Loopbanen – Hoorcollege 1
Loopbaan: ladder je gaat iedere keer een stapje hoger
Wat is een loopbaan?
1. Verwijzing naar vakgebied/professie/werkvelden van persoon. Bv. ‘’Loopbaan in de
advocatuur’’
2. Betekenis van een ontwikkelingsproces of natuurlijk verloop. Bv ‘’De loopbaan van een
crimineel’’
3. Loopbaan/carrière (volksmond): Verticale mobiliteit ofwel opwaartse beweging in hiërarchie
Loopbaan volgens Inkson
- Van de wieg tot het graf
- Niet alleen met betaalde arbeid (vrijwilligerswerk)
- Inkson: De steeds verder uitbreidende reek van werkervaringen, die iemand in de loop van
de tijd opdoet.
Huidige kijk op loopbaanontwikkeling Volgens Annelies van Vianen is loopbaanontwikkeling een
continu proces van integratie van personen en omgevingen.
Een levensloopbaan
Loopbanen in historisch perspectief
1. Loopbaan als erfenis 1890 (de wieg waarin jij geboren werd, bepaalde waarin jij terecht zal
komen, geld en positie van je ouders)
2. Loopbaan en matching 1920
3. Loopbaanfasen 1950
4. Loopbaan als levenscyclus 1970
5. Loopbaanleren en loopbaancompetent gedrag 1990
6. Grenzeloze loopbanen NU
7. Career adaptibility NU
Erfenis en sociale cultuur
- Sociale klasse
- Sociale mobiliteit
- Onderwijs
- Ras
- Gender
- Gender segregatie
Loopbaan als match (vanaf 1920) (Parsons heeft in 1909 de loopbaanbasistheorie opgelegd)
- Matching: Mensen kiezen een beroep dat het dichtste bij hun interesse, eigenschappen en
behoeften ligt
- Individuele verschillend: Ontwikkeling van persoonlijkheidspsychologie
,Loopbaanfasen (vanaf 1950)
- Mensen ontwikkelen zich volgens bepaalde patronen en loopbanen dus ook
- Het leven heeft verschillende fasen
- Fase van het beroep: van opbouw/start tot pensioen
Loopbaan leerprocessen (vanaf 1990)
- Loopbaanleren
- Loopbaancompetent gedrag
- Mensen worden zelf meer verantwoordelijk voor hun eigen loopbaan
Grenzeloze loopbanen
- Letterlijk en figuurlijk
- Internationale carrières
- Over de grenzen van je opleiding, van je oorspronkelijke beroep
- Hybride loopbanen
- Aandacht voor loopbaan coaching
Career adaptibility
- Leren je aan te passen aan veranderende omstandigheden
- De snel veranderende wereld
- Nieuwe kijk op het begrip ‘’passend werk’’
- Nieuwe 21th century skills
Loopbaan – Week 2
Leerdoelen
- Uitleggen dat werk bijdraagt aan het vervullen van basisbehoeften
- Herkennen op welke manier basisbehoeften bij verschillende individuen van belang zijn
- 5 loopbaancompetenties kennen
- Competenties in casuïstiek herkennen
Vianen: verandering in loopbaanbegeleiding
1. Van een stabiel naar een beweeglijk mensbeeld
2. Van een adviesfunctie naar proces
3. Van een lineaire naar een dynamische benadering
4. Van objectieve feiten naar een subjectief beleefde realiteit
,Behoeftepyramide van Maslow
Zelfactualisatie
Aanzien waardering
Sociaal contact
Veiligheid en zekerheid
Eten drinken slapen
Zelf-determinatietheorie
Drie natuurlijke basisbehoeften die, indien deze bevredigd worden, een optimale functionering en
groei van een persoon toestaan:
1. (Loopbaan) Competentie, mensen willen ergens goed in zijn. Dit is aangeleerd en aangeboren. Ze
ervaren positieve gevoelens na het volbrengen van een moeilijke taak (flow) Iets uitdagends doen
en dit realiseren.
Het competentiegevoel hangt af van:
(A) Eigen streefgevoel (zwakke of hoge prestatiegerichtheid)
(B) Oriëntatie: competitief of zelf georiënteerd
Extrinsieke intrinsieke, introjecterend, identificerend, geïntegreerd.
