Histologie
examen: theorie over KENNEN, maar afwijkingen niet kunnen herkennen op
plaatjes pathologie
alle plaatjes: bookmarks goodnotes
Table of Contents
Deel 1: bindweefsel, vet, spier, kraakbeen, bot ........................................................... 3
Bindweefsel ....................................................................................................................... 3
Functies ................................................................................................................................................. 3
Samenstelling ........................................................................................................................................ 4
fibroblast ............................................................................................................................................... 4
vezels (ECM) .......................................................................................................................................... 5
Grondsubstantie (ECM) .......................................................................................................................... 6
Losmazig bindweefsel ............................................................................................................................ 8
Straf/dens bindweefsel .......................................................................................................................... 8
elastisch bindweefsel ............................................................................................................................ 9
mucoid bindweefsel ............................................................................................................................... 9
Reticulair bindweefsel............................................................................................................................ 9
Vetweefsel ......................................................................................................................... 9
Functie................................................................................................................................................... 9
Univacuolair vetweefsel ....................................................................................................................... 10
Plurivacuolair weefsel .......................................................................................................................... 11
Kraakbeen ....................................................................................................................... 12
hyalien kraakbeen ................................................................................................................................ 13
Elastisch kraakbeen ............................................................................................................................. 15
Vezelig kraakbeen ................................................................................................................................ 15
Botweefsel ...................................................................................................................... 16
Functies ............................................................................................................................................... 16
Samenstelling ...................................................................................................................................... 16
Botmatrix ............................................................................................................................................. 17
Osteoblast ........................................................................................................................................... 17
Osteocyt .............................................................................................................................................. 18
Osteoclast ........................................................................................................................................... 18
periosteum en endosteum ................................................................................................................... 19
Soorten botweefsel .............................................................................................................................. 19
Soorten beenderen .............................................................................................................................. 20
lamellair bot ......................................................................................................................................... 20
Geweven bot ........................................................................................................................................ 20
Osteon of systeem van Havers ............................................................................................................. 21
Corticaal bot ........................................................................................................................................ 21
Trabeculair bot ..................................................................................................................................... 21
1
, Osteogenese/botgroei ......................................................................................................................... 21
Endesmale/intramembraneuze/directe ossificatie ............................................................................... 21
Endochondrale (indirecte) botvorming ................................................................................................. 22
Gewrichten .......................................................................................................................................... 23
Spierweefsel.................................................................................................................... 24
skeletspierweefsel ............................................................................................................................... 24
Hartspierweefsel.................................................................................................................................. 28
Glad spierweefsel ................................................................................................................................ 28
Deel 2: histologie van de huid (integumentum) .......................................................... 29
Inleiding .......................................................................................................................... 29
basisstructuur van de huid ................................................................................................................... 29
epidermis ........................................................................................................................ 30
Stratum basale ..................................................................................................................................... 30
Desmosoom ........................................................................................................................................ 31
Epidermodermale junctie..................................................................................................................... 31
Hemidesmosoom ................................................................................................................................ 31
Ankerfilamenten en ankerfibrillen ........................................................................................................ 31
Stratum spinosum................................................................................................................................ 33
Stratum granulosum ............................................................................................................................ 33
Stratum lucidum .................................................................................................................................. 34
Stratum corneum ................................................................................................................................. 34
Keratinisatie ......................................................................................................................................... 34
