H1: Indeling van goederen
1 Lichamelijke en onlichamelijke goederen
Lichamelijke goederen = zintuigelijk waarneembare -sto4elijke- goederen en kunnen worden gemeten
middels een momentopname.
= Zaken
Onlichamelijke goederen = onsto6elijk
= Producten vd menselijke geest (intellectuele rechten) of abstracte gehelen van goederen van
uiteenlopende aard.
Eigendomsrecht wordt vereenzelvigd met het goed zelf
2 Roerende en onroerende goederen
1 Een voorbijgestreefd onderscheid?
BW van 1804 onderscheid tussen roerende en onroerende goederen
Onroerende goederen = goederen die niet verplaatsbaar zijn
- Voornaamste productiemiddel toen
Roerende goederen = verplaatsbare goederen
- Minder waarde
® Overdracht moeilijk controleerbaar ⇒ nieuwe regeling noodzakelijk
Toegenomen geldhoeveelheid (girale geld) ® roerende goederen een belangrijkere plaats dan vroeger
Totale vermogensmassa vd inwoners van België overtreft roerend vermogen het onroerende vermogen
Toegenomen e6ectisering (roerend maken van onroerende goederen) draagt bij aan evolutie
Juridische verschilpunten:
- Verschillende procedure beslag
- Verschillende regeling inzake verjaring
- Fiscaal recht: onderscheid
o Onroerende goederen: registratierecht
o Roerende goederen: BTW
2 Onroerende goederen
Onroerend door hun aard:
- Niet verplaatsbaar of alleen verplaatsbaar door essentie zelf aan te tasten
- Vb. gronden en gebouwen
Onroerend door incorporatie:
- Roerende voorwerpen verenigd met onroerende goederen en zo zelfstandigheid hebben verloren
- Proces van vereniging = natrekking
- Vb. planten op grond
Onroerend door bestemming:
- Aard is roerend maar door de wet toch beschouwd worden als onroerend omdat ze bestemd zijn voor
een onroerend goed
- Voorwerpen die de eigenaar aan het erf heeft verbonden met het oog op de exploitatie van dat erf
- Vb. trappen, deuren, lift, ...
,3 Roerende goederen
= Alle goederen die niet onroerend zijn
Roerend van aard:
- Alle verplaatsbare goederen, niet onroerend door incorporatie of bestemming
- Vb. stiften
Roerend door wetsbepaling
- Door de wet uitdrukkelijk als roerend aangemerkt
- Vb. aandelen
Roerend door anticipatie:
- Goederen die deel uitmaken van onroerende goederen, met het oog op een toekomstige afscheiding
- Vb. oogst ® fruit, afbraakmateriaal
3 Gebruiks- en verbruiksgoederen
Gebruiksgoederen = kan je meer dan 1 keer gebruiken
- Kapot door: slijtage, defect of vernieling
- Vb. meubelen, machines, auto’s
Verbruiksgoederen = teniet bij het eerste normaal gebruik
- Vb. eetwaren, geld, brandstof
Onderscheid belangrijk voor teruggaveplicht en risico voor de lener
Bruikleen = hetzelfde voorwerp moet teruggegeven worden
- Vb. bruikleen ve kruiwagen
Verbruiklening = gelijkaardige voorwerpen teruggeven
- Vb. lening van geld
4 Domeingoederen
= Goederen die toebehoren aan publiekrechtelijke rechtspersonen
Behoort tot de overheid en publieke instanties
2 soorten:
- Openbaar domein = goederen die van nature, door de wet of door een beslissing vd bevoegde
overheid tot het gebruik van alle bestemd zijn
o Algemeen nut/ belang
o Bestemming wordt stilzwijgend of uitdrukkelijk gewijzigd door desa6ectatie
o Vb. weg, sluis, haven
- Privaat domein = overheidsgoederen die dergelijke bestemming niet kregen
o Particulieren kunnen er rechten op verwerven
o Vb. koop, huur, meubilair ministers
® Ingedeeld voor de juridische gevolgen
- Openbaar domein: sommige dingen kan je niet in beslag nemen
- Privaat domein: wel in beslag nemen
5 Zelfstandige zakelijke rechten en zakelijke zekerheidsrechten
Zelfstandige zakelijke rechten = rechten tot betrekking met bepaalde zaak/ goed
- Directe heerschappij
- Vb. eigendomsrecht
, Zakelijke zekerheidsrechten = heerschappij met zaak
- Geen directe heerschappij
