LES 1: Wat is filosofie?
definitie = afbakenen, afgrenzen.
- Intensionele definitie = geven van een betekenis van een verzameling
- Extensionele definitie = je somt alle elementen van die verzameling op
Def filosofieën: opsomming van kenmerken/eigenschappen die je vindt bij ALLE
filosofen/filosofie en & UITSLUITEND bij filosofen/filosofieën
wijsbegeerte = verlangen naar wijsheid = vage bepaling
→ Op zoek naar het noodzakelijke/voldoende voorwaarde/eigenschappen v filosofie
- op grond waarvan noemen we iets filosofisch?
filosofen hebben verschillende mening over het bepalen van filosofie:
filosofie is een attitude
‘Het is een attitude/houding die filosofen aannemen (over leven ,goed & kwaad), meer dan relativerende
houding (maar niet-filosofen kunnen ook relativeren)
Whitehead: : filosofie begint bij de verwondering, eens dat filosofische gedachte tot stand is gekomen,
eindigt het opnieuw in verwondering Verwondering stopt nooit, verlangen blijft bestaan.
filosofie is NIET gelijk een kind dat vragen stelt (kind dat blijft doorvragen waarom iets zo is)
verwondering (van een kind) is niet genoeg om filosofisch te noemen
Voor anderen is filosofie een vertwijfeling: alles verlies evidentie
maar is meer dan vertwijfeling!!! niet voldoende om te spreken v filosofie
,filosofie = kritisch denken (Descartes): afstand nemen van kerkelijke autoriteiten, zintuiglijke
waarnemingen, MAAR filosofie is niet enkel kritisch.
De attitude is toch niet uniek voor filosofen.
filosofie is ook constructief, speculatief
filosofie zit in alle wetenschappelijke/academische disciplines, om kritisch denken te bevorderen
filosofie is een methode: zijn er methoden die uniek zijn voor filosofie?
- Eigen intuïties: kennis die onmiddellijke manier wordt verkregen, ideeën die
niemand zou durven te betwijfelen + spontane overtuigingen die in onze geest
komen wanneer we over bepaald onderwerp nadenken. niet enkel in filosofie en
niet in alle filosofie
- conceptuele analyse: concept uiteen halen in deelconcepten die samen
eigenschappen vormen om van een concept te spreken = belangrijke begrippen
ontleden in eenvoudigere begrippen niet uniek voor filosofie, wel veel gebruikt
- gedachte-experimenten: onze zekerheden zijn eigenlijk geen echt zekerheden zijn vaak
niet mogelijk (onethisch) en niet uniek
- argumenten van premissen naar een conclusie
geen unieke instrumenten. In de mate dat ze toch uniek zijn, zijn ze niet algemeen filosofisch! (niet alle
filosofie en niet enkel filosofie).
Is er vooruitgang in filosofie? Nee, want is als kunst, niet als wetenschap.
Probleem: wel vooruitgang in wetenschap, negatieve vooruitgang in filosofie (we weten niet antwoord
op vragen, maar wel wat het antwoord niet is), geen duidelijk onderscheid tussen proto-wetenschap en
filosofie
Domein: Gaat filosofie over bepaald onderwerp? Nee de vraag wat is filosofie verschuift dan naar
soorten filosofie bv wat is metafysica? ook niet makkelijk te beantwoorden of af te bakenen.
is het vermoeden van Golbach waar?’ = weten we (nog) niet → we weten niet of die vraag zelfs
beantwoordbaar is
deel vd filosofie houdt zich bezig met vragen die wel beantwoordbaar zijn, ander deel houdt
zich bezig met vragen die misschien onbeantwoordbaar zijn en die wel fundamenteel zijn, MAAR
ook onbeantwoordbare vragen en fundamentele problemen in andere disciplines.
Wat doet filosofie dan wel?
Filosofie is niet zomaar verwonderd zijn of twijfelen om te twijfelen.
Het gaat erom dat je je blijft verwonderen over moeilijke dingen die niet snel op te lossen zijn, en dan
probeert om er toch via nadenken en argumentatie wat grip op te krijgen.