Melanocyten ........................................................................................................................................ 34
Langerhanscellen ................................................................................................................................ 36
Merkelcellen ........................................................................................................................................ 36
Dermis............................................................................................................................. 36
Papillaire dermis .................................................................................................................................. 37
Reticulaire dermis ................................................................................................................................ 37
subcutis/hypodermis ....................................................................................................... 38
cutane adnexstructuren ................................................................................................... 38
Haar ..................................................................................................................................................... 38
Eccriene zweetklier .............................................................................................................................. 42
Apocriene ‘zweet’klier .......................................................................................................................... 43
vasculatuur van de huid ................................................................................................... 44
Gevoelsreceptoren van de huid ........................................................................................ 44
Lichaampje van Meissner ..................................................................................................................... 44
Lichaampje van Pacini ......................................................................................................................... 45
2
,Deel 1: bindweefsel, vet, spier, kraakbeen, bot
Bindweefsel
= materiaal dat cellen en organen verbindt + het lichaam steun verschaft (mechanisch)
Functie berust vnl op extracellulaire matrix (<-> andere primaire weefsels)
- Vezels: collageen en elastisch
- Grondsubstantie
Ontstaat uit mesenchym (embryonaal weefsel) afkomstig van het mesoderm (middelste
laag vh embryo)
Bevat veel inflammatoire cellen
Functies
Steunfunctie:
- pezen en ligamenten
- kapsels rond organen
- trabekels in organen
- opvulling van de ruimte tussen organen
- bot en kraakbeen
afweer:
- barrière tegen verspreiding van vb. binnengedrongen bacteriën
- fagocyterende cellen (en cellen die behoren tot het afweersysteem)
voeding:
3
, - voor erin voorkomende bloedvaten
Samenstelling
Cellen in bindweefsel: fibroblast, adipocyt, plasmacel, lymfocyt, eosinofiele granulocyt,
neutrofiele granulocyt, macrofaag, mestcel, dendritische cel (cel van Langerhans)
Vezels (ECM):
- collagene -
elastische
- reticulaire
grondsubstantie (ECM):
- glycosaminoglycanen
- proteoglycanen -
glycoproteïnen
fibroblast
= meest algemeen voorkomende bindweefselcel
Produceren vezels (collagene en eastische) en grondsubstantie (glycosaminoglycanen en
glycoproteïnen)
Actieve fibroblasten: grotere cellen, grotere actieve euchromatische kern, meer
uitgesproken cytoplasma
Inactieve fibroblasten (‘fibrocyten’): kleinere cellen, kleinere inactieve heterochromatische
kern, minder cytoplasma
Wondgenezing/reparatieprocessen na beschadiging en defecten: toename van
actinefilamenten in het cytoplasma van fibroblasten -> contractiele eigenschappen
(“myofibroblasten”)
Elektronenmicroscopie:
- fibroblast o talrijke onregelmatige cytoplasma-uitlopers
o kern: ovaal, groot, licht gekleurd met fijn verdeeld chromatinepatroon en
grote nucleolus
o cytoplasma: rijk aan ruw ER en heeft goed ontwikkeld Golgi-apparaat o
slanke mitochondriën
- fibrocyt o kleiner dan de fibroblast, minder cytoplasma-
uitlopers o kern: langwerpig, kleiner, donkerder gekleurd o
cytoplasma: weinig ontwikkeld ruw ER en Golgi-apparaat
4
examen: theorie over KENNEN, maar afwijkingen niet kunnen herkennen op
plaatjes pathologie
alle plaatjes: bookmarks goodnotes
Table of Contents
Deel 1: bindweefsel, vet, spier, kraakbeen, bot ........................................................... 3
Bindweefsel ....................................................................................................................... 3
Functies ................................................................................................................................................. 3
Samenstelling ........................................................................................................................................ 4
fibroblast ............................................................................................................................................... 4
vezels (ECM) .......................................................................................................................................... 5
Grondsubstantie (ECM) .......................................................................................................................... 6
Losmazig bindweefsel ............................................................................................................................ 8
Straf/dens bindweefsel .......................................................................................................................... 8
elastisch bindweefsel ............................................................................................................................ 9
mucoid bindweefsel ............................................................................................................................... 9
Reticulair bindweefsel............................................................................................................................ 9
Vetweefsel ......................................................................................................................... 9
Functie................................................................................................................................................... 9
Univacuolair vetweefsel ....................................................................................................................... 10
Plurivacuolair weefsel .......................................................................................................................... 11
Kraakbeen ....................................................................................................................... 12
hyalien kraakbeen ................................................................................................................................ 13
Elastisch kraakbeen ............................................................................................................................. 15
Vezelig kraakbeen ................................................................................................................................ 15
Botweefsel ...................................................................................................................... 16
Functies ............................................................................................................................................... 16
Samenstelling ...................................................................................................................................... 16
Botmatrix ............................................................................................................................................. 17
Osteoblast ........................................................................................................................................... 17
Osteocyt .............................................................................................................................................. 18
Osteoclast ........................................................................................................................................... 18
periosteum en endosteum ................................................................................................................... 19
