Sociale wetenschappen 4
Methodiek en didactiek – deel Spinnoy
Methodiek
= Methodiek is een geheel van methoden, procedures, praktische begrippen en
regels die in de wetenschap, kunst of in een andere discipline worden gebruikt.
Een methode is volgens Van Dale een vaste, weldoordachte manier van handelen
om een bepaald doel te bereiken.
Overstijgend : er zit een visie achter (een mens- en maatschappijvisie)
Een verantwoorde keuze : er is niet één juiste methode,
Eerst kijken, dan handelen : =systematisch, procesmatig.
• Bij elke methodische aanpak ligt doelgerichtheid aan de basis.
Visie binnen de zorg:
- Binnen de zorg zijn vele visies die een eigen kijk hebben op het verplegen
van zorgvragers.
- Er zijn drie visies die het meest centraal staan.
1) Traditionele / medische visie
Idee centraal dat zorgvrager verpleegd en verzorgd wordt omdat hij
ziek of oud is, of een beperking heeft
Gaat hierbij om zichtbare symptomen, problemen en behoeften.
Gevoelens en opvattingen kan je niet meten en controleren, daarom
negeren.
Hier bepaalt zorgverlener welke zorg nodig is en in welke mate
Zorgvrager ontvangt deze zorg en is dankbaar.
In praktijk : schema’ s en vaste tijdstippen.
Komt vaak onpersoonlijk over
2) Holistische visie
De mens als één geheel staat centraal.
Zorgvrager is een psychosociale en somatische éénheid.
het psychische en lichamelijke hangen nauw samen en beïnvloeden
elkaar.
Het psychische, sociale en lichamelijke zijn onmiskenbaar met elkaar
verbonden.
Functies van de mens zijn wel te onderscheiden, maar niet van elkaar
te scheiden.
Hier staat centraal dat elke mens uniek is en iedereen zijn/haar eigen
behoeften heeft die in tijd te onderscheiden zijn.
In WZC wordt al geprobeerd om activiteiten en werkzaamheden op
elkaar af te stemmen en naar alle aspecten van de mens te kijken.
Teamvorming is hier ook belangrijk idee.
3) Emancipatorische visie
Zorgvrager centraal.
Is uniek persoon, maar geeft ook zelf richting aan zijn/haar leven en in
de zorg die hij/zij nodig heeft.
Zorgvrager is dan ook zelf verantwoordelijk voor de zorg die hij krijgt en
de zorg die hij daarbij zelf kan leveren (zelfzorg).
, Zelfzorg staat dus voor het merendeel centraal, professionele zorg is
aanvulling en zorgt voor ondersteuning en advies.
Wat kan de zorgvrager nog zelf ?
Zorgvrager geeft zelf richting aan de zorg die hij nodig heeft (zorg op
maat)
Zorgvrager en zorgverlener nemen gelijkwaardige positie in !
Didactiek
= De theorie van de overdracht van kennis, vaardigheid en inzicht
Methode
• De weg waarlangs de hulpverlener de hulpverlening tracht te realiseren.
• Rekening houden met de organisatie of instelling waar men tewerkgesteld
is.
Veel gebruikte methodieken:
• Eclectisch-integratief werken houdt in dat je bepaalde methodieken
gebruikt op het moment dat ze volgens jou het meest zinvol zijn en dat je
verschillende methodieken met elkaar combineert.
• Taakgericht werken is een kortdurende vorm van hulpverlening. Het
uitgangspunt is dat iemand stapsgewijs leert hoe hij zijn vaardigheden kan
vergroten en daarmee zelf zijn leven op orde kan krijgen en houden.
• Bij ervaringsgericht werken staat een persoonlijke benadering voorop. Je
richt je op de ontwikkeling van nieuwe vaardigheden en daarvoor moet de
cliënt eerst ervaringen opdoen.
, • Bij de kortdurende oplossingsgerichte hulpverlening ga je met de cliënt
oplossingen uitwerken voor de problemen, in plaats van het probleem
centraal te stellen.
• In het groepsmaatschappelijk werk komt een groep cliënten een aantal
bijeenkomsten bij elkaar om te werken aan problemen of vragen die ze
met elkaar gemeen hebben. Jij begeleidt dan het proces van de
deelnemers.
• Internethulpverlening biedt de cliënt de mogelijkheid om anoniemer hulp
te aanvaarden en is voor veel instellingen een goede aanvulling op hun
bestaande hulpaanbod.
• Systeemgericht werken betekent dat je niet alleen met een individu werkt,
maar met het gehele systeem waarvan hij deel uitmaakt. Dat kan het
gezin zijn, een groter deel van de familie, maar ook een leefgroep waar de
cliënt woont.
