Vak: pathologie
AANDOENINGEN AAN HET HART- EN VAATSTELSEL
6.4.3 CORONAIRE HARTZIEKTEN
= -of ischemische hartziekten, myocardischemie gevolg v/e vernauwing
v/d coronairarteriën. Bloedstroom door kransslagaders is verminderd ->
myocard heeft zuurstof te kort.
Uiten zich als: - stille ischemie, stabiele angina pectoris, acuut coronair
syndroom, plotse hartdood
RISICO FACTOREN
- Erfelijke factoren
- Persoonsgebonden
- Leefstijl
- Overige
Zie kader 6.2 boek
ETIOLOGIE
Gevolg van atherosclerose in grote of middelgrote coronairarterie
Vernauwing v/d coronairarterie veroorzaakt door vaatspasmen= variant of
prinzmetal angina
Bij vrouwen -> microvasculaire coronaire disfuntie (MCD)
- (a)typische klachten en ischemie v/h myocard
- Geen vernauwing van de coronairarteriën
Kleinste vertakkingen v/d coronairearteriën functioneren niet goed (geen
oorzaak voor)
PATHOFYSIOLOGIE
Atherosclerose -> progressief vernauwen vn coronairarteriën
Coronairarterie ernstig vernauwd -> ischemie tot gevolg
Ischemie v/h myocard -> typische pijnlijk drukkend gevoel op de borst
(soms ook te voelen op andere plekken)
Maten van ischemie hangt af van:
- Zuurstofvraag en zuurstofaanbod
o Zuurstofvraag hoger dan aanbod -> op treden van pijn (neemt
in rust af)
Atheromateuze plaque in coronairarteriën kan acuut scheuren
- Bij plaqueruptuur -> stolling geactiveerd -> vernauwde arterie wordt
gedeeltelijk of in geheel afgesloten met een trombus (stolsel) ->
veroorzaakt acute ischemie
1
,Vak: pathologie
o Pijn treedt op en verdwijnt niet
- Obstructie in coronairarterie is langdurig en ischemie kan overgaan
in afsterven vn myocardcellen
o Hartenzymen komen in bloed
- Door aanhouden ischemie -> slechte elektrische geleiding tussen
myocardcellen (zichtbaar op ecg)
Coronaire vasospasmen -> kan optreden met en zonder atherosclerose
- Plotseling optredende vasoconstrictie in coronairarteriën -> geeft
ischemie en pijnklachten
- Uitgelokt worden door: stress, roken, drugs
- Kan langdurig zijn -> zorgen voor necrose vn myocardcellen
INDELING
SP: ischemie tijdelijk
ACS: ischemie niet tijdelijk
IAP: aanhoudende ischemie, geen necrose myocardcellen
AMI: myocardcellen sterft af, infarcering
PREVENTIE
Voorkomen van atherosclerotische plaques, door verminderen vn
beïnvloedbare risicofactoren
2
,Vak: pathologie
STABIELE ANGINA PECTORIS
= klinisch syndroom met tijdelijk pijn op de borst, veroorzaakt door
vernauwing vn coronairarteriën -> ischemie vn myocard optreedt.
