Verzekeringsrecht
Slaagpercentage 1 e zit = 75%, 2 e zit = 90% - steeds verwijzen naar wetsartikel(en)!!
WAM-wet wet aansprakelijkheid motorrijtuigen (autoverzekering) – WV Verzekeringswet
DEELS codex gebruik op examen!! – Chamilo inhoud OOK examenleerstof!!
Hoofdstuk 1 – De verzekeringswereld
1. Waarom verzekeren?
Bescherming tegen talrijke en gevarieerde gevaren en risico’s (ziekte, ongeval, brand, …)
zekerheid en controle
Verschillende beschermingswijzen:
o Preven eve maatregelen bvb: voorzich g zijn
o Sparen; ipv verzekering afsluiten, sparen voor zulks geval(len) – NIET zo voordelig
o Kostenspreiding over verschillende personen solidariteit
Probleem die beschermingswijzen bieden onvoldoende bescherming
Preven e soms ondoelma g, onmogelijk, vaak ondoeltreffend
Sparen schade te groot, schade komt vroeger dan verwacht
Solidariteit (vrijwillig of verplicht) slechts betrekking op bepaalde risico’s
Oplossing DE VERZEKERING
Verzekeren techniek die berust op een interpersonele (over de personen) en intertemporele (over
de jd) spreiding van 1 of meer risico’s tss de dragers ve gelijksoor g risico
o Verzekering betalen voor zaken die we hopen nooit nodig te hebben maar betaalt om
beschermd te worden indien die zaken toch voorvallen
2. De oorsprong van verzekeringen
Verzekeren ontstaan uit de omstandigheden en noden die vd oudheid tot op heden de menselijke
verbeelding hebben getart en uitgedaagd
1. Voor Christus
Holbewoners eerste kleine gemeenschappen
o Mannen: jacht ( dat er zekerst vlees is & in geval jager gedood werd jdens het jagen)
o Vrouwen: kinderen + landbouw ( natuurramp)
Oogst –jacht –voorspoed –noodlot: zoenoffers aan de goden (= eerste ‘verzekeringspremies’)
1e verzekeringssystemen in Egypte en Babylonië
o Egyptenaren geloofden in leven na de dood => eerste begrafenisverenigingen (gemeenschappelijke
kassen) – 2500 v. Chr.
o Hammoerabi (s chter van Babylonië) – 1730 v. Chr. – eerste verzekeringswetgever 282 ar kelen (bv.
karavaantochten: indien 1 iemand bestolen – solidariteit van de hele groep)
Grieken en Romeinen (200 v. Chr.): begrafenisfondsen voor minder gefortuneerde burgers – testamenten –
levenslange onderhoudsgelden (ster etafels van Ulpianus)
o Grieken en Romeinen “lenen op bodemerij” (bestaat nog steeds ! Art. 1964 B.W.): geldschieter betaalt
aan een reder een aanzienlijke som geld om het schip reisklaar te maken; bij behouden terugkeer
wordt een aanzienlijke rente betaald bovenop het uitgekeerde kapitaal.
Pagina 1 van 116
, 2. Na Christus
ME eerste gilden: vereniging tegen gevaar van volksverhuizingen en terreurbenden
12de eeuw lijfrentemodel – Vene ë: Montes profani: steden inden kapitaal in ruil voor levenslange rente
13de eeuw verschillende vormen van leningen (woekkerrente) – Paus Gregorius IX: 1234: verbod voor
christenen om tegen intresten geld te lenen
15de eeuw ontstaan moderne verzekeringscontracten
o Pandjeshuizen (berg van barmhar gheid)
o Uitzetverzekeringen m.o.o. huwelijk
bvb: huwelijk “gesponsord” door “kloosternetwerk”, wie dan niet huwde en ih klooster trad
zorgde voor het winst ( geld dat gespaard was) voor het “kloosternetwerk
Eerste levensverzekeringen:
o Eerder een gokspel (op matrozen, bekende personen zoals de paus, de koning, …)
o 1774: Engelse wet: reglementering
o levensverzekeringen: Lorenzo Ton => ton nebedingen ‘langst lee /hee al-bedingen
Eerste schadeverzekeringen
o Lombardische zeeverzekering
o 1666: grote brand van Londen => ontstaan van premieverzekeringen én niet alleen handelaars maar
ook par culieren gaan zich verzekeren
17de eeuw: Lloyds of Londen
(Edward Lloyd) – ‘brokers’ >< ‘underwri ng members’
o Lloyds of Londen privépersoon die verzekeringsonderneming is – in BE NIET mogelijk / NVT
19de eeuw industriële vooruitgang ontstaan van ongevallenverzekeringen (vnl.
