Staatsstructuur & Grondwet Rechterlijke organisatie Kenmerken Burgerlijk Wetboek Invloed Burgerlijk Wetboek
Rechtstradities
Frankrijk Staatsstructuur Burgerlijk recht Code Civil (CC) – 1804 Enorme invloed: 4 redenen
- Ondeelbaar/unitair - 1e aanleg: tribunal de proximité - Belangrijkste codificatie van die - Verlichtingsidee: vanuit revolutie
- Laïque = seculier: scheiding kerk & (<10.000) & tribunal judiciaire tijd: verschillend van aard & ontstaan
staat (>10.000) Verlichtingsidee van reorganisatie - Compromis tussen gewoonte- &
- Franse taal - Hof van beroep (Cour d’appel) - Gevolg van revolutie & nieuw geschreven recht
- Presidentieel regime - Hof van Cassatie (Cour de sociaal concept: liberté & égalité - Militaire expansie
cassation) - Basisprincipes: eigendom & - Begrijpelijk wetboek: toegankelijke
Machten contractsvrijheid taal & vlot geschreven stijl
- Uitvoerende macht meest Strafrecht - Compromis gewoonte- &
dominant (residuaire - 1e aanleg: politierb., correctionele geschreven recht Invloed op onze landen:
bevoegdheid) rb of hof van assisen - Geen algemeen deel, maar wel - België
- Parlement (Algemene Vergadering - Hoger beroep: hof van beroep, invloed Pandecten - Nederland
& Senaat) slechts toegewezen Hof van Cassatie of hof van assisen - Begrijpelijk wetboek: toegankelijke - Duitsland
bevoegdheden in hoger beroep (la Cour d’assises taal & vlot geschreven stijl - Zwitserland
d’appel) - Italië
Toetsing GW
- A priori aan Conseil
constitutionnel
- A posteriori via sluis (Franse RvS of
Franse HvC) aan Conseil
constitutionnel
(prejudiële vraag = QPC)
Ook toetsing aan (4) documenten met
GW waarde
Nederland Staatsstructuur 11 REA met 4 afdelingen Nederlands Burgerlijk Wetboek Grote invloed: 3 redenen
- Unitaire staat (parlementaire - Kanton (NBW) – 1992 - Gebaseerd op uitgebreid
monarchie) - Burgerlijk recht - Geen algemeen deel vergelijkend onderzoek
- Strafrecht - Geen scheiding handelsrecht & - Verschillende vertalingen
Bevoegdheden - Bestuursrecht burgerlijk recht beschikbaar => toegankelijk
- Staat: residuaire bevoegdheid - Professorenrecht - Jong karakter
- Grote bevoegdheden koning Hoger beroep: - Gedetailleerd, systematisch &
- 4 gerechtshoven (>1.750) nauwkeurig wetboek
2 kamerstelsel - Bescherming zwakkeren
- 1e kamer: benoemd door Hoger Raad der Nederlanden (HvC - Leunt (vandaag de dag) meer aan
provinciale staten van Ned) bij D. recht, dan FR recht.