- Onafhankelijk, bestaan enkel als bijkomend recht bij een vorderingsrecht
- Aanleiding andere juridische relatie
Zakelijk recht dient als waarborg, als zekerheid vh vorderingsrecht
- Enkel wnr er een bepaald vorderingsrecht bestaat tegen degene die een zelfstandig zakelijk recht
heeft op het goed
- Vb. hypotheek en pand
Zekerheden apart verder behandeld
Persoonlijke zekerheid ® contractenrecht
H2: Zelfstandige zakelijke rechten
1 De kenmerken van het zakelijk recht
Titularis ve zakelijk recht op een bepaald goed heeft een onmiddellijk macht op dit goed
- Zakelijk recht: rechtsband /t/ titularis en goed
- Vorderingsrechten: rechtsband /t/ minstens 2 personen
Absoluut karakter:
- Tegenwerpbaar aan iedereen
- Aan 3den tegenstelbaar
o Moet dat respecteren ® registratie = onroerend
§ Algemene Administratie van de Patrimoniumdocumentatie
o Roerende ® weerlegbaar, vermoeden dat het van jou is
Vorderingsrecht is slecht tegenwerpbaar aan derden ® inhoud van overeenkomsten derden noch tot
voordeel strekt, noch kan schaden
Rechten beperkt in aantal
- Wet bepaalt ® enkel die erkennen (numerus clausus)
- Vb. eigendom, vruchtgebruik
Vorderingsrechten niet beperkt
o Partijen overeenkomst onbeperkt rechten en plichten in het leven roepen, zover niet strijdig
met openbare orde, de goede zeden en de dwingende wetsbepalingen
2 Het eigendomsrecht
1 Begrip en inhoud
Eigendomsrecht = verleent aan de eigenaar rechtstreeks het recht om het voorwerp ervan te gebruiken,
hiervan het genot te hebben en erover te beschikken
Genotsrecht = eigenaar opbrengsten voor zich mag innen
Gebruiksrecht = eigenaar mag de zaak aanwenden voor eigen doelstellingen
Vb. verhuren van iets
Beschikkingsrecht = recht om zaak te vervreemden
2 Verwerven van eigendom
Normale manier: afgeleide eigendomsverwerving
Iemand anders bezat het eerst en dan verandert het van eigenaar
Door overeenkomsten
1 Lichamelijke en onlichamelijke goederen
Lichamelijke goederen = zintuigelijk waarneembare -sto4elijke- goederen en kunnen worden gemeten
middels een momentopname.
= Zaken
Onlichamelijke goederen = onsto6elijk
= Producten vd menselijke geest (intellectuele rechten) of abstracte gehelen van goederen van
uiteenlopende aard.
Eigendomsrecht wordt vereenzelvigd met het goed zelf
2 Roerende en onroerende goederen
1 Een voorbijgestreefd onderscheid?
BW van 1804 onderscheid tussen roerende en onroerende goederen
Onroerende goederen = goederen die niet verplaatsbaar zijn
- Voornaamste productiemiddel toen
Roerende goederen = verplaatsbare goederen
- Minder waarde
® Overdracht moeilijk controleerbaar ⇒ nieuwe regeling noodzakelijk
Toegenomen geldhoeveelheid (girale geld) ® roerende goederen een belangrijkere plaats dan vroeger
Totale vermogensmassa vd inwoners van België overtreft roerend vermogen het onroerende vermogen
Toegenomen e6ectisering (roerend maken van onroerende goederen) draagt bij aan evolutie
Juridische verschilpunten:
- Verschillende procedure beslag
- Verschillende regeling inzake verjaring
- Fiscaal recht: onderscheid
o Onroerende goederen: registratierecht
o Roerende goederen: BTW
2 Onroerende goederen
Onroerend door hun aard:
- Niet verplaatsbaar of alleen verplaatsbaar door essentie zelf aan te tasten
- Vb. gronden en gebouwen
Onroerend door incorporatie:
- Roerende voorwerpen verenigd met onroerende goederen en zo zelfstandigheid hebben verloren
- Proces van vereniging = natrekking
- Vb. planten op grond
Onroerend door bestemming:
- Aard is roerend maar door de wet toch beschouwd worden als onroerend omdat ze bestemd zijn voor
een onroerend goed
- Voorwerpen die de eigenaar aan het erf heeft verbonden met het oog op de exploitatie van dat erf
- Vb. trappen, deuren, lift, ...