arbeidsongevallenverzekering)
20ste eeuw auto aansprakelijkheidsverzekeringen
Steeds nieuwe risico’s:
luchtvaart (vroeger en nu)
kernenergie
milieurisico’s
3. Toekomst
9/11: grootste verzekerde catastrofe ooit
o levensverzekeringen
o arbeidsongevallenverzekeringen
Polis terrorismedekkingen in arbeidsongevallenverzekering, BA-auto, BA-brand en ontploffing, brand
eenvoudige risico’s, levensverzekering, ongevallenverzekering, ziekteverzekering.
BESLUIT verzekeringsrecht steeds in beweging!
o !!! In aller jde (in de geschiedenis) nood tot zekerheid, controle en bescherming
o Problemen met laster via internet
o Drones: inbreuken op privacy / AH (= aansprakelijkheid) door drones te besturen ➔ vaak uitgesloten
in BA privéleven
3. Soorten verzekeringen
Algemeen
Verschillende classifica es:
Schade- >< persoonsverzekering
Verzekering tot vergoeding van schade >< verzekering tot uitkering ve vast bedrag
Verzekering ter bescherming vh patrimonium >< verzekering ter bescherming vd personen ><
verzekering ter bescherming van aansprakelijkheid
We elijk verplichte verzekering >< contractueel verplichte verzekering >< vrij te onderschrijven
verzekering
Pagina 2 van 116
, 3.1. Algemeen
Verschillende classifica es zijn mogelijk
Wet op de Verzekeringen hanteert 2 classifica es:
1. Schade >< (= TAV) persoonsverzekering
2. verzekering tot vergoeding van schade >< (=TAV) verzekering tot uitkering ve vast bedrag
3.2. Verschillende classifica es
Schade- >< persoonsverzekeringen:
Schadeverzekeringen:
Art. 5, 15° WV (4/4/2015) “verzekering waarbij de verzekeringspresta e a ankelijk is ve ONZEKER voorval dat
schade veroorzaakt aan iemands VERMOGEN”
Iets dat zeker (100%) is, wordt NIET verzekerd
o
!!! Levensverzekering WEL mogelijk ook al is het zeker dat men zal sterven, men
weet niet hoe of wanneer ( onzekerheidsfactor)
o Bv. zaakverzekeringen (brandverzekering); rechtsbijstandsverzekeringen;
aansprakelijkheidsverzekeringen
Ar kelen 105 en 106 WV moeten ALTIJD nageleefd worden
Persoonsverzekeringen:
Art. 5, 16° WV “verzekering waarbij de verzekeringspresta e of de premie a ankelijk is van een onzeker voorval dat
iemands leven, fysische integriteit of gezinstoestand aantast.”
Bv. levensverzekeringen, ziekteverzekeringen, hospitalisa everzekeringen
o
(= persoonsverzekeringen andere dan levensverzekeringen)
Ar kel 158 en 159 WV moeten ALTIJD nageleefd worden!
Verzekering tot vergoeding van schade >< verzekering tot uitkering ve vast bedrag
Verzekering tot vergoeding van schade:
Art. 55, 3° WV “verzekering waarbij de verzekeraar zich ertoe verbindt de presta e te leveren die nodig is om de schade
die de verzekerde geleden hee of waarvoor hij aansprakelijk is, geheel/gedeeltelijk te vergoeden”
Indemnitaire verzekeringen op schade – art. 55, 3°
o Bvb: hospitalisa everzekering indemniteit MAAR Persoonsverzekering!!!
o >< Forfaitaire op schade een forfait = vast bedrag te betalen
!!! Forfaitaire schadeverzekering bestaat NIET
NIET ALLEEN eigen schade (casco), maar OOK de schade aan derden (BA)
Art. 91 t.e.m. 101 WV ALTIJD van toepassing
OPMERKINGEN:
o !!! Elke schadeverzekering = verzekering tot vergoeding van schade MAAR NIET omgekeerd
o !!! Een persoonsverzekering andere dan levensverzekering KAN een verzekering tot
vergoeding van schade zijn, a ankelijk van wat par jen bepaald hebben
Verzekeringen tot uitkering ve vast bedrag:
Art. 55, 4° WV “verzekering waarbij de presta e vd verzekeraar NIET a ankelijk is vd omvang vd schade.”
