Samenvatting werk en Maatschappij
Gemarkeerde vragen zijn examenvragen!!
H1: Wat is arbeid? Een sociologische kijk
In welke zin kan je de arbeidsmarkt een ‘markt’ noemen?
De arbeidsmarkt wordt een markt genoemd omdat er, net als op
een gewone markt, vraag en aanbod samenkomen.
Werkgevers bieden banen (vraag naar arbeid), werknemers bieden
hun arbeid aan (aanbod van arbeid).
De prijs die daaruit ontstaat is het loon.
2. Postindustrialisering refereert naar een grote verschuiving op de
arbeidsmarkt van de laatste decennia. Wat wordt daarmee bedoeld?
Postindustrialisering verwijst naar de overgang van een industriële
economie (veel fabrieks- en productiewerk) naar een
diensteneconomie (meer nadruk op kennis, zorg, onderwijs, ICT,
diensten).
Dit betekent: minder klassieke arbeidersbanen, meer
hooggeschoolde en dienstverlenende banen, vaak ook flexibeler en
minder stabiel.
3. Waarom zijn vandaag steeds minder mensen ‘gesyndiceerd’ (=lid van
een vakbond). Geef 2 redenen.
Individualisering: Werknemers hechten meer belang aan
persoonlijke carrièreontwikkeling dan aan collectieve
belangenbehartiging.
Flexibilisering/precarisering: Meer tijdelijke contracten,
freelancers en zelfstandigen voelen zich minder aangesproken door
klassieke vakbonden.
(+ Extra: sommige jongeren zien vakbonden als ouderwets of te
politiek).
4. In welke mate voldoet een HR-professional met bacheloropleiding aan
de kenmerken van een professie? Toets de kenmerken van
professionalisering systematisch af aan ons beroepsveld.
Kenmerken van een professie zijn o.a.:
Specifieke deskundigheid/opleiding → HR-professionals hebben
een gespecialiseerde bacheloropleiding.
Ethische code en beroepsnormen → in HR bestaan gedragscodes
(bv. vertrouwelijkheid, objectiviteit).
, Autonomie in de beroepsuitoefening → HR-professionals hebben
beslissingsruimte, maar vaak wel binnen beleidskaders.
Maatschappelijke relevantie → HR draagt bij aan goed
personeelsbeheer en organisatieontwikkeling.
5. Verklaar de begrippen (a) het nieuwe werken (zie ook Mok, 2015, p.
21-22) en (b) de transitionele arbeidsmarkt
Het nieuwe werken: flexibel werken in tijd en plaats, vaak
ondersteund door ICT. Kenmerken: telewerk, zelfsturing,
outputgericht werken i.p.v. aanwezigheid.
Transitionele arbeidsmarkt: arbeidsmarkt waarin mensen regelmatig
wisselen tussen arbeid, zorg, scholing en werkloosheid. Er is niet
langer één lineaire loopbaan, maar eerder een dynamisch en
flexibel traject met overgangsfases.
6. Hoe kan je verklaren dat vrouwen ook vandaag nog over het algemeen
minder verdienen dan mannen?
Loondiscriminatie: vrouwen krijgen soms voor hetzelfde werk
minder betaald.
Glazen plafond: minder vrouwen in topfuncties en hogere
managementlagen.
Deeltijds werk: vrouwen werken vaker parttime door zorg- en
gezinstaken.
Sectorverschillen: vrouwen zijn oververtegenwoordigd in lager
betaalde sectoren (zorg, onderwijs) en ondervertegenwoordigd in
hoogbetaalde sectoren (techniek, ICT).
,1. In welke zin kan je de arbeidsmarkt een ‘markt’ noemen?
De arbeidsmarkt wordt een markt genoemd omdat er, net als op een
gewone markt, vraag en aanbod samenkomen.
Werkgevers bieden banen (vraag naar arbeid), werknemers bieden hun
arbeid aan (aanbod van arbeid).
De prijs die daaruit ontstaat is het loon.
2. Wat betekent postindustrialisering en de verschuiving op de
arbeidsmarkt?
Postindustrialisering verwijst naar de overgang van een industriële
economie (veel fabrieks- en productiewerk) naar een diensteneconomie
(meer nadruk op kennis, zorg, onderwijs, ICT, diensten).
Dit betekent: minder klassieke arbeidersbanen, meer hooggeschoolde en
dienstverlenende banen, vaak ook flexibeler en minder stabiel.
3. Waarom zijn vandaag steeds minder mensen ‘gesyndiceerd’
(lid van een vakbond)? Geef 2 redenen.
