Data-analyse voor agogen
Inhoud
Les 1: inleiding .......................................................................................................................3
1. Leerlijn onderzoek ......................................................................................................3
2. Kwantitatief vs kwalitatief? .........................................................................................3
3. Kwantitatief onderzoek & statistiek ............................................................................4
4. Kwalitatief onderzoek & interpretatie .........................................................................4
Les 2: werkcollege SPSS – Kwantitatieve ................................................................................6
1. Herhaling meetschalen ..............................................................................................6
2. Introductie ..................................................................................................................8
3. Data invoeren en documenteren...................................................................................9
4. Data verkennen ........................................................................................................ 10
5. Data bewerken ......................................................................................................... 12
Les 3: Factoranalyse & Schalen maken – Kwantitatieve ........................................................... 15
1. Datacleaning & Normaliteit ........................................................................................ 15
2. Schalen maken 1 ....................................................................................................... 17
3. Field: Hoofdstuk 17: Factor-analysis ........................................................................... 18
4. Baarda, De Goede & Van Dijkum – Hoe controleer ik de homogeniteit van samengestelde
scores? ............................................................................................................................. 24
5. Schalen maken 2 ....................................................................................................... 25
6. Oefeningen ................................................................................................................ 28
Les 6: Factoranalyse, Q&A, & oefenles ................................................................................... 31
1. Schalen maken .......................................................................................................... 31
2. Q&A overige lessen .................................................................................................... 33
3. Q&A taak kwantitatieve analyse en examen ................................................................ 34
Les 7: Bivariate analyses ........................................................................................................ 35
1. Bivariate analyses: introductie.................................................................................... 35
2. Correlaties ................................................................................................................ 37
3. Chi2 ........................................................................................................................... 39
4. T-test ......................................................................................................................... 40
Les 11: Bivariate analyse (deel 2)............................................................................................ 42
Q&A: correlaties, Chi², T-test .............................................................................................. 42
T-test ................................................................................................................................. 42
Anova ................................................................................................................................ 43
Mann-Whitney ................................................................................................................... 44
1
, Kruskall Wallis ................................................................................................................... 45
Les 4: Kwalitatieve methodologieën ....................................................................................... 47
Inleiding – vanuit andere blikken ......................................................................................... 47
Overkoepelende methodes/methodologieën ...................................................................... 47
Transcriptie ....................................................................................................................... 58
Les 5: Codeerstrategieën ....................................................................................................... 59
Intro .................................................................................................................................. 59
Wat is “coderen”? .............................................................................................................. 60
Wat is een code? ................................................................................................................ 61
Codeerstrategieën ............................................................................................................. 62
Codes: ondersteuning ........................................................................................................ 68
Werkcollege: MAXQDA........................................................................................................... 69
MAXQDA als data management tool ................................................................................... 69
MAXQDA als codering/analyse-tool .................................................................................... 70
MAXQDA als “zoek-machine” & visualisatie-tool ................................................................. 72
MAXQDA: AI assist ............................................................................................................. 74
MAXQDA: Delen/groepswerk .............................................................................................. 74
Les 9 – Koppeling methodes & codering.................................................................................. 75
Grounded theory................................................................................................................ 75
Narrative analysis .............................................................................................................. 76
Discourse analyse ............................................................................................................. 77
Thematic analyse............................................................................................................... 78
Voorbeelden ...................................................................................................................... 79
Les 10: positionaliteit/reflexiviteit & Arts-based research (ABR) ............................................... 79
Intro: Is kwalitatief onderzoek zo veel ethischer? ................................................................. 79
Onderzoeksethiek .............................................................................................................. 80
Reflexiviteit & positionaliteit ............................................................................................... 82
Arts-Based Research (ABR) ................................................................................................ 84
Les 12: Q&A .......................................................................................................................... 86
Q&A Bivariate analyse ........................................................................................................ 86
Info en Q&A examen........................................................................................................... 89
2
, Les 1: inleiding
1. Leerlijn onderzoek
- "Onderzoeken om te veranderen"
- Onderzoek geen doel op zich, maar een instrument en middel om duurzame
maatschappelijke verandering te stimuleren
- Kennis van verschillende onderzoeksparadigma's (multi method): bewustzij n van
mogelijkheden en beperkingen
Grens tussen kennis &
toepassen
De student kan ...