Forfaitaire verzekeringen
o Bvb: Hospitalisa everzekering KAN forfaitair zijn!! Bvb: 10dagen in ziekenhuis; 75euro per
dag dus 750 voor heel dat “verblijf” geen bewijs van schade enz, gwn de dagen voldoende
Art. 102 t.e.m. 104 WV ALTIJD van toepassing
OPMERKINGEN:
o Levensverzekering ALTIJD een verzekering tot uitkering ve vast bedrag
o Persoonsverzekering andere dan levensverzekering KAN een verzekering tot uitkering ve vast
bedrag zijn, a ankelijk van wat par jen bepaald hebben (bv. gewaarborgd inkomen)
Pagina 3 van 116
, We elijk verplichte verzekering >< contractueel verplichte verzekering >< vrij te
onderschrijven verzekering
We elijk verplichte verzekering:
BA auto
BA jacht verzekering is nodig voor jachtvergunning
10-jarige aansprakelijkheid architect
Arbeidsongevallenverzekering ( van, jdens en naar werk)
BA voor jeugd-, cultuur- en sportvereniging (NODIG om subsidie te verkrijgen)
*BA = burgerlijke aansprakelijkheid in de zin van art. 1382 OBW
DEZE 5 VERZEKERINGEN UIT HET HOOFD KENNEN voor de aansprakelijkheidsverzekeringen (allen vd 5 zijn
aanspraak-) MAAR er is mogelijkheid tot regres (MAW terugvorderingsrecht) vd verzekering
Vraag over regres zal sws op het examen zijn
Bij we . verplichte DAN kan de maatschappij (verzekering) hier (schadesitua e) NIET tss uitkomen –
NIET we . verplichte dan KAN WEL tussen uitkomen
Contractueel verplichte verzekering:
Bij aangaan van hypotheek verplich ng tot het nemen van een brandverzekering; een
schuldsaldoverzekering
o Schuldsaldoverzekering levensverzekering die aangegeaan wordt als waarborg voor ene
lening – WNR de verzekernemer komt te sterven vooraleer de lening a etaald werd, zal deze
verzekering tsskomen voor het terugbetalen vd overgebleven saldo vd schuld/lening
Bank zal deze verzekering ook eisen (DUS contractueel verplichten) als zekerheid dat
lening zal a etaald worden (dat de bank zijn geld krijgt)
Brandverzekering in beginsel NIET verplicht
o Bank zal brandverzekering eisen want meestal is huis hypotheek maar indien er geen
brandverzekering is dan zal hypotheek er niet meer zijn
Vlaams Woninghuurdecreet we elijke verplicht voor H en VH om een brandverzekering af te
sluiten met de waarborgen brand en waterschade
o Vlaams Woningshuurdecreet kan we elijk of contractueel brandverzekering verplichten in
bepaalde gevallen
Vrij te onderschrijven verzekering:
Omniumverzekering auto zal eigen schade vergoeden
Levensverzekering voor een gezinshoofd
BA uitba ng
BA na levering goederen, verzekering komt tussen omdat goed na levering beschadigd is
Verzekering ter bescherming vh patrimonium >< verzekering ter bescherming vd personen ><
verzekering ter bescherming van aansprakelijkheid
* classifica es is niet zo strikt aangezien het feit dat je bepaalde kosten niet zult moeten betalend door
tussenkomst vd verzekering, kan dit gezien worden als bescherming vh par monium (vermogen) daarom
worden ook door wetgever slechts 2 classifica es gehanteerd niet zoals hierbij voor verduidelijking vd cursus
Verzekering ter bescherming van het patrimonium:
brand in een woning: brandverzekering
diefstal van een videocamera: diefstalverzekering
stukgaan van een computer: verzekering machinebreuk – verzekering alle risico’s
totaal verlies van een auto: omniumverzekering
Pagina 4 van 116
Slaagpercentage 1 e zit = 75%, 2 e zit = 90% - steeds verwijzen naar wetsartikel(en)!!
