Hoofdstuk 8: toedienen van geneesmiddelen
Wettelijk kader
- Geneesmiddel= een natuurlijk of synthetisch middel dat preventief, curatief,
symptomatisch of adjuvant wordt aangewend.
o Sommige producten worden ook als geneesmiddel beschouwd omdat ze
bijdragen tot het medisch ingrijpen zoals contrastoffen voor radiologie,
tuberculine, anesthetica…
o Verschillende doelen geneesmiddel:
Preventief bv. vaccin tegen griep
Curatief bv. antibioticum bij bestrijden pathogene bacteriën
Symptomatisch bv. analgeticum, anti-pyreticum
Adjuvant bv. insuline bij diabetes type I
Bijdragen tot medisch ingrijpen bv. anesthetica,
contraststoffen, …
- Benamingen van geneesmiddelen
o Chemische naam wij niet
o Soort- of stofnaam: officiële internationaal aanvaarde en aanbevolen
naam
Aandachtspunt: met kleine letter geschreven
o Merknaam (® of tm)
Aandachtspunt: wordt met hoofdletter geschreven
o Voorbeeld:
Voorbeeld van diazepam (valium®)
1. chemische naam: 7-chloor-5-fenyl-i-methyl-i, 3-dihydro-2h-i, 4-
benzodiazepin-2-on
2. soortnaam/stofnaam: diazepam
3. merknaam: Valium
®
- Medicamenteuze toedieningen: verpleegkundigen verantwoordelijk voor
algemene zorg
KB 18 juni 1990 gecoördineerde versie van mei 2024
o B1 handeling
Voorbereiding en toediening van medicatie via de volgende
toegangswegen:
Oraal (inbegrepen inhalatie)
Rectaal
Vaginaal
Oogindruppeling
Oorindruppeling
Neusindruppeling
Percutane weg (transdermale weg)
Overeenkomstig de instructies in de bijsluiter van het
geneesmiddel of de instructies van de apotheker of van de
voorschrijvende arts.
Voorbereiding en toediening vaccins.
Initiëren, uitvoeren en opvolgen van screenings voor primaire,
secundaire en tertiaire preventie in het kader van
overheidscampagnes.
o B2 handeling: voorschrift nodig: mondeling/ schriftelijk/ staand order:
1
, Voorbereiding en toediening van medicatie via de volgende
toegangswegen:
Subcutaan
Intramusculair
Intraveneus
Via luchtweg
Hypodermoclyse
Via gastro-intestinale catheter
Via drain
Intraosseus
Via intranasale weg
Voorbereiding en toediening van een medicamenteuze
onderhoudsdosis via een door de arts geplaatste katheter:
epidurale, intrathecale, intraventriculair, in de plexus, met als doel
een analgesie bij de patiënt te bekomen.
- Soorten afkomst geneesmiddel
o Referentiegeneesmiddel = merkgm
Originele product
‘alleenproductie’
Patent = 20 jaar (onder octrooi)
o Generisch geneesmiddel (kijk voorbeeld dia 9)
Bio-equivalent van referentiegm
= dosering en vorm identiek aan referentiegm maar geproduceerd
door een ander farmaceutisch bedrijf
Minimum 26 % goedkoper
Pas na verstrijken octrooi (=ader verbieden medicijn na te maken, te
verkopen)
Naam = soort/stofnaam + naam farmaceutisch bedrijf*
Generisch GM moet voldoen aan volgende eisen (RIZIV):
Dezelfde werkzame bestanddelen tov het originele GM
Dezelfde sterkte per eenheid (bv 10mg)
Dezelfde farmaceutische vorm
Dezelfde toedieningswijze
Dezelfde Biologische beschikbaarheid
o Kopie - geneesmiddel
Geproduceerd door ander bedrijf tijdens beschermde periode
patent
Mits afspraken, toelating, …
Financiële overeenkomst met “ontdekker” (oorspronkelijke
producent)
Algemene farmacologie
- Farmacokinetiek
= beschrijft wat er met het geneesmiddel gebeurt in het menselijk lichaam
o Elk geneesmiddel dat wordt toegediend doorloop 3 fasen:
Absorptie: het geneesmiddel wordt opgenomen (meestal in
bloedcirculatie)
Distributie: het geneesmiddel verplaatst zich vanuit de bloedbaan
naar de andere weefsels
Eliminatie: het geneesmiddel wordt verwijdert uit het lichaam
°x-as= tijd
2
Wettelijk kader
- Geneesmiddel= een natuurlijk of synthetisch middel dat preventief, curatief,
symptomatisch of adjuvant wordt aangewend.
