Humane voedingsleer
---> begin 20 e eeuw = infectie ziekten
---> Einde 20e eeuw = hart en vaat ziekten + kanker + diabetes =
welvaart ziekten
= epidemologische transite
Global burden of disease =
= wetenschappelijk werk aan instituten in Washington
---> kijken in verschillende delen van de wereld wat de meest voorkomende oorzaken van
ziekten en dood
---> uitdrukken in Daly’s = disability-adjusted life years = indicator van volksgezondheid
= verlies aan gezonde levensjaren
DALY = years lived with disabillity + years of life lost
---> normaal gemiddeld 80-85 jaar worden
---> veel oorzaken = hebben te maken met voeding
---> oplossing = voeding voorschrijven ipv pillen ---> kan toestand erg verteteren zonder
medicatie nood
Definitie voedingswetenschappen =
“the science of food, the nutrients and other substances therein, their action, interaction, and
balance in relation to health and disease, and the process by which the organism ingests,
absorbs, transport, utilizes, and excretes food substances”
Verschil voedingsleer + voedingsmiddelenleer =
Voedingsleer Voedingsmiddelenleer
Kader Biomedisch referentiekader Bio-ingenieur referentiekader
Dimensie Dimensie gezondheid Voedingsmiddelentechnologie
Toepassingsgebied Klinische voeding/volksgezondheid Voedsel + voedselveiligheid
1
,Nutrition vs food
Nutrition Food
Hoe kunnen we via voeding mensen gezond Hoe maak je nieuwe voedingsmiddelen + hoe
houden en eventueel beter maken doe je op een correcte manier bewerkingen
van voeding
Voedsel = hoe het aangeboden wordt in de winkel ---> =
voedselsysteem = problematisch deze dagen
1. Voedsel innemen/opeten
2. Wordt voeding dr processen in lichaam
3. Leiden tot voedingstoestand = mate waarin je stoffen die je
nodig hebt in voldoende aantallen hebt
4. Leiden tot ontstaan van ziekten ---> = bepalen gezondheid
Voeding heeft invloed op fysische processen =
2
, Voedingstoestand =
- Complex gegeven
- = individuele gezondheidstoestand dat beïnvloed wordt dr de inname gebruik v
voedingsstoffen
- Optimale voedingstoestand = bekomen dr voldoende inname energie + essentiële
voedingsstoffen + andere voedingscomponenten
+ mogen niet toxisch zijn
3 dimensies v voedingstoestand =
- Lichaamssamentelling
- Lichaamsfunctie
- Energie balans
---> bepalen alle 3 samen de gezondheidstoestand
Indicatoren voor voedingstoestand =
Long term Short term Intermediate term
= lichaamssamenstelling = bepalen Bevragen over eetgewoontes Biomedische parameters =
dr meten van: - Albumine
- Body massa - Transferine
- Vetmassa - Cholesterol
- Waist-hip ratio - ….
Functionele parameters =
- Cognitieve status
- Gemoed autonomie in
dagelijkse activiteiten
- Anemie
- Stress zweren
Voeding en pathologie --> soorten =
1. Nutriëntendeficiënties =
- Nutriënt deficiënties ---> bv. Fe tekort + iodium tekort + VitB12 tekort + …
- Chronische degeneratieve aandoeningen ---> = groot belang aan evenwichtige voeding +
voldoende lichaamsbeweging
Vb. = iodium tekort =
= jodium tekort = meer dan 2 miljard mensen zijn continu at risk
---> schildklier heeft jodium nodig om hormoon aan te maken ---> tekort =
schildklier gaan groeien = zo proberen meer jodium uit bloed te halen
---> Vlaamse regering = extra jodium in zout van brood laten doen
Jodium : essentieel = moeten we opnemen
3
Bij zwangerschap = dr tekort van jodium bij moeder tijdens zwangerschap = cretinisme
, 2. Noncommunicable diseases =
Ook een link met voeding ---> vraagt een heel andere aanpak dan deficiëntie ziekten
---> kenmerken =
- = ziekten die je niet overdraagt
- 7/10 overlijdens wereldwijd zijn van voorkombare oorzaken
- Voorbeelden =
• Cardiovasculaire ziekten
• Chronische respiratoire ziekten
• Kanker
• Diabetes
• Mentale gezondheid condities
---> voeding speelt hier ook een heel grote rol ---> in zowel voorkomen als herstellen
---> neurodegeneratieve aandoeningen = voeding speelt ook hier een grote rol
Invloed voeding op artherosclerose =
Dieet = heeft impact op hee veel zaken ---> bv.
