Inhoud beroepsrollen
Hoofdstuk 1 Sociaal werk als sociaal beroep..........................................................................................3
1.1 Inleiding........................................................................................................................................3
1.2 Sociaal werk als sociaal beroep.....................................................................................................3
1.3 De sociaal werker als beroepskracht............................................................................................3
1.4 De sociaal werker handelt op een bijzondere manier..................................................................3
Hoofdstuk 2 Fundamenten van sociaal werk..........................................................................................4
2.1 Inleiding........................................................................................................................................4
2.2 De globale definitie van sociaal werk............................................................................................4
2.2.1 De doelen van sociaal werk...................................................................................................5
2.2.3 De waarden van sociaal werk................................................................................................7
2.3 Sociaal werk en duurzaamheid...................................................................................................10
2.4 Toepassing op de fundamenten van sociaal werk......................................................................11
2.4.1 Wat is SAAMO Gent?...........................................................................................................11
2.4.2 Rabot op je bord..................................................................................................................11
Hoofdstuk 3 Beroepsrollen...................................................................................................................12
3.1 Inleiding......................................................................................................................................12
3.2 Beroepsrol Communicator..........................................................................................................12
3.2.1. Dialoog als fundament........................................................................................................12
3.2.2. De sociaal werker als interpersoonlijke Communicator......................................................13
3.2.3. De sociaal werker als maatschappelijke Communicator.....................................................14
3.2.4. Communicatie tussen verschillende disciplines..................................................................14
3.3 Beroepsrol Medevormgever aan sociaal beleid..........................................................................15
3.3.1 De politieke opdracht van het sociaal werk.........................................................................15
3.3.2 Signaleren............................................................................................................................15
3.3.3 Politiseren............................................................................................................................16
3.3.4 Participatieve beleidsvoering...............................................................................................16
3.4 Beroepsrol Sociale innovator......................................................................................................17
3.4.1 Werken aan een rechtvaardige toekomst met kennis van het verleden.............................18
3.4.2 Complexe problemen vergen innovatieve oplossingen.......................................................18
3.4.3 Sociaal innovatief handelen.................................................................................................18
3.5 Beroepsrol Organisatieontwikkelaar..........................................................................................19
3.5.1 Organisatieontwikkeling......................................................................................................19
3.5.2 Kwaliteitszorg op organisatieniveau....................................................................................20
3.5.3 Ontwikkeling op teamniveau...............................................................................................21
1
, 3.5.4 Welzijn en welbevinden van elke individuele medewerker.................................................21
3.6 Beroepsrol Tolk...........................................................................................................................21
3.6.1 De sociaal werker tussen leef- en systeemwereld...............................................................21
3.6.2 Dialoog als verbinding..........................................................................................................22
3.6.3 Spanning tussen emancipatie en disciplinering...................................................................23
3.7 Beroepsrol Frontliniewerker.......................................................................................................23
3.7.1 Street level bureaucrats.......................................................................................................23
3.7.2 Discretionaire ruimte...........................................................................................................24
3.8 Beroepsrol Netwerkbouwer.......................................................................................................25
3.8.1 Persoonlijke netwerken.......................................................................................................25
3.8.2 Sociale netwerken...............................................................................................................26
3.8.3 Professionele netwerken.....................................................................................................26
3.9 Spanning en complementariteit tussen beroepsrollen...............................................................27
Hoofdstuk 4 De beroepsrollen toegepast op SAAMO Gent..................................................................27
4.1 Inleiding......................................................................................................................................27
4.2 Schema.......................................................................................................................................27
4.3 Besluit.........................................................................................................................................28
Beroepsrollen
2
, Hoofdstuk 1 Sociaal werk als sociaal beroep
1.1 Inleiding
Kern van sociaal werk ligt in de interactie tussen individu en samenleving. De sociaal werker fungeert
als bruggenbouwer tussen beide.
Sociaal werkers moeten balans vinden tussen individuele belangen en maatschappelijke
verwachtingen.