,Deeldomeinen / deeldisciplines:
•Metafysica = studie van wat bestaat & van de aard van die zaak
• vb: bestaat God, vrije wil, getallen, …
‘het enige wat bestaat is wat nu bestaat’ maar wat is tijd dan??? wat is dan vroeger??
en wat is de aard van tijd?? = metafysische vragen
•Logica: houdt zich bezig met geldigheid van een redeneringen & argumenten
! drogredenering = lijkt alsof er een verband is, maar klopt niet. Het is
toeval.
- vb; na het werken ga ik naar huis, als ik thuis toekom is het donker → Dus door
te werken maak ik het donker.
! Ongeldige reden = conclusie volgt niet logisch. Als P Q, en Q, dan P => klopt niet altijd!
- Vb: als het regent is het gras nat, & het gras is nat, dus het regent = onjuist
•Epistemologie / kennisleer = studie van aard en mogelijkheid van onze kennis.
wat kunnen we weten?
Hoe verwerven we kennis?
Welke vormen v kennis kunnen we hebben? Wat is waarheid precies?
veel gedachten-experimenten → Vb: ‘brain in a vat’: hersenen worden gestimuleerd,
zodat je ergens anders bent op dat moment, terwijl je daar niet bent → je kan nooit zeker
zijn dat dat niet het geval is!!! variatie op: alles wat we beleven gebeurt in een droom
•Moraalfilosofie: Ethiek; Studie over de principes die betrekking hebben op goed en kwaad.
Op grond waarvan zijn de dingen die goed doen daadwerkelijk goed. Wat is nu goed of
slecht en wat is de aard ervan?
Vb: trolley problemen: Is het beter om 5 mensen te vermoorden dan 1? of om
zwaarlijvige man van de brug te gooien om zo 5 mensen te redden? maar zelfde calculus; 1
dood, 5 levend
Is het in het ene geval goed en in het andere slecht? En hoe weten we dan dat het goed/slecht
is? op grond waarvan?
,
definitie = afbakenen, afgrenzen.
- Intensionele definitie = geven van een betekenis van een verzameling
- Extensionele definitie = je somt alle elementen van die verzameling op
Def filosofieën: opsomming van kenmerken/eigenschappen die je vindt bij ALLE
filosofen/filosofie en & UITSLUITEND bij filosofen/filosofieën
wijsbegeerte = verlangen naar wijsheid = vage bepaling
→ Op zoek naar het noodzakelijke/voldoende voorwaarde/eigenschappen v filosofie
- op grond waarvan noemen we iets filosofisch?
filosofen hebben verschillende mening over het bepalen van filosofie:
filosofie is een attitude
‘Het is een attitude/houding die filosofen aannemen (over leven ,goed & kwaad), meer dan relativerende
houding (maar niet-filosofen kunnen ook relativeren)
Whitehead: : filosofie begint bij de verwondering, eens dat filosofische gedachte tot stand is gekomen,
eindigt het opnieuw in verwondering Verwondering stopt nooit, verlangen blijft bestaan.
filosofie is NIET gelijk een kind dat vragen stelt (kind dat blijft doorvragen waarom iets zo is)
verwondering (van een kind) is niet genoeg om filosofisch te noemen
Voor anderen is filosofie een vertwijfeling: alles verlies evidentie
maar is meer dan vertwijfeling!!! niet voldoende om te spreken v filosofie
,filosofie = kritisch denken (Descartes): afstand nemen van kerkelijke autoriteiten, zintuiglijke
waarnemingen, MAAR filosofie is niet enkel kritisch.
De attitude is toch niet uniek voor filosofen.
filosofie is ook constructief, speculatief
filosofie zit in alle wetenschappelijke/academische disciplines, om kritisch denken te bevorderen
filosofie is een methode: zijn er methoden die uniek zijn voor filosofie?
- Eigen intuïties: kennis die onmiddellijke manier wordt verkregen, ideeën die
niemand zou durven te betwijfelen + spontane overtuigingen die in onze geest
komen wanneer we over bepaald onderwerp nadenken. niet enkel in filosofie en
niet in alle filosofie
- conceptuele analyse: concept uiteen halen in deelconcepten die samen
eigenschappen vormen om van een concept te spreken = belangrijke begrippen
ontleden in eenvoudigere begrippen niet uniek voor filosofie, wel veel gebruikt
- gedachte-experimenten: onze zekerheden zijn eigenlijk geen echt zekerheden zijn vaak
niet mogelijk (onethisch) en niet uniek
- argumenten van premissen naar een conclusie
geen unieke instrumenten. In de mate dat ze toch uniek zijn, zijn ze niet algemeen filosofisch! (niet alle
filosofie en niet enkel filosofie).
Is er vooruitgang in filosofie? Nee, want is als kunst, niet als wetenschap.
Probleem: wel vooruitgang in wetenschap, negatieve vooruitgang in filosofie (we weten niet antwoord
op vragen, maar wel wat het antwoord niet is), geen duidelijk onderscheid tussen proto-wetenschap en
filosofie
Domein: Gaat filosofie over bepaald onderwerp? Nee de vraag wat is filosofie verschuift dan naar
soorten filosofie bv wat is metafysica? ook niet makkelijk te beantwoorden of af te bakenen.
is het vermoeden van Golbach waar?’ = weten we (nog) niet → we weten niet of die vraag zelfs
beantwoordbaar is
deel vd filosofie houdt zich bezig met vragen die wel beantwoordbaar zijn, ander deel houdt
zich bezig met vragen die misschien onbeantwoordbaar zijn en die wel fundamenteel zijn, MAAR
ook onbeantwoordbare vragen en fundamentele problemen in andere disciplines.
Wat doet filosofie dan wel?
Filosofie is niet zomaar verwonderd zijn of twijfelen om te twijfelen.
Het gaat erom dat je je blijft verwonderen over moeilijke dingen die niet snel op te lossen zijn, en dan
probeert om er toch via nadenken en argumentatie wat grip op te krijgen.
,Deeldomeinen / deeldisciplines:
•Metafysica = studie van wat bestaat & van de aard van die zaak
• vb: bestaat God, vrije wil, getallen, …
‘het enige wat bestaat is wat nu bestaat’ maar wat is tijd dan??? wat is dan vroeger??
en wat is de aard van tijd?? = metafysische vragen
•Logica: houdt zich bezig met geldigheid van een redeneringen & argumenten
! drogredenering = lijkt alsof er een verband is, maar klopt niet. Het is
toeval.
- vb; na het werken ga ik naar huis, als ik thuis toekom is het donker → Dus door
te werken maak ik het donker.
! Ongeldige reden = conclusie volgt niet logisch. Als P Q, en Q, dan P => klopt niet altijd!
- Vb: als het regent is het gras nat, & het gras is nat, dus het regent = onjuist
•Epistemologie / kennisleer = studie van aard en mogelijkheid van onze kennis.
wat kunnen we weten?
Hoe verwerven we kennis?
Welke vormen v kennis kunnen we hebben? Wat is waarheid precies?
veel gedachten-experimenten → Vb: ‘brain in a vat’: hersenen worden gestimuleerd,
zodat je ergens anders bent op dat moment, terwijl je daar niet bent → je kan nooit zeker
zijn dat dat niet het geval is!!! variatie op: alles wat we beleven gebeurt in een droom
•Moraalfilosofie: Ethiek; Studie over de principes die betrekking hebben op goed en kwaad.
Op grond waarvan zijn de dingen die goed doen daadwerkelijk goed. Wat is nu goed of
slecht en wat is de aard ervan?
Vb: trolley problemen: Is het beter om 5 mensen te vermoorden dan 1? of om
zwaarlijvige man van de brug te gooien om zo 5 mensen te redden? maar zelfde calculus; 1
dood, 5 levend
Is het in het ene geval goed en in het andere slecht? En hoe weten we dan dat het goed/slecht
is? op grond waarvan?
,