2. (Sociale) verbondenheid
- Mensen willen ‘ergens bijhoren’
- Willen worden geaccepteerd
- Willen zich verbonden voelen met anderen / een organisatie
- Buitengesloten worden heeft ernstige gevolgen voor welzijn van mensen
- Ernst wordt onderschat
- ‘’Cold to hot’’ – empathy gap
3. Autonomie
- Heeft betrekking op de behoefte het werk ZELF te kunnen sturen
- Mensen die werk op eigen wijze kunnen sturen zijn ‘autonoom’ of ‘intrinsiek’ gemotiveerd
- Tegenovergesteld: extrinsieke motivatie (gecontroleerde motivatie)
- Werk verrichten vanwege bijv. een beloning of een sanctie of om anderen te behagen
Mensen zijn nooit alleen maar intrinsiek of extrinsiek gemotiveerd
Motivatie zit tussen intrinsiek en extrinsiek in
Driedeling uit zelfdeterminatietheorie:
a) Geïntrojecteerde motivatie: Keuzes maken uit gevoel van verplichting, voldoen aan
verwachtingen van anderen of perceptie daarvan.
b) Geïdentificeerde motivatie: Motivatie is iets meer ‘eigen’ gemaakt, maar nog niet (volledig)
intrinsiek. Kan beredeneren waarom het nuttig is.
, c) Geïntegreerde motivatie: Is bijna volledig intrinsiek, je wilt iets echt doen omdat het je dichter
brengt bij datgene wat je werkelijk wilt. In dat geval hand je (vrijwel) autonoom.
Intrinsieke doelen
- (Meer) intrinsiek gemotiveerde doelen noemen we ook wel ‘’zelf-concordant’’
- Zelf- concordante doelen sluiten echt aan bij eigen wensen, interesses en waarden
- Autonome mensen stellen meer zelf-concordante doelen en het realiseren van zelf-
concordante doelen bevestigt hun autonomie
Huidige opvatting over loopbanen
- De tijd verandert zo snel dat het essentieel is dat je over aanpassingscompetenties beschikt
- Career-adaptability (Hoofdstuk 9)
- Loopbaancompetenties (Reader deel 2)
Loopbaancompetenties
Ondersteunen het toekomstgerichte denken
Dus niet alleen:
- Wat vind ik NU leuk?
Maar
- Hoe zorg ik ervoor dat ik ook in de toekomst leuke dingen blijf doen?
Loopbaancompetenties van Kuijpers
1. Kwaliteitenreflectie
2. Motievenreflectie
3. Werkexploratie
4. Loopbaansturing
5. Netwerken
Loopbaan: ladder je gaat iedere keer een stapje hoger
Wat is een loopbaan?
1. Verwijzing naar vakgebied/professie/werkvelden van persoon. Bv. ‘’Loopbaan in de
advocatuur’’
2. Betekenis van een ontwikkelingsproces of natuurlijk verloop. Bv ‘’De loopbaan van een
crimineel’’
3. Loopbaan/carrière (volksmond): Verticale mobiliteit ofwel opwaartse beweging in hiërarchie
Loopbaan volgens Inkson
- Van de wieg tot het graf
- Niet alleen met betaalde arbeid (vrijwilligerswerk)
- Inkson: De steeds verder uitbreidende reek van werkervaringen, die iemand in de loop van
de tijd opdoet.
Huidige kijk op loopbaanontwikkeling Volgens Annelies van Vianen is loopbaanontwikkeling een
continu proces van integratie van personen en omgevingen.
