Hartfalen, PODB, ACS, Astma Cardiale, AP
Opvang en zorgverlening van patiënten met pijn op de borst (Acuut coronair syndroom (ACS),
angina pectoris) en myocardinfarct
Pijn op de borst.
Oorzaken:
Simpel gezegd: alles wat in dat gebied zit kan pijn op de borst geven.
- Hart: acuut coronair syndroom (ACS), angina pectoris, pericarditis
- Vaten: aortadissectie, longembolie
- Maag: reflux
- Oesofagus: oesofagusspasme (reageert ook op NTG)
- Pneumothorax
Angina Pectoris (AP)
Mismatch tussen vraag en aanbod van zuurstof in het hart.
Bijv. vaatvernauwing.
Als je te weinig zuurstof hebt in je lichaam gaat het kapot. Als het kapot gaat is dat pijnlijk.
Pijn bij inspanning meer zuurstof verbruiken.
Oorzaak:
AP: mismatch tussen vraag en aanbod zuurstof in het hart
- zuurstofvraag van het myocard (groter bij inspanning, emoties, koorts)
- zuurstofaanbod aan het myocard (kleiner na een zware maaltijd, bij coronair spasmen en
hartkleplijden).
Oorzaak: meestal obstructief coronairlijden, wat wordt veroorzaakt door atherosclerose.
Typische klachten:
- beklemmende of drukkende pijn op de borst. De pijn kan benauwd gevoel geven, alsof er een
knellende band om de borst zit.
- Pijn straalt soms uit naar de armen, hals, kaak, rug of maagstreek. Kan samen gaan met zweten of
misselijkheid. Een aanval trekt meestal weg in rust of na het innemen van medicijnen (tabletje of
spray onder de tong)
Atypische klachten.
Dit komt vaak voor bij ouderen, vrouwen en mensen met diabetes mellitus.
- Klachten kunnen ook zich anders voordoen. Bij ouder en vrouwen kan dit onduidelijker zijn. Met
suikerziekte kunnen zenuwen zijn aangetast, pijn kan dan anders aanvoelen of zich uiten.
Klassen angina pectoris. Classificatie van de New York Heart Association.
Klasses leren!
- Klasse I: Geen symptomen of beperking bij normale lichamelijke inspanning. Dus geen
vermoeidheid, kortademigheid of pijn op de borst bij inspanning.
- Klasse II: Milde symptomen en enige beperking bij normale lichamelijke inspanning. Geringe
kortademigheid, vermoeidheid of pijn op de borst bij inspanning.
- Klasse III: Belangrijke beperking in de dagelijkse activiteit door symptomen die zich al
voordoen bij beperkte inspanning, zoals vermoeidheid en kortademigheid bij lopen van 20-
100 meter. Alleen rust geeft comfort en in rust geen klachten.
- Klasse IV - Ernstige beperking in activiteit door symptomen die al in rust ontstaan. Bij zeer
geringe inspanning nemen de klachten in ernst toe.
1
, Hartfalen, PODB, ACS, Astma Cardiale, AP
Diagnostiek en behandeling bij Angina Pectoris.
- Bij ACS verdenking spoed naar ziekenhuis.
- Niet medicamenteus:
- lifestyle, roken etc.
- Medicamenteus:
- aanvalsbehandeling (NTG sl/tabl)
- stap 1: bèta blokker onderhoud (metoprolol) of calcium-antagonist (amlodipine)
- soms langer werkend nitraat, of alternatief calcium antagonist.
Medicatie: nitroglycerine: Verwijd je veneuze bloedvaten moet direct werken als het een
probleem in het hart is.
Verpleegkundige interventies Angina Pectoris.
Bij opvang:
- ECG liefst <10min.
- Bewaking.
- goed lopend infuus.
- controles, incl temp en tensie bdz.
- lab afname: bloedbeeld, nierfunctie, CK+MB, troponine T (herhalen +3h) (cardiale markers)
- Het lab kan nog helemaal normaal zijn in het begin, duurt lang voordat markers afwijken.
- evt xthorax
- Pijnstillers geven.
Hoe langer behandeling duurt: hoe meer er kapot gaat als een vat is afgesloten. Een deel van het hart
krijgt geen bloed/zuurstof.
- Troponine is geen enzym maar een eiwit.
Eerst onderzoeken welke van de pijn op de borst het is. Dit onderstaande uitsluiten.
Simpel gezegd: alles wat in dat gebied zit kan pijn op de borst geven.
- hart: acuut coronair syndroom, angina pectoris, pericarditis
- vaten: aortadissectie (li/re bloeddruk, echo), longembolie uitsluiten (d-dimeer, cta)
- maag: reflux (Antagel. Werkt direct. PPI werkt pas na een paar dagen)
- oesofagus: oesofagusspasme (reageert ook op NTG)
- pneumothorax (luisteren, thorax foto)
Acuut coronair syndroom (ACS)
- Vraag verschil in aanbod van zuurstof.
- Ontstaat in rust!
- Ook in rust klopt je hart en heeft het zuurstof nodig. Dit is ook gevaarlijker.
- Acuut myocardinfarct , met of zonder ST-elevatie (STEMIE of non-STEMIE) of instabiele AP.
- ACS: presenteert zich met klachten in rust, meestal door een gedeeltelijke of geheel afgesloten
coronair.
- IAP: wordt gedefinieerd als myocard ischemie in rust of minimale inspanning zonder myocardiale
necrose.
STEMIE = bloedvat volledig afgesloten. Zie je ST-elevaties op ECG.
Non-STEMIE = zie je niet altijd op ECG, niet volledig afgesloten.
