Krachtig ontwerpen - Pedagogiek
Hoofdstuk 1: Omschrijving klasbeheer of klassenmanagement
1.1: Wat is klasbeheer of klassenmanagement?
Met deze twee begrippen wordt volgende bedoeld: alle maatregelen die de leraar treft
om een klasklimaat tot stand te brengen waarin elke leerling tot fundamenteel leren kan
komen
MAAR eigenlijk bestaat niet één algemeen aanvaarde definitie voor deze
begrippen
Het is namelijk complex = er spelen heel wat elementen een rol
Het is m.a.w een ruim begrip
Wat valt hieronder? Wat verstaan we hieronder?
Omvat:
pedagogische zaken
organisatorische zaken
Voorbeeld: Wat doe je? Wanneer doe je dat? Waarom doe je dat?
didactische zaken
Voorbeeld: Hoe geef je jouw les? Welke inhoud geef je? Hoe bereid je u voor?
Kernprincipe klasklimaat
scheppen van een omgeving dat leren beïnvloedt
HIEROP KUNNEN INSPELEN EN UITLEGGEN
Brophy: klasbeheer is orde houden, het is niet alleen dat, het is veel meer, het zijn alle
handelingen om een goede leeromgeving te creëren en te behouden zodat kinderen tot
leren kunnen komen
Klassenmanagement is een uitdagende competentie. Het is één van de meest
belangrijke en uitdagende competenties die een lkr moet ontwikkelen.
Het is geen doel op zich, maar staat ten dienste van de instructie en het
leerproces dat zich voltrekt in de klas!
Afspraak: steek je vinger in de lucht als je iets wil zeggen zorgt voor de nodige rust
tijdens instructie
Klasorganisatie
Denk goed na wat je wanneer moet doen, nodig hebt, zorg ervoor dat alles klaarstaat…
WANT je moet letten op het inhoudelijke, didactische, (ped)agogische en
organisatorische tegelijkertijd
Belang van rust en stilte
Rust en stilte zijn essentieel voor effectief lesgeven, zodat leerlingen zich kunnen
concentreren en tot leren kunnen komen. Als leraar moet je stilte eisen en het als een
vereiste beschouwen om een goede leeromgeving te creëren.
Hoe krijg je de klas stil?
1
, Maak duidelijke afspraken.
Wees consequent bij het ingrijpen als er storend gedrag is.
Negeer storende roepers en blijf kalm.
Beloon kinderen die zich aan de regels houden om goed gedrag te versterken.
Stel hoge verwachtingen voor alle leerlingen, ongeacht hun verschillen, om ze uit
te dagen.
1.2 Basisvaardigheden voor een goed klassenbeheer (Evertson en Weinstein)
1. Warme relatie met de leerlingen opbouwen
Betekenis: Een goede relatie tussen de leraar en de leerlingen is essentieel voor
effectief klassenmanagement. Leerlingen moeten zich comfortabel en veilig
voelen bij de leraar.
Hoe doe je dit?
Interpersoonlijk handelen: Ken de namen van de leerlingen; dit maakt het
mogelijk een oprechte en warme relatie op te bouwen.
Ken hun leefwereld: Weten wat er in de wereld van de leerlingen speelt en wat
hen interesseert helpt je om als leraar authentiek en oprecht over te komen.
Wees authentiek: Kinderen voelen aan wanneer je als leraar echt geïnteresseerd
bent in hen.
Open houding: Wees benaderbaar voor de leerlingen, zodat ze bij je terecht
kunnen voor verschillende zaken.
Geduldig en vriendelijk: Blijf kalm en vriendelijk, maar wees ook kordaat als het
nodig is.
Signalen herkennen (Brophy): 1 van de sleutels voor goed klassenmanagement
Herken signalen van ongemak: Leer leerlingen te observeren en in te grijpen
wanneer het nodig is om onrust te voorkomen.
Non-verbaal handelen: Maak bijvoorbeeld oogcontact, steek een duim omhoog,
of gebruik andere non-verbale signalen om in te grijpen zonder de concentratie te
verstoren.
Verbale communicatie: Gebruik heldere en effectieve taal zonder te veel te
praten om de concentratie van leerlingen niet te verstoren.
2. Een productief leerklimaat creëren
Wat is het?: Een productief leerklimaat zorgt ervoor dat elke leerling in de klas de
kans krijgt om te leren en zich te ontwikkelen. Het draait om het creëren van een
omgeving waarin leerlingen zich veilig voelen en zich optimaal kunnen
concentreren.
Hoe creëer je een productief leerklimaat?
2
, Instructies en organisatie: Denk na over organisatorische zaken zoals
ruimteindeling, groepsindeling, en het gebruik van materialen.
