Sociaal Werk
Inleiding
→ Mooie taal gebruiken! (onthouden voor examen)
Sociaal werk is super breed!
– OCMW
– Gevangenis
– Drugsbegeleiding
–…
Sociale werkers hebben sociale problemen als vertrekpunt.
Elke samenleving kent sociale problemen, sociale werkers zijn uitgevonden om deze problemen op
te lossen. Enkele voorbeelden van sociale problemen:
– Armoede
– Discriminatie
– Vluchtelingen
– Werkloosheid
–…
i.p.v. ‘gehandicapt’ of ‘crimineel’
→ Mensen met beperking, iemand die misdaad heeft begaan
→ Hoe we spreken over bepaalde mensen / kwetsbare groepen aanpassen
,Sociale problemen:
- Problemen die door een bepaalde groep/groepen als ‘onwenselijk’ gezien worden: vergelijking
tussen maatschappelijke realiteit en de gewenste situatie.
→ bv. kinderen in de klas die nogal druk zijn
- Gepercipieerd probleem.
→ Verschillende percepties errond
- Wijken af van ‘de norm’
→ We hebben veel normen die we niet uitspreken
- Norm wordt bepaald door dominante groepen en doorgegeven door socialisatie –
geconstrueerd door de samenleving = sociaal construct -> resultaat van een
wisselwerking. Reactie van de samenleving op gedrag van mens/groep is essentieel!
→ Als je geen hand geeft: afwijken van norm t.o.v. omgeving, je voelt dit aan.
- Voorwerp van maatschappelijk debat en beleid: strijd tussen dominante groepen en minderheden
(Aha! Meteen het antwoord op de vraag of politiek belangrijk is voor sociaal werk!)
→ Spanningen, er komt discussie rond.
- Norm wordt vaak geformaliseerd in wetgeving.
→ Bv. mensen vinden bedelaars en hoofddoeken lastig: verbod in de wet. De norm is dat de vrouw
geen hoofddoek draagt, bij deze dus een verbod erop.
- Evolueert doorheen de tijd bv. 100 jaar geleden werkten vrouwen niet <-> vandaag moeten
vrouwen ook werken -> in historisch perspectief plaatsen!
→ Als je nu als vrouw niet werkt profiteer je van de samenleving. Geëvolueerd van de norm naar
de afwijking.
- Cultureel bepaald vb. ‘morality police’ in Iran -> hoofddoek verplicht <-> Westen:
hoofddoekenverbod op bepaalde plaatsen/in bepaalde functies
→ Hoofddoek dragen is hier problematisch, in Iran is het niet dragen van de hoofddoek
problematisch, maar het gaat om hetzelfde.
Socialisatie: hoe mens gevormd wordt door omgeving (bv met mes en vork eten)
Sociale problemen zijn geen objectief vaststelbare problemen, niet zoals een virus in een labo waar
je niet over kan discussiëren. Daarom is sociaal werk zo complex en moeilijk.
1 les gemist: les 2 nog o verlopen tegen examen
, Sociale rechtvaardigheid gaat over
het samenlevingsniveau, de wereld,
niet het individueel niveau.
Er is ook een master opleiding sociaal werk, waarbij ook onderzoek gebeurt. Dus ja, het is een
academische discipline. Sociaal werkers bevorderen sociale cohesie. Met sociale cohesie bedoelt
men buurtniveau, gemeenschapsniveau, of samenleving, niet gewoon binnen een gezin. Je moet
bijdragen tot het verbeteren van het sociale weefsel: verbondenheid tussen mensen. Een gezin is een
privaat domein en is dus iets anders. Sociaal werkers werken vanuit het empowerment paradigma.
Ze gaan altijd op zoek naar de krachten van mensen. Ze engageren zich ook om mensen te bevrijden
uit structuren in de samenleving die zorgen voor uitsluiting, zoals bv de economie. Wij leven
kapitalistisch met een vrije markt die wel gereguleerd wordt via de overheid (belastingen,..) dus de
markt is niet volledig vrij, maar is wel gebaseerd op het vrije marktprincipe. Mensen die ‘het niet
kunnen maken’ zijn zwakker in de samenleving. Ook het onderwijsstaat redelijk onderaan de ladder
op vlak van het insluiten van mensen, dat is een probleem dat zorgt voor uitsluiting.