Individualisering: Werknemers hechten meer belang aan persoonlijke
carrièreontwikkeling dan aan collectieve belangenbehartiging.
Flexibilisering/precarisering: Meer tijdelijke contracten, freelancers en
zelfstandigen voelen zich minder aangesproken door klassieke vakbonden.
(+ Extra: sommige jongeren zien vakbonden als ouderwets of te politiek).
, 4. In welke mate voldoet een HR-professional met
bacheloropleiding aan de kenmerken van een professie?
Kenmerken van een professie zijn o.a.:
Specifieke deskundigheid/opleiding → HR-professionals hebben een
gespecialiseerde bacheloropleiding.
Ethische code en beroepsnormen → in HR bestaan gedragscodes (bv.
vertrouwelijkheid, objectiviteit).
Autonomie in de beroepsuitoefening → HR-professionals hebben
beslissingsruimte, maar vaak wel binnen beleidskaders.
Maatschappelijke relevantie → HR draagt bij aan goed
personeelsbeheer en organisatieontwikkeling.
Conclusie: HR is gedeeltelijk een professie, maar mist soms het volledige
prestige en de juridische afbakening zoals bij bv. artsen of advocaten.
5. Verklaar de begrippen (a) het nieuwe werken en (b) de
transitionele arbeidsmarkt.
Het nieuwe werken: flexibel werken in tijd en plaats, vaak ondersteund
door ICT. Kenmerken: telewerk, zelfsturing, outputgericht werken i.p.v.
aanwezigheid.
Transitionele arbeidsmarkt: arbeidsmarkt waarin mensen regelmatig
wisselen tussen arbeid, zorg, scholing en werkloosheid. Er is niet langer
één lineaire loopbaan, maar eerder een dynamisch en flexibel traject met
overgangsfases.
6. Hoe verklaren dat vrouwen vandaag nog steeds gemiddeld
minder verdienen dan mannen?
Loondiscriminatie: vrouwen krijgen soms voor hetzelfde werk minder
betaald.
Glazen plafond: minder vrouwen in topfuncties en hogere
managementlagen.
Deeltijds werk: vrouwen werken vaker parttime door zorg- en
gezinstaken.
Sectorverschillen: vrouwen zijn oververtegenwoordigd in lager betaalde
sectoren (zorg, onderwijs) en ondervertegenwoordigd in hoogbetaalde
sectoren (techniek, ICT).
Gemarkeerde vragen zijn examenvragen!!
H1: Wat is arbeid? Een sociologische kijk
In welke zin kan je de arbeidsmarkt een ‘markt’ noemen?
De arbeidsmarkt wordt een markt genoemd omdat er, net als op
een gewone markt, vraag en aanbod samenkomen.
Werkgevers bieden banen (vraag naar arbeid), werknemers bieden
hun arbeid aan (aanbod van arbeid).
De prijs die daaruit ontstaat is het loon.
2. Postindustrialisering refereert naar een grote verschuiving op de
arbeidsmarkt van de laatste decennia. Wat wordt daarmee bedoeld?
Postindustrialisering verwijst naar de overgang van een industriële
economie (veel fabrieks- en productiewerk) naar een
diensteneconomie (meer nadruk op kennis, zorg, onderwijs, ICT,
diensten).
Dit betekent: minder klassieke arbeidersbanen, meer
hooggeschoolde en dienstverlenende banen, vaak ook flexibeler en
minder stabiel.
3. Waarom zijn vandaag steeds minder mensen ‘gesyndiceerd’ (=lid van
een vakbond). Geef 2 redenen.
Individualisering: Werknemers hechten meer belang aan
persoonlijke carrièreontwikkeling dan aan collectieve
belangenbehartiging.
Flexibilisering/precarisering: Meer tijdelijke contracten,
freelancers en zelfstandigen voelen zich minder aangesproken door
klassieke vakbonden.
(+ Extra: sommige jongeren zien vakbonden als ouderwets of te
politiek).
4. In welke mate voldoet een HR-professional met bacheloropleiding aan
de kenmerken van een professie? Toets de kenmerken van
professionalisering systematisch af aan ons beroepsveld.
Kenmerken van een professie zijn o.a.:
Specifieke deskundigheid/opleiding → HR-professionals hebben
een gespecialiseerde bacheloropleiding.
Ethische code en beroepsnormen → in HR bestaan gedragscodes
(bv. vertrouwelijkheid, objectiviteit).
, Autonomie in de beroepsuitoefening → HR-professionals hebben
beslissingsruimte, maar vaak wel binnen beleidskaders.
Maatschappelijke relevantie → HR draagt bij aan goed
personeelsbeheer en organisatieontwikkeling.