Anticiperen op gebeurtenissen: Wees voorbereid op wat er kan gebeuren in de
klas (bijvoorbeeld als er stille kinderen zijn) en anticipeer hierop.
Gebruik van tijd: Gebruik je tijd efficiënt, bijvoorbeeld door rond te lopen in de
klas en actief observaties te maken.
Rust en stilte:
Rust creëren: De leraar is verantwoordelijk voor het creëren van momenten van
stilte en concentratie, zodat leerlingen in een rustige omgeving kunnen leren.
Voorspelbaarheid: Zorg voor voorspelbaarheid in de klas door duidelijke regels
en soepele overgangen tussen activiteiten.
3. Een veilig klasklimaat scheppen
Noodzaak van een veilig klimaat: Een positief, veilig pedagogisch klimaat
waarin respect, vertrouwen, en duidelijkheid heersen, is cruciaal voor de
ontwikkeling van leerlingen.
Hoe creëer je een veilig klasklimaat?
Positieve sfeer: Zorg voor rust, structuur, en duidelijke afspraken in de klas.
Respect en vertrouwen: Creëer een omgeving waar leerlingen zich
gewaardeerd voelen en waarin respect en vertrouwen de basis vormen.
Wees nabij: Toon oprechte interesse in je leerlingen, geef hen de nodige
aandacht en steun om hen vertrouwen te geven.
Duidelijke regels: Stel duidelijke en consequente regels en handhaaf ze voor
iedereen in de klas.
4. Sociale vaardigheden en zelfregulatie ondersteunen
Sociaal-emotionele ontwikkeling: Leerlingen moeten leren om met anderen
om te gaan, te luisteren, zich in te leven in de gevoelens van anderen en voor
zichzelf op te komen.
Hoe kun je dit ondersteunen?
Rolmodel zijn: Als leraar ben jij het voorbeeld voor sociaal gedrag. Je laat zien
hoe je met anderen omgaat, hoe je conflicten oplost, en hoe je respect toont.
Zelfregulatie bevorderen: Zelfregulatie is het vermogen om
verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen gedrag en keuzes.
o Herhalen van instructies: Laat leerlingen herhalen wat je hebt uitgelegd
om hun eigen verantwoordelijkheid te versterken.
o Verantwoordelijkheid geven: Geef leerlingen autonomie door ze keuzes
te laten maken en beslissingen te nemen. Dit bevordert hun motivatie en
betrokkenheid.
3
Hoofdstuk 1: Omschrijving klasbeheer of klassenmanagement
1.1: Wat is klasbeheer of klassenmanagement?
Met deze twee begrippen wordt volgende bedoeld: alle maatregelen die de leraar treft
om een klasklimaat tot stand te brengen waarin elke leerling tot fundamenteel leren kan
komen
MAAR eigenlijk bestaat niet één algemeen aanvaarde definitie voor deze
begrippen
Het is namelijk complex = er spelen heel wat elementen een rol
Het is m.a.w een ruim begrip
Wat valt hieronder? Wat verstaan we hieronder?
Omvat:
pedagogische zaken
organisatorische zaken
Voorbeeld: Wat doe je? Wanneer doe je dat? Waarom doe je dat?
didactische zaken
Voorbeeld: Hoe geef je jouw les? Welke inhoud geef je? Hoe bereid je u voor?
Kernprincipe klasklimaat
scheppen van een omgeving dat leren beïnvloedt
HIEROP KUNNEN INSPELEN EN UITLEGGEN
Brophy: klasbeheer is orde houden, het is niet alleen dat, het is veel meer, het zijn alle
handelingen om een goede leeromgeving te creëren en te behouden zodat kinderen tot
leren kunnen komen
Klassenmanagement is een uitdagende competentie. Het is één van de meest
belangrijke en uitdagende competenties die een lkr moet ontwikkelen.
Het is geen doel op zich, maar staat ten dienste van de instructie en het
leerproces dat zich voltrekt in de klas!
Afspraak: steek je vinger in de lucht als je iets wil zeggen zorgt voor de nodige rust
tijdens instructie
Klasorganisatie
Denk goed na wat je wanneer moet doen, nodig hebt, zorg ervoor dat alles klaarstaat…
WANT je moet letten op het inhoudelijke, didactische, (ped)agogische en
organisatorische tegelijkertijd
Belang van rust en stilte
Rust en stilte zijn essentieel voor effectief lesgeven, zodat leerlingen zich kunnen
concentreren en tot leren kunnen komen. Als leraar moet je stilte eisen en het als een
vereiste beschouwen om een goede leeromgeving te creëren.
Hoe krijg je de klas stil?
1
, Maak duidelijke afspraken.
Wees consequent bij het ingrijpen als er storend gedrag is.
Negeer storende roepers en blijf kalm.
