Samenvatting algemene heelkunde 2 deel oog

Algemene heelkunde II – conjunctiva

Let op: zelden 1° problemen met conjunctiva
Als dit ontsteekt, gaan meestal ook andere delen van oog mee ontsteken

Anatomie
Waar is conjunctiva aanwezig
 Is onzichtbaar, tenzij ontsteking (dan mega goed doorbloed)
 Op sclera (wit deel oog) = bulbaire conjunctiva
 Op derde ooglid = nictitans conjunctiva
 Op binnenkant oogleden = palpebrale conjunctiva
(fornix = omslagpunt van bulbair naar palpebraal)

Conjunctivitis
 Primair: bacterie, virus, schimmel
 Secundair: entropion, immunologisch, allergisch (!!)
Rode schijn dan te zien op oog

Symptomen
 Roodheid, pijn, zwelling
 Blefaritis: ontsteking traanklieren  loopt over huid  epiphora
 Vocht kan etterig zijn (exsudaat)  kan drogen  korsten

Chronisch: symptomen
 Follikels (kleine blaasjes)
 Membranen: combinatie exsudaat + dood celmateriaal
 velletjes die liggen over het oog
 Symblefaron: oogleden beginnen vastkleven (palpebrale kleeft aan
bulbaire conjunctiva)
 vaak bacteriele chronische conjunctivitis

Vaak in associatie met keratitis: keratoconjunctivitis
 Als cornea ontstoken is, is conjunctiva ontstoken
 Als conjunctiva ontstoken, is cornea niet automatisch ontstoken!!

Tumoren
Heel zeldzaam
Denk vooral aan squameus cel carcinoma
 Haflinger: gevoleig aan UV  conjunctiva aangezet tot tumor
 +: gaat pas metastaseren na maanden
 Als je rood wild vlees ziet: denk aan tumor en neem biopt
(kan verward worden met conjunctivitis of kleine wonde)

Vooral te zien bij dieren die gn pigmentatie hebben thv limbus en
oogleden

Algemene heelkunde II – cornea

Keratitis = ontsteking cornea (meest voorkomende)

, veel verschillende vormen: bacterieel, gisten, immunologie, virus, …

Anatomie
 Transparant: glad ext opp, lage vochtigheidsgraad, georienteerde
collageenvezels, lage celdensiteit, gn verhoorning, gn
bv&pigmenten
 Avasculair, wel enkele epitheelcellen, endotheelcellen, keratocyten
 Moeten transport van voeding hebben via traanvocht, voorste OK,
bloedvaten van sclera/conjunctiva

Specifieke opbouw
1/ Meerlagig epitheel
2/ Celarme, stromale laag (wel aantal keratocyten)
 Vooral collageenmatrix, zo gerangschikt dat ze transparantie geven
 Bij wondheling cornea: nooit originele rangschikking, dus verlies
tranpsarantie
3/ Endotheel
 1 cellaag waar bam tegen storma ligt
 Bam = membraan van descemet (10micrometer)
 is vaak als laatste nog intact bij bacteriele infectie

Precorneale traanfilm=3 lagen (soms als onderdeel van cornea zelf)
Horizontale d cornea bij HD is breder dan verticaal (zeker bij GHD)
 Gemiddelde dikte cornea 0,5-0,8mm
 Perifere cornea bij hond en paard dikker dan centraal

Sclera
= stevige fibreuze coating rond oog – bestaat uit 3 delen
 episclera – sclerale stroma – diepe overgangslaag nr choroid (l fusca)
Bevat kleine kanaaltjes waarin zenuwen en bv zitten
Overgang tss sclera en cornea = limbus

Helingsproces cornea
1/ Epitheelbeschadiging: super snel
 Aanvoer vanuit limbusregio (hier SC)
 Mitose  herstel dikte
 Epithelisatie binnen 4-7d (= epitheelcellen migratie over stroma)
 MAAR remodellering pas na enkele w-m
Als sclera gepigmenteerd is, kunnen melanocyten mee migreren waardoor
transparantie verloren wordt = melanosis
 zal quasi volledig herstellen, geven amper transparantieproblemen

2/ Stroma: traag
 Transparantie kan gedurende aantal tijd verloren geraken
 Er zijn twee vormen van heling
Avasculaire heling Ingroei van bloedvaten
-oppervlakkig defect -dieper defect
-aantal keratinocyten differentieren -extra hulp van voedingsstoffen via
tot fibroblasten  collageen ingroei bloedvaten (via

,-gepaard met migreren neutro’s en conjunctiva, uvea, episclera)
macro’s nr stroma (vanuit vocht) -groeit van buiten naar binnen toe
-fibrovasculair granulatieweefsel

