De kleuter (3-6 jaar)
Lichamelijke ontwikkeling Eerder synchrone groei
Gemiddeld 110 à 120cm en 20kg Gemiddelde groei: 20cm en 8kg
Gelijkaardige groei jongens en meisjes
Motorische ontwikkeling Toename zelfredzaamheid
Grove motoriek
Kwalitatieve verbetering van (fundamentele) bewegingsactiviteiten door oefening schoolslag, crawl leren
Grote bewegelijkheid en voortdurend in de weer
Er wordt geoefend op evenwicht en eigen gemaakt traplopen, klimmen, glijden, fietsen, bal wegschoppen of gooien
Fijne motoriek
Gaat aanzienlijk vooruit
Duidelijke handvoorkeur (moeten ze kennen in het eerste leerjaar)
Betere vingervaardigheid
Tekenontwikkeling Vanuit de pols
Tot 4 jaar: krabbelstadium
Cirkel- en waaiervormige lijnen
Krabbels symboleren dingen uit de werkelijkheid:
- 3 jaar: toevallig realisme: achteraf of tijdens benoemen
- 3 tot 4 jaar: mislukt realisme: vooraf een doel maar geen herkenbaar geheel
- 5 tot 6 jaar: verstandelijk realisme:
o zal de realiteit tekenen zoals hij die weet, gaat eerder symbolisch tekenen dan realistisch het kind weet
dat een gezicht twee ogen heeft dus heeft zijn tekening dit ook, ook al is de tekening in zijaanzicht
(perceptuele ontwikkeling + denkontwikkeling)
o Geen stabiliteit van vormen, een bepaald voorwerp word de ene dag helemaal anders getekend dan de
andere dag
o Zeer expressief karakter
o Beperkt tot weergeven van belangrijkste kenmerken kopvoeter
Perceptuele ontwikkeling Hetzelfde als de peuter maar capaciteiten gewoon beter en meer verfijnt, steeds meer oog voor detail, en nauwkeurig
waarnemen:
Herkennen van een object met een ander zintuig dan het zintuig waarmee hij het voorwerp het eerst waarnam
Gedifferentieerd waarnemen:
- Ziet verschil tussen op elkaar lijkende zaken (noodzakelijke voorwaarde om te leren lezen en schrijven)
- let meer op details (effect tekenontwikkeling)
Waarneming wordt beïnvloed door psychologisch-emotionele factoren omheining niet meer zien of er geen rekening
mee houden door de angst voor de blaffende hond
, Cognitieve ontwikkeling Pre-operationeel stadium (Piaget): onsystematisch en onlogisch denken
- geïnterioriseerd experimenteren: op mentaal niveau nadenken over problemen en oplossingen.
- Imitatie en uitgestelde imitatie: leren door nabootsing ook al is het model niet fysiek aanwezig (uitgesteld) wijst
erop dat het kind het waargenomen in zijn geheugen kan opslaan en later opnieuw bewust op kan roepen maar kan
het geheugen nog niet bewust en intentioneel gebruiken.
- Mentale oplossingen voor problemen
- Beginnend symbolisch denken: reageert op situaties die er niet (meer) daadwerkelijk aanwezig zijn maar die het kind
zich herinnert of voorstelt (belangrijk voor fantasiespel, tekenen, taalontwikkeling, en anticiperen = vooruit kijken en
uitgestelde imitatie)
2 tot 4 jaar: preconceptueel denken:
- Geen abstraheringsproces: specifieke, concrete ervaringen omzetten in algemene ideeën of concepten, dus gaan ze
o Overdiscrimineren enkel hun fiets is een fiets
o Overgeneraliseren alles met wielen is een fiets
4 tot 7 jaar: intuïtieve denken = typisch buikgevoel, niet wetenschappelijk bewezen, kleuters gaan af op hun gevoel maar
volwassenen niet echt
Kleuterverwarring:
- Finalisme: alles lijkt een bedoeling te hebben de nacht is gemaakt om te kunnen slapen
- Onlogisch of irrationele verbanden: als ik mijn pyjama aan heb dan begint Tik Tak
- (egocentrisch) magisch denken: het gevoel hebben dat ze een bepaalde gebeurtenis kunnen beïnvloeden (waar het
normaal geen vat op heeft) door een bepaalde handeling uit te voeren.
o maakt geleidelijk aan plaats voor sociocentrisme = wereld wordt minder magisch, oog voor het geheel waarin
het functioneert, zien van verbanden
Fantasie: hunker naar sprookjes en verhalen
- gemakkelijk begrijpbaar, eenvoudig intrige
- zwart wit
- veelvuldige herhalingen
- onrealistische situering
- veilige sfeer
- herkenbare inhoud
- verwerking hevige emoties (bevrijdend)
- algemene menselijke waarden, levenskennis = moraliseren
Besef van tijd ontwikkelt
- Kan zich beheersen en geduld hebben
- Heel even ergens op wachten
- Onderscheid maken tussen verleden, heden en toekomst
Lichamelijke ontwikkeling Eerder synchrone groei
Gemiddeld 110 à 120cm en 20kg Gemiddelde groei: 20cm en 8kg
Gelijkaardige groei jongens en meisjes
Motorische ontwikkeling Toename zelfredzaamheid
Grove motoriek
Kwalitatieve verbetering van (fundamentele) bewegingsactiviteiten door oefening schoolslag, crawl leren
Grote bewegelijkheid en voortdurend in de weer
Er wordt geoefend op evenwicht en eigen gemaakt traplopen, klimmen, glijden, fietsen, bal wegschoppen of gooien
Fijne motoriek
Gaat aanzienlijk vooruit
Duidelijke handvoorkeur (moeten ze kennen in het eerste leerjaar)
Betere vingervaardigheid
Tekenontwikkeling Vanuit de pols
Tot 4 jaar: krabbelstadium
Cirkel- en waaiervormige lijnen
Krabbels symboleren dingen uit de werkelijkheid:
- 3 jaar: toevallig realisme: achteraf of tijdens benoemen
- 3 tot 4 jaar: mislukt realisme: vooraf een doel maar geen herkenbaar geheel
- 5 tot 6 jaar: verstandelijk realisme:
o zal de realiteit tekenen zoals hij die weet, gaat eerder symbolisch tekenen dan realistisch het kind weet
dat een gezicht twee ogen heeft dus heeft zijn tekening dit ook, ook al is de tekening in zijaanzicht
(perceptuele ontwikkeling + denkontwikkeling)
o Geen stabiliteit van vormen, een bepaald voorwerp word de ene dag helemaal anders getekend dan de
andere dag
o Zeer expressief karakter
o Beperkt tot weergeven van belangrijkste kenmerken kopvoeter
Perceptuele ontwikkeling Hetzelfde als de peuter maar capaciteiten gewoon beter en meer verfijnt, steeds meer oog voor detail, en nauwkeurig
waarnemen:
Herkennen van een object met een ander zintuig dan het zintuig waarmee hij het voorwerp het eerst waarnam
Gedifferentieerd waarnemen:
- Ziet verschil tussen op elkaar lijkende zaken (noodzakelijke voorwaarde om te leren lezen en schrijven)
- let meer op details (effect tekenontwikkeling)
Waarneming wordt beïnvloed door psychologisch-emotionele factoren omheining niet meer zien of er geen rekening
mee houden door de angst voor de blaffende hond
, Cognitieve ontwikkeling Pre-operationeel stadium (Piaget): onsystematisch en onlogisch denken
- geïnterioriseerd experimenteren: op mentaal niveau nadenken over problemen en oplossingen.
- Imitatie en uitgestelde imitatie: leren door nabootsing ook al is het model niet fysiek aanwezig (uitgesteld) wijst
erop dat het kind het waargenomen in zijn geheugen kan opslaan en later opnieuw bewust op kan roepen maar kan
het geheugen nog niet bewust en intentioneel gebruiken.
- Mentale oplossingen voor problemen
- Beginnend symbolisch denken: reageert op situaties die er niet (meer) daadwerkelijk aanwezig zijn maar die het kind
zich herinnert of voorstelt (belangrijk voor fantasiespel, tekenen, taalontwikkeling, en anticiperen = vooruit kijken en
uitgestelde imitatie)
2 tot 4 jaar: preconceptueel denken:
- Geen abstraheringsproces: specifieke, concrete ervaringen omzetten in algemene ideeën of concepten, dus gaan ze
o Overdiscrimineren enkel hun fiets is een fiets
o Overgeneraliseren alles met wielen is een fiets
4 tot 7 jaar: intuïtieve denken = typisch buikgevoel, niet wetenschappelijk bewezen, kleuters gaan af op hun gevoel maar
volwassenen niet echt
Kleuterverwarring:
- Finalisme: alles lijkt een bedoeling te hebben de nacht is gemaakt om te kunnen slapen
- Onlogisch of irrationele verbanden: als ik mijn pyjama aan heb dan begint Tik Tak
- (egocentrisch) magisch denken: het gevoel hebben dat ze een bepaalde gebeurtenis kunnen beïnvloeden (waar het
normaal geen vat op heeft) door een bepaalde handeling uit te voeren.
o maakt geleidelijk aan plaats voor sociocentrisme = wereld wordt minder magisch, oog voor het geheel waarin
het functioneert, zien van verbanden
Fantasie: hunker naar sprookjes en verhalen
- gemakkelijk begrijpbaar, eenvoudig intrige
- zwart wit
- veelvuldige herhalingen
- onrealistische situering
- veilige sfeer
- herkenbare inhoud
- verwerking hevige emoties (bevrijdend)
- algemene menselijke waarden, levenskennis = moraliseren
Besef van tijd ontwikkelt
- Kan zich beheersen en geduld hebben
- Heel even ergens op wachten
- Onderscheid maken tussen verleden, heden en toekomst