SYMPTOMEN
Voorspelbaar uitgelokt:
- meestal inspanning, duurt aantal minuten zakt binnen 15min in rust
Uitlokkende momenten:
- emoties, stress, zware maaltijd, overgang van warmte nr kou
Kunnen stabiel dagelijks patroon hebben
Optreden met symptoomvrije intervallen vn dagen of weken
Onvoorspelbaar uitgelokt: = instabiele angina pectoris
- die toenemen in frequentie en ernst
- of voorkomen in rust
Typische cardiale symptomen:
Drukkend, beklemmend, oncomfortabel gevoel op borst, niet altijd als pijn
omschrijven (achter sternum, locatie kan variëren)
Gevoel van strak aangetrokken band rond de thorax
Uitstralend pijn nr linkerschouder en linkerarm, keel, kaken, rug, bovenbuik
Normale vitale parameters, soms verhoogde hartfrequentie en bloeddruk
Atypische bijkomende symptomen:
Klachten die lijken op maagklachten: opgezet gevoel, gasvorming,
maagpijn, misselijkheid
Dyspneu
Vermoeidheid
Duizeligheid
DIAGNOSTIEK
(a)typische klachtenpatroon en bestaan van risicofactoren belangrijk
Lichamelijk onderzoek meestal niet afwijkend
Bij verdenking onderzoek bij cardioloog gewenst
3
, Vak: pathologie
Ecg in rust -> klachten afgezakt, niks te zien
Inspannings-ecg -> afwijkingen wijzen op ischemie
Soms stress-onderzoek nodig in combi met beeldvorming vn het hart
Coronairangiografie -> niet altijd nodig voor diagnose
- ter inventarisatie v/d locatie en ernst, meerstal voorafgaand aan
reperfusietherapie
BEHANDELING
Doel= verminderen vn beïnvloedbare risicofactoren
Verlichten van pijnklachten
Voorkomen van ischemie en infarct
Leefstijladviezen in combi met mediactie
Medicamenteuze behandeling:
- aanvalsbehandeling met nitroglycerine
- ischemiepreventie met bètablokkers en indien nodig
calciumantagonisten en langwerkende nitraten
- trombocytenaggregatieremming
- bij hypertensie: antihypertensiva
- bij hypercholesterolemie: statinen
Reperfusietherapie:
Symptomen blijven of verergeren ondanks medicatie -> reperfusietherapie
overwegen
= weer doorgankelijk maken van een arterie
COMPLICATIES
Progressie tot acuut coronair syndroom en plotse hartdood door
ritmestoornissen
PROGNOSE
Zonder bijkomende risicofactoren -> laag mortaliteitscijfer
Prognose verslechtert naarmate leeftijd, ernst klachten, aantal
vernauwingen, slechte ventrikelfunctie
Bijkomende hypertensie en diabetes type 2 verhogen mortaliteitscijfers
4
AANDOENINGEN AAN HET HART- EN VAATSTELSEL
6.4.3 CORONAIRE HARTZIEKTEN
= -of ischemische hartziekten, myocardischemie gevolg v/e vernauwing
v/d coronairarteriën. Bloedstroom door kransslagaders is verminderd ->
myocard heeft zuurstof te kort.
Uiten zich als: - stille ischemie, stabiele angina pectoris, acuut coronair
syndroom, plotse hartdood
RISICO FACTOREN
- Erfelijke factoren
- Persoonsgebonden
- Leefstijl
- Overige
Zie kader 6.2 boek
ETIOLOGIE
Gevolg van atherosclerose in grote of middelgrote coronairarterie
Vernauwing v/d coronairarterie veroorzaakt door vaatspasmen= variant of
prinzmetal angina
Bij vrouwen -> microvasculaire coronaire disfuntie (MCD)
- (a)typische klachten en ischemie v/h myocard
- Geen vernauwing van de coronairarteriën
Kleinste vertakkingen v/d coronairearteriën functioneren niet goed (geen
oorzaak voor)
PATHOFYSIOLOGIE
Atherosclerose -> progressief vernauwen vn coronairarteriën
Coronairarterie ernstig vernauwd -> ischemie tot gevolg
Ischemie v/h myocard -> typische pijnlijk drukkend gevoel op de borst
(soms ook te voelen op andere plekken)
Maten van ischemie hangt af van:
- Zuurstofvraag en zuurstofaanbod
o Zuurstofvraag hoger dan aanbod -> op treden van pijn (neemt
in rust af)
Atheromateuze plaque in coronairarteriën kan acuut scheuren
- Bij plaqueruptuur -> stolling geactiveerd -> vernauwde arterie wordt
gedeeltelijk of in geheel afgesloten met een trombus (stolsel) ->
veroorzaakt acute ischemie
1
,Vak: pathologie
o Pijn treedt op en verdwijnt niet
- Obstructie in coronairarterie is langdurig en ischemie kan overgaan
in afsterven vn myocardcellen
o Hartenzymen komen in bloed
- Door aanhouden ischemie -> slechte elektrische geleiding tussen
myocardcellen (zichtbaar op ecg)
Coronaire vasospasmen -> kan optreden met en zonder atherosclerose
- Plotseling optredende vasoconstrictie in coronairarteriën -> geeft
ischemie en pijnklachten
- Uitgelokt worden door: stress, roken, drugs
- Kan langdurig zijn -> zorgen voor necrose vn myocardcellen
INDELING
SP: ischemie tijdelijk
ACS: ischemie niet tijdelijk
IAP: aanhoudende ischemie, geen necrose myocardcellen
AMI: myocardcellen sterft af, infarcering
PREVENTIE
Voorkomen van atherosclerotische plaques, door verminderen vn
beïnvloedbare risicofactoren
2
,Vak: pathologie
STABIELE ANGINA PECTORIS
= klinisch syndroom met tijdelijk pijn op de borst, veroorzaakt door
vernauwing vn coronairarteriën -> ischemie vn myocard optreedt.