Nu stappen we over naar de waardegerichte
elementen die in de definitie staan (in het
rood), gaat over welke waardes binnen het
sociaal werk richtinggevend zijn binnen het
sociaal werk. Deze kan je ook gebruiken als
je met een moreel dilemma zit. Bv iemand
met leefloon die zich per ongeluk verspreekt
over dat ze toch werk heeft. Ze verwoord dit
, door te zeggen dat ze af en toe gaat kuisen voor een klein extra centje om een cadeau te kunnen
kopen met Sinterklaas. Dit is een moreel dilemma, want het leefloon is zo laag dat niemand daar
echt van kan leven, maar er wordt ook fraude gepleegd. Dan zijn er de waarden van sociaal werk
die zeggen ‘wij werken aan sociale RV, die gelijkheid voorop wil stellen’. In deze situatie: die
mevrouw heeft het hard nodig en overheid is nalatig want geeft te weinig leefloon. In deze situatie
zou je bv door de vingers kunnen zien, want ze weet dat het eigenlijk niet mag en wou het niet
zeggen: jij hebt dit niet gezegd en ik heb dit niet gehoord. Sociaal werk is dus niet neutraal, het gaat
over de waardes in de definitie die ons moeten lijden in ons werk en die een hulpmiddel kunnen
zijn. We zeggen dan ‘sociaal werk is normatief’, je streeft een bepaalde norm na: we gaan voor een
sociaal rechtvaardige samenleving en als je ziet dat er schendingen van mensenrechten zijn kom je
hiervoor op, als dit niet lukt zullen we dit problematiseren tot op het samenlevingsniveau door bv
in het kabinet aan te halen. In die zin is sociaal werk niet neutraal, want je kan er een politieke kleur
op plakken, eigenlijk is sociaal werk ideologisch gelaten. Je neemt nooit nooit een standpunt in, je
staat ergens voor en komt ergens voor op. Als ze bv in de media vluchtelingen negatief afbeelden,
komt sociaal werk hier tegen in opstand want ze willen alle mensen helpen.
We laten ons dus leiden door de ethische principes die op de powerpoint staan. Als we het hebben
over die normativiteit/ normatieve professionaliteit gaat het hierover: we streven ene bepaalde
norm na en die is belangrijk in het werk. Daarom is een permanentie reflectie nodig over ‘wat is
goed sociaal werk”, bv met die mevrouw die fraude pleegt, ga je dit zeggen aan je baas? Is dat goed
sociaal werk? Het gaat niet enkel over ‘wat vind ik?’ daarvoor is een permanente reflectie nodig.
Wat is een sociaal RV samenleving? John Rawls heeft
veel geschreven over sociale RV, wat aanvoelt als ‘fair’
is een sociaal RV samenleving. Denk aan oefening met
bakkerij, bakkerij is een mini samenleving. Managers
hebben geluk: goede verkoop van patisserie, verdienen
5000 euro. De bakkers staan vroeg op en bakken veel,
verdienen 2000 euro per maand. De verkopers
verdienen 1700 per maand. De poetshulp krijgen 1400
per maand. De mensen met ene beperking door bv
stoflong kunnen niet werken en krijgen 900 per maand.
Rawls zegt dat alle bronnen die er zijn eerlijk verdeeld
moeten worden, door sociale instituties (die afkomstig
zijn van de overheid).
In realiteit zien we in het eerste prentje
drie mannetjes die en wedstrijd willen
kijken. De derde is heel klein, ze krijgen
alle 3 ondersteuning (metaforisch vanuit
de overheid om te zorgen voor een
verbetering van de situatie), de grootste
heeft het hierdoor neg beter, de tweede
kan de wedstrijd net zien door die
ondersteuning en de laatste heeft nog meer
nodig om te kunnen deelnemen. In de
tweede prent zien we een overheid die
kiest om mensen te ondersteunen als ze
het echt nodig hebben: derde krijgt meeste
zodat die ook kan meedoen, eerste is sterk
Inleiding
→ Mooie taal gebruiken! (onthouden voor examen)
Sociaal werk is super breed!
