H1: Wat is recht
Definitie: Recht is het geheel van bindende regels tot ordening van de samenleving in beginsel opgelegd,
minstens bekrachtigd door de maatschappij en als zodanig afdwingbaar gesteld.
Verdeeld in 2:
- Privé
- Professioneel
Als u recht wil bekomen, moet u er zelf voor zorgen
® Het recht behoort tot de waakzame
Omschrijven in 3 categorieën:
- Gedrag en functioneren ordenen
- Recht afdwingen = rechtsregels
- Bestaand recht wijzigen en afschaIen
Objectief recht: rechtsregels zoals ze bestaan
- Bepaalt ‘subjectieve rechten’ dwz aanspraken laten gelden tov anderen
Subjectief recht: rechten die u ontleent vh objectief recht
H2: Indeling van het nationaal recht
1 Het onderscheid privaat-publiek recht
Internationaal recht = voortvloeiend uit verdragen (3 hoofdzakelijke)
Nationaal recht = oorsprong in een nationale bron
- Privaatrecht = relatie /t/ burgers
o Traditie en vrijheid
- Publiek recht = relatie /t/ burgers en overheid, relatie /t/ overheden
o Eenzijdige dwingende overheidsbeslissingen
Privaatrecht
Burgerlijk recht = relatie /t/ burgers
- Burgerlijk Wetboek (BW)
- OBW = Oud Burgerlijk Wetboek
- Dateert van Napoleon
- Geens ® aangepast via werkgroepen
o Onderdelen worden vernieuwd
- Ook in afzonderlijke wetgevingen
Ondernemingsrecht = geschreven voor ondernemingen
- Zaken moeten sneller of gemakkelijker zijn
- WER = Wetboek van Economisch Recht
o I – XX
o Faillissementswetgeving, octrooien
Privaatrechtelijk procesrecht/ gerechtelijk recht
- Gerechtelijke organisatie en processen
- Gerechtelijk Wetboek (Ger. W.)
- Afzonderlijke wetten
1
,Publiekrecht
Grondwettelijk recht = grondwet, hoogste rechtsbron
- Staatsstructuur
- Basisbeginselen = fundamenteel
o Scheiding der machten
- Rechten en vrijheden
o Vrijheid van onderwijs, meningsuiting en vereniging
Bestuursrecht = regelgeving van de uitvoerende macht
- Geen wetboek, wel veel wetten
o Statuut van ambtenaren
o Stedenbouw
Fiscaal recht ® staatsinkomsten
- Relatie burger/ overheid met onderneming
- Meerdere wetboeken
o BTW wetboek
o Wetboek van inkomstenbelasting WIB
- Regelt:
o Inkomstenbelasting
o Vennootschapsbelasting
o Belasting op de toegevoegde waarde
o Registratierechten
o Successierechten
o Accijnzen
Strafrecht = geheel v normen voor behoud openbare orde en veiligheid w uitgevaardigd en bepaalt misdrijven
en stra=en
- Strafwetboek + afzonderlijke wetten
Strafrechtproces = dader tegenover gemeenschap, vertegenwoordigd door Openbaar Ministerie
= Juridisch proces bij een juridische vervolging
- Wetboek van Strafvordering
2 Het onderscheid + relativering
Privaatrecht
- Aanvullend/ suppletief recht
o Kan je van afwijken
Vb. huwelijksvermogensstelsel
o Gemeenschap van aanwinsten
§ Alles komt samen
o Scheiding van goederen
§ Huwelijkscontract
§ Alles gescheiden
- Dwingend recht
o Niet afwijken, volgen
Publiekrecht
- Openbare orde
o Dwingend en belangen overheid/ publiek
Vb. geen aard van de rechtbank kiezen
2
,Relativiteit
1 Rechtstakken
- Economisch recht
o Gekenmerkt door overheidsinterventie
o Hoe ondernemingen zich op de markt mogen gedragen ® verboden prijsafspraken
o Ondernemingsrecht = privaatrecht
- Sociaal recht
o Individueel arbeidsrecht
§ Verhouding individuele werknemer tov werkgever
§ Privaatrecht
o Collectief arbeidsrecht
§ Werknemers als groep tov werkgever(organisaties)
§ Publiekrecht
o Socialezekerheidsrecht
§ Verzekerden en instellingen van sociale zekerheid
§ Publiekrecht
2 Probleem
- Meerdere takken (privaat + publiek) toepassen
Vb. Onderneming opstarten
® Via vennootschap? Privaat
® Huwen ® aandelen opdelen? Privaat
® Fiscaal ® betalen aan zaak ® loon daaruit halen
® Overlijden? Privaat
3 Europees recht
- Maken geen onderscheid
- Autonome invulling aan begrippen
4 Overheid ® publiek?
- Begint meer regels van privaat te gebruiken
- = Privaatrechtelijke technieken
Vb. Gebouwen ® vroeger onteigenen = eenzijdig
® Nu: koop-verkoop = tweezijdig
Vb. Ambtenaren = statuut
® Vroeger: niet ontslagen = eenzijdig
® Nu: werknemers (arbeidsovereenkomst) = tweezijdig
H3: Internationaal recht
1 Internationaal privaatrecht (IPR)
= Recht dat bepaalt welk recht je toepast op relaties in het buitenland
Vb. Ongeval in Duitsland met een Bulgaar
- Complex: welk recht, Be? D? of Bu?