SYMPTOMEN
Voorspelbaar uitgelokt:
- meestal inspanning, duurt aantal minuten zakt binnen 15min in rust
Uitlokkende momenten:
- emoties, stress, zware maaltijd, overgang van warmte nr kou
Kunnen stabiel dagelijks patroon hebben
Optreden met symptoomvrije intervallen vn dagen of weken
Onvoorspelbaar uitgelokt: = instabiele angina pectoris
- die toenemen in frequentie en ernst
- of voorkomen in rust
Typische cardiale symptomen:
Drukkend, beklemmend, oncomfortabel gevoel op borst, niet altijd als pijn
omschrijven (achter sternum, locatie kan variëren)
Gevoel van strak aangetrokken band rond de thorax
Uitstralend pijn nr linkerschouder en linkerarm, keel, kaken, rug, bovenbuik
Normale vitale parameters, soms verhoogde hartfrequentie en bloeddruk
Atypische bijkomende symptomen:
Klachten die lijken op maagklachten: opgezet gevoel, gasvorming,
maagpijn, misselijkheid
Dyspneu
Vermoeidheid
Duizeligheid
DIAGNOSTIEK
(a)typische klachtenpatroon en bestaan van risicofactoren belangrijk
Lichamelijk onderzoek meestal niet afwijkend
Bij verdenking onderzoek bij cardioloog gewenst
3
, Vak: pathologie
Ecg in rust -> klachten afgezakt, niks te zien
Inspannings-ecg -> afwijkingen wijzen op ischemie
Soms stress-onderzoek nodig in combi met beeldvorming vn het hart
Coronairangiografie -> niet altijd nodig voor diagnose
- ter inventarisatie v/d locatie en ernst, meerstal voorafgaand aan
reperfusietherapie
BEHANDELING
Doel= verminderen vn beïnvloedbare risicofactoren
Verlichten van pijnklachten
Voorkomen van ischemie en infarct
Leefstijladviezen in combi met mediactie
Medicamenteuze behandeling:
- aanvalsbehandeling met nitroglycerine
- ischemiepreventie met bètablokkers en indien nodig
calciumantagonisten en langwerkende nitraten
- trombocytenaggregatieremming
- bij hypertensie: antihypertensiva
- bij hypercholesterolemie: statinen
Reperfusietherapie:
Symptomen blijven of verergeren ondanks medicatie -> reperfusietherapie
overwegen
= weer doorgankelijk maken van een arterie
COMPLICATIES
Progressie tot acuut coronair syndroom en plotse hartdood door
ritmestoornissen
PROGNOSE
Zonder bijkomende risicofactoren -> laag mortaliteitscijfer
Prognose verslechtert naarmate leeftijd, ernst klachten, aantal
vernauwingen, slechte ventrikelfunctie
Bijkomende hypertensie en diabetes type 2 verhogen mortaliteitscijfers
4
