DIERENZORG PAARD
EHBO BIJ HET PAARD
PARAMETERS GEZOND PAARD
Ademhaling
Normaal: 10-15 X per minuut
Kijken naar de flanken, tellen hoe vaak het dier ademt in 1 min.
Indien de adembeweging moeilijk te zien is, kan het helpen de hand op de flank te leggen en
zo de adembeweging te voelen
Luister naar bijgeluiden bv. verstopping neus (tumoren)
Letten op neusvloei en/of afwijkende geur
Kijk naar type ademhaling
- Costo-abdominaal = normaal
- Abdominaal (dempig of chronische aandoeningen van de longen)
- Costaal
Pols/hartslag
Normaal: 25-45 X per minuut
Groot paard: trager
Klein en jong paard: sneller nl. 55-75 X per minuut
Stijgt bij inspanning, koorts, koliek, pijn, …
Kracht van polsslag
Bij uitdroging is de pols moeilijk te voelen en dus verzwakt
Pols wordt genomen t.h.v. arteria facialis of de onderkaak
Regelmaat:
- Regelmatige onregelmatigheid = pols is sneller als het paard inademt en trager als het
paard inademt (sportpaard)
- Onregelmatige onregelmatigheid = fout!!
Arteria metatarsalis =
achterbeen
Arteria digitalis
communis = voorbeen
Temperatuur
Wordt rectaal genomen
Normaal: 37-38.2°C
Koorts vanaf 38.5°C
Veulen: koorts vanaf 39°C
Stijgt bij:
- Arbeid-stress
- Ontstekingen
, - Koliek
Daalt bij:
- Shock
- Uitdroging
- Uitputting
Slijmvliezen
Mond, ogen, vulva, neus, …
Normaal: roze rood, glad, vochtig, zonder bloedingen, verkleuringen of kleine
bloeduitstortingen
Wit: bloedarmoede, shock, bloedingen, bloedwormen
Paars: shock
Geel: geelzucht vb. leverproblemen
- Opgelet: paard heeft geen galblaas dus slijmvliezen sneller geel
Te rood: koorts, lokale ontsteking
Kleine bloedingen of petechiën: bacteriële infecties
Blauwachtige slijmvliezen: koliek, stofwisselingsstoornissen, hartproblemen
CRT = capillary refill time of capillaire vullingstijd, het is de snelheid waarmee de hele
kleine bloedvaten zich weer opvullen nadat ze door druk op de slijmvliezen zijn dichtgedrukt.
Als de CRT langer is dan 2 sec. dan is de doorbloeding verstoord.
Lymfeknopen
Achter de kaakbeenderen
Zetten op bij lokaal ontstekingsproces
Droes = ziekte die verettering geeft van lymfeknoop
BIJKOMENDE ONDERZOEKEN
Huid – haar – hoorn
Kwaliteit daalt bij langdurige ziekteprocessen
Schimmelinfecties
Imaverol
Bacteriële huidaandoeningen
Antibiotica
Hoefbevangenheid
Bloedonderzoek
Hulpmiddel
, Controle op infectiebeeld
Controle van orgaansysteem
- Lever
- Nier
RX (röntgenstralen)
Beenderen
Gewrichten
Inwendige structuren (niet bij paard want te groot)
CT-scan en MRI-scan
Doorsneden door alle organen
Weke delen in beeld brengen vb. pezen
Beelden worden verwerkt via computer
Zeer duur
Vaak anesthesie vereist
Echografie
Geluidsgolven worden door verschillende weefsels op een andere manier teruggekaatst
Goedkoop
Drachtigheidsdiagnose (vanaf 17d)
Pees- en spierproblemen
Hartproblemen
Koliek: darmwand en darminhoud (gas/vocht)
Paard met follikel:
Endoscopie
Voor diagnostiek:
- Luchtpijp, bronchen, stembanden, slokdarm, maag, darmen, baarmoeder, gewricht
Voor behandeling:
- OCD = osteochondrosis dissecans = aandoening waarbij zich in het bot, onder een laag
kraakbeen, groeistoornissen voordoen
- Ovarium operaties (sterilisaties)
TOEDIENEN VAN MEDICATIE
Per injectie/parenteraal:
Steriel materiaal (wegwerp)
Intraveneus = in de ader
- Snelst
- Meestal in de hals = vena jugularis
- Opletten dat medicijnen niet per ongeluk naast het bloedvat terecht komen, dit zou een
ontsteking van de ader kunnen veroorzaken
, - Niet alle medicijnen mogen IV toegediend worden vb. Penicilline niet
Intramusculair = in de spier
- Meest gekozen, spieren zijn meer doorbloed dan de huid dus medicijnen worden sneller
opgenomen door de bloedvaten
- Niet alle medicijnen zijn geschikt om in de spieren te worden ingespoten
- Liefst borstspier
Stel dat het paard reageert op de injectie, kan er een zwelling of cyste met vocht ontstaan.
In de borstspier is dit minder erg dan in de halsspier.
- Soms halsspier
- Bij veulen: broekspieren
- Steeds eerst aspireren om zeker te zijn dat je in de spier prikt
Subcutaan = tussen vel en spier/onderhuids
- Gemakkelijk
- Weinig gevaar
- Irritatie
- Meest langzaam
Intra-articulair = in het gewricht
- Bij ontstekingen in de gewrichten
- Gevaarlijk chronische mankheid
Per os/in de mond
Met spuit
Op krachtvoer
EHBO BIJ HET PAARD
PARAMETERS GEZOND PAARD
Ademhaling
Normaal: 10-15 X per minuut
Kijken naar de flanken, tellen hoe vaak het dier ademt in 1 min.
