samenvatting maatschappij 1-psychologie

,1. Theoretische stromingen en leerpsychologie
 psychologie: wetenschappelijke studie van het menselijke gedrag in al zijn facetten
o einde 19de eeuw
o verschillende opvattingen: afhankelijk van tijd, maatschappelijke evoluties->verschillende
stromingen
o gedrag kaderen, verklaren en voorspellen
theoretische stromingen
 dieptepsychologie
o Sigmund Freud: neuroloog
 vernieuwende en baanbrekende theorie
 kritiek: focus op seksualiteit
 leerlingen
 Alfred Adler: individuele psychologie
 Carl Gustav Jung: analystische psychologie
o centrale gedachte: menselijk gedrag beheerst door diepere onbewuste krachten
o psychische factoren spelen rol bij neurologische ziekteprocessen
o menselijke geest opgedeeld
 3 instanties: ijsberg
 es/id
o volledig onbewust
o diepste kern van de persoonlijkheid
o driften zo snel mogelijk bevredigen:
fundamentele behoeften mens
 levensdrift/eros: seksuele
driften voor soortbehoud en
ik-driften voor zelfbehoud
 doodsdrift/thanatos:
agressie- of destructiedrang
 ich/ego
o groot stuk bewust
o voeling met realiteit: reactie vanuit
realiteitsprincipe
o denken, waarnemen, bewust zijn
van gevoelens en handelingen uitvoeren
 über-ich/superego
o moraliserende instantie
o grootste deel onbewust
o functioneren obv moraliteitsprincipe
 es in tegenspraak met über-ich->conflict
 ich bied maatschappelijk aanvaardbare oplossing
 menselijke geest 90% onbewust
o psychoanalyse: therapeut legt conflict bloot
 psychische problemen: voorvallen uit kinderjaren
o heden: veel gebruikt, om complexe gedragsysteem patiënten te begrijpen
 behaviorisme
o Amerikaans Engelse stroming
o oorsprong uit kritiek op psychoanalyse
o John Watson
 gedrag is reactie op een prikkel
 objectieve wetenschap maken van psychologie
 onderzoek in laboratoria met dieren

,  metingen en waarneembare objectieve pararmeters gaan beleving na
 oiv Pavlov
 basisleerprincipe: associatie leren->Stimulus-Respons
 mens geboren als ongeschreven blad: geen dosposities of aangeboren neigingen
 extere aspecten gedragsbepalend, interne processen geen objectieve meetbare factoren
 aangeleerd bepaald gedrag: invloed omgeving cruciaal
 naïef optimisme: mens is veranderbaar en verbeterbaar door omgeving te veranderen
o Pavlov, Skinner, Thorndike
o gedragstherapie: associatieleren bij patiënten met psychische problemen
 gedrag veranderd
o productgerichte stroming: enkel bezig met waarneembare observeerbare gedragsuitkomsten
o neobehavoirsime
 uit kritiek op behaviorisme
 Hull, Spence en Mowrer
 gedrag verklaren obv objectief waarneembare fieten, maar ook interne processen
 herrinneringen, eerdere ervaringen, emoties, motivaties spelen een rol
 Stimulus-Organisme-Reactie
 verborgen innerlijk
 eenvoudig mogelijke manier om gedrag te verklaren
 sociaal constructivisme
o domein sociale psychologie
o mensen hebben eigenwerkelijkheid geconstrueert door interacties met medemensen
o waarneming niet objectief
o individu eigen realiteit uit eigen gegeven interpretaties: geen 1 werkelijkheid voor iedereen
o Lev Semyonovich Vygotsky
 zone van naaste ontwikkeling
 onderwijs
o kind via leren anderen op hoger ontwikkelingsniveau kan komen
 sociaal leren in aanvullen met individueel leren
 gestaltpsychologie
o begin 20ste eeuw
o reactie op structuralisme: waarneming bestaat uit afzonderlijke gewaarwordingen
o mens neemt vooral geheel waar, niet afzonderlijke zintuigelijke indrukken
o gestalt: vormen gestructureerd geheel
o Wolfgang Köhler en Kurt Kaffka
o gestalttherapie van Frits Perls
 cognitieve psychologie
o mentale processen en hun rol bij waarnemen, denken, voelen en gedragingen
o ontstaan vanuit vernieuwd behaviorisme
o black box->white box: tussenliggende factor in organisme zelf
o gewaardgeworden prikkels verwerkt in organisme->gedragsaspect
o handelingen oiv manier waarop informatie verwerkt wordt
o innerlijke processen->uiterlijk gedrag beter begrijpen
o mens is actieve informatie verwerker: brein als biologische computer
 eerdere ervaringen, herinneringen, verwachtingen, aandachtsprocessen, motivaties,
emoties en andere psychologische functies spelen een rol
o verschillende processen in werking bij verwerven, opslaan en reproduceren van informatie
o cognitieve schema’s en associatieve netwerken
 kunnen leiden tot psychische problemen
 mensen leren anders denken
 irriationale gedachten omzeten in rationele functionele gedachten

,  humanistische psychologie
o reactie tegen psychoanalyse en behaviorisme
o Abraham Maslow en Carl Rogers
o typische menselijke gedragingen naar voor
o geen onderzoek met dieren
o negatieve aspecten of afwijkingen: neurotisch gedrag en positieve of gezonde aspecten:
tevredenheid en geluk
o mens kan hoogste niveau van elfontplooiing bereiken
o Rogers: therapeutische grondhouding
 niet-directieve methode
 belangrijkste fundamenten: echtheid, empathie en onvoorwaardelijke aanvaarding
 geen grote stroming
o ontstaan cliëntgerichte benadering: mens staat centraal
o aanvullend bij andere benaderingen
 biologische psychologie
o aandacht relatie fysiologische processen in het lichaam en gedrag
 verband gedrag dieren en mensen
 verband genetische en hormonale factoren
o slaap, stress, probleemoplossing, emoties, aandacht krijgen extra aandacht
o handelingen, mentale processen en emotionele toestanden samen met biologische processen
 invloed nachtdienst op slaappatroon en slaapkwiliteit
o verschillende deelgebieden
 neuropyschologie: Roger Sperry
 doorsnijden corpus callosum: zenuw tussen 2 hersenhelften
o verlossen van epilepsitische aanvallen
 circuits zintuigen en spieren met hersenen verbonden
o definitief vastgelegd vroeg in het leven
 hersenhelften elk andere functie
o medicamentueze wijze neuronale verbindingen verbeteren of herstellen bij psychologische
problemen
o basis onderzoeken functie hersenen bepalen
 hersenscan, bloedafname, analyse
 op basis hiervan medicatie
 schocktherapie, eye-movement therapie
o hersenen , zenuwstelsel, genen en hormonen
o fysiologische en biochemische processen aan gronslag psychologische en sociologische
verschijnselen
 depressie: fysiologisch te zien, geen bewijs dat het komt door hoe je je voelt