticipatiemechanismen..............................................................................................14
Gevaren van flow.............................................................................................................................14
Hoofdstuk 5.....................................................................................................................................14
Arrangeren.......................................................................................................................................14
Appels en appelwaarden (figuur 5.3)...............................................................................................14
Appel op zintuigen.......................................................................................................................14
Hoofd (cognitief appel)................................................................................................................14
Hart (intresse)..............................................................................................................................14
Handen (sociaal appel).................................................................................................................14
Samen (sociaal appel)..................................................................................................................14
Intuïtie (contact met innerlijke wijsheid).....................................................................................15
Soorten structuur/structurering.......................................................................................................15
Waarnemingsstructuur................................................................................................................15
Cognitieve structuur....................................................................................................................15
Sociale structuur..........................................................................................................................15
Handelingsstructuur.....................................................................................................................15
Normatieve structuur..................................................................................................................15
Cognitieve prothesen........................................................................................................................15
Behoeften hiërarchie van Maslow....................................................................................................15
Figuur 5.3.........................................................................................................................................16
Figuur 5.6.........................................................................................................................................16
Figuur 5.7.........................................................................................................................................16
Omgaan met behoeften basis..........................................................................................................17
Onderzoek en vrijplaats motivatie, discipline, vaardigheden feedback............................................17
Motivatie (willen).........................................................................................................................17
Discipline (moeten)......................................................................................................................17
Vaardigheden (kunnen)...............................................................................................................17
Feedback (krijgen)........................................................................................................................17
Hoofdstuk 6.....................................................................................................................................17
Betekenisverlening...........................................................................................................................17
, Actualisering................................................................................................................................17
Uitbreiding referentiekader.........................................................................................................18
Herziening van inadequate aspecten van het referentiekader....................................................18
Ervaringsleren..................................................................................................................................18
Praktisch handelingsmodel...............................................................................................................18
Ervaren.........................................................................................................................................18
Terugkijken..................................................................................................................................18
Doordenken.................................................................................................................................18
Beslissen......................................................................................................................................18
Cirkel van Kolb (fig. 6.5)...............................................................................................................18
Transfer (fig. 6.4)..............................................................................................................................19
Hoofdstuk 7.....................................................................................................................................19
Fig 7.1...........................................................................................................................................19
Fig. 7.2..........................................................................................................................................19
Hoofdstuk 8.....................................................................................................................................19
Narratief werken..............................................................................................................................19
Functies narratief werken.................................................................................................................20
Geven van inzicht.........................................................................................................................20
Bewustwording van zichzelf.........................................................................................................20
Identiteitsvorming.......................................................................................................................20
Stabilisering (en verwerking).......................................................................................................20
Bewustwording van het toekomstperspectief.............................................................................20
Narratieve reconstructies.................................................................................................................20
Metaforen........................................................................................................................................20
Pars pro toto....................................................................................................................................20
Ankers..............................................................................................................................................20
Retrieval cue (activeringshint)..........................................................................................................20
Narratieve dialoog............................................................................................................................21
Figuur 8.1.........................................................................................................................................21
Zelfdeterminatietheorie..................................................................................................................21
Autonome motivatie....................................................................................................................21
Gecontroleerde motivatie............................................................................................................21
Interne verplichting......................................................................................................................21
Autonomie...................................................................................................................................22
Competentie................................................................................................................................22
Verbinding (relatie)......................................................................................................................22
Moetivatie....................................................................................................................................22
Musterbation...............................................................................................................................22
Goesting.......................................................................................................................................22
Hoofdstuk 1
Wat is spel?
Spel gebeurd niet alleen in de specifieke context met speelgoed. Spelen gebeurd
voornamelijk buiten deze context.