Een levensloopbaan
Loopbanen in historisch perspectief
1. Loopbaan als erfenis 1890 (de wieg waarin jij geboren werd, bepaalde waarin jij terecht zal
komen, geld en positie van je ouders)
2. Loopbaan en matching 1920
3. Loopbaanfasen 1950
4. Loopbaan als levenscyclus 1970
5. Loopbaanleren en loopbaancompetent gedrag 1990
6. Grenzeloze loopbanen NU
7. Career adaptibility NU
Erfenis en sociale cultuur
- Sociale klasse
- Sociale mobiliteit
- Onderwijs
- Ras
- Gender
- Gender segregatie
Loopbaan als match (vanaf 1920) (Parsons heeft in 1909 de loopbaanbasistheorie opgelegd)
- Matching: Mensen kiezen een beroep dat het dichtste bij hun interesse, eigenschappen en
behoeften ligt
- Individuele verschillend: Ontwikkeling van persoonlijkheidspsychologie
,Loopbaanfasen (vanaf 1950)
- Mensen ontwikkelen zich volgens bepaalde patronen en loopbanen dus ook
- Het leven heeft verschillende fasen
- Fase van het beroep: van opbouw/start tot pensioen
Loopbaan leerprocessen (vanaf 1990)
- Loopbaanleren
- Loopbaancompetent gedrag
- Mensen worden zelf meer verantwoordelijk voor hun eigen loopbaan
Grenzeloze loopbanen
- Letterlijk en figuurlijk
- Internationale carrières
- Over de grenzen van je opleiding, van je oorspronkelijke beroep
- Hybride loopbanen
- Aandacht voor loopbaan coaching
Career adaptibility
- Leren je aan te passen aan veranderende omstandigheden
- De snel veranderende wereld
- Nieuwe kijk op het begrip ‘’passend werk’’
- Nieuwe 21th century skills
Loopbaan – Week 2
Leerdoelen
- Uitleggen dat werk bijdraagt aan het vervullen van basisbehoeften
- Herkennen op welke manier basisbehoeften bij verschillende individuen van belang zijn
- 5 loopbaancompetenties kennen
- Competenties in casuïstiek herkennen
Vianen: verandering in loopbaanbegeleiding
1. Van een stabiel naar een beweeglijk mensbeeld
2. Van een adviesfunctie naar proces
3. Van een lineaire naar een dynamische benadering
4. Van objectieve feiten naar een subjectief beleefde realiteit
,Behoeftepyramide van Maslow
Zelfactualisatie
Aanzien waardering
Sociaal contact
Veiligheid en zekerheid
Eten drinken slapen
Zelf-determinatietheorie
Drie natuurlijke basisbehoeften die, indien deze bevredigd worden, een optimale functionering en
groei van een persoon toestaan:
1. (Loopbaan) Competentie, mensen willen ergens goed in zijn. Dit is aangeleerd en aangeboren. Ze
ervaren positieve gevoelens na het volbrengen van een moeilijke taak (flow) Iets uitdagends doen
en dit realiseren.
Het competentiegevoel hangt af van:
(A) Eigen streefgevoel (zwakke of hoge prestatiegerichtheid)
(B) Oriëntatie: competitief of zelf georiënteerd
Extrinsieke intrinsieke, introjecterend, identificerend, geïntegreerd.
2. (Sociale) verbondenheid
- Mensen willen ‘ergens bijhoren’
- Willen worden geaccepteerd
- Willen zich verbonden voelen met anderen / een organisatie
- Buitengesloten worden heeft ernstige gevolgen voor welzijn van mensen
- Ernst wordt onderschat
- ‘’Cold to hot’’ – empathy gap
3. Autonomie
- Heeft betrekking op de behoefte het werk ZELF te kunnen sturen
- Mensen die werk op eigen wijze kunnen sturen zijn ‘autonoom’ of ‘intrinsiek’ gemotiveerd
- Tegenovergesteld: extrinsieke motivatie (gecontroleerde motivatie)
- Werk verrichten vanwege bijv. een beloning of een sanctie of om anderen te behagen
Mensen zijn nooit alleen maar intrinsiek of extrinsiek gemotiveerd
Motivatie zit tussen intrinsiek en extrinsiek in
Driedeling uit zelfdeterminatietheorie:
a) Geïntrojecteerde motivatie: Keuzes maken uit gevoel van verplichting, voldoen aan
verwachtingen van anderen of perceptie daarvan.
b) Geïdentificeerde motivatie: Motivatie is iets meer ‘eigen’ gemaakt, maar nog niet (volledig)
intrinsiek. Kan beredeneren waarom het nuttig is.
, c) Geïntegreerde motivatie: Is bijna volledig intrinsiek, je wilt iets echt doen omdat het je dichter
brengt bij datgene wat je werkelijk wilt. In dat geval hand je (vrijwel) autonoom.
Intrinsieke doelen
- (Meer) intrinsiek gemotiveerde doelen noemen we ook wel ‘’zelf-concordant’’
- Zelf- concordante doelen sluiten echt aan bij eigen wensen, interesses en waarden
- Autonome mensen stellen meer zelf-concordante doelen en het realiseren van zelf-
concordante doelen bevestigt hun autonomie
Huidige opvatting over loopbanen
- De tijd verandert zo snel dat het essentieel is dat je over aanpassingscompetenties beschikt
- Career-adaptability (Hoofdstuk 9)
- Loopbaancompetenties (Reader deel 2)
Loopbaancompetenties
Ondersteunen het toekomstgerichte denken
Dus niet alleen:
- Wat vind ik NU leuk?
Maar
- Hoe zorg ik ervoor dat ik ook in de toekomst leuke dingen blijf doen?
Loopbaancompetenties van Kuijpers
1. Kwaliteitenreflectie
2. Motievenreflectie
3. Werkexploratie
4. Loopbaansturing
5. Netwerken