o Sommige producten worden ook als geneesmiddel beschouwd omdat ze
bijdragen tot het medisch ingrijpen zoals contrastoffen voor radiologie,
tuberculine, anesthetica…
o Verschillende doelen geneesmiddel:
Preventief bv. vaccin tegen griep
Curatief bv. antibioticum bij bestrijden pathogene bacteriën
Symptomatisch bv. analgeticum, anti-pyreticum
Adjuvant bv. insuline bij diabetes type I
Bijdragen tot medisch ingrijpen bv. anesthetica,
contraststoffen, …
- Benamingen van geneesmiddelen
o Chemische naam wij niet
o Soort- of stofnaam: officiële internationaal aanvaarde en aanbevolen
naam
Aandachtspunt: met kleine letter geschreven
o Merknaam (® of tm)
Aandachtspunt: wordt met hoofdletter geschreven
o Voorbeeld:
Voorbeeld van diazepam (valium®)
1. chemische naam: 7-chloor-5-fenyl-i-methyl-i, 3-dihydro-2h-i, 4-
benzodiazepin-2-on
2. soortnaam/stofnaam: diazepam
3. merknaam: Valium
®
- Medicamenteuze toedieningen: verpleegkundigen verantwoordelijk voor
algemene zorg
KB 18 juni 1990 gecoördineerde versie van mei 2024
o B1 handeling
Voorbereiding en toediening van medicatie via de volgende
toegangswegen:
Oraal (inbegrepen inhalatie)
Rectaal
Vaginaal
Oogindruppeling
Oorindruppeling
Neusindruppeling
Percutane weg (transdermale weg)
Overeenkomstig de instructies in de bijsluiter van het
geneesmiddel of de instructies van de apotheker of van de
voorschrijvende arts.
Voorbereiding en toediening vaccins.
Initiëren, uitvoeren en opvolgen van screenings voor primaire,
secundaire en tertiaire preventie in het kader van
overheidscampagnes.
o B2 handeling: voorschrift nodig: mondeling/ schriftelijk/ staand order:
1
, Voorbereiding en toediening van medicatie via de volgende
toegangswegen:
Subcutaan
Intramusculair
Intraveneus
Via luchtweg
Hypodermoclyse
Via gastro-intestinale catheter
Via drain
Intraosseus
Via intranasale weg
Voorbereiding en toediening van een medicamenteuze
onderhoudsdosis via een door de arts geplaatste katheter:
epidurale, intrathecale, intraventriculair, in de plexus, met als doel
een analgesie bij de patiënt te bekomen.
- Soorten afkomst geneesmiddel
o Referentiegeneesmiddel = merkgm
Originele product
‘alleenproductie’
Patent = 20 jaar (onder octrooi)
o Generisch geneesmiddel (kijk voorbeeld dia 9)
Bio-equivalent van referentiegm
= dosering en vorm identiek aan referentiegm maar geproduceerd
door een ander farmaceutisch bedrijf
Minimum 26 % goedkoper
Pas na verstrijken octrooi (=ader verbieden medicijn na te maken, te
verkopen)
Naam = soort/stofnaam + naam farmaceutisch bedrijf*
Generisch GM moet voldoen aan volgende eisen (RIZIV):
Dezelfde werkzame bestanddelen tov het originele GM
Dezelfde sterkte per eenheid (bv 10mg)
Dezelfde farmaceutische vorm
Dezelfde toedieningswijze
Dezelfde Biologische beschikbaarheid
o Kopie - geneesmiddel
Geproduceerd door ander bedrijf tijdens beschermde periode
patent
Mits afspraken, toelating, …
Financiële overeenkomst met “ontdekker” (oorspronkelijke
producent)
Algemene farmacologie
- Farmacokinetiek
= beschrijft wat er met het geneesmiddel gebeurt in het menselijk lichaam
o Elk geneesmiddel dat wordt toegediend doorloop 3 fasen:
Absorptie: het geneesmiddel wordt opgenomen (meestal in
bloedcirculatie)
Distributie: het geneesmiddel verplaatst zich vanuit de bloedbaan
naar de andere weefsels
Eliminatie: het geneesmiddel wordt verwijdert uit het lichaam
°x-as= tijd
2