WAM-wet wet aansprakelijkheid motorrijtuigen (autoverzekering) – WV Verzekeringswet
DEELS codex gebruik op examen!! – Chamilo inhoud OOK examenleerstof!!
Hoofdstuk 1 – De verzekeringswereld
1. Waarom verzekeren?
Bescherming tegen talrijke en gevarieerde gevaren en risico’s (ziekte, ongeval, brand, …)
zekerheid en controle
Verschillende beschermingswijzen:
o Preven eve maatregelen bvb: voorzich g zijn
o Sparen; ipv verzekering afsluiten, sparen voor zulks geval(len) – NIET zo voordelig
o Kostenspreiding over verschillende personen solidariteit
Probleem die beschermingswijzen bieden onvoldoende bescherming
Preven e soms ondoelma g, onmogelijk, vaak ondoeltreffend
Sparen schade te groot, schade komt vroeger dan verwacht
Solidariteit (vrijwillig of verplicht) slechts betrekking op bepaalde risico’s
Oplossing DE VERZEKERING
Verzekeren techniek die berust op een interpersonele (over de personen) en intertemporele (over
de jd) spreiding van 1 of meer risico’s tss de dragers ve gelijksoor g risico
o Verzekering betalen voor zaken die we hopen nooit nodig te hebben maar betaalt om
beschermd te worden indien die zaken toch voorvallen
2. De oorsprong van verzekeringen
Verzekeren ontstaan uit de omstandigheden en noden die vd oudheid tot op heden de menselijke
verbeelding hebben getart en uitgedaagd
1. Voor Christus
Holbewoners eerste kleine gemeenschappen
o Mannen: jacht ( dat er zekerst vlees is & in geval jager gedood werd jdens het jagen)
o Vrouwen: kinderen + landbouw ( natuurramp)
Oogst –jacht –voorspoed –noodlot: zoenoffers aan de goden (= eerste ‘verzekeringspremies’)
1e verzekeringssystemen in Egypte en Babylonië
o Egyptenaren geloofden in leven na de dood => eerste begrafenisverenigingen (gemeenschappelijke
kassen) – 2500 v. Chr.
o Hammoerabi (s chter van Babylonië) – 1730 v. Chr. – eerste verzekeringswetgever 282 ar kelen (bv.
karavaantochten: indien 1 iemand bestolen – solidariteit van de hele groep)
Grieken en Romeinen (200 v. Chr.): begrafenisfondsen voor minder gefortuneerde burgers – testamenten –
levenslange onderhoudsgelden (ster etafels van Ulpianus)
o Grieken en Romeinen “lenen op bodemerij” (bestaat nog steeds ! Art. 1964 B.W.): geldschieter betaalt
aan een reder een aanzienlijke som geld om het schip reisklaar te maken; bij behouden terugkeer
wordt een aanzienlijke rente betaald bovenop het uitgekeerde kapitaal.
Pagina 1 van 116
, 2. Na Christus
ME eerste gilden: vereniging tegen gevaar van volksverhuizingen en terreurbenden
12de eeuw lijfrentemodel – Vene ë: Montes profani: steden inden kapitaal in ruil voor levenslange rente
13de eeuw verschillende vormen van leningen (woekkerrente) – Paus Gregorius IX: 1234: verbod voor
christenen om tegen intresten geld te lenen
15de eeuw ontstaan moderne verzekeringscontracten
o Pandjeshuizen (berg van barmhar gheid)
o Uitzetverzekeringen m.o.o. huwelijk
bvb: huwelijk “gesponsord” door “kloosternetwerk”, wie dan niet huwde en ih klooster trad
zorgde voor het winst ( geld dat gespaard was) voor het “kloosternetwerk
Eerste levensverzekeringen:
o Eerder een gokspel (op matrozen, bekende personen zoals de paus, de koning, …)
o 1774: Engelse wet: reglementering
o levensverzekeringen: Lorenzo Ton => ton nebedingen ‘langst lee /hee al-bedingen
Eerste schadeverzekeringen
o Lombardische zeeverzekering
o 1666: grote brand van Londen => ontstaan van premieverzekeringen én niet alleen handelaars maar
ook par culieren gaan zich verzekeren
17de eeuw: Lloyds of Londen
(Edward Lloyd) – ‘brokers’ >< ‘underwri ng members’
o Lloyds of Londen privépersoon die verzekeringsonderneming is – in BE NIET mogelijk / NVT
19de eeuw industriële vooruitgang ontstaan van ongevallenverzekeringen (vnl.
