Rechten realiseren
Inhoud
Onder bescherming / non-take up...................................................................................................................... 4
Les 1 Rechten realiseren 1.............................................................................................................................. 4
Recht op menswaardig bestaan................................................................................................................... 4
Onderbescherming...................................................................................................................................... 4
Non- take up 2............................................................................................................................................. 5
Noodzaak complexe wetgeving................................................................................................................... 6
Als SW’er..................................................................................................................................................... 7
les 2 rechten realiseren.................................................................................................................................. 7
Lokaal bestuur:............................................................................................................................................ 7
CAW en tele onthaal.................................................................................................................................... 8
Ziekenfondsen............................................................................................................................................. 9
Samenlevingsopbouw................................................................................................................................ 10
Verenigingen waar armen het woord nemen............................................................................................. 10
Belang van samenwerking......................................................................................................................... 10
Les 3 rechten realiseren................................................................................................................................ 11
Onder bescherming vermijden door.......................................................................................................... 11
Outreachend werken................................................................................................................................. 11
Outreach.................................................................................................................................................... 12
Het recht op onderwijs..................................................................................................................................... 14
Onder bescherming...................................................................................................................................... 14
1beleid en wetgeving................................................................................................................................... 14
Universeel recht op onderwijs.................................................................................................................... 14
Onderwijsbevoegdheid.............................................................................................................................. 14
Onderwijswetgeving – vrijheid van onderwijs............................................................................................15
Wet op leerplicht....................................................................................................................................... 16
Kostenbesparing van het onderwijs........................................................................................................... 16
2 organisatie van het onderwijs.................................................................................................................... 17
Gemeenschapsbeleid................................................................................................................................ 17
Onderwijsnetten........................................................................................................................................ 18
3 onderwijsniveaus....................................................................................................................................... 19
basisonderwijs........................................................................................................................................... 19
Secundair onderwijs.................................................................................................................................. 19
Hoger onderwijs......................................................................................................................................... 20
Anderstalige nieuwkomers......................................................................................................................... 21
Volwassenonderwijs................................................................................................................................... 21
Deeltijds kunstonderwijs............................................................................................................................ 21
4 Leerlingbegeleiding sociaal werk CLB........................................................................................................ 22
Inclusief Onderwijs: Van M-decreet naar decreet Leersteun..........................................................................22
M- decreet................................................................................................................................................. 22
, Decreet leersteun...................................................................................................................................... 23
Armoede en sociale uitsluiting (jaarboek 2021)............................................................................................ 23
1 sociologische en economische inzichten................................................................................................23
30jaar sleutelen aan gelijke kansen: B-attest............................................................................................ 23
7 besluit: waarom een B-attest.................................................................................................................. 26
3 cijfermateriaal........................................................................................................................................ 26
4 ongelijkheid verminderen (rol van SW)................................................................................................... 26
Gezondheid...................................................................................................................................................... 28
Gezondheidszorg opdracht van ziekenfonds (uitvoering RIZIV)....................................................................28
Opdrachten................................................................................................................................................ 28
Uitbetaling – ziekte uitkering..................................................................................................................... 28
Diensten en voordelen mutualiteiten......................................................................................................... 29
Gezondheidszorg.......................................................................................................................................... 31
Maatregelen om ziekenkosten te beperken...............................................................................................31
