Samenvatting functieleer: stromingen en benaderingen

Functieleer deel 1



Visies, stromingen en benaderingen
1. Psychologie als wetenschap & functieleer als basisdomein psy
1.1 Oorspronkelijke definitie vanuit traditionele opvatting over geest-lichaam-probleem
●​ Dualisme
○​ geest en lichaam onderscheiden
= res cogitans vs res extensa
○​ Descartes situeert:
■​ een klier in de kleine hersenen → centraal & niet gelateraliseerd
●​ Monisme
○​ geest en lichaam zijn GEEN afzonderlijke entiteiten
= 2 aspecten van 1 entiteit ( samen )
➢​ Materialisme
■​ nadruk ontologische aspect
= alleen het fysieke is echt
■​ reductionisme: oversimplificeren van een kwestie
■​ epistemologische aspect
= alleen het fysieke echt wetenschappelijk bestuderen
→ leidt tot reductionisme = 1 soort werkelijkheid
➢​ Idealisme
■​ nadruk op het epistemologisch aspect
→ ENKEL werkelijkheid kennen via zintuigen en eigen denken
●​ komen tot solipsisme
= geest opgesloten met eigen leef en betekenis wereld
■​ alles in de natuur heeft een ziel: panpsychisme
○​ Gustav Theodor Fechner

1.4 Basisdomeinen van de psychologie
1.​ methodenleer → hoe psy feno wetensch onderzocht moeten worden
2.​ functieleer → studie alg menselijke functies of capaciteiten ⇒ denken/taal/…
3.​ persoonlijkheidsleer → studie iedereen = uniek = verschillen
4.​ ontwikkelingsleer → individu verschillen obv leeftijd
5.​ gedragsleer → studie van de mens in wisselwerking met omgeving
→sociale psychologie en omgevingspsychologie
1.5 Geschiedenis van de psychologie
1.5.1 empirisme haalt het van rationalisme in de 17e en 18e eeuw
●​ centraal debat filosofie tussen
○​ het rationalisme
■​ kennis uit verstand
■​ kant
○​ het empirisme
■​ kennis uit ervaring
■​ voorlopers: Francis Bacon en Thomas Hobbes
■​ grote vertegenwoordiger: John Locke = grondlegger empirisme


1

, Functieleer deel 1


1.6 Belangrijkste stromingen in de psychologie in de 19e en 20e eeuw
1.6.1 structuralisme
●​ psychologische gehelen zijn samengesteld uit elementaire delen
●​ taak psychologie
○​ elementaire bouwstenen ontdekken en hoe samengesteld
■​ elementen = bewuste mentale inhouden
■​ Titchener onderscheid 3 elementen
1.​ gewaarwording ( sensaties )
2.​ beelden ( geheugen kan oproepen )
3.​ affecties
■​ benadrukt noodzaak stimulus fout vermijden
○​ ond mag niet beïnvloed dr kennis
●​ Titchener vs Wundt
○​ Titchener
■​ 3 soorten elementen ⬆️
■​ elementaire gewaarwording en associatie
■​ stimulusfout vermeiden
○​ Wundt
■​ minder simplistisch
■​ Psy = meer dan elementaire gewaarwordingen

●​ tegenstelling
○​ structuralisme
■​ wil weten wat de geest is ( welke structuren )
■​ bestudeerd bewustzijnsinhouden
■​ bewustzijn in bouwstenen ontleden
○​ functionalisme
■​ weten waar de geest voor dient ( functie die ze vervuld)
■​ bestudeerd werking van de bewustzijn
■​ bestudeerd aard en functie mentale processen
1.6.2 functionalisme
●​ bewustzijn = toolbox van functies om adaptief te reageren op nieuwe situaties
●​ voorlopers: Franz Brentano, WIlliam James, Spencer, Darwin
○​ Chicago-functionalist
■​ John Dewey en Angell
○​ Columbia-Functionalist
■​ Thorndike en Woodworth
●​ John Dewey ( the reflex arc concept in psychology )
●​ James Rowland Angell

📈
●​ Edward L Thorndike ( dieren & law of effect )
●​ 19/20e eeuw → ongenoegen met het structuralisme
→ gevolg = nieuwe stromingen
○​ Europa ( Wundt) → gestaltpsy rea tegen structuralisme wundt
○​ VS ( Titchener ) → behaviorisme rea tegen structuralisme Titchener




2