Beloon kinderen die zich aan de regels houden om goed gedrag te versterken.
Stel hoge verwachtingen voor alle leerlingen, ongeacht hun verschillen, om ze uit
te dagen.
1.2 Basisvaardigheden voor een goed klassenbeheer (Evertson en Weinstein)
1. Warme relatie met de leerlingen opbouwen
Betekenis: Een goede relatie tussen de leraar en de leerlingen is essentieel voor
effectief klassenmanagement. Leerlingen moeten zich comfortabel en veilig
voelen bij de leraar.
Hoe doe je dit?
Interpersoonlijk handelen: Ken de namen van de leerlingen; dit maakt het
mogelijk een oprechte en warme relatie op te bouwen.
Ken hun leefwereld: Weten wat er in de wereld van de leerlingen speelt en wat
hen interesseert helpt je om als leraar authentiek en oprecht over te komen.
Wees authentiek: Kinderen voelen aan wanneer je als leraar echt geïnteresseerd
bent in hen.
Open houding: Wees benaderbaar voor de leerlingen, zodat ze bij je terecht
kunnen voor verschillende zaken.
Geduldig en vriendelijk: Blijf kalm en vriendelijk, maar wees ook kordaat als het
nodig is.
Signalen herkennen (Brophy): 1 van de sleutels voor goed klassenmanagement
Herken signalen van ongemak: Leer leerlingen te observeren en in te grijpen
wanneer het nodig is om onrust te voorkomen.
Non-verbaal handelen: Maak bijvoorbeeld oogcontact, steek een duim omhoog,
of gebruik andere non-verbale signalen om in te grijpen zonder de concentratie te
verstoren.
Verbale communicatie: Gebruik heldere en effectieve taal zonder te veel te
praten om de concentratie van leerlingen niet te verstoren.
2. Een productief leerklimaat creëren
Wat is het?: Een productief leerklimaat zorgt ervoor dat elke leerling in de klas de
kans krijgt om te leren en zich te ontwikkelen. Het draait om het creëren van een
omgeving waarin leerlingen zich veilig voelen en zich optimaal kunnen
concentreren.
Hoe creëer je een productief leerklimaat?
2
, Instructies en organisatie: Denk na over organisatorische zaken zoals
ruimteindeling, groepsindeling, en het gebruik van materialen.
Anticiperen op gebeurtenissen: Wees voorbereid op wat er kan gebeuren in de
klas (bijvoorbeeld als er stille kinderen zijn) en anticipeer hierop.
Gebruik van tijd: Gebruik je tijd efficiënt, bijvoorbeeld door rond te lopen in de
klas en actief observaties te maken.
Rust en stilte:
Rust creëren: De leraar is verantwoordelijk voor het creëren van momenten van
stilte en concentratie, zodat leerlingen in een rustige omgeving kunnen leren.
Voorspelbaarheid: Zorg voor voorspelbaarheid in de klas door duidelijke regels
en soepele overgangen tussen activiteiten.
3. Een veilig klasklimaat scheppen
Noodzaak van een veilig klimaat: Een positief, veilig pedagogisch klimaat
waarin respect, vertrouwen, en duidelijkheid heersen, is cruciaal voor de
ontwikkeling van leerlingen.
Hoe creëer je een veilig klasklimaat?
Positieve sfeer: Zorg voor rust, structuur, en duidelijke afspraken in de klas.
Respect en vertrouwen: Creëer een omgeving waar leerlingen zich
gewaardeerd voelen en waarin respect en vertrouwen de basis vormen.
Wees nabij: Toon oprechte interesse in je leerlingen, geef hen de nodige
aandacht en steun om hen vertrouwen te geven.
Duidelijke regels: Stel duidelijke en consequente regels en handhaaf ze voor
iedereen in de klas.
4. Sociale vaardigheden en zelfregulatie ondersteunen
Sociaal-emotionele ontwikkeling: Leerlingen moeten leren om met anderen
om te gaan, te luisteren, zich in te leven in de gevoelens van anderen en voor
zichzelf op te komen.
Hoe kun je dit ondersteunen?
Rolmodel zijn: Als leraar ben jij het voorbeeld voor sociaal gedrag. Je laat zien
hoe je met anderen omgaat, hoe je conflicten oplost, en hoe je respect toont.
Zelfregulatie bevorderen: Zelfregulatie is het vermogen om
verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen gedrag en keuzes.
o Herhalen van instructies: Laat leerlingen herhalen wat je hebt uitgelegd
om hun eigen verantwoordelijkheid te versterken.
o Verantwoordelijkheid geven: Geef leerlingen autonomie door ze keuzes
te laten maken en beslissingen te nemen. Dit bevordert hun motivatie en
betrokkenheid.
3