Prestaties / Medicatie / Hospitalisatie........................................................................................................... 33
Terugbetaalde prestaties........................................................................................................................... 34
Remgelden................................................................................................................................................ 35
Verjaring.................................................................................................................................................... 35
Farmaceutische specialiteiten.................................................................................................................... 35
Hospitalisatie............................................................................................................................................. 36
Terugbetalingen......................................................................................................................................... 37
Spoeddienst............................................................................................................................................... 37
Patientenrechten en wilsbeschikking............................................................................................................ 37
Patientrechten........................................................................................................................................... 37
Wat als je zelf niet meer kan beslissen?.................................................................................................... 39
VAPH (zorg en hulpmiddelen)....................................................................................................................... 42
VAPH – Hulpmiddelen en aanpassingen..................................................................................................... 42
Zorg (Verschil Minderjarigen – Meerderjarigen).........................................................................................43
1 Minderjarigen.......................................................................................................................................... 43
2 Meerderjarigen....................................................................................................................................... 44
3 Andere Vlaamse maatregelen (voor +65 jarigen)...................................................................................44
Sociale hulp..................................................................................................................................................... 45
3 functies van de sociale zekerheid.............................................................................................................. 45
soorten...................................................................................................................................................... 45
Sociale hulp.................................................................................................................................................. 45
Pensioen.................................................................................................................................................... 45
Inkomens Garantie voor Ouderen (IGO)..................................................................................................... 46
De vlaamse sociale bescherming............................................................................................................... 47
MOHM (mobiliteitshulpmiddelen)............................................................................................................... 49
Les 2 OCMW.................................................................................................................................................. 49
Inleidende historische context................................................................................................................... 50
Hiërarchie aan opdrachten OCMW............................................................................................................. 52
Begrippen.................................................................................................................................................. 53
, Maatschappelijke integratie en dienstverlening.........................................................................................53
les 3 integratie tegemoetkoming aan personen met handicap, zorgtoeslag, groeipakket............................55
Scharnierleeftijden..................................................................................................................................... 55
FOD dg personen met een handicap......................................................................................................... 55
IVT – IT....................................................................................................................................................... 56
Kinderbijslagfonds..................................................................................................................................... 58
Arbeid.............................................................................................................................................................. 59
Arbeid en Non take-up.................................................................................................................................. 60
Wat is Werk?.............................................................................................................................................. 60
Grondrecht Arbeid: Toegang + Arbeidsvoorwaarden.................................................................................61
Arbeidsmarktparadox................................................................................................................................ 61
Gastles Precaire Arbeid................................................................................................................................. 63
BTB-ABVV: De vakbond voor transportarbeiders........................................................................................ 63
Precaire arbeid.......................................................................................................................................... 63
Arbeidsstatuten......................................................................................................................................... 63
Voldoende regel zodat iedereen die er recht op heeft er van kan profiteren?............................................65
Wie wordt slachtoffer van precaire arbeid?................................................................................................ 65
Nood aan Vakbonden blijft......................................................................................................................... 65
, Onder bescherming / non-take up
Generalistisch werken: (1 van 5 krachtlijnen sterk SW): Als Sw’er plaats je een persoon in zijn bredere
context en heb je oog voor alle levensdomeinen. Dat maakt dat je perfect als brugfiguur of kruispuntwerker
ingezet kan worden. Door generalistische aanpak heb je een goed zicht op de soc. Kaart, en heb je een
uitgebreid netwerk.
Les 1 Rechten realiseren 1
Als kinderen hulp vragen moeten alle alarmbellen afgaan
Recht op menswaardig bestaan
3 componenten
Sociale grondrechten
Zorgethiek
Individuele bestaansethiek
Sociale grondrechten (recht op :) onvoorwaardelijk + niet gekoppeld aan plichten
arbeid + vrije beroepskeuze,
sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid, sociale, geneeskundige + juridische bijstand,
huisvesting
bescherming van een gezond leefmilieu
culturele en MS ontplooiing
MAAR geen afdwingbaar Recht wel INTENTIE verklaring
Te maken met
Zorgethiek: focust op zorg, relaties, verantwoordelijkheid, aandacht afhankelijkheid + context
menselijke interacties.