• De sociale netwerkstrategie ondersteunt cliënten met het uitbreiden van
hun netwerk en hierdoor het kunnen delen en verdelen van de last die zij
van hun problemen ervaren.
Enkele achtergronden
Het denkmodel van de hulpverlener is de wijze waarop hij kijkt naar menselijk
welzijn en onwelzijn. De bril waardoor hij kijkt naar de problemen van de
hulpvrager, de cliënt.
De bril die de hulpverlener opzet, geeft richting aan zijn kijken, bepaalt wat hij al
dan niet ziet en hoe hij het ziet.
2 verschillende hulpverleningsmodellen:
1) Het persoonsgerichte
hulpverleningsmodel: hier zien we de klachten waarvoor mensen komen
als gevolg van een niet goed functioneren van die mensen. In dit denken
zijn de meesten van ons opgevoed.
2) Het wisselwerkingsgerichte
hulpverleningsmodel: dit probeert de mensen te verstaan in interactie met
andere mensen, met groepen, met gemeenschappen, met culturen.
, Didactische hulpmiddelen:
Willen we onze cliënten op een verantwoorde wijze helpen, moeten we op een
systematische wijze te werk gaan.
Hiervoor zijn er een aantal didactische hulpmiddelen, die ons kunnen helpen de
cliënt en het cliëntsysteem op een professionele wijze te helpen.
Telefoongesprek:
• De telefonische oproep
• Hoe gaan we een telefonische oproep beantwoorden ?
- Voorstelling van de dienst en jezelf
- Iets om te schrijven bij de hand houden
- Kalm, rustig en beleefd zijn, onder alle omstandigheden
• Telefoonnummer, faxnummer, e-mailadres en webadres van de dienst bij
de hand hebben
- Gesprek beëindigen op een beleefde manier.
• Zelf opbellen
- Best het gesprek voorbereiden : desnoods opschrijven wat je moet
vragen
- Beroepsgeheim : opletten met welke informatie je doorgeeft of vraagt
via een telefoongesprek
- Jezelf en de dienst duidelijk voorstellen
- Zeggen in wiens opdracht je belt
- Rustig spreken, goed articuleren, verzorgde en eenvoudige taal
gebruiken.
Verslaggeving:
Methodiek en didactiek – deel Spinnoy
Methodiek
= Methodiek is een geheel van methoden, procedures, praktische begrippen en
regels die in de wetenschap, kunst of in een andere discipline worden gebruikt.
Een methode is volgens Van Dale een vaste, weldoordachte manier van handelen
om een bepaald doel te bereiken.
Overstijgend : er zit een visie achter (een mens- en maatschappijvisie)
Een verantwoorde keuze : er is niet één juiste methode,
Eerst kijken, dan handelen : =systematisch, procesmatig.
• Bij elke methodische aanpak ligt doelgerichtheid aan de basis.
Visie binnen de zorg:
- Binnen de zorg zijn vele visies die een eigen kijk hebben op het verplegen
van zorgvragers.
- Er zijn drie visies die het meest centraal staan.
1) Traditionele / medische visie
Idee centraal dat zorgvrager verpleegd en verzorgd wordt omdat hij
ziek of oud is, of een beperking heeft
Gaat hierbij om zichtbare symptomen, problemen en behoeften.
Gevoelens en opvattingen kan je niet meten en controleren, daarom
negeren.
Hier bepaalt zorgverlener welke zorg nodig is en in welke mate
Zorgvrager ontvangt deze zorg en is dankbaar.
In praktijk : schema’ s en vaste tijdstippen.
Komt vaak onpersoonlijk over
2) Holistische visie
De mens als één geheel staat centraal.
Zorgvrager is een psychosociale en somatische éénheid.
het psychische en lichamelijke hangen nauw samen en beïnvloeden
elkaar.
Het psychische, sociale en lichamelijke zijn onmiskenbaar met elkaar
verbonden.
Functies van de mens zijn wel te onderscheiden, maar niet van elkaar
te scheiden.
Hier staat centraal dat elke mens uniek is en iedereen zijn/haar eigen
behoeften heeft die in tijd te onderscheiden zijn.
In WZC wordt al geprobeerd om activiteiten en werkzaamheden op
elkaar af te stemmen en naar alle aspecten van de mens te kijken.
Teamvorming is hier ook belangrijk idee.
3) Emancipatorische visie
Zorgvrager centraal.
Is uniek persoon, maar geeft ook zelf richting aan zijn/haar leven en in
de zorg die hij/zij nodig heeft.
