PERSOONGERICHTE
ONDERSTEUNINGSPLANNING
Orthopedagogiek is een handelingswetenschap, die doelgericht onderzoekt hoe we de kwaliteit van
leven, de inclusie en participatie in de maatschappij van alle betrokkenen kunnen verbeteren.
METHODISCH HANDELEN
Wanneer je methodisch handelt, probeer je bewust om te gaan met je opgedane kennis, inzichten en
vaardigheden. Je bent je bewust vd effecten en invloeden van jouw handelen op de ander. Ipv intuïtief
en toevallig om te gaan met personen, ondersteunen we personen om gewenste doelen voorop te
stellen en gaan we samen md persoon aan de slag om dichterbij deze doelen te komen.
1. Je handelt doelgericht
o Gewenste doelen voorop stellen
o Samen nadenken over hoe deze te behalen
o Persoon zelf heeft regie
2. Je handelt bewust
o Afvragen welke invloed jouw gedrag heeft op de ander
o Duiden waarom je zo hebt gehandeld
3. Je handelt systematisch
o Stap voor stap handelen
o Elke stap moet verbonden zijn met de voorafgaande situatie
o Afvragen welke ondersteuning de persoon nodig heeft bij elke stap
4. Je handelt procesmatig
o Voortdurend afvragen of je id richting vh vooropgestelde doel werkt en wanneer er
bijsturing nodig is
De verschillende soorten plannen:
Beleidsplan: beschrijft visie, missie, doelstellingen en werkwijze vd O
Afdelingsplan: gaat in op specifieke (orthoped)agogische doelen en werkzaamheden die
binnen een specifieke afdeling plaatsvinden om de vooropgestelde doelstellingen uit het
beleidsplan te bereiken.
Persoonlijk ondersteuningsplan: beschrijft de specifieke ondersteuning v 1 specifiek
persoon
Klomp maakte onderscheid tussen 3 modellen van waaruit aan persoonsgerichte
ondersteuningsplanning kan gedaan worden:
1. Het deskundigheidsmodel = opstellen vh plak is taak vd
‘deskundigen’ (orthopedagoog, psycholoog, psychiater,
hoofdopvoeder) die het vervolgens vertalen naar degenen die
dagelijks de persoon ondersteunt.
2. Het betrokkenheidsmodel:
Ervaringen vd professionals die dagelijkse ondersteuning
bieden aan de persoon staan centraal
Zij stellen autonoom het plan op
Indien nodig: beroep doen op deskundigen
3. Het participatiemodel
Opmaken v plan in 1ste plaats verantwoordelijkheid vd persoon
zelf en zijn context
Vertrokken uit het alledaagse leven
Persoon zelf en zijn belangenvertegenwoordigers centraal
1
,PARADIGMAOMSLAG
1990:
Meer zicht op persoon in zijn totaliteit
Ook aandacht voor zijn mogelijkheden, sterktes en veerkracht
Natuurlijk netwerk rond persoon krijgt centralen rol, met wie we in dialoog gaan
Focus op kwaliteit van leven,
Persoon staat centraal, kan zelf inhoud geven aan eigen leven
Ondersteuning wordt geïndividualiseerd
Waarom persoonsgericht ondersteuningsproces?
persoon zelf centraal en ondersteuning vertrekt vanuit de noden van de persoon zelf
= het cyclische proces dat ons orthopedagogisch handelen aanstuurt
Waarom persoonlijk ondersteuningsplan (POP)?
legt nadruk op de persoonsgerichte benadering bij het plannen van ondersteuning aan
personen
= het neergeschreven product van dit doorlopen proces
DE UITDAGING OP ORGANISATIENIVEAU
Nieuw Kwaliteitsdecreet (3 mei 2023)
Brede visie op kwaliteit (kwaliteit van leven én kwaliteit van zorg)
Participatie persoon
Zichtbaar maken hoe men doelgericht ondersteuning aanbiedt die bijdraagt tot kwaliteit van
leven van personen
het persoonsgerichte ondersteuningsproces en daarbij POP kunnen dit zichtbaar maken
dit is dubbel: enerzijds focus op doelstelling van voorziening en anderzijds focus op persoon
UITDAGINGEN VOOR PROFESSIONALS (LEES P.17-P.19)
Hoe maken we een bruikbaar (haalbaar) POP dat bijdraagt tot de kwaliteit van leven van de persoon?
Is tijdrovend en vraagt veel inspanningen van de professionals
Budget nodig: moeilijk met het personeelstekort
Behoefte aan training over POP aan professionals
Van organisatiedoelstellingen als prioritair, naar persoonlijke doelstellingen als prioritair
Hoe kunnen we de persoon zelf actief betrekken binnen dit hele proces?
‘Hoe kunnen we de betrokkenheid van de persoon in het persoonsgericht
ondersteuningsproces vergroten?’
Hoe kunnen we vlot samenwerken met alle betrokkenen uit het persoonlijk en professionele netwerk
van de persoon?