o Nood verbinding, inclusie, erbij horen (naast de cliënt)
o Vermijden soc. Uitsluiting Sw’er ondersteunt terug in verbinding te stellen met anderen
o (gevaar ‘koele’ sociaal werkers / belang cijfers)
Individuele bestaansethiek: verantwoordelijkheid van individu om authentiek te leven +eigen
keuzes te maken
o Zelfbeschikkingsrecht versus controles en sancties
o Zelf keuzes maken hangt samen met persoonlijke ervaringen en verachtingen (verschilt per
persoon)
o (recht op geen verzorging / recht niet naar WZC)
Onderbescherming
Onderbescherming: niet realiseren grondrechten = geen menswaardig bestaan
Hoger bij: mensen in armoede 8,5% Belgische bevolking)
Bestaansonzekerheid: niet veel nodig om in armoede te geraken
Inhoud
Onder bescherming / non-take up...................................................................................................................... 4
Les 1 Rechten realiseren 1.............................................................................................................................. 4
Recht op menswaardig bestaan................................................................................................................... 4
Onderbescherming...................................................................................................................................... 4
Non- take up 2............................................................................................................................................. 5
Noodzaak complexe wetgeving................................................................................................................... 6
Als SW’er..................................................................................................................................................... 7
les 2 rechten realiseren.................................................................................................................................. 7
Lokaal bestuur:............................................................................................................................................ 7
CAW en tele onthaal.................................................................................................................................... 8
Ziekenfondsen............................................................................................................................................. 9
Samenlevingsopbouw................................................................................................................................ 10
Verenigingen waar armen het woord nemen............................................................................................. 10
Belang van samenwerking......................................................................................................................... 10
Les 3 rechten realiseren................................................................................................................................ 11
Onder bescherming vermijden door.......................................................................................................... 11
Outreachend werken................................................................................................................................. 11
Outreach.................................................................................................................................................... 12
Het recht op onderwijs..................................................................................................................................... 14
Onder bescherming...................................................................................................................................... 14
1beleid en wetgeving................................................................................................................................... 14
Universeel recht op onderwijs.................................................................................................................... 14
Onderwijsbevoegdheid.............................................................................................................................. 14
Onderwijswetgeving – vrijheid van onderwijs............................................................................................15
Wet op leerplicht....................................................................................................................................... 16
Kostenbesparing van het onderwijs........................................................................................................... 16
2 organisatie van het onderwijs.................................................................................................................... 17
Gemeenschapsbeleid................................................................................................................................ 17
Onderwijsnetten........................................................................................................................................ 18
3 onderwijsniveaus....................................................................................................................................... 19
basisonderwijs........................................................................................................................................... 19
Secundair onderwijs.................................................................................................................................. 19
Hoger onderwijs......................................................................................................................................... 20
Anderstalige nieuwkomers......................................................................................................................... 21
Volwassenonderwijs................................................................................................................................... 21
Deeltijds kunstonderwijs............................................................................................................................ 21
4 Leerlingbegeleiding sociaal werk CLB........................................................................................................ 22
Inclusief Onderwijs: Van M-decreet naar decreet Leersteun..........................................................................22
M- decreet................................................................................................................................................. 22
, Decreet leersteun...................................................................................................................................... 23
Armoede en sociale uitsluiting (jaarboek 2021)............................................................................................ 23
1 sociologische en economische inzichten................................................................................................23
30jaar sleutelen aan gelijke kansen: B-attest............................................................................................ 23
7 besluit: waarom een B-attest.................................................................................................................. 26
3 cijfermateriaal........................................................................................................................................ 26
4 ongelijkheid verminderen (rol van SW)................................................................................................... 26
Gezondheid...................................................................................................................................................... 28
Gezondheidszorg opdracht van ziekenfonds (uitvoering RIZIV)....................................................................28
Opdrachten................................................................................................................................................ 28
Uitbetaling – ziekte uitkering..................................................................................................................... 28
Diensten en voordelen mutualiteiten......................................................................................................... 29
Gezondheidszorg.......................................................................................................................................... 31
Maatregelen om ziekenkosten te beperken...............................................................................................31