- Vetlevels
- BD ---> al deze zaken spelen rol in het vergroten/verkleinen van de
- Hartritme kans op coronaire hart ziekten
- Endotheliale functie
---> ongezond dieet = kans op ziekten vergroten
- Oxidatieve stress
- …
Invloed voeding op zwangerschap =
Hoe volledige evolutie tijdens zwangerschap problemen met betrekking tot voeding een zeer
belangrijke rol spelen in het latere leven
---> bv. hongerwinter Nederland =
Periode op eind 2e wereldoorlog ---> deel van Nederland al bevrijd ---> bezetter = alle
aanvoerlijnen afgesneden + rivieren bevroren = geen input meer v voedsel ---> heel veel
mensen gestorven + ziek geworden zijn
---> Veel vrouwen zwanger dan ---> kinderen die daar uitgekomen zijn = verschillende
problemen
• Vroeg in zwangerschap al uitgehongerd = veel ziekten aan geassocieerd
• Later in zwangerschap = iets minder ziekten
---> Samengevat = foetus in baarmoeder vrouw die ondervoed is = minder voedingsstoffen nr
foetus ---> foetus bereidt zich voor op even waarin er een tekort aan eten is
Invloed omgeving op risico hartaanval =
Heel groot onderzoek ---> conclusie = mannen met laagste geboortegewicht + gewicht op 1 4
jarige leeftijd = hoogste risico op hartaanval
---> begin 20 e eeuw = infectie ziekten
---> Einde 20e eeuw = hart en vaat ziekten + kanker + diabetes =
welvaart ziekten
= epidemologische transite
Global burden of disease =
= wetenschappelijk werk aan instituten in Washington
---> kijken in verschillende delen van de wereld wat de meest voorkomende oorzaken van
ziekten en dood
---> uitdrukken in Daly’s = disability-adjusted life years = indicator van volksgezondheid
= verlies aan gezonde levensjaren
DALY = years lived with disabillity + years of life lost
---> normaal gemiddeld 80-85 jaar worden
---> veel oorzaken = hebben te maken met voeding
---> oplossing = voeding voorschrijven ipv pillen ---> kan toestand erg verteteren zonder
medicatie nood
Definitie voedingswetenschappen =
“the science of food, the nutrients and other substances therein, their action, interaction, and
balance in relation to health and disease, and the process by which the organism ingests,
absorbs, transport, utilizes, and excretes food substances”
Verschil voedingsleer + voedingsmiddelenleer =
Voedingsleer Voedingsmiddelenleer
Kader Biomedisch referentiekader Bio-ingenieur referentiekader
Dimensie Dimensie gezondheid Voedingsmiddelentechnologie
Toepassingsgebied Klinische voeding/volksgezondheid Voedsel + voedselveiligheid
1
,Nutrition vs food
Nutrition Food
Hoe kunnen we via voeding mensen gezond Hoe maak je nieuwe voedingsmiddelen + hoe
houden en eventueel beter maken doe je op een correcte manier bewerkingen
van voeding
Voedsel = hoe het aangeboden wordt in de winkel ---> =
voedselsysteem = problematisch deze dagen
1. Voedsel innemen/opeten
2. Wordt voeding dr processen in lichaam
3. Leiden tot voedingstoestand = mate waarin je stoffen die je
nodig hebt in voldoende aantallen hebt
4. Leiden tot ontstaan van ziekten ---> = bepalen gezondheid
Voeding heeft invloed op fysische processen =
2
, Voedingstoestand =
- Complex gegeven
- = individuele gezondheidstoestand dat beïnvloed wordt dr de inname gebruik v
voedingsstoffen
- Optimale voedingstoestand = bekomen dr voldoende inname energie + essentiële
voedingsstoffen + andere voedingscomponenten
+ mogen niet toxisch zijn
3 dimensies v voedingstoestand =
- Lichaamssamentelling
- Lichaamsfunctie
- Energie balans
---> bepalen alle 3 samen de gezondheidstoestand
Indicatoren voor voedingstoestand =
Long term Short term Intermediate term
= lichaamssamenstelling = bepalen Bevragen over eetgewoontes Biomedische parameters =
dr meten van: - Albumine
- Body massa - Transferine
- Vetmassa - Cholesterol
- Waist-hip ratio - ….
