Levensbeschouwing en religie
Inhoudsopgave
1 DEFINITIES.................................................................................................................................................. 2
1.1 CULTUUR IS BEPAALD DOOR RELIGIE/LEVENSBESCHOUWING......................................................................................2
1.2 RELIGIE/LEVENSBESCHOUWING IS BEPAALD DOOR CULTUUR......................................................................................2
1.3 RELIGIE/LEVENSBESCHOUWING CREËERT CULTUUR..................................................................................................2
1.4 RELIGIE EN LEVENSBESCHOUWING = CULTUUR........................................................................................................2
2 PERSPECTIEF:.............................................................................................................................................. 3
2.1 RELIGIEWETENSCHAPPEN....................................................................................................................................3
2.2 BUITENPERSPECTIEF.......................................................................................................................................... 3
3 VERSCHILLENDE DIMENSIES:....................................................................................................................... 4
4 EXPERT VS. LIVED RELIGION:....................................................................................................................... 5
5 WERELDRELIGIES......................................................................................................................................... 5
6 VERDWIJNING OF NIET VAN GELOOF........................................................................................................... 6
6.1 PERCENTAGES..................................................................................................................................................6
6.2 CHRISTENDOM EN KATHOLICISME, OOSTERS-ORTHODOX, PROTESTANTISME.................................................................7
6.3 GROEI ISLAM...................................................................................................................................................7
7 OOSTERSE RELIGIES..................................................................................................................................... 8
8 MONOTHEÏSTISCHE RELIGIES....................................................................................................................... 9
8.1 JODENDOM..................................................................................................................................................... 9
8.2 CHRISTENDOM...............................................................................................................................................12
8.3 ISLAM...........................................................................................................................................................15
9 RELIGIE EN LEVENSBESCHOUWING IN BELGIË............................................................................................18
9.1 VERLICHTING.................................................................................................................................................18
9.2 BELGISCHE ONAFHANKELIJKHEID........................................................................................................................19
9.3 HET GEWIJZIGDE LEVENSBESCHOUWELIJKE LANDSCHAP...........................................................................................20
10 HEDENDAAGS POLITIEK LIBERALISME...................................................................................................... 22
10.1 MENSENBEELD.............................................................................................................................................22
10.2 WELKE SOORT VRIJHEID.................................................................................................................................22
10.3 REASONABLE PLURALISM:...............................................................................................................................23
10.4 RELIGIE IN PUBLIEKE RUIMTE...........................................................................................................................24
1
,Levensbeschouwing en religie
1 Definities
1.1 Cultuur is bepaald door religie/levensbeschouwing.
Levensbeschouwing is niet marxisme (=ideologie, op het politiek-ideologische vlak vormt het
marxisme de basis voor het moderne socialisme en communisme.) en niet nationalisme
(=veel symboliek).
Waarom leven wij? = levensbeschouwing (bestaat uit religie, zedeleer, godsdienst)
Religie: breder dan godsdienst (= een leer)
Zen-meditatie= religieuzer maar past ook in atheïsme.
Cultuur= bepaald door religie & levensbeschouwing
Bv. feestdagen bepaald door religie, godsdienst wordt gegeven.
We bevinden ons in een Christelijke cultuur. In Vlaanderen katholiek.
1.2 Religie/levensbeschouwing is bepaald door cultuur
Bijbelvertaling. Bv. Luther die bijbelvertaling deed naar Duits voor er echt Duits bestond.
1.3 Religie/levensbeschouwing creëert cultuur
Bv. een kaarsje aansteken, religieuze kunst, bouw, muziek.
Bv. Moskee in Marroko: vierkante minaretten
In Turkije: ronde minaretten
Salafisme = De beweging stelt geïnspireerd te zijn door de eerste drie generaties moslims uit
de begintijd van de islam. Salafi's beschouwen de eerste drie generaties moslims,
Mohammeds metgezellen (de Sahaba) en de twee volgende generaties, als leidraad voor
hoe de islam moet worden betracht.
1.4 Religie en levensbeschouwing = cultuur
Wie maakt cultuur & godsdienst? Wij.
2
, Levensbeschouwing en religie
2 Perspectief:
2.1 Religiewetenschappen
2.1.1 Enkele termen en verklaringen
- Antropologie= menskunde, wetenschap die de mens in al zijn aspecten zowel fysiek
als cultureel bestudeert
- (Kunst)geschiedenis
- Sociologie = de studie van de sociale relaties tussen mensen, en in het bijzonder van
de politieke, culturele, religieuze en economische aspecten van menselijke
samenlevingen)
- Archeologie = is de wetenschap die overblijfselen van oude culturen bestudeert
teneinde het verleden te reconstrueren en te duiden.
- Tekstkritiek = heeft als doel de oorspronkelijke tekst van oude geschriften te
achterhalen
- Geen theologie (=exacte uitleg van religie)
- Teaching about religion, geen teaching into religion: niet de bedoeling positie te
verdedigen maar bespreken van verschillende posities.
- Religie en levensbeschouwing als ervaarbaar en studeerbaar fenomeen
“Le fait religieux” = wie de samenleving en haar culturele wil begrijpen kan
immers niet zonder levensbeschouwelijke geletterdheid. Los van het feit of
men wel of niet gelovig is of zoekend is, inzicht in de levensbeschouwelijke
wortels van de samenleving.
- Niet over ‘de ware’ islam, ‘het ware’ christendom...
2.2 Buitenperspectief
Europees Hof: met respect voor pluralisme, critisme en objectiviteit.
Levensbeschouwing en religie verschijnen als een zeer divers, dynamisch en ambivalent
fenomeen.
Divers: intern is er ook veel diversiteit. Ook in tradities.
Ambivalent: religie is goed vanuit binnen perspectief. Mensen die bekritiseren
zeggen dan weer dat religie slecht is en dat het zorgt voor oorlog.
Mensen kunnen op basis van religie gekke dingen doen. Je kan bijvoorbeeld met de koran
goede dingen doen maar je kan ook zelfmoord plegen.
Vasten: ontzeggen van eten.
3
Inhoudsopgave
1 DEFINITIES.................................................................................................................................................. 2
1.1 CULTUUR IS BEPAALD DOOR RELIGIE/LEVENSBESCHOUWING......................................................................................2
1.2 RELIGIE/LEVENSBESCHOUWING IS BEPAALD DOOR CULTUUR......................................................................................2
1.3 RELIGIE/LEVENSBESCHOUWING CREËERT CULTUUR..................................................................................................2
1.4 RELIGIE EN LEVENSBESCHOUWING = CULTUUR........................................................................................................2
2 PERSPECTIEF:.............................................................................................................................................. 3
2.1 RELIGIEWETENSCHAPPEN....................................................................................................................................3
2.2 BUITENPERSPECTIEF.......................................................................................................................................... 3
3 VERSCHILLENDE DIMENSIES:....................................................................................................................... 4
4 EXPERT VS. LIVED RELIGION:....................................................................................................................... 5
5 WERELDRELIGIES......................................................................................................................................... 5
6 VERDWIJNING OF NIET VAN GELOOF........................................................................................................... 6
6.1 PERCENTAGES..................................................................................................................................................6
6.2 CHRISTENDOM EN KATHOLICISME, OOSTERS-ORTHODOX, PROTESTANTISME.................................................................7
6.3 GROEI ISLAM...................................................................................................................................................7
7 OOSTERSE RELIGIES..................................................................................................................................... 8
8 MONOTHEÏSTISCHE RELIGIES....................................................................................................................... 9
8.1 JODENDOM..................................................................................................................................................... 9
8.2 CHRISTENDOM...............................................................................................................................................12
8.3 ISLAM...........................................................................................................................................................15
9 RELIGIE EN LEVENSBESCHOUWING IN BELGIË............................................................................................18
9.1 VERLICHTING.................................................................................................................................................18
9.2 BELGISCHE ONAFHANKELIJKHEID........................................................................................................................19
9.3 HET GEWIJZIGDE LEVENSBESCHOUWELIJKE LANDSCHAP...........................................................................................20
10 HEDENDAAGS POLITIEK LIBERALISME...................................................................................................... 22
10.1 MENSENBEELD.............................................................................................................................................22
10.2 WELKE SOORT VRIJHEID.................................................................................................................................22
10.3 REASONABLE PLURALISM:...............................................................................................................................23
10.4 RELIGIE IN PUBLIEKE RUIMTE...........................................................................................................................24