Sociaal werkers denken en handelen relationeel, gericht op sociale verandering en het realiseren van
menswaardige levensomstandigheden voor iedereen.
1.2 Sociaal werk als sociaal beroep
Sociaal werk is een professionele activiteit die nauw verbonden is met hoe sociale problemen in de
samenleving worden gedefinieerd.
Het “sociale” in sociaal werk heeft te maken met:
- Positie tussen individu en samenleving
Sociaal werkers als bruggenbouwers.
Twee benaderingen:
Afstemming van individuele doelen op maatschappelijke verwachtingen.
Mede vormgeven van de samenleving als democratisch forum, wat
spanningen kan opleveren tussen het mandaat vanuit individuen/groepen en
dat vanuit de overheid.
- Relationeel denken en handelen
Focus op sociale verhoudingen en interacties in plaats van individuele kenmerken.
Sociale problemen worden structureel bekeken als het resultaat van ongelijkheid,
onrechtvaardigheid en uitsluiting.
Holistische benadering voorkomt dat individuen worden gereduceerd tot bepaalde
identiteitsaspecten of negatief geduide verschillen.
- Sociale rechtvaardigheid
Aanvechten van discriminatie en onrechtvaardig beleid.
Erkenning van diversiteit en eerlijke verdeling van middelen.
Solidariteit als leidend principe.
Sociaal werk stelt de bestaande maatschappelijke orde ter discussie wanneer
rechtvaardigheidsprincipes worden geschonden.
1.3 De sociaal werker als beroepskracht
Vormgeven aan sociale praktijken: hoe we kijken naar en vormgeven aan de tussenkomsten en
interventies van sociaal werkers
- Leidt tot eigen kennis en perspectief op het begrijpen van en ingrijpen in de samenleving
- SW = handelingswetenschap en heeft eigen theorievorming en eigen onderzoeksperspectief
1.4 De sociaal werker handelt op een bijzondere manier
Handelingen die sociaal werkers ontwikkelen: sociaal agogisch handelen
= gericht op de interactie tussen individu met zijn/haar omgeving, met als doelen:
3
Hoofdstuk 1 Sociaal werk als sociaal beroep..........................................................................................3
1.1 Inleiding........................................................................................................................................3
1.2 Sociaal werk als sociaal beroep.....................................................................................................3
1.3 De sociaal werker als beroepskracht............................................................................................3
1.4 De sociaal werker handelt op een bijzondere manier..................................................................3
Hoofdstuk 2 Fundamenten van sociaal werk..........................................................................................4
2.1 Inleiding........................................................................................................................................4
2.2 De globale definitie van sociaal werk............................................................................................4
2.2.1 De doelen van sociaal werk...................................................................................................5
2.2.3 De waarden van sociaal werk................................................................................................7
2.3 Sociaal werk en duurzaamheid...................................................................................................10
2.4 Toepassing op de fundamenten van sociaal werk......................................................................11
2.4.1 Wat is SAAMO Gent?...........................................................................................................11
2.4.2 Rabot op je bord..................................................................................................................11
Hoofdstuk 3 Beroepsrollen...................................................................................................................12
3.1 Inleiding......................................................................................................................................12
3.2 Beroepsrol Communicator..........................................................................................................12
3.2.1. Dialoog als fundament........................................................................................................12
3.2.2. De sociaal werker als interpersoonlijke Communicator......................................................13
3.2.3. De sociaal werker als maatschappelijke Communicator.....................................................14
3.2.4. Communicatie tussen verschillende disciplines..................................................................14
3.3 Beroepsrol Medevormgever aan sociaal beleid..........................................................................15
3.3.1 De politieke opdracht van het sociaal werk.........................................................................15
3.3.2 Signaleren............................................................................................................................15
3.3.3 Politiseren............................................................................................................................16
3.3.4 Participatieve beleidsvoering...............................................................................................16
