EUROPEES RECHT – HOE KOMT DE EU-WETGEVING TOT STAND
1 De EU-instellingen
1.1 Europees parlement
1.1.1 Samenstelling:
= vertegenwoordigers Europese burgers
Via rechtstreekse (sinds 1979), vrije en geheime algemene verkiezingen
Om de 5 jaar – nationale verkiezingsprocedures, MAAR minimale gemeenschappelijke regels:
o 1 stemmingsronde
o Zelfde verkiezingsperiode (4 dagen)
o Geheime stemming
o Gelijke behandeling man/vrouw
o (nationale lijsten) ‘Spitzenkandidaten’
Eur. Politieke fracties Eur. Politieke partijen
Aantal parlementsleden in het verleden:
705 (751 pre Brexit)
Sinds verkiezingen 2024: 720 (BE 22)
België: 13 VL / 8 Wall. / 1 DG
Voorzitter: Roberta Metsola
Ingedeeld volgens politieke fractie, NIET volgens nationaliteit
Grootste: Europese Volkspartij
1.1.2 Taken: sterk toegenomen
(Mede)wetgever:
Gewone wetgevingsprocedure
Raadplegingsprocedure
Instemmingsprocedure
(Mede) opsteller van de begroting
Controleur tav EC (en Raad)
Andere bevoegdheden
1.1.3 Werkwijze:
Stemming:
o “Quorum” is bereikt als 1/3 van de leden aanwezig is + besluiten worden normaal genomen
met volstrekte meerderheid van de uitgebrachte stemmen
o Bijzondere meerderheden
Rol lobbyisten (+/- 20.000)
o Talen: 24; 552 combinaties; 800 tolken tijdens plenaire zitting
o Straatsburg en Brussel
, 1.2 Europese raad
! Sinds Lissabon (1974: informeel, 1986 officiële status)
1.2.1 Samenstelling:
Staatshoofden en regeringsleiders van de lidstaten, Voorzitter COM en Voorzitter Europese Raad.
Ook hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid neemt aan
vergaderingen deel.
Voorzitter Europese Raad: verkozen door de Europese Raad met gekw. MH voor 2,5 jaar (1x
hernieuwbaar).
= Herman Van Rompuy Donald Tusk Charles Michel
Komt min. 4x/jaar samen MAAR Voorzitter kan bijzondere vergadering bijeenroepen indien nodig
Meestal in Brussel (tot 2003 roterend voorzitterschap)
1.2.2 Taken:
weinig concrete taken:
o bepaalt de algemene beleidslijnen en -prioriteiten
o geeft de nodige impulsen voor de ontwikkeling van de Unie
geen wetgevende bevoegdheid
veel invloed op de politieke agenda (financiële crisis)
concrete taken:
=> nemen juridische beslissingen mbt. werking Unie: aanstelling Voorzitter COM, benoeming
COM, samenstelling Raadsformaties…
1.2.3 Werking:
consensus (uitz. QMV vr institutionele zaken)
conclusies (verklaringen en resoluties)
1.3 Raad van de Europese Unie
! ≠ Europese Raad ≠ Raad van Europe !
1.3.1 Samenstelling:
Vertegenwoordiger van elke LS op ministerieel niveau, gemachtigd om de regering die deze
vertegenwoordigt te binden en om stemrecht uit te oefenen
hierdoor kunnen LS zich laten vertegenwoordigen door de afgevaardigden van hun regionale of
federale entiteiten wanneer hun bevoegdheden aan bod komen
! geen vaste samenstelling: varieert naargelang onderwerp !
(Algemene zaken; Buitenlandse zaken; Economische en financiële zaken; Justitie en binnenlandse zaken;
Werkgelegenheid, sociaal beleid, volksgezondheid en consumentenzaken; Concurrentievermogen; Vervoer,
telecommunicatie en energie; Landbouw en visserij; Milieu; Onderwijs, jeugdzaken, cultuur en SPORT)
→ afhankelijk van onderwerp, nemen er andere ministers deel
1.3.2 Vertegenwoordiging van BE in de Raad:
Samenwerkingsakkoord federaal / Gemeenschappen / Gewesten
=> nog te wijzigen ifv 6e staatshervorming !