Soorten botweefsel .............................................................................................................................. 19
Soorten beenderen .............................................................................................................................. 20
lamellair bot ......................................................................................................................................... 20
Geweven bot ........................................................................................................................................ 20
Osteon of systeem van Havers ............................................................................................................. 21
Corticaal bot ........................................................................................................................................ 21
Trabeculair bot ..................................................................................................................................... 21
1
, Osteogenese/botgroei ......................................................................................................................... 21
Endesmale/intramembraneuze/directe ossificatie ............................................................................... 21
Endochondrale (indirecte) botvorming ................................................................................................. 22
Gewrichten .......................................................................................................................................... 23
Spierweefsel.................................................................................................................... 24
skeletspierweefsel ............................................................................................................................... 24
Hartspierweefsel.................................................................................................................................. 28
Glad spierweefsel ................................................................................................................................ 28
Deel 2: histologie van de huid (integumentum) .......................................................... 29
Inleiding .......................................................................................................................... 29
basisstructuur van de huid ................................................................................................................... 29
epidermis ........................................................................................................................ 30
Stratum basale ..................................................................................................................................... 30
Desmosoom ........................................................................................................................................ 31
Epidermodermale junctie..................................................................................................................... 31
Hemidesmosoom ................................................................................................................................ 31
Ankerfilamenten en ankerfibrillen ........................................................................................................ 31
Stratum spinosum................................................................................................................................ 33
Stratum granulosum ............................................................................................................................ 33
Stratum lucidum .................................................................................................................................. 34
Stratum corneum ................................................................................................................................. 34
Keratinisatie ......................................................................................................................................... 34
Melanocyten ........................................................................................................................................ 34
Langerhanscellen ................................................................................................................................ 36
Merkelcellen ........................................................................................................................................ 36
Dermis............................................................................................................................. 36
Papillaire dermis .................................................................................................................................. 37
Reticulaire dermis ................................................................................................................................ 37
subcutis/hypodermis ....................................................................................................... 38
cutane adnexstructuren ................................................................................................... 38
Haar ..................................................................................................................................................... 38
Eccriene zweetklier .............................................................................................................................. 42
Apocriene ‘zweet’klier .......................................................................................................................... 43
vasculatuur van de huid ................................................................................................... 44
Gevoelsreceptoren van de huid ........................................................................................ 44
Lichaampje van Meissner ..................................................................................................................... 44
Lichaampje van Pacini ......................................................................................................................... 45
2
,Deel 1: bindweefsel, vet, spier, kraakbeen, bot
Bindweefsel
= materiaal dat cellen en organen verbindt + het lichaam steun verschaft (mechanisch)
Functie berust vnl op extracellulaire matrix (<-> andere primaire weefsels)
- Vezels: collageen en elastisch
- Grondsubstantie
Ontstaat uit mesenchym (embryonaal weefsel) afkomstig van het mesoderm (middelste
laag vh embryo)
Bevat veel inflammatoire cellen
Functies
Steunfunctie:
- pezen en ligamenten
- kapsels rond organen
- trabekels in organen
- opvulling van de ruimte tussen organen
- bot en kraakbeen
afweer:
- barrière tegen verspreiding van vb. binnengedrongen bacteriën
- fagocyterende cellen (en cellen die behoren tot het afweersysteem)
voeding:
3
, - voor erin voorkomende bloedvaten
Samenstelling
Cellen in bindweefsel: fibroblast, adipocyt, plasmacel, lymfocyt, eosinofiele granulocyt,
neutrofiele granulocyt, macrofaag, mestcel, dendritische cel (cel van Langerhans)
Vezels (ECM):
- collagene -
elastische
- reticulaire
grondsubstantie (ECM):
- glycosaminoglycanen
- proteoglycanen -
glycoproteïnen
fibroblast
= meest algemeen voorkomende bindweefselcel
Produceren vezels (collagene en eastische) en grondsubstantie (glycosaminoglycanen en
glycoproteïnen)
Actieve fibroblasten: grotere cellen, grotere actieve euchromatische kern, meer
uitgesproken cytoplasma
Inactieve fibroblasten (‘fibrocyten’): kleinere cellen, kleinere inactieve heterochromatische
kern, minder cytoplasma
Wondgenezing/reparatieprocessen na beschadiging en defecten: toename van
actinefilamenten in het cytoplasma van fibroblasten -> contractiele eigenschappen
(“myofibroblasten”)
Elektronenmicroscopie:
- fibroblast o talrijke onregelmatige cytoplasma-uitlopers
o kern: ovaal, groot, licht gekleurd met fijn verdeeld chromatinepatroon en
grote nucleolus
o cytoplasma: rijk aan ruw ER en heeft goed ontwikkeld Golgi-apparaat o
slanke mitochondriën
- fibrocyt o kleiner dan de fibroblast, minder cytoplasma-
uitlopers o kern: langwerpig, kleiner, donkerder gekleurd o
cytoplasma: weinig ontwikkeld ruw ER en Golgi-apparaat
4