Prestaties / Medicatie / Hospitalisatie........................................................................................................... 33
Terugbetaalde prestaties........................................................................................................................... 34
Remgelden................................................................................................................................................ 35
Verjaring.................................................................................................................................................... 35
Farmaceutische specialiteiten.................................................................................................................... 35
Hospitalisatie............................................................................................................................................. 36
Terugbetalingen......................................................................................................................................... 37
Spoeddienst............................................................................................................................................... 37
Patientenrechten en wilsbeschikking............................................................................................................ 37
Patientrechten........................................................................................................................................... 37
Wat als je zelf niet meer kan beslissen?.................................................................................................... 39
VAPH (zorg en hulpmiddelen)....................................................................................................................... 42
VAPH – Hulpmiddelen en aanpassingen..................................................................................................... 42
Zorg (Verschil Minderjarigen – Meerderjarigen).........................................................................................43
1 Minderjarigen.......................................................................................................................................... 43
2 Meerderjarigen....................................................................................................................................... 44
3 Andere Vlaamse maatregelen (voor +65 jarigen)...................................................................................44
Sociale hulp..................................................................................................................................................... 45
3 functies van de sociale zekerheid.............................................................................................................. 45
soorten...................................................................................................................................................... 45
Sociale hulp.................................................................................................................................................. 45
Pensioen.................................................................................................................................................... 45
Inkomens Garantie voor Ouderen (IGO)..................................................................................................... 46
De vlaamse sociale bescherming............................................................................................................... 47
MOHM (mobiliteitshulpmiddelen)............................................................................................................... 49
Les 2 OCMW.................................................................................................................................................. 49
Inleidende historische context................................................................................................................... 50
Hiërarchie aan opdrachten OCMW............................................................................................................. 52
Begrippen.................................................................................................................................................. 53
, Maatschappelijke integratie en dienstverlening.........................................................................................53
les 3 integratie tegemoetkoming aan personen met handicap, zorgtoeslag, groeipakket............................55
Scharnierleeftijden..................................................................................................................................... 55
FOD dg personen met een handicap......................................................................................................... 55
IVT – IT....................................................................................................................................................... 56
Kinderbijslagfonds..................................................................................................................................... 58
Arbeid.............................................................................................................................................................. 59
Arbeid en Non take-up.................................................................................................................................. 60
Wat is Werk?.............................................................................................................................................. 60
Grondrecht Arbeid: Toegang + Arbeidsvoorwaarden.................................................................................61
Arbeidsmarktparadox................................................................................................................................ 61
Gastles Precaire Arbeid................................................................................................................................. 63
BTB-ABVV: De vakbond voor transportarbeiders........................................................................................ 63
Precaire arbeid.......................................................................................................................................... 63
Arbeidsstatuten......................................................................................................................................... 63
Voldoende regel zodat iedereen die er recht op heeft er van kan profiteren?............................................65
Wie wordt slachtoffer van precaire arbeid?................................................................................................ 65
Nood aan Vakbonden blijft......................................................................................................................... 65
, Onder bescherming / non-take up
Generalistisch werken: (1 van 5 krachtlijnen sterk SW): Als Sw’er plaats je een persoon in zijn bredere
context en heb je oog voor alle levensdomeinen. Dat maakt dat je perfect als brugfiguur of kruispuntwerker
ingezet kan worden. Door generalistische aanpak heb je een goed zicht op de soc. Kaart, en heb je een
uitgebreid netwerk.
Les 1 Rechten realiseren 1
Als kinderen hulp vragen moeten alle alarmbellen afgaan
Recht op menswaardig bestaan
3 componenten
Sociale grondrechten
Zorgethiek
Individuele bestaansethiek
Sociale grondrechten (recht op :) onvoorwaardelijk + niet gekoppeld aan plichten
arbeid + vrije beroepskeuze,
sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid, sociale, geneeskundige + juridische bijstand,
huisvesting
bescherming van een gezond leefmilieu
culturele en MS ontplooiing
MAAR geen afdwingbaar Recht wel INTENTIE verklaring
Te maken met
Zorgethiek: focust op zorg, relaties, verantwoordelijkheid, aandacht afhankelijkheid + context
menselijke interacties.
o Nood verbinding, inclusie, erbij horen (naast de cliënt)
o Vermijden soc. Uitsluiting Sw’er ondersteunt terug in verbinding te stellen met anderen
o (gevaar ‘koele’ sociaal werkers / belang cijfers)
Individuele bestaansethiek: verantwoordelijkheid van individu om authentiek te leven +eigen
keuzes te maken
o Zelfbeschikkingsrecht versus controles en sancties
o Zelf keuzes maken hangt samen met persoonlijke ervaringen en verachtingen (verschilt per
persoon)
o (recht op geen verzorging / recht niet naar WZC)
Onderbescherming
Onderbescherming: niet realiseren grondrechten = geen menswaardig bestaan
Hoger bij: mensen in armoede 8,5% Belgische bevolking)
Bestaansonzekerheid: niet veel nodig om in armoede te geraken