arbeidsongevallenverzekering)
20ste eeuw auto aansprakelijkheidsverzekeringen
Steeds nieuwe risico’s:
luchtvaart (vroeger en nu)
kernenergie
milieurisico’s
3. Toekomst
9/11: grootste verzekerde catastrofe ooit
o levensverzekeringen
o arbeidsongevallenverzekeringen
Polis terrorismedekkingen in arbeidsongevallenverzekering, BA-auto, BA-brand en ontploffing, brand
eenvoudige risico’s, levensverzekering, ongevallenverzekering, ziekteverzekering.
BESLUIT verzekeringsrecht steeds in beweging!
o !!! In aller jde (in de geschiedenis) nood tot zekerheid, controle en bescherming
o Problemen met laster via internet
o Drones: inbreuken op privacy / AH (= aansprakelijkheid) door drones te besturen ➔ vaak uitgesloten
in BA privéleven
3. Soorten verzekeringen
Algemeen
Verschillende classifica es:
Schade- >< persoonsverzekering
Verzekering tot vergoeding van schade >< verzekering tot uitkering ve vast bedrag
Verzekering ter bescherming vh patrimonium >< verzekering ter bescherming vd personen ><
verzekering ter bescherming van aansprakelijkheid
We elijk verplichte verzekering >< contractueel verplichte verzekering >< vrij te onderschrijven
verzekering
Pagina 2 van 116
, 3.1. Algemeen
Verschillende classifica es zijn mogelijk
Wet op de Verzekeringen hanteert 2 classifica es:
1. Schade >< (= TAV) persoonsverzekering
2. verzekering tot vergoeding van schade >< (=TAV) verzekering tot uitkering ve vast bedrag
3.2. Verschillende classifica es
Schade- >< persoonsverzekeringen:
Schadeverzekeringen:
Art. 5, 15° WV (4/4/2015) “verzekering waarbij de verzekeringspresta e a ankelijk is ve ONZEKER voorval dat
schade veroorzaakt aan iemands VERMOGEN”
Iets dat zeker (100%) is, wordt NIET verzekerd
o
!!! Levensverzekering WEL mogelijk ook al is het zeker dat men zal sterven, men
weet niet hoe of wanneer ( onzekerheidsfactor)
o Bv. zaakverzekeringen (brandverzekering); rechtsbijstandsverzekeringen;
aansprakelijkheidsverzekeringen
Ar kelen 105 en 106 WV moeten ALTIJD nageleefd worden
Persoonsverzekeringen:
Art. 5, 16° WV “verzekering waarbij de verzekeringspresta e of de premie a ankelijk is van een onzeker voorval dat
iemands leven, fysische integriteit of gezinstoestand aantast.”
Bv. levensverzekeringen, ziekteverzekeringen, hospitalisa everzekeringen
o
(= persoonsverzekeringen andere dan levensverzekeringen)
Ar kel 158 en 159 WV moeten ALTIJD nageleefd worden!
Verzekering tot vergoeding van schade >< verzekering tot uitkering ve vast bedrag
Verzekering tot vergoeding van schade:
Art. 55, 3° WV “verzekering waarbij de verzekeraar zich ertoe verbindt de presta e te leveren die nodig is om de schade
die de verzekerde geleden hee of waarvoor hij aansprakelijk is, geheel/gedeeltelijk te vergoeden”
Indemnitaire verzekeringen op schade – art. 55, 3°
o Bvb: hospitalisa everzekering indemniteit MAAR Persoonsverzekering!!!
o >< Forfaitaire op schade een forfait = vast bedrag te betalen
!!! Forfaitaire schadeverzekering bestaat NIET
NIET ALLEEN eigen schade (casco), maar OOK de schade aan derden (BA)
Art. 91 t.e.m. 101 WV ALTIJD van toepassing
OPMERKINGEN:
o !!! Elke schadeverzekering = verzekering tot vergoeding van schade MAAR NIET omgekeerd
o !!! Een persoonsverzekering andere dan levensverzekering KAN een verzekering tot
vergoeding van schade zijn, a ankelijk van wat par jen bepaald hebben
Verzekeringen tot uitkering ve vast bedrag:
Art. 55, 4° WV “verzekering waarbij de presta e vd verzekeraar NIET a ankelijk is vd omvang vd schade.”