,3 Roerende goederen
= Alle goederen die niet onroerend zijn
Roerend van aard:
- Alle verplaatsbare goederen, niet onroerend door incorporatie of bestemming
- Vb. stiften
Roerend door wetsbepaling
- Door de wet uitdrukkelijk als roerend aangemerkt
- Vb. aandelen
Roerend door anticipatie:
- Goederen die deel uitmaken van onroerende goederen, met het oog op een toekomstige afscheiding
- Vb. oogst ® fruit, afbraakmateriaal
3 Gebruiks- en verbruiksgoederen
Gebruiksgoederen = kan je meer dan 1 keer gebruiken
- Kapot door: slijtage, defect of vernieling
- Vb. meubelen, machines, auto’s
Verbruiksgoederen = teniet bij het eerste normaal gebruik
- Vb. eetwaren, geld, brandstof
Onderscheid belangrijk voor teruggaveplicht en risico voor de lener
Bruikleen = hetzelfde voorwerp moet teruggegeven worden
- Vb. bruikleen ve kruiwagen
Verbruiklening = gelijkaardige voorwerpen teruggeven
- Vb. lening van geld
4 Domeingoederen
= Goederen die toebehoren aan publiekrechtelijke rechtspersonen
Behoort tot de overheid en publieke instanties
2 soorten:
- Openbaar domein = goederen die van nature, door de wet of door een beslissing vd bevoegde
overheid tot het gebruik van alle bestemd zijn
o Algemeen nut/ belang
o Bestemming wordt stilzwijgend of uitdrukkelijk gewijzigd door desa6ectatie
o Vb. weg, sluis, haven
- Privaat domein = overheidsgoederen die dergelijke bestemming niet kregen
o Particulieren kunnen er rechten op verwerven
o Vb. koop, huur, meubilair ministers
® Ingedeeld voor de juridische gevolgen
- Openbaar domein: sommige dingen kan je niet in beslag nemen
- Privaat domein: wel in beslag nemen
5 Zelfstandige zakelijke rechten en zakelijke zekerheidsrechten
Zelfstandige zakelijke rechten = rechten tot betrekking met bepaalde zaak/ goed
- Directe heerschappij
- Vb. eigendomsrecht
, Zakelijke zekerheidsrechten = heerschappij met zaak
- Geen directe heerschappij
- Onafhankelijk, bestaan enkel als bijkomend recht bij een vorderingsrecht
- Aanleiding andere juridische relatie
Zakelijk recht dient als waarborg, als zekerheid vh vorderingsrecht
- Enkel wnr er een bepaald vorderingsrecht bestaat tegen degene die een zelfstandig zakelijk recht
heeft op het goed
- Vb. hypotheek en pand
Zekerheden apart verder behandeld
Persoonlijke zekerheid ® contractenrecht
H2: Zelfstandige zakelijke rechten
1 De kenmerken van het zakelijk recht
Titularis ve zakelijk recht op een bepaald goed heeft een onmiddellijk macht op dit goed
- Zakelijk recht: rechtsband /t/ titularis en goed
- Vorderingsrechten: rechtsband /t/ minstens 2 personen
Absoluut karakter:
- Tegenwerpbaar aan iedereen
- Aan 3den tegenstelbaar
o Moet dat respecteren ® registratie = onroerend
§ Algemene Administratie van de Patrimoniumdocumentatie
o Roerende ® weerlegbaar, vermoeden dat het van jou is
Vorderingsrecht is slecht tegenwerpbaar aan derden ® inhoud van overeenkomsten derden noch tot
voordeel strekt, noch kan schaden
Rechten beperkt in aantal
- Wet bepaalt ® enkel die erkennen (numerus clausus)
- Vb. eigendom, vruchtgebruik
Vorderingsrechten niet beperkt
o Partijen overeenkomst onbeperkt rechten en plichten in het leven roepen, zover niet strijdig
met openbare orde, de goede zeden en de dwingende wetsbepalingen
2 Het eigendomsrecht
1 Begrip en inhoud
Eigendomsrecht = verleent aan de eigenaar rechtstreeks het recht om het voorwerp ervan te gebruiken,
hiervan het genot te hebben en erover te beschikken
Genotsrecht = eigenaar opbrengsten voor zich mag innen
Gebruiksrecht = eigenaar mag de zaak aanwenden voor eigen doelstellingen
Vb. verhuren van iets
Beschikkingsrecht = recht om zaak te vervreemden
2 Verwerven van eigendom
Normale manier: afgeleide eigendomsverwerving
Iemand anders bezat het eerst en dan verandert het van eigenaar
Door overeenkomsten