- 2e kamer: rechtstreeks verkozen Inspiratie kwam van FR recht
, - Jong karakter
Geen GwH (art. 120: verbod GW - Gebaseerd op uitgebreid
toetsing) vergelijkend onderzoek
Duitsland Staatsstructuur Bundesverfassungsgericht (GwH of Bürgerliches Gesetzbuch (BGB) – 1900 Invloed
- Federale staat BvG) - Conservatief (geen vernieuwing) - Grote invloed op theorie van recht
- Presidentieel regime - Toetst EU recht aan GG (art. 23) - Dogmatisch & complex en de doctrine
(Bondspresident: symbolische - 4 toegangen - Doelpubliek: professionele juristen - Weinig invloed in buitenland:
functie) & de rijken, geen gewone burgers complex, wetenschappelijk,
- Kanselier: bezit de echte macht Alle deelstaten - Ontstaan vanuit conservatief, minder toegankelijk
- Eigen GW en GwH Pandectensysteem en abstract BW
Federaal parlement (Bund) (Verfassungsgerichtshof of VgH) (professorenrecht) => bevat
- Bundestag: rechtstreeks verkozen - BvG > VgH algemeen deel Invloed op onze landen:
- Bundesrat: vertegenwoordigers - Wetenschappelijk karakter (o.a. - Nederland
deelstaten Burgerlijk recht consistente taal)
- Ambtsgericht: 1e aanleg <5.000 - Bevat Generalklauseln (algemene
Verschillende deelstaten (16 Länder) - Landgericht: 1e aanleg >5.000 en clausules = open normen voor
- Deelstaten: residuaire HB tegen Ambtsgericht rechter in te vullen) als correctie
bevoegdheid - Oberlandesgericht: HB tegen op rigide BW
Landgericht
Federaal recht > deelstatelijk recht - Bundesgerichtshof = HvC
Art. 23: VW’lijke bevoegdheids-
overdracht EU
Art. 21.2: politieke partijen
Art. 26.1: aanvallende oorlog
Art. 28.1: 5 rechtsstaatprincipes
Art. 31: staatsrecht > deelstatelijk
recht
Art. 79.3: eeuwigheidsclausule
Oostenrijk Staatsstructuur Burgerlijk recht Allgemeines bürgerliches Gesetzbuch Beperkte invloed in buitenland
- Federale staat - Bezirksgerichte: 1e aanleg <15.000 (ABGB) – 1811 - 1 reden: conservatief
- 9 deelstaten - Landesgerichte: 1e aanleg - Ontstaan uit Verlichtingsidee,
- Federale GW >15.000 en HB tegen maar niet uit revolutie
- Federaal parlement Bezirksgerichte - Eerder pragmatisch (dogmatisch
- Oberlandesgerichte: HB tegen werd vermeden)
2 kamerstelsel Landesgerichte - Conservatief
- Nationalrat: rechtstreeks verkozen - Oberster Gerichtshof (OGH) = HvC - Invloed Pandecten, maar zonder
- Bundesrat: vertegenwoordigers algemeen deel
deelstaten - Geen algemeen deel, WEL
algemene inleiding
, Bevoegdheden Bund & Länder - Toegankelijk (begrijpbare taal)
- Elk GW bevoegdheden - Kort wetboek
- Länder: residuaire bevoegdheid - Soms overbodige bepalingen
- Bund: doet rechterlijke organisatie - Basis: Romeins recht en stukje
natuurrecht (individualisme &
Toetsing GW gelijkheid)
- Door Verfassungsgericht (GwH) - Gelijkaardige structuur als Code
Civil
- Invloed van Duits recht
Zwitserland Staatsstructuur / Zivilgesetzbuch (ZGB) – 1912 - Invloed op Italiaans en Grieks BW
- Confederatie met kantons - Directe & duidelijke stijl: - Bijna letterlijke overname in
toegankelijk voor burgers Turkije in 1926 (maar nu nieuw
Bevoegdheden Confederatie & - Invloed Pandecten, maar zonder Turks BW) => legal transplant
kantons algemeen deel
- Confederatie: exclusieve - Geen algemeen deel, WEL
bevoegdheden algemene inleiding
- Kantons: eigen GW & doen - Bevat enkele Generalklauseln
rechterlijke organisatie in hun - Laat ruimte voor rechter
kanton - 2 opl igv lacune in wet: (1)
- Confederale recht > kantonnale gewoonterecht en (2) rechter
recht wordt zelf wetgever => veel ruimte
voor rechter
- Grootste inspiratiebron EU BW
Italië Staatsstructuur Vrederechter Codice Civile (CC) – 1942 /
- Één & ondeelbare republiek met - <5.000 - Ontstaan uit Frans recht, erna