Functionele parameters =
- Cognitieve status
- Gemoed autonomie in
dagelijkse activiteiten
- Anemie
- Stress zweren
Voeding en pathologie --> soorten =
1. Nutriëntendeficiënties =
- Nutriënt deficiënties ---> bv. Fe tekort + iodium tekort + VitB12 tekort + …
- Chronische degeneratieve aandoeningen ---> = groot belang aan evenwichtige voeding +
voldoende lichaamsbeweging
Vb. = iodium tekort =
= jodium tekort = meer dan 2 miljard mensen zijn continu at risk
---> schildklier heeft jodium nodig om hormoon aan te maken ---> tekort =
schildklier gaan groeien = zo proberen meer jodium uit bloed te halen
---> Vlaamse regering = extra jodium in zout van brood laten doen
Jodium : essentieel = moeten we opnemen
3
Bij zwangerschap = dr tekort van jodium bij moeder tijdens zwangerschap = cretinisme
, 2. Noncommunicable diseases =
Ook een link met voeding ---> vraagt een heel andere aanpak dan deficiëntie ziekten
---> kenmerken =
- = ziekten die je niet overdraagt
- 7/10 overlijdens wereldwijd zijn van voorkombare oorzaken
- Voorbeelden =
• Cardiovasculaire ziekten
• Chronische respiratoire ziekten
• Kanker
• Diabetes
• Mentale gezondheid condities
---> voeding speelt hier ook een heel grote rol ---> in zowel voorkomen als herstellen
---> neurodegeneratieve aandoeningen = voeding speelt ook hier een grote rol
Invloed voeding op artherosclerose =
Dieet = heeft impact op hee veel zaken ---> bv.
- Vetlevels
- BD ---> al deze zaken spelen rol in het vergroten/verkleinen van de
- Hartritme kans op coronaire hart ziekten
- Endotheliale functie
---> ongezond dieet = kans op ziekten vergroten
- Oxidatieve stress
- …
Invloed voeding op zwangerschap =
Hoe volledige evolutie tijdens zwangerschap problemen met betrekking tot voeding een zeer
belangrijke rol spelen in het latere leven
---> bv. hongerwinter Nederland =
Periode op eind 2e wereldoorlog ---> deel van Nederland al bevrijd ---> bezetter = alle
aanvoerlijnen afgesneden + rivieren bevroren = geen input meer v voedsel ---> heel veel
mensen gestorven + ziek geworden zijn
---> Veel vrouwen zwanger dan ---> kinderen die daar uitgekomen zijn = verschillende
problemen
• Vroeg in zwangerschap al uitgehongerd = veel ziekten aan geassocieerd
• Later in zwangerschap = iets minder ziekten
---> Samengevat = foetus in baarmoeder vrouw die ondervoed is = minder voedingsstoffen nr
foetus ---> foetus bereidt zich voor op even waarin er een tekort aan eten is
Invloed omgeving op risico hartaanval =
Heel groot onderzoek ---> conclusie = mannen met laagste geboortegewicht + gewicht op 1 4
jarige leeftijd = hoogste risico op hartaanval
