Samenvatting PARAMETERS

VITALE PARAMETERS
5 vitale parameters

- Hartslag (= polsslag)
- Bloeddruk
- Ademhaling
- Lichaamstemperatuur
- Bewustzijn
 Vitale functies = van levensbelang en wordt geregeld door Centraal
Zenuwstelsel (= CZ)
- Ademhaling
- Bloedcirculatie
- Bewustzijn
 Vitale organen = 1 systeem
- Longen
- Hart
- Hersenen
 Vitale prameters kan je ‘bewaken’ via parameters
Observeren

 Zo krijg je een globaal beeld van je zorgvrager

- Zintuigen gebruiken !
• Kijken (kleur van de huid/lippen  blauw, bleek, rood)
• Luisteren (gedrag observeren  eerder alert, rustig, slaperig,
opgejaagd, versnelde ademhaling (hijgen))
• Voelen (voelt zich koortsig  aan voorhoofd voelen)
Meten

 Zo krijg je exacte waarden

- Beïnvloed door gemoedstoestand en activiteit
 Inspanning (hogere hartslag), spreekuur hypertensie (‘bang’ van de
dokter/arts/ziekenhuis)

Vergelijken

- Verbetering / verslechtering
- Referentiewaarden
- Frequentie: afhankelijk van de bedreiging van de vitale functies
(na keizersnede, bloeddruk stijgt, bij epidurale  daling bloeddruk kan)




Hartslag (= polsslag) - parameter

,Principe:

- Hart = spier  pompende functie om het bloed te laten circuleren, bij
elke hartslag wordt er 70-100 ml bloed in het slagadersysteem/arteriën
gepompt
- Pulsaties =
Slagaders zetten uit als er bloed passeert en trekken daarna terug
samen, dit creëert een golfbeweging, zo wordt het bloed verplaatst
• Slagader is elastisch: zet uit / neemt oorspronkelijke vorm weer
aan
• Golfbeweging
• Latijns: pulsus = polsslag
• Centrale pulsaties (= rechtstreeks ter hoogte vh hart) – perifere
pulsaties (= bv; de polsslag)
Opnameplaats:

Voorwaarden:

- Waar arteria oppervlakkig ligt
- Boven een bot  als je met je vingers wilt voelen, duw je de arteria
tegen het bot waardoor je de pulsatie beter voelt

Plaatsen om pulsaties te voelen:

- Arteria temporalis  slapen
- Arteria carotis  hals  ! slechts aan 1 kant
tegelijk voelen, anders is de bloedtoevoer naar de
hersenen verslechterd
- Arteria brachialis  elleboogplooien (pinkzijde)
- Arteria radialis  polsen (duimzijde) = meest
gebruikt !!
- Arteria femoralis  liezen
- Arteria poplitea  knieholten
- Arteria tibialis  binnenzijde enkels


Observaties

 Frequentie

 Ritme

 Vulling-sterkte

, Observaties – frequentie

 Afgekort als HS of PUL (pulse rate)

= aantal slagen per minuut (sl./min.)

- Afhankelijk van:
• Conditie
• Leeftijd
• Geslacht

Normaalwaarden volwassene: 60-90 sl./min

Bradycardie = verlaagde hartfrequentie

- < 60 sl./min.
- Fysiologische verklaring  diepe slaap
- Pathologisch  hart- of hersenafwijking

Tachycardie = verhoogde hartfrequentie

- > 100 sl./min.
- Fysiologische verklaring  emoties, cafeïne, inspanning
- Pathologisch 
• Bloeding = hart gaat sneller kloppen om ervoor te zorgen dat de vitale
organen toch genoeg zuurstofrijkbloed krijgen
• Koorts = hart gaat sneller koppen omdat het lichaam warmte wilt afgeven via
de huid, om de lichaamstemperatuur terug op peil te krijgen, door bloed via de
huid te pompen kan de huid meer warmte afgeven

Observaties - ritme

Regulair ritme: hartslagen volgen elkaar op met regelmatige samentrekkingen

I I I I I I

Irregulair ritme of arithmie: hartslagen volgen elkaar op met onregelmatige
samentrekkingen (hoeft niet altijd pathologisch te zijn  cafeïne kan dit bv ook
veroorzaken, gebeurd dit regelmatig  doorverwijzen, mss hartritme stoornis)

I I I II I I I II
Observaties - vulling-sterkte

= hoeveelheid bloed die per samentrekking in de slagader wordt geperst

- Grote vulling-sterkte
- Normale vulling-sterkte
- Geringe vulling-sterkte (bv; veel bloed verloren na
bevalling/placentaloslating)