6 categorieën bevoegdheden:
1 De EU-instellingen
1.1 Europees parlement
1.1.1 Samenstelling:
= vertegenwoordigers Europese burgers
Via rechtstreekse (sinds 1979), vrije en geheime algemene verkiezingen
Om de 5 jaar – nationale verkiezingsprocedures, MAAR minimale gemeenschappelijke regels:
o 1 stemmingsronde
o Zelfde verkiezingsperiode (4 dagen)
o Geheime stemming
o Gelijke behandeling man/vrouw
o (nationale lijsten) ‘Spitzenkandidaten’
Eur. Politieke fracties Eur. Politieke partijen
Aantal parlementsleden in het verleden:
705 (751 pre Brexit)
Sinds verkiezingen 2024: 720 (BE 22)
België: 13 VL / 8 Wall. / 1 DG
Voorzitter: Roberta Metsola
Ingedeeld volgens politieke fractie, NIET volgens nationaliteit
Grootste: Europese Volkspartij
1.1.2 Taken: sterk toegenomen
(Mede)wetgever:
Gewone wetgevingsprocedure
Raadplegingsprocedure
Instemmingsprocedure
(Mede) opsteller van de begroting
Controleur tav EC (en Raad)
Andere bevoegdheden
1.1.3 Werkwijze:
Stemming:
o “Quorum” is bereikt als 1/3 van de leden aanwezig is + besluiten worden normaal genomen
met volstrekte meerderheid van de uitgebrachte stemmen
o Bijzondere meerderheden
Rol lobbyisten (+/- 20.000)
o Talen: 24; 552 combinaties; 800 tolken tijdens plenaire zitting
o Straatsburg en Brussel
, 1.2 Europese raad
! Sinds Lissabon (1974: informeel, 1986 officiële status)
1.2.1 Samenstelling:
Staatshoofden en regeringsleiders van de lidstaten, Voorzitter COM en Voorzitter Europese Raad.
Ook hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid neemt aan
vergaderingen deel.
Voorzitter Europese Raad: verkozen door de Europese Raad met gekw. MH voor 2,5 jaar (1x
hernieuwbaar).
= Herman Van Rompuy Donald Tusk Charles Michel
Komt min. 4x/jaar samen MAAR Voorzitter kan bijzondere vergadering bijeenroepen indien nodig
Meestal in Brussel (tot 2003 roterend voorzitterschap)
1.2.2 Taken:
weinig concrete taken:
o bepaalt de algemene beleidslijnen en -prioriteiten
o geeft de nodige impulsen voor de ontwikkeling van de Unie
geen wetgevende bevoegdheid
veel invloed op de politieke agenda (financiële crisis)
concrete taken:
=> nemen juridische beslissingen mbt. werking Unie: aanstelling Voorzitter COM, benoeming
COM, samenstelling Raadsformaties…
1.2.3 Werking:
consensus (uitz. QMV vr institutionele zaken)
conclusies (verklaringen en resoluties)
1.3 Raad van de Europese Unie
! ≠ Europese Raad ≠ Raad van Europe !
1.3.1 Samenstelling:
Vertegenwoordiger van elke LS op ministerieel niveau, gemachtigd om de regering die deze
vertegenwoordigt te binden en om stemrecht uit te oefenen
hierdoor kunnen LS zich laten vertegenwoordigen door de afgevaardigden van hun regionale of
federale entiteiten wanneer hun bevoegdheden aan bod komen
! geen vaste samenstelling: varieert naargelang onderwerp !
(Algemene zaken; Buitenlandse zaken; Economische en financiële zaken; Justitie en binnenlandse zaken;
Werkgelegenheid, sociaal beleid, volksgezondheid en consumentenzaken; Concurrentievermogen; Vervoer,
telecommunicatie en energie; Landbouw en visserij; Milieu; Onderwijs, jeugdzaken, cultuur en SPORT)
→ afhankelijk van onderwerp, nemen er andere ministers deel
1.3.2 Vertegenwoordiging van BE in de Raad:
Samenwerkingsakkoord federaal / Gemeenschappen / Gewesten
=> nog te wijzigen ifv 6e staatshervorming !
6 categorieën bevoegdheden:
