1
, Inleiding = Waarom biologische psychologie ?
1. Biologische psychologie
• Het is één van de belangrijkste invalshoeken om te begrijpen waarom mensen
doen wat ze doen
• Biologie = wetenschap van het leven
o Heeft de systematiek die er bestaat in het leven, de wetten die het leven
regeren, in kaart gebracht
o Heeft in belangrijke mate toepassing op wat er gebeurt met uw gedachten,
gevoelens, welzijn…
o Nodig om te begrijpen welke processen ons lichaam doen werken
• Doel van het vak is het begrijpen van de vaststelling = IK BEN EEN LICHAAM,
materieel monisme
• Sprookje Jean & Mariette
o huisvrouw en werkende man (bijna op pensioen)
o routine = Jean komt thuis rond 18u, Mariette maakt eten klaar, kijken naar tv
programma (thuis), drinken weleens Porto op vrijdag, woensdag komen
kleinkinderen…
o grote verandering wanneer Mariette bijzondere zaken opmerkt
o bijvoorbeeld = Jean zet ’s avonds meer en meer computer op, Jean doet
boodschappen op zaterdag maar doet impulsieve aankopen, Jean begint
slecht te praten over kleinkind…
o gaan dus samen naar dokter → na scan merken ze op dat Jean een tumor
heeft in zijn brein
o tumor wordt weggehaald en alles gebeurt weer zoals normaal
→ vele voorbeelden in dagelijks leven
• Er bestaat een connectie tussen waar in het brein een tumor zich voordoet en wat
voor soort persoonlijkheidsveranderingen we zien
2
,1.1 Verbondenheid tussen lichaam en psyche
• Lichaam
o Materie/ fysiek
o Biologische processen
• Psyche
o Waarneming & perceptie
o Geest
o Gedachten
o Gevoel
o Dromen
o Ervaring
o Bewustzijn
o Zelf
• Er is sprake van een tweerichtingsverband =
1) Veranderingen in u psyche manifesteren zich in de vorm van materiële
processen
2) Veranderingen in de materiële processen in uw lichaam manifesteren
zich in de psyche
1.1.1 Illustratie lichaam → psyche
• Motoriek = TMS op de motorische cortex veroorzaakt beweging
o Als er op de knop wordt geduwd, gaat er een stroom door het toestel die een
magnetisch veld creëert
o Het magnetisch veld kan de hersenen van de persoon beïnvloeden, kan de
neuronen doen vuren
o (Bekijk video in ppt)
o Bijvoorbeeld als neuronen in links motorische cortex vuren zal er contractie
van spieren ontstaan
3
, • We beseffen dat we op tal van processen materieel kunnen ingrijpen via
medicatie (pijn → psyche)
o Waarneming: 1/10 van de massa van een zandkorrel lysergeenzuurdi-
ethylamide (LSD) brengt visuele hallucinaties teweeg bij de meeste mensen;
andere substanties kunnen slaap teweeg brengen, honger veroorzaken, of
zorgen dat we geen pijn voelen.
o Persoonlijkheid: Schade aan welbepaalde delen van de hersenen kan je
persoonlijkheid ingrijpend veranderen, vb. leiden tot ontremd gedrag
(hypersexualiteit), of je apathisch doen reageren (vb. op pijn). De psychische
effecten van hersenschade hangen op systematische wijze samen met o.m.
de locus.
• Moraal: TMS van de rDLPFC verhoogt de kans op utilitaire responsen in morele
dilemma’s (kijk trolley probleem)
1.1.2 Illustratie psyche → lichaam
• In welke mate kan je psychische processen weerspiegeld zien in lichamelijke
processen?
• Filmpje in ppt = moeilijk te doorgronden wat er gebeurt, hoe werd het filmpje
gemaakt?
o Persoon + mRI scan (registreert doorbloeding in brein) = je toont persoon in de
scanner allerlei beelden dan neem je een computer (AI)
o Je geeft de AI twee bronnen van informatie = al die gegevens over wanneer
was er waar in dat brein veel bloed en welk beeld was die persoon op dat
moment aan het kijken
o Algoritme moet op zoek naar verband tussen beiden bronnen
o 2de fase = alleen informatie geven over hersenactiviteit → AI moet op grond
van het verband tussen allebei een filmpje maken over wat hij denkt dat die
persoon aan het kijken is
• Idee dat mensen in beelden denken = is dat wel zo??
4
, Inleiding = Waarom biologische psychologie ?
1. Biologische psychologie
• Het is één van de belangrijkste invalshoeken om te begrijpen waarom mensen
doen wat ze doen
• Biologie = wetenschap van het leven
o Heeft de systematiek die er bestaat in het leven, de wetten die het leven
regeren, in kaart gebracht
o Heeft in belangrijke mate toepassing op wat er gebeurt met uw gedachten,
gevoelens, welzijn…
o Nodig om te begrijpen welke processen ons lichaam doen werken
• Doel van het vak is het begrijpen van de vaststelling = IK BEN EEN LICHAAM,
materieel monisme
• Sprookje Jean & Mariette
o huisvrouw en werkende man (bijna op pensioen)
o routine = Jean komt thuis rond 18u, Mariette maakt eten klaar, kijken naar tv
programma (thuis), drinken weleens Porto op vrijdag, woensdag komen
kleinkinderen…
o grote verandering wanneer Mariette bijzondere zaken opmerkt
o bijvoorbeeld = Jean zet ’s avonds meer en meer computer op, Jean doet
boodschappen op zaterdag maar doet impulsieve aankopen, Jean begint
slecht te praten over kleinkind…
o gaan dus samen naar dokter → na scan merken ze op dat Jean een tumor
heeft in zijn brein
o tumor wordt weggehaald en alles gebeurt weer zoals normaal
→ vele voorbeelden in dagelijks leven
• Er bestaat een connectie tussen waar in het brein een tumor zich voordoet en wat
voor soort persoonlijkheidsveranderingen we zien
2
,1.1 Verbondenheid tussen lichaam en psyche
• Lichaam
o Materie/ fysiek
o Biologische processen
• Psyche
o Waarneming & perceptie
o Geest
o Gedachten
o Gevoel
o Dromen
o Ervaring
o Bewustzijn
o Zelf
• Er is sprake van een tweerichtingsverband =
1) Veranderingen in u psyche manifesteren zich in de vorm van materiële
processen
2) Veranderingen in de materiële processen in uw lichaam manifesteren
zich in de psyche
1.1.1 Illustratie lichaam → psyche
• Motoriek = TMS op de motorische cortex veroorzaakt beweging
o Als er op de knop wordt geduwd, gaat er een stroom door het toestel die een
magnetisch veld creëert
o Het magnetisch veld kan de hersenen van de persoon beïnvloeden, kan de
neuronen doen vuren
o (Bekijk video in ppt)
o Bijvoorbeeld als neuronen in links motorische cortex vuren zal er contractie
van spieren ontstaan
3
, • We beseffen dat we op tal van processen materieel kunnen ingrijpen via
medicatie (pijn → psyche)
o Waarneming: 1/10 van de massa van een zandkorrel lysergeenzuurdi-
ethylamide (LSD) brengt visuele hallucinaties teweeg bij de meeste mensen;
andere substanties kunnen slaap teweeg brengen, honger veroorzaken, of
zorgen dat we geen pijn voelen.
o Persoonlijkheid: Schade aan welbepaalde delen van de hersenen kan je
persoonlijkheid ingrijpend veranderen, vb. leiden tot ontremd gedrag
(hypersexualiteit), of je apathisch doen reageren (vb. op pijn). De psychische
effecten van hersenschade hangen op systematische wijze samen met o.m.
de locus.
• Moraal: TMS van de rDLPFC verhoogt de kans op utilitaire responsen in morele
dilemma’s (kijk trolley probleem)
1.1.2 Illustratie psyche → lichaam
• In welke mate kan je psychische processen weerspiegeld zien in lichamelijke
processen?
• Filmpje in ppt = moeilijk te doorgronden wat er gebeurt, hoe werd het filmpje
gemaakt?
o Persoon + mRI scan (registreert doorbloeding in brein) = je toont persoon in de
scanner allerlei beelden dan neem je een computer (AI)
o Je geeft de AI twee bronnen van informatie = al die gegevens over wanneer
was er waar in dat brein veel bloed en welk beeld was die persoon op dat
moment aan het kijken
o Algoritme moet op zoek naar verband tussen beiden bronnen
o 2de fase = alleen informatie geven over hersenactiviteit → AI moet op grond
van het verband tussen allebei een filmpje maken over wat hij denkt dat die
persoon aan het kijken is
• Idee dat mensen in beelden denken = is dat wel zo??
4