2
Opvang en zorgverlening van patiënten met pijn op de borst (Acuut coronair syndroom (ACS),
angina pectoris) en myocardinfarct
Pijn op de borst.
Oorzaken:
Simpel gezegd: alles wat in dat gebied zit kan pijn op de borst geven.
- Hart: acuut coronair syndroom (ACS), angina pectoris, pericarditis
- Vaten: aortadissectie, longembolie
- Maag: reflux
- Oesofagus: oesofagusspasme (reageert ook op NTG)
- Pneumothorax
Angina Pectoris (AP)
Mismatch tussen vraag en aanbod van zuurstof in het hart.
Bijv. vaatvernauwing.
Als je te weinig zuurstof hebt in je lichaam gaat het kapot. Als het kapot gaat is dat pijnlijk.
Pijn bij inspanning meer zuurstof verbruiken.
Oorzaak:
AP: mismatch tussen vraag en aanbod zuurstof in het hart
- zuurstofvraag van het myocard (groter bij inspanning, emoties, koorts)
- zuurstofaanbod aan het myocard (kleiner na een zware maaltijd, bij coronair spasmen en
hartkleplijden).
Oorzaak: meestal obstructief coronairlijden, wat wordt veroorzaakt door atherosclerose.
Typische klachten:
- beklemmende of drukkende pijn op de borst. De pijn kan benauwd gevoel geven, alsof er een
knellende band om de borst zit.
- Pijn straalt soms uit naar de armen, hals, kaak, rug of maagstreek. Kan samen gaan met zweten of
misselijkheid. Een aanval trekt meestal weg in rust of na het innemen van medicijnen (tabletje of
spray onder de tong)
Atypische klachten.
Dit komt vaak voor bij ouderen, vrouwen en mensen met diabetes mellitus.
- Klachten kunnen ook zich anders voordoen. Bij ouder en vrouwen kan dit onduidelijker zijn. Met
suikerziekte kunnen zenuwen zijn aangetast, pijn kan dan anders aanvoelen of zich uiten.
Klassen angina pectoris. Classificatie van de New York Heart Association.
Klasses leren!
- Klasse I: Geen symptomen of beperking bij normale lichamelijke inspanning. Dus geen
vermoeidheid, kortademigheid of pijn op de borst bij inspanning.
- Klasse II: Milde symptomen en enige beperking bij normale lichamelijke inspanning. Geringe
kortademigheid, vermoeidheid of pijn op de borst bij inspanning.
- Klasse III: Belangrijke beperking in de dagelijkse activiteit door symptomen die zich al
voordoen bij beperkte inspanning, zoals vermoeidheid en kortademigheid bij lopen van 20-
100 meter. Alleen rust geeft comfort en in rust geen klachten.
- Klasse IV - Ernstige beperking in activiteit door symptomen die al in rust ontstaan. Bij zeer
geringe inspanning nemen de klachten in ernst toe.
1
, Hartfalen, PODB, ACS, Astma Cardiale, AP
Diagnostiek en behandeling bij Angina Pectoris.
- Bij ACS verdenking spoed naar ziekenhuis.
- Niet medicamenteus:
- lifestyle, roken etc.
- Medicamenteus:
- aanvalsbehandeling (NTG sl/tabl)
- stap 1: bèta blokker onderhoud (metoprolol) of calcium-antagonist (amlodipine)
- soms langer werkend nitraat, of alternatief calcium antagonist.
Medicatie: nitroglycerine: Verwijd je veneuze bloedvaten moet direct werken als het een
probleem in het hart is.
Verpleegkundige interventies Angina Pectoris.
Bij opvang:
- ECG liefst <10min.
- Bewaking.
- goed lopend infuus.
- controles, incl temp en tensie bdz.
- lab afname: bloedbeeld, nierfunctie, CK+MB, troponine T (herhalen +3h) (cardiale markers)
- Het lab kan nog helemaal normaal zijn in het begin, duurt lang voordat markers afwijken.
- evt xthorax
- Pijnstillers geven.
Hoe langer behandeling duurt: hoe meer er kapot gaat als een vat is afgesloten. Een deel van het hart
krijgt geen bloed/zuurstof.
- Troponine is geen enzym maar een eiwit.
Eerst onderzoeken welke van de pijn op de borst het is. Dit onderstaande uitsluiten.
Simpel gezegd: alles wat in dat gebied zit kan pijn op de borst geven.
- hart: acuut coronair syndroom, angina pectoris, pericarditis
- vaten: aortadissectie (li/re bloeddruk, echo), longembolie uitsluiten (d-dimeer, cta)
- maag: reflux (Antagel. Werkt direct. PPI werkt pas na een paar dagen)
- oesofagus: oesofagusspasme (reageert ook op NTG)
- pneumothorax (luisteren, thorax foto)
Acuut coronair syndroom (ACS)
- Vraag verschil in aanbod van zuurstof.
- Ontstaat in rust!
- Ook in rust klopt je hart en heeft het zuurstof nodig. Dit is ook gevaarlijker.
- Acuut myocardinfarct , met of zonder ST-elevatie (STEMIE of non-STEMIE) of instabiele AP.
- ACS: presenteert zich met klachten in rust, meestal door een gedeeltelijke of geheel afgesloten
coronair.
- IAP: wordt gedefinieerd als myocard ischemie in rust of minimale inspanning zonder myocardiale
necrose.
STEMIE = bloedvat volledig afgesloten. Zie je ST-elevaties op ECG.
Non-STEMIE = zie je niet altijd op ECG, niet volledig afgesloten.
2