respect voor lokale autonomie invloed Duits & Zwitsers recht
- Regio’s met verschillende REA - Minder individualistisch dan
provincies - >5.000 eerste codificatie
- Erkenning autonomie katholieke - HB tegen vrederechter - Sterke invloed katholieke kerk
kerk (Verdrag van Lateranen) - Enkele Generalklauseln voor
Hoven van Assisen ruimte aan de rechter
2 kamerstelsel
- Kamer: rechtstreeks verkozen Hoven van beroep Nieuw Wetboek van Strafvordering
- Senaat: rechtstreeks regionaal Hoven van assisen in hoger beroep - Plea bargaining => legal transplant
verkozen uit Common Law
Hof van Cassatie
President
- Aangeduid door parlement (kamer
& senaat)
- Symbolische functie
Rechtstradities
Frankrijk Staatsstructuur Burgerlijk recht Code Civil (CC) – 1804 Enorme invloed: 4 redenen
- Ondeelbaar/unitair - 1e aanleg: tribunal de proximité - Belangrijkste codificatie van die - Verlichtingsidee: vanuit revolutie
- Laïque = seculier: scheiding kerk & (<10.000) & tribunal judiciaire tijd: verschillend van aard & ontstaan
staat (>10.000) Verlichtingsidee van reorganisatie - Compromis tussen gewoonte- &
- Franse taal - Hof van beroep (Cour d’appel) - Gevolg van revolutie & nieuw geschreven recht
- Presidentieel regime - Hof van Cassatie (Cour de sociaal concept: liberté & égalité - Militaire expansie
cassation) - Basisprincipes: eigendom & - Begrijpelijk wetboek: toegankelijke
Machten contractsvrijheid taal & vlot geschreven stijl
- Uitvoerende macht meest Strafrecht - Compromis gewoonte- &
dominant (residuaire - 1e aanleg: politierb., correctionele geschreven recht Invloed op onze landen:
bevoegdheid) rb of hof van assisen - Geen algemeen deel, maar wel - België
- Parlement (Algemene Vergadering - Hoger beroep: hof van beroep, invloed Pandecten - Nederland
& Senaat) slechts toegewezen Hof van Cassatie of hof van assisen - Begrijpelijk wetboek: toegankelijke - Duitsland
bevoegdheden in hoger beroep (la Cour d’assises taal & vlot geschreven stijl - Zwitserland
d’appel) - Italië
Toetsing GW
- A priori aan Conseil
constitutionnel
- A posteriori via sluis (Franse RvS of
Franse HvC) aan Conseil
constitutionnel
(prejudiële vraag = QPC)
Ook toetsing aan (4) documenten met
GW waarde
Nederland Staatsstructuur 11 REA met 4 afdelingen Nederlands Burgerlijk Wetboek Grote invloed: 3 redenen
- Unitaire staat (parlementaire - Kanton (NBW) – 1992 - Gebaseerd op uitgebreid
monarchie) - Burgerlijk recht - Geen algemeen deel vergelijkend onderzoek
- Strafrecht - Geen scheiding handelsrecht & - Verschillende vertalingen
Bevoegdheden - Bestuursrecht burgerlijk recht beschikbaar => toegankelijk
- Staat: residuaire bevoegdheid - Professorenrecht - Jong karakter
- Grote bevoegdheden koning Hoger beroep: - Gedetailleerd, systematisch &
- 4 gerechtshoven (>1.750) nauwkeurig wetboek
2 kamerstelsel - Bescherming zwakkeren
- 1e kamer: benoemd door Hoger Raad der Nederlanden (HvC - Leunt (vandaag de dag) meer aan
provinciale staten van Ned) bij D. recht, dan FR recht.
- 2e kamer: rechtstreeks verkozen Inspiratie kwam van FR recht
, - Jong karakter
Geen GwH (art. 120: verbod GW - Gebaseerd op uitgebreid
toetsing) vergelijkend onderzoek
Duitsland Staatsstructuur Bundesverfassungsgericht (GwH of Bürgerliches Gesetzbuch (BGB) – 1900 Invloed
- Federale staat BvG) - Conservatief (geen vernieuwing) - Grote invloed op theorie van recht
- Presidentieel regime - Toetst EU recht aan GG (art. 23) - Dogmatisch & complex en de doctrine
(Bondspresident: symbolische - 4 toegangen - Doelpubliek: professionele juristen - Weinig invloed in buitenland:
functie) & de rijken, geen gewone burgers complex, wetenschappelijk,