! coördinatie en communicatie tussen de professionals uit verschillende disciplines !
‘Hoe maken we een POP dat duidelijk, helder en verstaanbaar is opgesteld voor het
persoonlijke en professionele netwerk?’
Uitdaging: klemtoom op meer dialooggestuurd werken
LEERPAD 1
2
, THEORETISCHE KADERS
KW ALITEIT VAN LEVEN
Kwaliteit van leven gaat over dingen die je als persoon zelf belangrijk vindt in jouw leven
8 gebieden/domeinen (Schalock en Verdugo):
Persoonlijke ontwikkeling
Zelfbepaling
Persoonlijke relaties
Sociale inclusie
Rechten
Emotioneel welbevinden
Fysiek welbevinden
Materiaal welbevinden
4 belangrijke uitgangspunten
1. KVLis een multidimensioneel kader
2. KVL wordt beïnvloed door persoonsfactoren, omgevingsfactoren ed interactie daartussen
3. KVL is een combinatie van objectieve en subjectieve factoren
4. Bij KVL is hetzelfde belangrijk voor iedereen
HET VN- VERDRAG
Kwaliteit van leven kan als raamwerk dienen om de rechten van personen te implementeren. Wanneer
we aan de KVL van personen met een beperking willen werken, moeten we de rechten van dit VN-
verdrag implementeren en omgekeerd.
KW ALITEIT VAN LEVEN ÉN KW ALITEIT VAN ZORG
Een goede kwaliteit van zorg is essentieel om een goede kwaliteit van leven te bereiken, maar het is
geen vanzelfsprekendheid dat een goede kwaliteit van zorg automatisch leidt tot een goede kwaliteit
van leven.
INDIVIDUELE ONDERSTEUNINGSMETHODIEK (THOMPSON)
ligt aan de basis van het persoonsgericht ondersteuningsproces
bestond eerst uit 5 componenten, later aantal aanvullingen
component 1:
wat vind de cliënt zelf belangrijk in zijn leven?
Los van budget, aanbod, beperkingen van vaardigheden, …
PCP technieken hiervoor vaak gebruikt
Component 2:
Bepalen van aard en intensiteit vd ondersteuningsbehoefte
Praktische ondersteuning, maar ook sociale ondersteuning, …
Hiervoor vaak SIS gebruikt
Component 3:
Info van eerste 2 componenten worden in het ‘nu’ benaderd
Prioriteiten stellen
3
ONDERSTEUNINGSPLANNING
Orthopedagogiek is een handelingswetenschap, die doelgericht onderzoekt hoe we de kwaliteit van
leven, de inclusie en participatie in de maatschappij van alle betrokkenen kunnen verbeteren.
METHODISCH HANDELEN
Wanneer je methodisch handelt, probeer je bewust om te gaan met je opgedane kennis, inzichten en
vaardigheden. Je bent je bewust vd effecten en invloeden van jouw handelen op de ander. Ipv intuïtief
en toevallig om te gaan met personen, ondersteunen we personen om gewenste doelen voorop te
stellen en gaan we samen md persoon aan de slag om dichterbij deze doelen te komen.
1. Je handelt doelgericht
o Gewenste doelen voorop stellen
o Samen nadenken over hoe deze te behalen
o Persoon zelf heeft regie
2. Je handelt bewust
o Afvragen welke invloed jouw gedrag heeft op de ander
o Duiden waarom je zo hebt gehandeld
3. Je handelt systematisch
o Stap voor stap handelen
o Elke stap moet verbonden zijn met de voorafgaande situatie
o Afvragen welke ondersteuning de persoon nodig heeft bij elke stap
4. Je handelt procesmatig
o Voortdurend afvragen of je id richting vh vooropgestelde doel werkt en wanneer er
bijsturing nodig is
De verschillende soorten plannen:
Beleidsplan: beschrijft visie, missie, doelstellingen en werkwijze vd O
Afdelingsplan: gaat in op specifieke (orthoped)agogische doelen en werkzaamheden die
binnen een specifieke afdeling plaatsvinden om de vooropgestelde doelstellingen uit het
beleidsplan te bereiken.
Persoonlijk ondersteuningsplan: beschrijft de specifieke ondersteuning v 1 specifiek
persoon
Klomp maakte onderscheid tussen 3 modellen van waaruit aan persoonsgerichte
ondersteuningsplanning kan gedaan worden:
1. Het deskundigheidsmodel = opstellen vh plak is taak vd
‘deskundigen’ (orthopedagoog, psycholoog, psychiater,
hoofdopvoeder) die het vervolgens vertalen naar degenen die
dagelijks de persoon ondersteunt.