• ... data transcriberen en resultaten rapporteren volgens gangbare methoden van het
kwalitatief onderzoek
• ... de gangbare toetsen uitvoeren met behulp van SPSS, en kan het resultaat
interpreteren en rapporteren
• ... kan verschillende kwalitatieve en kwantitatieve analyses uitvoeren op een dataset
en argumenteren waarom hiervoor gekozen werd
• ... verbindingen leggen tussen verschillende manieren van analyseren en grotere
kaders van kwalitatief en kwantitatief onderzoek.
2. Kwantitatief vs kwalitatief?
Clash?
- Cijfers versus letters (teksten)?, maar ook teksten kan men
kwantitatief benaderen (content analysis)
- Betekenis versus model?, maar ook onderzoeken van betekenis in surveys
- Quasi-quantification in kwalitatief onderzoek: "verschillende respondenten
vertelden ..."
- Waarheid
- Verwijten elkaar met verschillende argumenten
- In vraag moeten stellen
- Content analyse bijvoorbeeld
- Wie heeft de waarheid in pacht, in ervaring van individu of in de cijfers
- Beschrijvingen vaak onderdeel van paradigma-strijd binnen disciplines
(retorisch)
- Kwalitatieve onderzoek als reactie op kwantitatieve ("hoe abstraheren we vanuit
kwalitatieve data?" > grounded theory)
- Zie deze onderscheidingen als heuristiek (kijken wat er het beste bij past), eerder
dan clash
3
, Kwantitatief vs kwalitatief
- Ideaal vs. haalbaarheid
- Afhankelijk van
o Onderzoeksdiscipline
o Onderzoeksvraag
o Onderzoeksdesign
o Reeds beschikbaar onderzoek/literatuur
o Tijd, geld, hulpbronnen
o Grootte van te onderzoeken populatie
o Bereikbaarheid van respondenten
o Aard onderwerp
o Voorkeuren
o Generaliseerbaarheid vs. Diepgang
o Waarden-gerichtheid
o Praktische overwegingen
3. Kwantitatief onderzoek & statistiek
Cijfers zijn belangrijk
- Belang om bepaalde beslissingen, meetinstrumenten kritisch in vraag te kunnen
stellen
o Vb. over de regel van de logopedie: https://ongelijkheid.be/Geen-
terugbetaling-van-logopedie
- Agogen ontwikkelen vaak nieuwe diensten, nieuwe projecten, nieuwe
leermethoden, een nieuwe methodiek, een opleiding, ….
o Welke noden zijn er?
o Generaliseren
o Gelden bepaalde resultaten voor een hele groep gelden of voor een
subgroep? Zijn er verschillen zijn tussen groepen?
o Impact?
Waarom statistische analyse?