- Kanselier: bezit de echte macht Alle deelstaten - Ontstaan vanuit conservatief, minder toegankelijk
- Eigen GW en GwH Pandectensysteem en abstract BW
Federaal parlement (Bund) (Verfassungsgerichtshof of VgH) (professorenrecht) => bevat
- Bundestag: rechtstreeks verkozen - BvG > VgH algemeen deel Invloed op onze landen:
- Bundesrat: vertegenwoordigers - Wetenschappelijk karakter (o.a. - Nederland
deelstaten Burgerlijk recht consistente taal)
- Ambtsgericht: 1e aanleg <5.000 - Bevat Generalklauseln (algemene
Verschillende deelstaten (16 Länder) - Landgericht: 1e aanleg >5.000 en clausules = open normen voor
- Deelstaten: residuaire HB tegen Ambtsgericht rechter in te vullen) als correctie
bevoegdheid - Oberlandesgericht: HB tegen op rigide BW
Landgericht
Federaal recht > deelstatelijk recht - Bundesgerichtshof = HvC
Art. 23: VW’lijke bevoegdheids-
overdracht EU
Art. 21.2: politieke partijen
Art. 26.1: aanvallende oorlog
Art. 28.1: 5 rechtsstaatprincipes
Art. 31: staatsrecht > deelstatelijk
recht
Art. 79.3: eeuwigheidsclausule
Oostenrijk Staatsstructuur Burgerlijk recht Allgemeines bürgerliches Gesetzbuch Beperkte invloed in buitenland
- Federale staat - Bezirksgerichte: 1e aanleg <15.000 (ABGB) – 1811 - 1 reden: conservatief
- 9 deelstaten - Landesgerichte: 1e aanleg - Ontstaan uit Verlichtingsidee,
- Federale GW >15.000 en HB tegen maar niet uit revolutie
- Federaal parlement Bezirksgerichte - Eerder pragmatisch (dogmatisch
- Oberlandesgerichte: HB tegen werd vermeden)
2 kamerstelsel Landesgerichte - Conservatief
- Nationalrat: rechtstreeks verkozen - Oberster Gerichtshof (OGH) = HvC - Invloed Pandecten, maar zonder
- Bundesrat: vertegenwoordigers algemeen deel
deelstaten - Geen algemeen deel, WEL
algemene inleiding
, Bevoegdheden Bund & Länder - Toegankelijk (begrijpbare taal)
- Elk GW bevoegdheden - Kort wetboek
- Länder: residuaire bevoegdheid - Soms overbodige bepalingen
- Bund: doet rechterlijke organisatie - Basis: Romeins recht en stukje
natuurrecht (individualisme &
Toetsing GW gelijkheid)
- Door Verfassungsgericht (GwH) - Gelijkaardige structuur als Code
Civil
- Invloed van Duits recht
Zwitserland Staatsstructuur / Zivilgesetzbuch (ZGB) – 1912 - Invloed op Italiaans en Grieks BW
- Confederatie met kantons - Directe & duidelijke stijl: - Bijna letterlijke overname in
toegankelijk voor burgers Turkije in 1926 (maar nu nieuw
Bevoegdheden Confederatie & - Invloed Pandecten, maar zonder Turks BW) => legal transplant
kantons algemeen deel
- Confederatie: exclusieve - Geen algemeen deel, WEL
bevoegdheden algemene inleiding
- Kantons: eigen GW & doen - Bevat enkele Generalklauseln
rechterlijke organisatie in hun - Laat ruimte voor rechter
kanton - 2 opl igv lacune in wet: (1)
- Confederale recht > kantonnale gewoonterecht en (2) rechter
recht wordt zelf wetgever => veel ruimte
voor rechter
- Grootste inspiratiebron EU BW
Italië Staatsstructuur Vrederechter Codice Civile (CC) – 1942 /
- Één & ondeelbare republiek met - <5.000 - Ontstaan uit Frans recht, erna
respect voor lokale autonomie invloed Duits & Zwitsers recht
- Regio’s met verschillende REA - Minder individualistisch dan
provincies - >5.000 eerste codificatie
- Erkenning autonomie katholieke - HB tegen vrederechter - Sterke invloed katholieke kerk
kerk (Verdrag van Lateranen) - Enkele Generalklauseln voor
Hoven van Assisen ruimte aan de rechter
2 kamerstelsel
- Kamer: rechtstreeks verkozen Hoven van beroep Nieuw Wetboek van Strafvordering
- Senaat: rechtstreeks regionaal Hoven van assisen in hoger beroep - Plea bargaining => legal transplant
verkozen uit Common Law
Hof van Cassatie
President
- Aangeduid door parlement (kamer
& senaat)
- Symbolische functie