– OCMW
– Gevangenis
– Drugsbegeleiding
–…
Sociale werkers hebben sociale problemen als vertrekpunt.
Elke samenleving kent sociale problemen, sociale werkers zijn uitgevonden om deze problemen op
te lossen. Enkele voorbeelden van sociale problemen:
– Armoede
– Discriminatie
– Vluchtelingen
– Werkloosheid
–…
i.p.v. ‘gehandicapt’ of ‘crimineel’
→ Mensen met beperking, iemand die misdaad heeft begaan
→ Hoe we spreken over bepaalde mensen / kwetsbare groepen aanpassen
,Sociale problemen:
- Problemen die door een bepaalde groep/groepen als ‘onwenselijk’ gezien worden: vergelijking
tussen maatschappelijke realiteit en de gewenste situatie.
→ bv. kinderen in de klas die nogal druk zijn
- Gepercipieerd probleem.
→ Verschillende percepties errond
- Wijken af van ‘de norm’
→ We hebben veel normen die we niet uitspreken
- Norm wordt bepaald door dominante groepen en doorgegeven door socialisatie –
geconstrueerd door de samenleving = sociaal construct -> resultaat van een
wisselwerking. Reactie van de samenleving op gedrag van mens/groep is essentieel!
→ Als je geen hand geeft: afwijken van norm t.o.v. omgeving, je voelt dit aan.
- Voorwerp van maatschappelijk debat en beleid: strijd tussen dominante groepen en minderheden
(Aha! Meteen het antwoord op de vraag of politiek belangrijk is voor sociaal werk!)
→ Spanningen, er komt discussie rond.
- Norm wordt vaak geformaliseerd in wetgeving.
→ Bv. mensen vinden bedelaars en hoofddoeken lastig: verbod in de wet. De norm is dat de vrouw
geen hoofddoek draagt, bij deze dus een verbod erop.
- Evolueert doorheen de tijd bv. 100 jaar geleden werkten vrouwen niet <-> vandaag moeten
vrouwen ook werken -> in historisch perspectief plaatsen!
→ Als je nu als vrouw niet werkt profiteer je van de samenleving. Geëvolueerd van de norm naar
de afwijking.
- Cultureel bepaald vb. ‘morality police’ in Iran -> hoofddoek verplicht <-> Westen:
hoofddoekenverbod op bepaalde plaatsen/in bepaalde functies
→ Hoofddoek dragen is hier problematisch, in Iran is het niet dragen van de hoofddoek
problematisch, maar het gaat om hetzelfde.
Socialisatie: hoe mens gevormd wordt door omgeving (bv met mes en vork eten)
Sociale problemen zijn geen objectief vaststelbare problemen, niet zoals een virus in een labo waar
je niet over kan discussiëren. Daarom is sociaal werk zo complex en moeilijk.
1 les gemist: les 2 nog o verlopen tegen examen
, Sociale rechtvaardigheid gaat over
het samenlevingsniveau, de wereld,
niet het individueel niveau.
Er is ook een master opleiding sociaal werk, waarbij ook onderzoek gebeurt. Dus ja, het is een
academische discipline. Sociaal werkers bevorderen sociale cohesie. Met sociale cohesie bedoelt
men buurtniveau, gemeenschapsniveau, of samenleving, niet gewoon binnen een gezin. Je moet
bijdragen tot het verbeteren van het sociale weefsel: verbondenheid tussen mensen. Een gezin is een
privaat domein en is dus iets anders. Sociaal werkers werken vanuit het empowerment paradigma.
Ze gaan altijd op zoek naar de krachten van mensen. Ze engageren zich ook om mensen te bevrijden
uit structuren in de samenleving die zorgen voor uitsluiting, zoals bv de economie. Wij leven
kapitalistisch met een vrije markt die wel gereguleerd wordt via de overheid (belastingen,..) dus de
markt is niet volledig vrij, maar is wel gebaseerd op het vrije marktprincipe. Mensen die ‘het niet
kunnen maken’ zijn zwakker in de samenleving. Ook het onderwijsstaat redelijk onderaan de ladder
op vlak van het insluiten van mensen, dat is een probleem dat zorgt voor uitsluiting.