- Cijfers & statistieken
o zijn wijdverspreid
o worden makkelijk misbruikt: cijfers vaak gebruikt om te overtuigen en niet
om te informeren
o worden makkelijk misleidend weergegeven
- Statistical literacy gaat over
o Kritisch denken
o Cijfers/statistieken lezen en interpreteren om daaruit conclusies te
kunnen trekken
4. Kwalitatief onderzoek & interpretatie
Kwalitatieve analyse
- Veldonderzoek in ziekenhuis: "hoe verloopt het stervensproces?" (sociale &
medische context, ook persoonlijke motivatie)
- Vermoeden: het bewustzijn / kennis van "lot" beïnvloedt interactie tussen
patient, personeel, familie, …
4
Inhoud
Les 1: inleiding .......................................................................................................................3
1. Leerlijn onderzoek ......................................................................................................3
2. Kwantitatief vs kwalitatief? .........................................................................................3
3. Kwantitatief onderzoek & statistiek ............................................................................4
4. Kwalitatief onderzoek & interpretatie .........................................................................4
Les 2: werkcollege SPSS – Kwantitatieve ................................................................................6
1. Herhaling meetschalen ..............................................................................................6
2. Introductie ..................................................................................................................8
3. Data invoeren en documenteren...................................................................................9
4. Data verkennen ........................................................................................................ 10
5. Data bewerken ......................................................................................................... 12
Les 3: Factoranalyse & Schalen maken – Kwantitatieve ........................................................... 15
1. Datacleaning & Normaliteit ........................................................................................ 15
2. Schalen maken 1 ....................................................................................................... 17
3. Field: Hoofdstuk 17: Factor-analysis ........................................................................... 18
4. Baarda, De Goede & Van Dijkum – Hoe controleer ik de homogeniteit van samengestelde
scores? ............................................................................................................................. 24
5. Schalen maken 2 ....................................................................................................... 25
6. Oefeningen ................................................................................................................ 28
Les 6: Factoranalyse, Q&A, & oefenles ................................................................................... 31
1. Schalen maken .......................................................................................................... 31
2. Q&A overige lessen .................................................................................................... 33
3. Q&A taak kwantitatieve analyse en examen ................................................................ 34
Les 7: Bivariate analyses ........................................................................................................ 35
1. Bivariate analyses: introductie.................................................................................... 35
2. Correlaties ................................................................................................................ 37
3. Chi2 ........................................................................................................................... 39
4. T-test ......................................................................................................................... 40
Les 11: Bivariate analyse (deel 2)............................................................................................ 42
Q&A: correlaties, Chi², T-test .............................................................................................. 42
T-test ................................................................................................................................. 42
Anova ................................................................................................................................ 43
Mann-Whitney ................................................................................................................... 44
1
, Kruskall Wallis ................................................................................................................... 45
Les 4: Kwalitatieve methodologieën ....................................................................................... 47
Inleiding – vanuit andere blikken ......................................................................................... 47
Overkoepelende methodes/methodologieën ...................................................................... 47
Transcriptie ....................................................................................................................... 58
Les 5: Codeerstrategieën ....................................................................................................... 59
Intro .................................................................................................................................. 59
Wat is “coderen”? .............................................................................................................. 60
Wat is een code? ................................................................................................................ 61
Codeerstrategieën ............................................................................................................. 62
Codes: ondersteuning ........................................................................................................ 68
Werkcollege: MAXQDA........................................................................................................... 69
MAXQDA als data management tool ................................................................................... 69
MAXQDA als codering/analyse-tool .................................................................................... 70
MAXQDA als “zoek-machine” & visualisatie-tool ................................................................. 72
MAXQDA: AI assist ............................................................................................................. 74
MAXQDA: Delen/groepswerk .............................................................................................. 74
Les 9 – Koppeling methodes & codering.................................................................................. 75
Grounded theory................................................................................................................ 75
Narrative analysis .............................................................................................................. 76
Discourse analyse ............................................................................................................. 77
Thematic analyse............................................................................................................... 78
Voorbeelden ...................................................................................................................... 79
Les 10: positionaliteit/reflexiviteit & Arts-based research (ABR) ............................................... 79
Intro: Is kwalitatief onderzoek zo veel ethischer? ................................................................. 79
Onderzoeksethiek .............................................................................................................. 80
Reflexiviteit & positionaliteit ............................................................................................... 82
Arts-Based Research (ABR) ................................................................................................ 84
Les 12: Q&A .......................................................................................................................... 86
Q&A Bivariate analyse ........................................................................................................ 86
Info en Q&A examen........................................................................................................... 89
2
, Les 1: inleiding
1. Leerlijn onderzoek
- "Onderzoeken om te veranderen"
- Onderzoek geen doel op zich, maar een instrument en middel om duurzame
maatschappelijke verandering te stimuleren
- Kennis van verschillende onderzoeksparadigma's (multi method): bewustzij n van
mogelijkheden en beperkingen
Grens tussen kennis &
toepassen
De student kan ...
