Samenvatting Samevatting algemene Psychologie

ALGEMENE PSYCHOLOGIE
HOOFDSTUK 1: INLEIDING

KENNISMAKING MET DE PSYCHOLOGIE




Wat is psychologie niet?
 Parapsychologie
- Handlezen, tenenlezen, horoscopen, …
- Niet wetenschappelijk (quatsch)
 Achterhaalde methoden en pseudo psychologen
- Ze worden wetenschappelijk gepresenteerd
- Mensen gebruiken deze methode maar zijn meestal niet opgeleid voor
deze dingen of het wordt niet correct gebruikt
- Frenologie, fysiognomie, grafologie, “life coaches”, …
 Intuïtieve mensenkennis
- Niet noodzakelijk slecht, maar wel feilbaar.

Wat is het dan wel?
 Letterlijk: de leer van de geest
 Niet enkel de geest
 Mensenwetenschap (wetten maar niet 100% juist)
 Niet helemaal voorspelbaar

Definitie :
=> Psychologie is de wetenschappelijke studie van het gedrag en de
mentale processen van een individu.
Mentale processen: je geheugen, leerprocessen, geestelijke verstandige
processen. Is ook het gedrag dat je niet kan zien.
Individu: je bestudeert niet het gedrag van een groep (sociologie), je
bestudeert geen culturen (antropologie). De mens produceert gedachten,
economie (aankopen en verkopen), kunst, …
Gedrag in de ruime zin van het woord.

 Functieleer
De leer van de menselijke functies.
Waarneming, het geheugen, denken, motivatie, emotie, …
=> dingen die mens kan en doet.

,1.3. GESCHIEDENIS VAN DE PSYCHOLOGIE

1.3.1. VERRE VOORGESCHIEDENIS
 Psychologie is zo oud als de mens zelf
- Ze probeerden het gedrag van een ander in te schatten
 Oudheid:
- Filosofie hield zich bezig met psychologische kwesties
- Vanwaar komt onze kennis?
 Middeleeuwen:
- Er werd weinig aan de filosofie gedaan (de religie ging alles bepalen)
Waarom leven wij? God heeft daarvoor gezorgd
Als mensen vragen hadden was het antwoord meestal de bijbel
weet alle antwoorden.
- Dus weinig psychologische thema’s

1.3.2. MEER DIRECTE VOORGESCHIEDENIS

Verdere ontwikkelingen in de filosofie
- Rationalisme: René Descartes
 De rede of het denken is de enige manier om tot kennis te
komen.
 Vertrekken van methodische twijfel: aan alles twijfelen
 Res cogitans - Res extensa = De geest – Materie : Het lichaam
 Alleen de materie kon wetenschappelijk onderzocht worden
- Empirisme: John Locke, Francis Bacon, John Stuart Mill
 Kennis is macht
 Denken vertroebelt de waarneming
 Tabula Rasa: de mens wordt geboren als blanco blad (geen
kennis,)
 Het enige waar je zeker van kan zijn is wat je kan waarnemen

Impulsen vanuit de natuurwetenschappen
 Nieuwe ontdekkingen zorgt voor nieuwe vragen.
 Psychofysica: o.a. Wet van Weber (h3)
 Kleine veranderingen zul je niet merken

1.3.3. PSYCHOLOGIE ALS ZELFSTANDIGE WETENSCHAP


1879 !!
Wilhelm Wundt : vader van wetenschappelijke psychologie
= eerste laboratorium voor wetenschappelijke psychologie
Vooral studie van waarneming

,Psychologie als zelfstandige wetenschap : 1879

- Structuralisme : (Edward Titchener, leerling van Wundt)
 Structuur van het bewustzijn onderzoeken
 Scheikunde van de geest
 Methode die hij gebruikte was Introspectie en experimenten
= binnenin jezelf kijken
= we geven vraagstukken aan mensen en kijk hoe ze dit van
binnen doen (denkstapjes).
 Ze waren niet zo gek van structuralisme (bv. Auto we rijden
ermee maar we zijn niet geïnteresseerd in hoe het in elkaar zit)

- Functionalisme (vs)
= VS wou de methodes maar niet de inhoud van structuralisme
overnemen.
 Ze gaan niet kijken naar de structuur van bwz maar naar de
werking en de functie. ( mental activities )
 Ze maakten gebruik van dierproeven

=> het zijn het oer, geëvalueerd naar modern.
=> er is 1 woord dat overlapt (bewust zijn)


1.3.4. BEHAVIORISME (VS) ( JOHN BROADUS WATSON)

Volgens JBW. Moeten we enkel het uitwendig waarneembaar gedrag
bestuderen.
= Louter beschrijven van S-R connecties : conditionering h5
 S = stimuli R = responsen

Empirisme: je kan alleen zeker zijn van datgene wat je kan zien.”
= Het enige wat je kan zien van de menselijke psyché is het gedrag.

= > Het enige waar je zeker van kan zijn is het gedrag (behavior) dit is
dus geen bewustzijn-psychologie.

1.3.5. NIEUWE KLEMTONEN IN EUROPA

1. Gestaltpsychologie (Wolfgang Köhler, Kurt Lewin)

= Waarnemen is geen apart registreren van afzonderlijke indrukken, maar
wel een onmiddellijk vatten van de ‘gestalt’ (het geheel).
Het geheel is meer dan de som van de delen (soep, sportploeg)
Later ook op andere terreinen dan de waarneming

, = > als het gebogen streepje omgekeerd staat zien we het gezicht als
droevig. -> dit toont aan dat we niet eerst de delen zien maar meteen een
gestalt.



2. Dieptepsychologie (Sigmund Freud)

= Ontstaan uit de psychoanalyse (=therapie)
Drie lagen in het menselijk lichaam:
1. Bewust (Freud boeit dat niet)
2. Onderbewust
3. Onbewust (heel hard interesse)
=> taboe, trauma

Freud vergelijkt het met een stoomketel: druk veel te groot dan ontploft
het, dit is hetzelfde bij ons onbewuste. Gelukkig zijn er uitlaatkleppen
van het onbewuste.




Voorbeeld:
Stel dat een man heel veel naar oorlog kijkt op zijn computer dat zijn vrouw
dit niet ziet, volgende dag laat hij zijn computer openstaan en zijn vrouw ziet
het: dit is onbewust gedaan (man).
Het kan toeval zijn maar de dieptepsychologie kijk altijd naar het onbewuste
verlangen.

Symptoomstoornis: jarenlang gevoelens weg te steken, hij werd verlamd
dokters vonden niets, tot hij ervoor uitkwam dat hij homo was, kon hij weer
wandelen.
Op die manier heeft Freud mensen geholpen en genezen waar de dokters niet
mee konden helpen. Freud praatte ermee.
Pure vanuit traumatische ervaringen => kan het lichaam er helemaal van
veranderen. Fysiek en mentaal (symbolische stoornis).

Kunst: verlangens uiten in kunst, een schrijver die gruwelijke verhalen
schrijft, misschien vermoordt hij zelf mensen?