3.4 Beroepsrol Sociale innovator......................................................................................................17
3.4.1 Werken aan een rechtvaardige toekomst met kennis van het verleden.............................18
3.4.2 Complexe problemen vergen innovatieve oplossingen.......................................................18
3.4.3 Sociaal innovatief handelen.................................................................................................18
3.5 Beroepsrol Organisatieontwikkelaar..........................................................................................19
3.5.1 Organisatieontwikkeling......................................................................................................19
3.5.2 Kwaliteitszorg op organisatieniveau....................................................................................20
3.5.3 Ontwikkeling op teamniveau...............................................................................................21
1
, 3.5.4 Welzijn en welbevinden van elke individuele medewerker.................................................21
3.6 Beroepsrol Tolk...........................................................................................................................21
3.6.1 De sociaal werker tussen leef- en systeemwereld...............................................................21
3.6.2 Dialoog als verbinding..........................................................................................................22
3.6.3 Spanning tussen emancipatie en disciplinering...................................................................23
3.7 Beroepsrol Frontliniewerker.......................................................................................................23
3.7.1 Street level bureaucrats.......................................................................................................23
3.7.2 Discretionaire ruimte...........................................................................................................24
3.8 Beroepsrol Netwerkbouwer.......................................................................................................25
3.8.1 Persoonlijke netwerken.......................................................................................................25
3.8.2 Sociale netwerken...............................................................................................................26
3.8.3 Professionele netwerken.....................................................................................................26
3.9 Spanning en complementariteit tussen beroepsrollen...............................................................27
Hoofdstuk 4 De beroepsrollen toegepast op SAAMO Gent..................................................................27
4.1 Inleiding......................................................................................................................................27
4.2 Schema.......................................................................................................................................27
4.3 Besluit.........................................................................................................................................28
Beroepsrollen
2
, Hoofdstuk 1 Sociaal werk als sociaal beroep
1.1 Inleiding
Kern van sociaal werk ligt in de interactie tussen individu en samenleving. De sociaal werker fungeert
als bruggenbouwer tussen beide.
Sociaal werkers moeten balans vinden tussen individuele belangen en maatschappelijke
verwachtingen.
Sociaal werkers denken en handelen relationeel, gericht op sociale verandering en het realiseren van
menswaardige levensomstandigheden voor iedereen.
1.2 Sociaal werk als sociaal beroep
Sociaal werk is een professionele activiteit die nauw verbonden is met hoe sociale problemen in de
samenleving worden gedefinieerd.
Het “sociale” in sociaal werk heeft te maken met:
- Positie tussen individu en samenleving
Sociaal werkers als bruggenbouwers.
Twee benaderingen:
Afstemming van individuele doelen op maatschappelijke verwachtingen.
Mede vormgeven van de samenleving als democratisch forum, wat
spanningen kan opleveren tussen het mandaat vanuit individuen/groepen en
dat vanuit de overheid.
- Relationeel denken en handelen
Focus op sociale verhoudingen en interacties in plaats van individuele kenmerken.
Sociale problemen worden structureel bekeken als het resultaat van ongelijkheid,
onrechtvaardigheid en uitsluiting.
Holistische benadering voorkomt dat individuen worden gereduceerd tot bepaalde
identiteitsaspecten of negatief geduide verschillen.
- Sociale rechtvaardigheid
Aanvechten van discriminatie en onrechtvaardig beleid.
Erkenning van diversiteit en eerlijke verdeling van middelen.
Solidariteit als leidend principe.
Sociaal werk stelt de bestaande maatschappelijke orde ter discussie wanneer
rechtvaardigheidsprincipes worden geschonden.
1.3 De sociaal werker als beroepskracht
Vormgeven aan sociale praktijken: hoe we kijken naar en vormgeven aan de tussenkomsten en
interventies van sociaal werkers
- Leidt tot eigen kennis en perspectief op het begrijpen van en ingrijpen in de samenleving
- SW = handelingswetenschap en heeft eigen theorievorming en eigen onderzoeksperspectief
1.4 De sociaal werker handelt op een bijzondere manier
Handelingen die sociaal werkers ontwikkelen: sociaal agogisch handelen
= gericht op de interactie tussen individu met zijn/haar omgeving, met als doelen:
3