1
,Levensbeschouwing en religie
1 Definities
1.1 Cultuur is bepaald door religie/levensbeschouwing.
Levensbeschouwing is niet marxisme (=ideologie, op het politiek-ideologische vlak vormt het
marxisme de basis voor het moderne socialisme en communisme.) en niet nationalisme
(=veel symboliek).
Waarom leven wij? = levensbeschouwing (bestaat uit religie, zedeleer, godsdienst)
Religie: breder dan godsdienst (= een leer)
Zen-meditatie= religieuzer maar past ook in atheïsme.
Cultuur= bepaald door religie & levensbeschouwing
Bv. feestdagen bepaald door religie, godsdienst wordt gegeven.
We bevinden ons in een Christelijke cultuur. In Vlaanderen katholiek.
1.2 Religie/levensbeschouwing is bepaald door cultuur
Bijbelvertaling. Bv. Luther die bijbelvertaling deed naar Duits voor er echt Duits bestond.
1.3 Religie/levensbeschouwing creëert cultuur
Bv. een kaarsje aansteken, religieuze kunst, bouw, muziek.
Bv. Moskee in Marroko: vierkante minaretten
In Turkije: ronde minaretten
Salafisme = De beweging stelt geïnspireerd te zijn door de eerste drie generaties moslims uit
de begintijd van de islam. Salafi's beschouwen de eerste drie generaties moslims,
Mohammeds metgezellen (de Sahaba) en de twee volgende generaties, als leidraad voor
hoe de islam moet worden betracht.
1.4 Religie en levensbeschouwing = cultuur
Wie maakt cultuur & godsdienst? Wij.
2
, Levensbeschouwing en religie
2 Perspectief:
2.1 Religiewetenschappen
2.1.1 Enkele termen en verklaringen
- Antropologie= menskunde, wetenschap die de mens in al zijn aspecten zowel fysiek
als cultureel bestudeert
- (Kunst)geschiedenis
- Sociologie = de studie van de sociale relaties tussen mensen, en in het bijzonder van
de politieke, culturele, religieuze en economische aspecten van menselijke
samenlevingen)
- Archeologie = is de wetenschap die overblijfselen van oude culturen bestudeert
teneinde het verleden te reconstrueren en te duiden.
- Tekstkritiek = heeft als doel de oorspronkelijke tekst van oude geschriften te
achterhalen
- Geen theologie (=exacte uitleg van religie)
- Teaching about religion, geen teaching into religion: niet de bedoeling positie te
verdedigen maar bespreken van verschillende posities.
- Religie en levensbeschouwing als ervaarbaar en studeerbaar fenomeen
“Le fait religieux” = wie de samenleving en haar culturele wil begrijpen kan
immers niet zonder levensbeschouwelijke geletterdheid. Los van het feit of
men wel of niet gelovig is of zoekend is, inzicht in de levensbeschouwelijke
wortels van de samenleving.
- Niet over ‘de ware’ islam, ‘het ware’ christendom...
2.2 Buitenperspectief
Europees Hof: met respect voor pluralisme, critisme en objectiviteit.
Levensbeschouwing en religie verschijnen als een zeer divers, dynamisch en ambivalent
fenomeen.
Divers: intern is er ook veel diversiteit. Ook in tradities.
Ambivalent: religie is goed vanuit binnen perspectief. Mensen die bekritiseren
zeggen dan weer dat religie slecht is en dat het zorgt voor oorlog.
Mensen kunnen op basis van religie gekke dingen doen. Je kan bijvoorbeeld met de koran
goede dingen doen maar je kan ook zelfmoord plegen.
Vasten: ontzeggen van eten.
3
