Gezins-en opvoedingsondersteuning
Hoofdstuk 4: 1. Als eten moeilijk gaat
thema’s uit de 1.1. Inleiding
opvoeding Levensnoodzakelijk en sociaal gebeuren
Nodige vaardigheden leren: met lepel, wennen aan smaken, flink
zitten, niet gooien…
Niet goed eten = druk op ouder/gezin/leefgroep. Soms eetproblemen
verder escaleren —> toenemende spanning. Dwingen is niet
oplossing
Waarop letten:
• Kuiste techniek om onaangename ervaringen te vermijden
• Overgang is moeilijk
• Rekening houden met bepaalde dingen afhankelijk van sfeer of
selectief eten van kind
1.2. Stap voor stap leren eten
Vloeibare voeding op vraag, daarna vaste voeding afhappen en
overschakelen naar gevarieerd menu
Meeste problemen bij overgangen —> mijlpalen volgen om
langetermijnproblemen te vermijden
1.2.1. Stukjes (leren) eten
7 maanden: per maaltijd dingen geven dat gegeten kunnen worden
met vingers —> stimuleert fysieke en mentale vaardigheden, geeft
zelfvertrouwen (moeilijk: oplossing ‘spelen en kennismaken’)
Eerst leren
Kokhalzen is normaal —> weten niet hoelang ze moeten kauwen —>
kauwen,
te grote stukken naar boven. Elke dag opnieuw proberen,
daarna leren
ontspannen zijn. Kokhalsreflex verzet zich naar achter in mond —>
slikken
kind gaat beter aanvoelen
Moeilijk met brokjes:
• Wanneer kind klaar is en rechtop kan zitten
• Zelfstandig vaste voeding ontdekken
• Gestoomde groenten
• Overgang in structuur duidelijk, geen homogene voeding
• Brokjes apart en tussen wang en kaakrand steken —> minder
kokhalzen
• Niet alleen voor staan
• EHBO-cursus is extra goed
,Gezins-en opvoedingsondersteuning
1.2.2. In welke situaties komen eetproblemen voor?
Tijd nodig om nieuwe dingen te eten
2 jaar: afkeer op z’n hoogst —> voedselneofobie, deel van normale
ontwikkeling. Varieert per leeftijd
Smaken leren appreciëren. Voorkeur voor zoet en zout, afkeer voor
bitter en zuur. Evolutionair voordeel: afkeer behoedt ze om zaken te
eten die slecht zijn voor hun, daarom zijn zure en bittere dingen
niet lekker. Experimenteren!!
1.2.3. Peuter beslist zelf hoeveel hij/zij eet
Leert eigen wil kennen = ouders bepalen wat, maar kind bepaalt
hoeveel. Ouders moeten goede voorbeeld geven om kind aan te
moedigen tot proeven
1.3. In welke situaties komen eetproblemen voor?
Ontwikkelingsmomenten: angst voor nieuwe voedingsmiddelen,
controle willen houden…
Negatieve ervaringen met eten: verslikken, dwang…
Vroeggeboortes of sondevoedingen: onaangename prikkels in
mondstreek, zuigvaardigheden niet ontwikkeld
Aangeboren afwijkingen: regulatie is vaardigheid om tot normale/
evenwichtige toestand te komen wanneer we uit balans gebracht
worden —> regulatieproblemen: eetritme, aangeven honger- en
verzadiging, nieuwe technieken en andere smaken en structuren
(moeilijkheden)
1.4. Voorkomende eetproblemen
Zorgen om eetpatroon
Eetproblemen in categorieën:
• Knoeien, spelen
• Niet aan tafel komen
• Voorkeur voor of weigeren van voedsel
• Weinig eten
• Niet zelfstandig eten
, Gezins-en opvoedingsondersteuning
Samenhangen met ontwikkelingsfase. Tips:
• Vertrouwen op honger- en verzadigingsgevoel, luisteren naar
signalen en ervoor zorgen dat eten geen obsessie wordt
• 18 maanden: moeilijkere fase = minder behoefte aan eten,
moeilijk nieuwe dingen te eten, zelf bepalen (niet altijd
toegeven, maar meegaan), proeven en bijvragen en niet eten
aan tafel is geen tussendoortjes
• Regelmatige opvolging van groei en gewicht voor inschatting
van voldoende eten. Ziekte kan dit uit balans brengen (groei-
en gewichitscurve). Arts volgt dit op
• Ongerust? Opvolgen van kind door te schrijven en observaties
te bespreken met arts —> duidelijk patroon
1.5. Tips voor tafelplezier
1.5.1. Goede voorbereiding
• Op tijd aan tafel. Uitstellen? Vooraf iets kleins laten eten. Te
laat eten = later of onrustig slapen
• Dezelfde tijdstippen, 3x per dagen en tussendoortje
• Samen eten en voorbeeld geven. Als kleinsten eerst eten,
hou gezelschap
• Vaste duur, 20-30min is voldoende
• Regels en afspreken
• Kiezen uit beperkte mogelijkheden
• Helpen bij klaarmaken, stimuleren om zelfvertrouwen en
eetplezier te boosten, toezicht houden
• Alles klaarzetten voordat kind aan tafel komt
• Waarschuwen wanneer het bijna klaar is
• Ruimte om te oefenen