5. Verklaar de begrippen (a) het nieuwe werken (zie ook Mok, 2015, p.
21-22) en (b) de transitionele arbeidsmarkt
Het nieuwe werken: flexibel werken in tijd en plaats, vaak
ondersteund door ICT. Kenmerken: telewerk, zelfsturing,
outputgericht werken i.p.v. aanwezigheid.
Transitionele arbeidsmarkt: arbeidsmarkt waarin mensen regelmatig
wisselen tussen arbeid, zorg, scholing en werkloosheid. Er is niet
langer één lineaire loopbaan, maar eerder een dynamisch en
flexibel traject met overgangsfases.
6. Hoe kan je verklaren dat vrouwen ook vandaag nog over het algemeen
minder verdienen dan mannen?
Loondiscriminatie: vrouwen krijgen soms voor hetzelfde werk
minder betaald.
Glazen plafond: minder vrouwen in topfuncties en hogere
managementlagen.
Deeltijds werk: vrouwen werken vaker parttime door zorg- en
gezinstaken.
Sectorverschillen: vrouwen zijn oververtegenwoordigd in lager
betaalde sectoren (zorg, onderwijs) en ondervertegenwoordigd in
hoogbetaalde sectoren (techniek, ICT).
,1. In welke zin kan je de arbeidsmarkt een ‘markt’ noemen?
De arbeidsmarkt wordt een markt genoemd omdat er, net als op een
gewone markt, vraag en aanbod samenkomen.
Werkgevers bieden banen (vraag naar arbeid), werknemers bieden hun
arbeid aan (aanbod van arbeid).
De prijs die daaruit ontstaat is het loon.
2. Wat betekent postindustrialisering en de verschuiving op de
arbeidsmarkt?
Postindustrialisering verwijst naar de overgang van een industriële
economie (veel fabrieks- en productiewerk) naar een diensteneconomie
(meer nadruk op kennis, zorg, onderwijs, ICT, diensten).
Dit betekent: minder klassieke arbeidersbanen, meer hooggeschoolde en
dienstverlenende banen, vaak ook flexibeler en minder stabiel.
3. Waarom zijn vandaag steeds minder mensen ‘gesyndiceerd’
(lid van een vakbond)? Geef 2 redenen.
Individualisering: Werknemers hechten meer belang aan persoonlijke
carrièreontwikkeling dan aan collectieve belangenbehartiging.
Flexibilisering/precarisering: Meer tijdelijke contracten, freelancers en
zelfstandigen voelen zich minder aangesproken door klassieke vakbonden.
(+ Extra: sommige jongeren zien vakbonden als ouderwets of te politiek).
, 4. In welke mate voldoet een HR-professional met
bacheloropleiding aan de kenmerken van een professie?
Kenmerken van een professie zijn o.a.:
Specifieke deskundigheid/opleiding → HR-professionals hebben een
gespecialiseerde bacheloropleiding.
Ethische code en beroepsnormen → in HR bestaan gedragscodes (bv.
vertrouwelijkheid, objectiviteit).
Autonomie in de beroepsuitoefening → HR-professionals hebben
beslissingsruimte, maar vaak wel binnen beleidskaders.
Maatschappelijke relevantie → HR draagt bij aan goed
personeelsbeheer en organisatieontwikkeling.
Conclusie: HR is gedeeltelijk een professie, maar mist soms het volledige
prestige en de juridische afbakening zoals bij bv. artsen of advocaten.
5. Verklaar de begrippen (a) het nieuwe werken en (b) de
transitionele arbeidsmarkt.
Het nieuwe werken: flexibel werken in tijd en plaats, vaak ondersteund
door ICT. Kenmerken: telewerk, zelfsturing, outputgericht werken i.p.v.
aanwezigheid.
Transitionele arbeidsmarkt: arbeidsmarkt waarin mensen regelmatig
wisselen tussen arbeid, zorg, scholing en werkloosheid. Er is niet langer
één lineaire loopbaan, maar eerder een dynamisch en flexibel traject met
overgangsfases.
6. Hoe verklaren dat vrouwen vandaag nog steeds gemiddeld
minder verdienen dan mannen?
Loondiscriminatie: vrouwen krijgen soms voor hetzelfde werk minder
betaald.
Glazen plafond: minder vrouwen in topfuncties en hogere
managementlagen.
Deeltijds werk: vrouwen werken vaker parttime door zorg- en
gezinstaken.
Sectorverschillen: vrouwen zijn oververtegenwoordigd in lager betaalde
sectoren (zorg, onderwijs) en ondervertegenwoordigd in hoogbetaalde
sectoren (techniek, ICT).