Geeft aanknopingpunten
® Welke nationale van toepassing is
Nationaal:
- Hebben een IPR wetboek in BE
- Verdragen ® daarom internationaal
o Regelen problemen
- Verdragsrecht = internationaal recht
3
, 2 Internationaal publiek recht of volkerenrecht
= Recht relaties /t/ landen ® Verdragen
= Ruimer + betrekking op landen en internationale instanties
= Relaties /t/ internationale organisaties
Vb. VN ® Be tov andere instanties
® Allemaal via verdragen
- Onderhandelen
- Ondertekening (door onderhandelaar)
- Bekrachtiging (door parlement)
o Is onder bepaalde voorwaarden
3 Het Europees recht
= Recht dat voortkomt uit de Europese Unie
Bevoegdheden zijn van de EU
- Wetgevend optreden
- Bevoegdheidsoverdragt
- Britten eruit ® macht terug
- Uniek ® niet bij andere internationale organisaties
o Vaak geen overdragingen van bevoegdheden
Primauteit of voorrang van het Europees Recht
- Europees recht altijd voorrang op BE wet
- Wnr tegenstrijdig ® EU wint van het land
o Kan je die regel niet meer toepassen & grondwet veranderen
- Verdrag = verplichting
Rechtstreekse of directe werking van Europees recht
- Conflict ® procedure van de rechter
o Rechtsregel geven (artikel)
- Beroept zich op BE wetgeving
- Europees recht: verdragen geen directe werking
o Niet oproepen
o Afspraken /t/ landen
- Je kan beroep doen op de rechtsnorm
- Europees recht kent rechtstreekse/ directe werking
o Beroepen op Europees R
o Tegenpartij veroordelen
H1: Grondprincipes van de staatsorde
1 Historische achtergrond
Europese unie
- 1952 ® EGKS
o Europese Gemeenschap van Kolen en Staal
o Eerste verdrag van 6 lidstaten
- Politieke samenwerking ® eenheid worden
o Spill-over
§ Punt dat het doordraait
§ Economisch samenwerken
4
Definitie: Recht is het geheel van bindende regels tot ordening van de samenleving in beginsel opgelegd,
minstens bekrachtigd door de maatschappij en als zodanig afdwingbaar gesteld.
Verdeeld in 2:
- Privé
- Professioneel
Als u recht wil bekomen, moet u er zelf voor zorgen
® Het recht behoort tot de waakzame
Omschrijven in 3 categorieën:
- Gedrag en functioneren ordenen
- Recht afdwingen = rechtsregels
- Bestaand recht wijzigen en afschaIen
Objectief recht: rechtsregels zoals ze bestaan
- Bepaalt ‘subjectieve rechten’ dwz aanspraken laten gelden tov anderen
Subjectief recht: rechten die u ontleent vh objectief recht
H2: Indeling van het nationaal recht
1 Het onderscheid privaat-publiek recht
Internationaal recht = voortvloeiend uit verdragen (3 hoofdzakelijke)
Nationaal recht = oorsprong in een nationale bron
- Privaatrecht = relatie /t/ burgers
o Traditie en vrijheid
- Publiek recht = relatie /t/ burgers en overheid, relatie /t/ overheden
o Eenzijdige dwingende overheidsbeslissingen
Privaatrecht
Burgerlijk recht = relatie /t/ burgers
- Burgerlijk Wetboek (BW)
- OBW = Oud Burgerlijk Wetboek
- Dateert van Napoleon
- Geens ® aangepast via werkgroepen
o Onderdelen worden vernieuwd
- Ook in afzonderlijke wetgevingen
Ondernemingsrecht = geschreven voor ondernemingen
- Zaken moeten sneller of gemakkelijker zijn
- WER = Wetboek van Economisch Recht
o I – XX
o Faillissementswetgeving, octrooien
Privaatrechtelijk procesrecht/ gerechtelijk recht
- Gerechtelijke organisatie en processen
- Gerechtelijk Wetboek (Ger. W.)