• Leuke sfeer aan tafel
Hoofdstuk 4: 1. Als eten moeilijk gaat
thema’s uit de 1.1. Inleiding
opvoeding Levensnoodzakelijk en sociaal gebeuren
Nodige vaardigheden leren: met lepel, wennen aan smaken, flink
zitten, niet gooien…
Niet goed eten = druk op ouder/gezin/leefgroep. Soms eetproblemen
verder escaleren —> toenemende spanning. Dwingen is niet
oplossing
Waarop letten:
• Kuiste techniek om onaangename ervaringen te vermijden
• Overgang is moeilijk
• Rekening houden met bepaalde dingen afhankelijk van sfeer of
selectief eten van kind
1.2. Stap voor stap leren eten
Vloeibare voeding op vraag, daarna vaste voeding afhappen en
overschakelen naar gevarieerd menu
Meeste problemen bij overgangen —> mijlpalen volgen om
langetermijnproblemen te vermijden
1.2.1. Stukjes (leren) eten
7 maanden: per maaltijd dingen geven dat gegeten kunnen worden
met vingers —> stimuleert fysieke en mentale vaardigheden, geeft
zelfvertrouwen (moeilijk: oplossing ‘spelen en kennismaken’)
Eerst leren
Kokhalzen is normaal —> weten niet hoelang ze moeten kauwen —>
kauwen,
te grote stukken naar boven. Elke dag opnieuw proberen,
daarna leren
ontspannen zijn. Kokhalsreflex verzet zich naar achter in mond —>
slikken
kind gaat beter aanvoelen
Moeilijk met brokjes:
• Wanneer kind klaar is en rechtop kan zitten
• Zelfstandig vaste voeding ontdekken
• Gestoomde groenten
• Overgang in structuur duidelijk, geen homogene voeding
• Brokjes apart en tussen wang en kaakrand steken —> minder
kokhalzen
• Niet alleen voor staan
• EHBO-cursus is extra goed
,Gezins-en opvoedingsondersteuning
1.2.2. In welke situaties komen eetproblemen voor?
Tijd nodig om nieuwe dingen te eten
2 jaar: afkeer op z’n hoogst —> voedselneofobie, deel van normale
ontwikkeling. Varieert per leeftijd
Smaken leren appreciëren. Voorkeur voor zoet en zout, afkeer voor
bitter en zuur. Evolutionair voordeel: afkeer behoedt ze om zaken te
eten die slecht zijn voor hun, daarom zijn zure en bittere dingen
niet lekker. Experimenteren!!
1.2.3. Peuter beslist zelf hoeveel hij/zij eet
Leert eigen wil kennen = ouders bepalen wat, maar kind bepaalt
hoeveel. Ouders moeten goede voorbeeld geven om kind aan te
moedigen tot proeven
1.3. In welke situaties komen eetproblemen voor?
Ontwikkelingsmomenten: angst voor nieuwe voedingsmiddelen,
controle willen houden…
Negatieve ervaringen met eten: verslikken, dwang…
Vroeggeboortes of sondevoedingen: onaangename prikkels in
mondstreek, zuigvaardigheden niet ontwikkeld
Aangeboren afwijkingen: regulatie is vaardigheid om tot normale/
evenwichtige toestand te komen wanneer we uit balans gebracht
worden —> regulatieproblemen: eetritme, aangeven honger- en
verzadiging, nieuwe technieken en andere smaken en structuren
(moeilijkheden)
1.4. Voorkomende eetproblemen
Zorgen om eetpatroon
Eetproblemen in categorieën:
• Knoeien, spelen
• Niet aan tafel komen
• Voorkeur voor of weigeren van voedsel
• Weinig eten
• Niet zelfstandig eten
, Gezins-en opvoedingsondersteuning
Samenhangen met ontwikkelingsfase. Tips:
• Vertrouwen op honger- en verzadigingsgevoel, luisteren naar
signalen en ervoor zorgen dat eten geen obsessie wordt
• 18 maanden: moeilijkere fase = minder behoefte aan eten,
moeilijk nieuwe dingen te eten, zelf bepalen (niet altijd
toegeven, maar meegaan), proeven en bijvragen en niet eten
aan tafel is geen tussendoortjes
• Regelmatige opvolging van groei en gewicht voor inschatting
van voldoende eten. Ziekte kan dit uit balans brengen (groei-
en gewichitscurve). Arts volgt dit op
• Ongerust? Opvolgen van kind door te schrijven en observaties
te bespreken met arts —> duidelijk patroon
1.5. Tips voor tafelplezier
1.5.1. Goede voorbereiding
• Op tijd aan tafel. Uitstellen? Vooraf iets kleins laten eten. Te
laat eten = later of onrustig slapen
• Dezelfde tijdstippen, 3x per dagen en tussendoortje
• Samen eten en voorbeeld geven. Als kleinsten eerst eten,
hou gezelschap
• Vaste duur, 20-30min is voldoende
• Regels en afspreken
• Kiezen uit beperkte mogelijkheden
• Helpen bij klaarmaken, stimuleren om zelfvertrouwen en
eetplezier te boosten, toezicht houden
• Alles klaarzetten voordat kind aan tafel komt
• Waarschuwen wanneer het bijna klaar is
• Ruimte om te oefenen
• Leuke sfeer aan tafel