Nu stappen we over naar de waardegerichte
elementen die in de definitie staan (in het
rood), gaat over welke waardes binnen het
sociaal werk richtinggevend zijn binnen het
sociaal werk. Deze kan je ook gebruiken als
je met een moreel dilemma zit. Bv iemand
met leefloon die zich per ongeluk verspreekt
over dat ze toch werk heeft. Ze verwoord dit
, door te zeggen dat ze af en toe gaat kuisen voor een klein extra centje om een cadeau te kunnen
kopen met Sinterklaas. Dit is een moreel dilemma, want het leefloon is zo laag dat niemand daar
echt van kan leven, maar er wordt ook fraude gepleegd. Dan zijn er de waarden van sociaal werk
die zeggen ‘wij werken aan sociale RV, die gelijkheid voorop wil stellen’. In deze situatie: die
mevrouw heeft het hard nodig en overheid is nalatig want geeft te weinig leefloon. In deze situatie
zou je bv door de vingers kunnen zien, want ze weet dat het eigenlijk niet mag en wou het niet
zeggen: jij hebt dit niet gezegd en ik heb dit niet gehoord. Sociaal werk is dus niet neutraal, het gaat
over de waardes in de definitie die ons moeten lijden in ons werk en die een hulpmiddel kunnen
zijn. We zeggen dan ‘sociaal werk is normatief’, je streeft een bepaalde norm na: we gaan voor een
sociaal rechtvaardige samenleving en als je ziet dat er schendingen van mensenrechten zijn kom je
hiervoor op, als dit niet lukt zullen we dit problematiseren tot op het samenlevingsniveau door bv
in het kabinet aan te halen. In die zin is sociaal werk niet neutraal, want je kan er een politieke kleur
op plakken, eigenlijk is sociaal werk ideologisch gelaten. Je neemt nooit nooit een standpunt in, je
staat ergens voor en komt ergens voor op. Als ze bv in de media vluchtelingen negatief afbeelden,
komt sociaal werk hier tegen in opstand want ze willen alle mensen helpen.
We laten ons dus leiden door de ethische principes die op de powerpoint staan. Als we het hebben
over die normativiteit/ normatieve professionaliteit gaat het hierover: we streven ene bepaalde
norm na en die is belangrijk in het werk. Daarom is een permanentie reflectie nodig over ‘wat is
goed sociaal werk”, bv met die mevrouw die fraude pleegt, ga je dit zeggen aan je baas? Is dat goed
sociaal werk? Het gaat niet enkel over ‘wat vind ik?’ daarvoor is een permanente reflectie nodig.
Wat is een sociaal RV samenleving? John Rawls heeft
veel geschreven over sociale RV, wat aanvoelt als ‘fair’
is een sociaal RV samenleving. Denk aan oefening met
bakkerij, bakkerij is een mini samenleving. Managers
hebben geluk: goede verkoop van patisserie, verdienen
5000 euro. De bakkers staan vroeg op en bakken veel,
verdienen 2000 euro per maand. De verkopers
verdienen 1700 per maand. De poetshulp krijgen 1400
per maand. De mensen met ene beperking door bv
stoflong kunnen niet werken en krijgen 900 per maand.
Rawls zegt dat alle bronnen die er zijn eerlijk verdeeld
moeten worden, door sociale instituties (die afkomstig
zijn van de overheid).
In realiteit zien we in het eerste prentje
drie mannetjes die en wedstrijd willen
kijken. De derde is heel klein, ze krijgen
alle 3 ondersteuning (metaforisch vanuit
de overheid om te zorgen voor een
verbetering van de situatie), de grootste
heeft het hierdoor neg beter, de tweede
kan de wedstrijd net zien door die
ondersteuning en de laatste heeft nog meer
nodig om te kunnen deelnemen. In de
tweede prent zien we een overheid die
kiest om mensen te ondersteunen als ze
het echt nodig hebben: derde krijgt meeste
zodat die ook kan meedoen, eerste is sterk