- Afzonderlijke wetten
1
,Publiekrecht
Grondwettelijk recht = grondwet, hoogste rechtsbron
- Staatsstructuur
- Basisbeginselen = fundamenteel
o Scheiding der machten
- Rechten en vrijheden
o Vrijheid van onderwijs, meningsuiting en vereniging
Bestuursrecht = regelgeving van de uitvoerende macht
- Geen wetboek, wel veel wetten
o Statuut van ambtenaren
o Stedenbouw
Fiscaal recht ® staatsinkomsten
- Relatie burger/ overheid met onderneming
- Meerdere wetboeken
o BTW wetboek
o Wetboek van inkomstenbelasting WIB
- Regelt:
o Inkomstenbelasting
o Vennootschapsbelasting
o Belasting op de toegevoegde waarde
o Registratierechten
o Successierechten
o Accijnzen
Strafrecht = geheel v normen voor behoud openbare orde en veiligheid w uitgevaardigd en bepaalt misdrijven
en stra=en
- Strafwetboek + afzonderlijke wetten
Strafrechtproces = dader tegenover gemeenschap, vertegenwoordigd door Openbaar Ministerie
= Juridisch proces bij een juridische vervolging
- Wetboek van Strafvordering
2 Het onderscheid + relativering
Privaatrecht
- Aanvullend/ suppletief recht
o Kan je van afwijken
Vb. huwelijksvermogensstelsel
o Gemeenschap van aanwinsten
§ Alles komt samen
o Scheiding van goederen
§ Huwelijkscontract
§ Alles gescheiden
- Dwingend recht
o Niet afwijken, volgen
Publiekrecht
- Openbare orde
o Dwingend en belangen overheid/ publiek
Vb. geen aard van de rechtbank kiezen
2
,Relativiteit
1 Rechtstakken
- Economisch recht
o Gekenmerkt door overheidsinterventie
o Hoe ondernemingen zich op de markt mogen gedragen ® verboden prijsafspraken
o Ondernemingsrecht = privaatrecht
- Sociaal recht
o Individueel arbeidsrecht
§ Verhouding individuele werknemer tov werkgever
§ Privaatrecht
o Collectief arbeidsrecht
§ Werknemers als groep tov werkgever(organisaties)
§ Publiekrecht
o Socialezekerheidsrecht
§ Verzekerden en instellingen van sociale zekerheid
§ Publiekrecht
2 Probleem
- Meerdere takken (privaat + publiek) toepassen
Vb. Onderneming opstarten
® Via vennootschap? Privaat
® Huwen ® aandelen opdelen? Privaat
® Fiscaal ® betalen aan zaak ® loon daaruit halen
® Overlijden? Privaat
3 Europees recht
- Maken geen onderscheid
- Autonome invulling aan begrippen
4 Overheid ® publiek?
- Begint meer regels van privaat te gebruiken
- = Privaatrechtelijke technieken
Vb. Gebouwen ® vroeger onteigenen = eenzijdig
® Nu: koop-verkoop = tweezijdig
Vb. Ambtenaren = statuut
® Vroeger: niet ontslagen = eenzijdig
® Nu: werknemers (arbeidsovereenkomst) = tweezijdig
H3: Internationaal recht
1 Internationaal privaatrecht (IPR)
= Recht dat bepaalt welk recht je toepast op relaties in het buitenland
Vb. Ongeval in Duitsland met een Bulgaar
- Complex: welk recht, Be? D? of Bu?
Geeft aanknopingpunten
® Welke nationale van toepassing is
Nationaal:
- Hebben een IPR wetboek in BE
- Verdragen ® daarom internationaal
o Regelen problemen
- Verdragsrecht = internationaal recht
3
, 2 Internationaal publiek recht of volkerenrecht
= Recht relaties /t/ landen ® Verdragen
= Ruimer + betrekking op landen en internationale instanties
= Relaties /t/ internationale organisaties
Vb. VN ® Be tov andere instanties
® Allemaal via verdragen
- Onderhandelen
- Ondertekening (door onderhandelaar)
- Bekrachtiging (door parlement)
o Is onder bepaalde voorwaarden
3 Het Europees recht
= Recht dat voortkomt uit de Europese Unie
Bevoegdheden zijn van de EU
- Wetgevend optreden
- Bevoegdheidsoverdragt
- Britten eruit ® macht terug
- Uniek ® niet bij andere internationale organisaties
o Vaak geen overdragingen van bevoegdheden
Primauteit of voorrang van het Europees Recht
- Europees recht altijd voorrang op BE wet
- Wnr tegenstrijdig ® EU wint van het land
o Kan je die regel niet meer toepassen & grondwet veranderen
- Verdrag = verplichting
Rechtstreekse of directe werking van Europees recht
- Conflict ® procedure van de rechter
o Rechtsregel geven (artikel)
- Beroept zich op BE wetgeving
- Europees recht: verdragen geen directe werking
o Niet oproepen
o Afspraken /t/ landen
- Je kan beroep doen op de rechtsnorm
- Europees recht kent rechtstreekse/ directe werking
o Beroepen op Europees R
o Tegenpartij veroordelen
H1: Grondprincipes van de staatsorde
1 Historische achtergrond
Europese unie
- 1952 ® EGKS
o Europese Gemeenschap van Kolen en Staal
o Eerste verdrag van 6 lidstaten
- Politieke samenwerking ® eenheid worden
o Spill-over
§ Punt dat het doordraait
§ Economisch samenwerken
4
