samenvatting oog en zien

ANATOMIE EN FYSIOLOGIE VAN HET OOG
ANATOMIE

De lagen van de oogbol




Retina  vanaf hier neurologisch = neurologisch weefsel

FIBREUZE TUNIC


ANATOMIE VAN DE SCLERA
Niet-transparante fibreuze wand van het oog

 Door ongeordende schikking van het collageen
 *dunst thv de vasthechting van de oogspieren



ANATOMIE CORNEA
Transparant venster van het oog:

 *Geen bloedvaten
o Enige weefsel samen met de ooglens
o Dit zou interferenen met de helderheid
van het oog
 *Niet-gemyeliniseerde zenuwuiteinden
o Zorgt ervoor dat het zo weinig mogelijk
interfereerd met helderheid
 *Specifieke structuur: regelmatig ordening van
collageen (vnl type 1)

In hoornvlies zitten vijf lagen die allemaal afwijkingen kunnen hebben. Elk foutje in één van deze lagen kan
er voor zorgen dat je slechtziend wordt.

,Cornea: meerlagig, niet-gekeratiniseerd plaveiselepitheel

Lucht/traanfilminterface is het sterkste refractieve interface van
het oog

Het oppervlak van de meest oppervlakkige eptiheelcel heft
microvilli + hydrocalyx  zorgt ervoor dat het epitheel hydrofiel
is en dit het vetlaagje op het oog goed kan vasthechten (normaal
is het epitheel hydrofoob)




Structuur van het stroma

 Keratocyten  langgerekte cellen
o Maken collageen aan
 Collageen I en VI
 Grondsubstantie van proteoglycans
o Proteines met suikers op
o Zorgen dat fibrillen van collageen op juiste
afstand van elkaar liggen

Theorie van Maurice: Transparantie van de cornea wordt bepaald door de regelmatige schikking van de
collageenfibrillen  als er iets is met de proteoglycanene  geen goede schikking  geen goed zicht

Het endotheel

Endothelium = monolaag van hexagonale cellen

 Functie: water wegpompen uit het corneale stroma (ATP-
dependente pomp): de proteoflycanen zorgen ervoor dat het stroma
hydrofiel is en dus water wilt opnemen  geen endotheelcellen,
dan gaat men opzwellen en niet meer goed kunnen kijken. Men kan
het water afvoeren via de epitheliale zijde en endotheliale zijde 
endotheliale zijde is het belangrijkste (zorgen ervoor dat het oog
kristalhelder blijft)

Veroudering van het corneale endotheel

Humane endotheelcellen prolifereren niet!

Met stijgende leeftijd:

• De celdensiteit neemt af  bij geboorte krijgt men een capitaal mee en dit gaat enkel maar afnemen
• Toenemend polymorfisme en polymegethisme van de cellen
o Polymorfisme  verschillende groten van de hexagonale cellen

,Transparantie van de cornea

• Falen van de endotheliale pompfunctie leidt tot stromaal
oedeem
• Oedeem  men kan amper door de cornea
kijken
• Corneaal oedeem met plooien van de
Descemet aan de spleetlamp
o Microscroop gebruikt een
spleetvormige lamp  men
krijgt een coupe van het cornea
o Descemet plooien kunnen zien

anatomie van de voorkamer en de cornea

Voorkamer = ruimte tussen cornea en de iris.

Het hoornvlies heeft in het midden een dikte van halve mm en
in de periferie wordt deze terug dikker.




Regelmatig voorvlak van de cornea

• De cornea is qua refractieve sterkte belangrijker dan de lens (ongeveer 43 D = dioptrie)
o Is belangrijk voor het focussen van de lichtstralen
 Belangrijker dan de lens
• Elke verandering in de kromming heeft een groot impact op de sterkte van het oog -> myopie,
hypermetropie, astigmatisme -> lasercorrectie
o Als je – 3 bijziend bent  vlakke deel van de cornea afvlakken  dioptrie minder maken
 brekende kracht wordt minder  minder bijziend zijn
• Elke onregelmatigheid van het corneale oppervlak heeft een groot impact op de beeldkwaliteit en de
gezichtsscherpte
o Als hoornvlies vervormt  focussen van de lichtstralen gaat niet meer goed
 Hoornvlies gaat vervormen + verdunnen
o Keratoconus= genetisch bepaalde ziekte waarbij het hoornvlies conisch vervormt
 Deze mensen merken dat de scherpte van hun zicht niet meer scherp afgelijnd
zijn

, Corneale innervatie

• Vanuit de nervus trigeminus V tak a
• Met korte en lange ciliaire takken en een nasociliaire
tak
o Als nasociliaire tak aangetast is bij zona 
kan problemen geven
• Meest denseinnervatie van het lichaam
o Als men aan het cornea komt  reflex krijgen
en men gaat wegtrekken en ogen dicht doen
o Omdat het lichaam het oog heel belangrijk vindt
• Vooral onder en in het epitheel
o Aan het oppervlak van het oog  als men hoornvlies gevoeligheid wilt testen: wattenstokje
en puntje maken en cornea aanraken



ANATOMIE VAN DE CONJUNCTIVA
 Meerlagig niet-keratiniserend plaveiselepitheel
met slijmbekercellen
 Substantia propria is een los bindweefsel dat
sterk gevasculariseerd is en waarin lymfoïd
weefsel sterk aanwezig is
 Structuren
o Palpebrale conjuctiva  tegen oogleden
o Fonix = zakje dat wordt gevormd  hier
gaat men oogdruppels in doen
o Limbus = deel van conjuctiva dat met de
cornea aanhecht
o Bulbaire conjuctiva

Bulbaire, palpebrale conjunctiva en fornix




Inspectie van de palpebrale conjunctiva: omdraaien van het bovenooglid

 Patiënt kijkt de hele tijd naar beneden
zodat de levatorspier ontspant
 Linkse afbeelding: Wimpers vastnemen en
tarsus blokkeren mbv vinger of
wattenstokje