Forfaitaire verzekeringen
o Bvb: Hospitalisa everzekering KAN forfaitair zijn!! Bvb: 10dagen in ziekenhuis; 75euro per
dag dus 750 voor heel dat “verblijf” geen bewijs van schade enz, gwn de dagen voldoende
Art. 102 t.e.m. 104 WV ALTIJD van toepassing
OPMERKINGEN:
o Levensverzekering ALTIJD een verzekering tot uitkering ve vast bedrag
o Persoonsverzekering andere dan levensverzekering KAN een verzekering tot uitkering ve vast
bedrag zijn, a ankelijk van wat par jen bepaald hebben (bv. gewaarborgd inkomen)
Pagina 3 van 116
, We elijk verplichte verzekering >< contractueel verplichte verzekering >< vrij te
onderschrijven verzekering
We elijk verplichte verzekering:
BA auto
BA jacht verzekering is nodig voor jachtvergunning
10-jarige aansprakelijkheid architect
Arbeidsongevallenverzekering ( van, jdens en naar werk)
BA voor jeugd-, cultuur- en sportvereniging (NODIG om subsidie te verkrijgen)
*BA = burgerlijke aansprakelijkheid in de zin van art. 1382 OBW
DEZE 5 VERZEKERINGEN UIT HET HOOFD KENNEN voor de aansprakelijkheidsverzekeringen (allen vd 5 zijn
aanspraak-) MAAR er is mogelijkheid tot regres (MAW terugvorderingsrecht) vd verzekering
Vraag over regres zal sws op het examen zijn
Bij we . verplichte DAN kan de maatschappij (verzekering) hier (schadesitua e) NIET tss uitkomen –
NIET we . verplichte dan KAN WEL tussen uitkomen
Contractueel verplichte verzekering:
Bij aangaan van hypotheek verplich ng tot het nemen van een brandverzekering; een
schuldsaldoverzekering
o Schuldsaldoverzekering levensverzekering die aangegeaan wordt als waarborg voor ene
lening – WNR de verzekernemer komt te sterven vooraleer de lening a etaald werd, zal deze
verzekering tsskomen voor het terugbetalen vd overgebleven saldo vd schuld/lening
Bank zal deze verzekering ook eisen (DUS contractueel verplichten) als zekerheid dat
lening zal a etaald worden (dat de bank zijn geld krijgt)
Brandverzekering in beginsel NIET verplicht
o Bank zal brandverzekering eisen want meestal is huis hypotheek maar indien er geen
brandverzekering is dan zal hypotheek er niet meer zijn
Vlaams Woninghuurdecreet we elijke verplicht voor H en VH om een brandverzekering af te
sluiten met de waarborgen brand en waterschade
o Vlaams Woningshuurdecreet kan we elijk of contractueel brandverzekering verplichten in
bepaalde gevallen
Vrij te onderschrijven verzekering:
Omniumverzekering auto zal eigen schade vergoeden
Levensverzekering voor een gezinshoofd
BA uitba ng
BA na levering goederen, verzekering komt tussen omdat goed na levering beschadigd is
Verzekering ter bescherming vh patrimonium >< verzekering ter bescherming vd personen ><
verzekering ter bescherming van aansprakelijkheid
* classifica es is niet zo strikt aangezien het feit dat je bepaalde kosten niet zult moeten betalend door
tussenkomst vd verzekering, kan dit gezien worden als bescherming vh par monium (vermogen) daarom
worden ook door wetgever slechts 2 classifica es gehanteerd niet zoals hierbij voor verduidelijking vd cursus
Verzekering ter bescherming van het patrimonium:
brand in een woning: brandverzekering
diefstal van een videocamera: diefstalverzekering
stukgaan van een computer: verzekering machinebreuk – verzekering alle risico’s
totaal verlies van een auto: omniumverzekering
Pagina 4 van 116