2. Het betrokkenheidsmodel:
Ervaringen vd professionals die dagelijkse ondersteuning
bieden aan de persoon staan centraal
Zij stellen autonoom het plan op
Indien nodig: beroep doen op deskundigen
3. Het participatiemodel
Opmaken v plan in 1ste plaats verantwoordelijkheid vd persoon
zelf en zijn context
Vertrokken uit het alledaagse leven
Persoon zelf en zijn belangenvertegenwoordigers centraal
1
,PARADIGMAOMSLAG
1990:
Meer zicht op persoon in zijn totaliteit
Ook aandacht voor zijn mogelijkheden, sterktes en veerkracht
Natuurlijk netwerk rond persoon krijgt centralen rol, met wie we in dialoog gaan
Focus op kwaliteit van leven,
Persoon staat centraal, kan zelf inhoud geven aan eigen leven
Ondersteuning wordt geïndividualiseerd
Waarom persoonsgericht ondersteuningsproces?
persoon zelf centraal en ondersteuning vertrekt vanuit de noden van de persoon zelf
= het cyclische proces dat ons orthopedagogisch handelen aanstuurt
Waarom persoonlijk ondersteuningsplan (POP)?
legt nadruk op de persoonsgerichte benadering bij het plannen van ondersteuning aan
personen
= het neergeschreven product van dit doorlopen proces
DE UITDAGING OP ORGANISATIENIVEAU
Nieuw Kwaliteitsdecreet (3 mei 2023)
Brede visie op kwaliteit (kwaliteit van leven én kwaliteit van zorg)
Participatie persoon
Zichtbaar maken hoe men doelgericht ondersteuning aanbiedt die bijdraagt tot kwaliteit van
leven van personen
het persoonsgerichte ondersteuningsproces en daarbij POP kunnen dit zichtbaar maken
dit is dubbel: enerzijds focus op doelstelling van voorziening en anderzijds focus op persoon
UITDAGINGEN VOOR PROFESSIONALS (LEES P.17-P.19)
Hoe maken we een bruikbaar (haalbaar) POP dat bijdraagt tot de kwaliteit van leven van de persoon?
Is tijdrovend en vraagt veel inspanningen van de professionals
Budget nodig: moeilijk met het personeelstekort
Behoefte aan training over POP aan professionals
Van organisatiedoelstellingen als prioritair, naar persoonlijke doelstellingen als prioritair
Hoe kunnen we de persoon zelf actief betrekken binnen dit hele proces?
‘Hoe kunnen we de betrokkenheid van de persoon in het persoonsgericht
ondersteuningsproces vergroten?’
Hoe kunnen we vlot samenwerken met alle betrokkenen uit het persoonlijk en professionele netwerk
van de persoon?
! coördinatie en communicatie tussen de professionals uit verschillende disciplines !
‘Hoe maken we een POP dat duidelijk, helder en verstaanbaar is opgesteld voor het
persoonlijke en professionele netwerk?’
Uitdaging: klemtoom op meer dialooggestuurd werken
LEERPAD 1
2
, THEORETISCHE KADERS
KW ALITEIT VAN LEVEN
Kwaliteit van leven gaat over dingen die je als persoon zelf belangrijk vindt in jouw leven
8 gebieden/domeinen (Schalock en Verdugo):
Persoonlijke ontwikkeling
Zelfbepaling
Persoonlijke relaties
Sociale inclusie
Rechten
Emotioneel welbevinden
Fysiek welbevinden
Materiaal welbevinden
4 belangrijke uitgangspunten
1. KVLis een multidimensioneel kader
2. KVL wordt beïnvloed door persoonsfactoren, omgevingsfactoren ed interactie daartussen
3. KVL is een combinatie van objectieve en subjectieve factoren
4. Bij KVL is hetzelfde belangrijk voor iedereen
HET VN- VERDRAG
Kwaliteit van leven kan als raamwerk dienen om de rechten van personen te implementeren. Wanneer
we aan de KVL van personen met een beperking willen werken, moeten we de rechten van dit VN-
verdrag implementeren en omgekeerd.
KW ALITEIT VAN LEVEN ÉN KW ALITEIT VAN ZORG
Een goede kwaliteit van zorg is essentieel om een goede kwaliteit van leven te bereiken, maar het is
geen vanzelfsprekendheid dat een goede kwaliteit van zorg automatisch leidt tot een goede kwaliteit
van leven.
INDIVIDUELE ONDERSTEUNINGSMETHODIEK (THOMPSON)
ligt aan de basis van het persoonsgericht ondersteuningsproces
bestond eerst uit 5 componenten, later aantal aanvullingen
component 1:
wat vind de cliënt zelf belangrijk in zijn leven?
Los van budget, aanbod, beperkingen van vaardigheden, …
PCP technieken hiervoor vaak gebruikt
Component 2:
Bepalen van aard en intensiteit vd ondersteuningsbehoefte
Praktische ondersteuning, maar ook sociale ondersteuning, …
Hiervoor vaak SIS gebruikt
Component 3:
Info van eerste 2 componenten worden in het ‘nu’ benaderd
Prioriteiten stellen
3