 Dus kost meer tijd te genezen (meerdere w)
 Er is een blijvend littekenweefsel (= collageenvezels die niet in juiste
richting liggen  vlek in cornea waar gn transparantie is)
 MAAR remodelleringsproces: collageen afgebroken en vervangen
waardoor litteken ook kan veranderen en transparantie ook
 Ghost vessels = kanalen waarin bv hebben gezeten
 verdwijnen niet (endotheelcellen wel), holte blijft zitten
 +: als cornea nog eens zou ontsteken, heb je sneller heling

3/ Endotheel: heel beperkte heling
 Bepalen vochtbalans van cornea, 1lagig
 Zorgen dat teveel vocht uitgepompt wordt naar voorste OK
 Cellen hebben gn mitotische capaciteit: dus bij beschadiging of
verloren, is het definitief
 Endotheelcellaag wordt in tact gehouden door zichzelf op te blazen
(hypertrofie)  contact maken met elkaar  terug grens maken
 Als het niet lukt: permanent defect  continu lokaal oedeem

Gebruik van oogdruppels met corticosteroiden
 Verminderen littekenvorming (dr minder collageen)
 Verhogen kans op infectie
 Verminderen kwaliteit gevormde herstelweefsel, gaan epithelisatie
vertragen-doen stoppen
 altijd fluoresceine test uitvoeren
 Indien positief: NIET gebruiken  kan bacterien laten groeien

Wanneer wel gebruiken
 Bij verwijderen lens: instrumenten in voorste OK  dan cortico’s +
AB gebruiken om littekenweefselvorming te beperken

Voorwaarden voor gebruik
 - fluoresceinetest
 Geen infectie (of onder controle)
 Geen 1° infectieuze cornea schade

Keratitis / keratopathie
Kenmerken van ontstekingsproces
Inflammatie gaat gepaard met rubor, tumor, calor, dolor
Cornea is avasculair, maar kan wel zwellen en pijnlijk worden
 Komt doordat structuren eromheen wel gevasc zijn
 uvea, traanklieren, conjunctiva
 Eerste wat je ziet bij cornea zijn dus structuren eromheen

Maar ook pathologische veranderingen in cornea zelf

, Verlies transparantie door pathologische reacties op ontsteking
Transparantie kan ook onrecthstreeks verloren gaan wanneer uvea gaat
inflammeren  oogvocht celrijker en troeberler  transparantie lijkt
verloren, maar cornea zal dan wel nog transparant zijn

1. Corneaal oedeem
Vaak in combinatie met keratiits
= vochtopstapeling: verlies transparantie (vezels uit elkaar geduwd)
 Kan van voor komen: als epitheel op strimaal niveau beschadigd
 Kan van achter komen: als endotheel beschadigd is geraakt
 Identificeren: transparantieverlies, lichtblauwige schijn
 je kan dan ook nog moeilijk/niet iris nog beoordelen
 Belangrijk: oedeem niet scherp afgelijnd, is wazig/wollig

Als oedeem sneller ontwikkelt: ipv diffuus verspreid, gaat het opstapeling
geven in blazen = bulleuze keratopathie
 Vaak gepaard met ernstige bacteriele infecties
 Op korte tijd gaan ze versmelten tot grote blazen
 Risico: cornea op spanning  blazen barsten  diepere stromale
weefselstructuren geexposeerd  kans op perforatie cornea

Behandelen: bron ontsteking identificeren (AB), dan gaat oedeem weg
Soms met hypertone Na-chloride oplossing op oog: zal c-gradient
veroorzaken naar druppel toe  lichte verbetering, niet permanent

2. Cornea vascularisatie
Vanuit periferie gaan bv naar binnen groeien in cornea
Afh van op welk niveau (opp-midden-diep): andere reorganisatie
 oppervlakkig: boomvormig, meestal afkomstig van conjunctiva
 Gaan niet direct ontstaan: na 4-5d
 Groeien 1mm/d, blijven doorgroeien
 Bevinden zich in craniale 1/3 van stroma
 Ontstaan als gevolg van epitheliale corneale patho
 diepe: vanuit uveale structuren, allen zelfde d, fijner, parallel
 Vertakken weinig tot niet
 Ontstaan als gevolg van diepe stromale patho of intraoculaire patho

3. Infiltratie van WBC
 Via: bv, traanvocht, voorste oogkamervocht
 Geel-groen (kan ook grijsachtig-wit indien minder uitgesproken)
 Nog steeds met blauwachtig oedeem
 Kratomalacie: cornea dusdanig geinf dat proteases de stroma gaan
gelifieren  per definitie bact geinf, behandel met AB in afwachting

4. Corneale malacie
Cornea gaat smelten
 Vaak geass met schimmelinfecties (soms alleenstaand probleem)
 Kan ook dr bacterien die proteases produceren  collageen-netwerk
afbreken  gelatineus  vervloeiing
 Altijd geass met oedeem, vascularisatie