Indien de adembeweging moeilijk te zien is, kan het helpen de hand op de flank te leggen en
zo de adembeweging te voelen
Luister naar bijgeluiden bv. verstopping neus (tumoren)
Letten op neusvloei en/of afwijkende geur
Kijk naar type ademhaling
- Costo-abdominaal = normaal
- Abdominaal (dempig of chronische aandoeningen van de longen)
- Costaal
Pols/hartslag
Normaal: 25-45 X per minuut
Groot paard: trager
Klein en jong paard: sneller nl. 55-75 X per minuut
Stijgt bij inspanning, koorts, koliek, pijn, …
Kracht van polsslag
Bij uitdroging is de pols moeilijk te voelen en dus verzwakt
Pols wordt genomen t.h.v. arteria facialis of de onderkaak
Regelmaat:
- Regelmatige onregelmatigheid = pols is sneller als het paard inademt en trager als het
paard inademt (sportpaard)
- Onregelmatige onregelmatigheid = fout!!
Arteria metatarsalis =
achterbeen
Arteria digitalis
communis = voorbeen
Temperatuur
Wordt rectaal genomen
Normaal: 37-38.2°C
Koorts vanaf 38.5°C
Veulen: koorts vanaf 39°C
Stijgt bij:
- Arbeid-stress
- Ontstekingen
, - Koliek
Daalt bij:
- Shock
- Uitdroging
- Uitputting
Slijmvliezen
Mond, ogen, vulva, neus, …
Normaal: roze rood, glad, vochtig, zonder bloedingen, verkleuringen of kleine
bloeduitstortingen
Wit: bloedarmoede, shock, bloedingen, bloedwormen
Paars: shock
Geel: geelzucht vb. leverproblemen
- Opgelet: paard heeft geen galblaas dus slijmvliezen sneller geel
Te rood: koorts, lokale ontsteking
Kleine bloedingen of petechiën: bacteriële infecties
Blauwachtige slijmvliezen: koliek, stofwisselingsstoornissen, hartproblemen
CRT = capillary refill time of capillaire vullingstijd, het is de snelheid waarmee de hele
kleine bloedvaten zich weer opvullen nadat ze door druk op de slijmvliezen zijn dichtgedrukt.
Als de CRT langer is dan 2 sec. dan is de doorbloeding verstoord.
Lymfeknopen
Achter de kaakbeenderen
Zetten op bij lokaal ontstekingsproces
Droes = ziekte die verettering geeft van lymfeknoop
BIJKOMENDE ONDERZOEKEN
Huid – haar – hoorn
Kwaliteit daalt bij langdurige ziekteprocessen
Schimmelinfecties
Imaverol
Bacteriële huidaandoeningen
Antibiotica
Hoefbevangenheid
Bloedonderzoek
Hulpmiddel
, Controle op infectiebeeld
Controle van orgaansysteem
- Lever
- Nier
RX (röntgenstralen)
Beenderen
Gewrichten
Inwendige structuren (niet bij paard want te groot)
CT-scan en MRI-scan
Doorsneden door alle organen
Weke delen in beeld brengen vb. pezen
Beelden worden verwerkt via computer
Zeer duur
Vaak anesthesie vereist
Echografie
Geluidsgolven worden door verschillende weefsels op een andere manier teruggekaatst
Goedkoop
Drachtigheidsdiagnose (vanaf 17d)
Pees- en spierproblemen
Hartproblemen
Koliek: darmwand en darminhoud (gas/vocht)
Paard met follikel:
Endoscopie
Voor diagnostiek:
- Luchtpijp, bronchen, stembanden, slokdarm, maag, darmen, baarmoeder, gewricht
Voor behandeling:
- OCD = osteochondrosis dissecans = aandoening waarbij zich in het bot, onder een laag
kraakbeen, groeistoornissen voordoen
- Ovarium operaties (sterilisaties)
TOEDIENEN VAN MEDICATIE
Per injectie/parenteraal:
Steriel materiaal (wegwerp)
Intraveneus = in de ader
- Snelst
- Meestal in de hals = vena jugularis
- Opletten dat medicijnen niet per ongeluk naast het bloedvat terecht komen, dit zou een
ontsteking van de ader kunnen veroorzaken
, - Niet alle medicijnen mogen IV toegediend worden vb. Penicilline niet
Intramusculair = in de spier
- Meest gekozen, spieren zijn meer doorbloed dan de huid dus medicijnen worden sneller
opgenomen door de bloedvaten
- Niet alle medicijnen zijn geschikt om in de spieren te worden ingespoten
- Liefst borstspier
Stel dat het paard reageert op de injectie, kan er een zwelling of cyste met vocht ontstaan.
In de borstspier is dit minder erg dan in de halsspier.
- Soms halsspier
- Bij veulen: broekspieren
- Steeds eerst aspireren om zeker te zijn dat je in de spier prikt
Subcutaan = tussen vel en spier/onderhuids
- Gemakkelijk
- Weinig gevaar
- Irritatie
- Meest langzaam
Intra-articulair = in het gewricht
- Bij ontstekingen in de gewrichten
- Gevaarlijk chronische mankheid
Per os/in de mond
Met spuit
Op krachtvoer