• ... data transcriberen en resultaten rapporteren volgens gangbare methoden van het
kwalitatief onderzoek
• ... de gangbare toetsen uitvoeren met behulp van SPSS, en kan het resultaat
interpreteren en rapporteren
• ... kan verschillende kwalitatieve en kwantitatieve analyses uitvoeren op een dataset
en argumenteren waarom hiervoor gekozen werd
• ... verbindingen leggen tussen verschillende manieren van analyseren en grotere
kaders van kwalitatief en kwantitatief onderzoek.
2. Kwantitatief vs kwalitatief?
Clash?
- Cijfers versus letters (teksten)?, maar ook teksten kan men
kwantitatief benaderen (content analysis)
- Betekenis versus model?, maar ook onderzoeken van betekenis in surveys
- Quasi-quantification in kwalitatief onderzoek: "verschillende respondenten
vertelden ..."
- Waarheid
- Verwijten elkaar met verschillende argumenten
- In vraag moeten stellen
- Content analyse bijvoorbeeld
- Wie heeft de waarheid in pacht, in ervaring van individu of in de cijfers
- Beschrijvingen vaak onderdeel van paradigma-strijd binnen disciplines
(retorisch)
- Kwalitatieve onderzoek als reactie op kwantitatieve ("hoe abstraheren we vanuit
kwalitatieve data?" > grounded theory)
- Zie deze onderscheidingen als heuristiek (kijken wat er het beste bij past), eerder
dan clash
3
, Kwantitatief vs kwalitatief
- Ideaal vs. haalbaarheid
- Afhankelijk van
o Onderzoeksdiscipline
o Onderzoeksvraag
o Onderzoeksdesign
o Reeds beschikbaar onderzoek/literatuur
o Tijd, geld, hulpbronnen
o Grootte van te onderzoeken populatie
o Bereikbaarheid van respondenten
o Aard onderwerp
o Voorkeuren
o Generaliseerbaarheid vs. Diepgang
o Waarden-gerichtheid
o Praktische overwegingen
3. Kwantitatief onderzoek & statistiek
Cijfers zijn belangrijk
- Belang om bepaalde beslissingen, meetinstrumenten kritisch in vraag te kunnen
stellen
o Vb. over de regel van de logopedie: https://ongelijkheid.be/Geen-
terugbetaling-van-logopedie
- Agogen ontwikkelen vaak nieuwe diensten, nieuwe projecten, nieuwe
leermethoden, een nieuwe methodiek, een opleiding, ….
o Welke noden zijn er?
o Generaliseren
o Gelden bepaalde resultaten voor een hele groep gelden of voor een
subgroep? Zijn er verschillen zijn tussen groepen?
o Impact?
Waarom statistische analyse?
- Cijfers & statistieken
o zijn wijdverspreid
o worden makkelijk misbruikt: cijfers vaak gebruikt om te overtuigen en niet
om te informeren
o worden makkelijk misleidend weergegeven
- Statistical literacy gaat over
o Kritisch denken
o Cijfers/statistieken lezen en interpreteren om daaruit conclusies te
kunnen trekken
4. Kwalitatief onderzoek & interpretatie
Kwalitatieve analyse
- Veldonderzoek in ziekenhuis: "hoe verloopt het stervensproces?" (sociale &
medische context, ook persoonlijke motivatie)
- Vermoeden: het bewustzijn / kennis van "lot" beïnvloedt interactie tussen
patient, personeel, familie, …
4