Zorgvrager is dan ook zelf verantwoordelijk voor de zorg die hij krijgt en
de zorg die hij daarbij zelf kan leveren (zelfzorg).
, Zelfzorg staat dus voor het merendeel centraal, professionele zorg is
aanvulling en zorgt voor ondersteuning en advies.
Wat kan de zorgvrager nog zelf ?
Zorgvrager geeft zelf richting aan de zorg die hij nodig heeft (zorg op
maat)
Zorgvrager en zorgverlener nemen gelijkwaardige positie in !
Didactiek
= De theorie van de overdracht van kennis, vaardigheid en inzicht
Methode
• De weg waarlangs de hulpverlener de hulpverlening tracht te realiseren.
• Rekening houden met de organisatie of instelling waar men tewerkgesteld
is.
Veel gebruikte methodieken:
• Eclectisch-integratief werken houdt in dat je bepaalde methodieken
gebruikt op het moment dat ze volgens jou het meest zinvol zijn en dat je
verschillende methodieken met elkaar combineert.
• Taakgericht werken is een kortdurende vorm van hulpverlening. Het
uitgangspunt is dat iemand stapsgewijs leert hoe hij zijn vaardigheden kan
vergroten en daarmee zelf zijn leven op orde kan krijgen en houden.
• Bij ervaringsgericht werken staat een persoonlijke benadering voorop. Je
richt je op de ontwikkeling van nieuwe vaardigheden en daarvoor moet de
cliënt eerst ervaringen opdoen.
, • Bij de kortdurende oplossingsgerichte hulpverlening ga je met de cliënt
oplossingen uitwerken voor de problemen, in plaats van het probleem
centraal te stellen.
• In het groepsmaatschappelijk werk komt een groep cliënten een aantal
bijeenkomsten bij elkaar om te werken aan problemen of vragen die ze
met elkaar gemeen hebben. Jij begeleidt dan het proces van de
deelnemers.
• Internethulpverlening biedt de cliënt de mogelijkheid om anoniemer hulp
te aanvaarden en is voor veel instellingen een goede aanvulling op hun
bestaande hulpaanbod.
• Systeemgericht werken betekent dat je niet alleen met een individu werkt,
maar met het gehele systeem waarvan hij deel uitmaakt. Dat kan het
gezin zijn, een groter deel van de familie, maar ook een leefgroep waar de
cliënt woont.
• De sociale netwerkstrategie ondersteunt cliënten met het uitbreiden van
hun netwerk en hierdoor het kunnen delen en verdelen van de last die zij
van hun problemen ervaren.
Enkele achtergronden
Het denkmodel van de hulpverlener is de wijze waarop hij kijkt naar menselijk
welzijn en onwelzijn. De bril waardoor hij kijkt naar de problemen van de
hulpvrager, de cliënt.
De bril die de hulpverlener opzet, geeft richting aan zijn kijken, bepaalt wat hij al
dan niet ziet en hoe hij het ziet.
2 verschillende hulpverleningsmodellen:
1) Het persoonsgerichte
hulpverleningsmodel: hier zien we de klachten waarvoor mensen komen
als gevolg van een niet goed functioneren van die mensen. In dit denken
zijn de meesten van ons opgevoed.
2) Het wisselwerkingsgerichte
hulpverleningsmodel: dit probeert de mensen te verstaan in interactie met
andere mensen, met groepen, met gemeenschappen, met culturen.
, Didactische hulpmiddelen:
Willen we onze cliënten op een verantwoorde wijze helpen, moeten we op een
systematische wijze te werk gaan.
Hiervoor zijn er een aantal didactische hulpmiddelen, die ons kunnen helpen de
cliënt en het cliëntsysteem op een professionele wijze te helpen.
Telefoongesprek:
• De telefonische oproep
• Hoe gaan we een telefonische oproep beantwoorden ?
- Voorstelling van de dienst en jezelf
- Iets om te schrijven bij de hand houden
- Kalm, rustig en beleefd zijn, onder alle omstandigheden
• Telefoonnummer, faxnummer, e-mailadres en webadres van de dienst bij
de hand hebben
- Gesprek beëindigen op een beleefde manier.
• Zelf opbellen
- Best het gesprek voorbereiden : desnoods opschrijven wat je moet
vragen
- Beroepsgeheim : opletten met welke informatie je doorgeeft of vraagt
via een telefoongesprek
- Jezelf en de dienst duidelijk voorstellen
- Zeggen in wiens opdracht je belt
- Rustig spreken, goed articuleren, verzorgde en eenvoudige taal
gebruiken.
Verslaggeving:
