Hoofdstuk 11 :
Narratieve psychologie :
bestudeert hoe mensen hun leven en ervaringen begrijpen door verhalen
te vertellen. Deze verhalen geven betekenis aan wie ze zijn en wat ze
meemaken.
Grondlegger White en Epston :
Geen enkele mens is slechts één verhaal, was de bevestiging van Michael
White.
David Epston is samen met Michael White de grondlegger van wat
bekend is komen te staan als 'narratieve therapie en
gemeenschapswerk'. De samenwerking tussen David en Michael begon
begin jaren '80 en duurde vele jaren.
White:
ontwikkelt ideeën rond narratieve, zijn teksten zijn intellectueel en soms moeilijk,
hij krijgt vaak ook kritiek vanuit systeemtheoretische hoek omdat context niet
centraal genoeg staar. Zijn taal is doorspekt met heel eigen taalgebruik.
Epston:
Is antropoloog, Ze bevragen elkaar tot in het extreme. Het gebruik van
therapeutische documenten (schrijven van brieven) inspireert hem…
schreven samen een boek ‘Literate means to therapeutic ends’ .
vaststelling -> ze situeren problemen In de mensen. Ze zoeken oorzaken bij
zichzelf , anderen , in relaties.
Voorbeeld: IK BEN depressief , IK BEN slordig , IK HEB een alcoholprobleem.
Probleem : niet IN de client , maar in de verhalen van de client.
Basissumpties- De narratieve metafoor:
De narratieve benadering gaat ervan uit dat mensen verhalen vormen over
zichzelf en anderen. Verhalen over het leven. Verschillende ervaringen die we in
de loop van de tijd opdoen, worden volgens een bepaald thema aan elkaar
gelinkt en vormen een verhaal. Zo geven we betekenissen aan gebeurtenissen.
Dat noemen ze een dominant verhaal.
- Problemen worden gevormd door die verhalen die mensen onderdrukken
en hierdoor wordt het verhaal beperkt. (= dunne verhalen).
Nochtans heeft elke mens rijke verhalen, contextverhalen. Het leven is multi-
storied.
Narratieven hebben dus een meervoudig effect:
- Kleuren manier waarop we naar ons leven en eigen geschiedenis
terugkijken.
, - Kleuren de waarneming waarmee we ons naar nieuwe gebeurtenissen
richten
- Ze bepalen mee hoe we in dialoog gaan met anderen.
Maar verhalen kunnen het leven niet helemaal omvatten
- No single story can represent a life.
Mensen maken een selectie van wat ze hebben meegemaakt en hangen hun
verhaal op aan een of meerdere problemen.
Op verschillende niveaus
- Door ervaringen (intrapersoonlijk)
- Door interpersoonlijke relaties
- Door de culturele omgeving
Methodieken ( zijn gestructureerde werkwijzen of stappenplannen die worden
gebruikt om een bepaald doel te bereiken ) :
Probleem-gesatureerd verhaal (dominant verhaal)
Wanneer je veel ervaringen opdoet die binnen één bepaald thema
of verhaal passen, dan wordt dat verhaal dominant (bv. ‘ik ben
depressief’).
Maar het is een vicieuze cirkel:
want dominante verhalen gaan onze waarneming beïnvloeden, waardoor
we vooral dingen opmerken die binnen dat verhaal passen (bv.: ‘ik vandaag weer
amper mijn bed uit geraakt’). Dingen die niet binnen dat dominante verhaal
passen merk je niet zo op en geef je weinig of geen betekenis (bv. dat je je toch
even goed voelde toen je je beste vriendin aan de telefoon had).
- Onze waarneming wordt dus vertekend door onze dominante verhalen.
Bovendien ga je op basis van je dominante verhalen voorspellingen maken
voor de toekomst.
- bv. ‘ik zal morgen ook wel weer mijn bed niet uit geraken’
en je dingen verbeelden over het verleden
bv. ‘ik zal als kind ook wel al niet vrolijk geweest zijn’.
Ook zetten dominante verhalen aan tot handelen
- bv. je gaat niet mee naar dat feestje omdat je er van uit gaat dat je je toch
niet goed zal voelen.
Verder heeft een dominant verhaal invloed op je verbeeldings- of
voorstellingsvermogen
- bv. je kan je nu moeilijk voorstellen dat je plezier zou kunnen beleven op
dat feestje, maar wel dat je je slecht zal voelen.
Ten slotte gaan mensen op basis van hun dominante verhaal conclusies
trekken over hun eigen identiteit
- bv. ‘ik ben niets waard want ik lig toch alleen maar de hele dag in bed’.
Narratieve psychologie :
bestudeert hoe mensen hun leven en ervaringen begrijpen door verhalen
te vertellen. Deze verhalen geven betekenis aan wie ze zijn en wat ze
meemaken.
Grondlegger White en Epston :
Geen enkele mens is slechts één verhaal, was de bevestiging van Michael
White.
David Epston is samen met Michael White de grondlegger van wat
bekend is komen te staan als 'narratieve therapie en
gemeenschapswerk'. De samenwerking tussen David en Michael begon
begin jaren '80 en duurde vele jaren.
White:
ontwikkelt ideeën rond narratieve, zijn teksten zijn intellectueel en soms moeilijk,
hij krijgt vaak ook kritiek vanuit systeemtheoretische hoek omdat context niet
centraal genoeg staar. Zijn taal is doorspekt met heel eigen taalgebruik.
Epston:
Is antropoloog, Ze bevragen elkaar tot in het extreme. Het gebruik van
therapeutische documenten (schrijven van brieven) inspireert hem…
schreven samen een boek ‘Literate means to therapeutic ends’ .
vaststelling -> ze situeren problemen In de mensen. Ze zoeken oorzaken bij
zichzelf , anderen , in relaties.
Voorbeeld: IK BEN depressief , IK BEN slordig , IK HEB een alcoholprobleem.
Probleem : niet IN de client , maar in de verhalen van de client.
Basissumpties- De narratieve metafoor:
De narratieve benadering gaat ervan uit dat mensen verhalen vormen over
zichzelf en anderen. Verhalen over het leven. Verschillende ervaringen die we in
de loop van de tijd opdoen, worden volgens een bepaald thema aan elkaar
gelinkt en vormen een verhaal. Zo geven we betekenissen aan gebeurtenissen.
Dat noemen ze een dominant verhaal.
- Problemen worden gevormd door die verhalen die mensen onderdrukken
en hierdoor wordt het verhaal beperkt. (= dunne verhalen).
Nochtans heeft elke mens rijke verhalen, contextverhalen. Het leven is multi-
storied.
Narratieven hebben dus een meervoudig effect:
- Kleuren manier waarop we naar ons leven en eigen geschiedenis
terugkijken.
, - Kleuren de waarneming waarmee we ons naar nieuwe gebeurtenissen
richten
- Ze bepalen mee hoe we in dialoog gaan met anderen.
Maar verhalen kunnen het leven niet helemaal omvatten
- No single story can represent a life.
Mensen maken een selectie van wat ze hebben meegemaakt en hangen hun
verhaal op aan een of meerdere problemen.
Op verschillende niveaus
- Door ervaringen (intrapersoonlijk)
- Door interpersoonlijke relaties
- Door de culturele omgeving
Methodieken ( zijn gestructureerde werkwijzen of stappenplannen die worden
gebruikt om een bepaald doel te bereiken ) :
Probleem-gesatureerd verhaal (dominant verhaal)
Wanneer je veel ervaringen opdoet die binnen één bepaald thema
of verhaal passen, dan wordt dat verhaal dominant (bv. ‘ik ben
depressief’).
Maar het is een vicieuze cirkel:
want dominante verhalen gaan onze waarneming beïnvloeden, waardoor
we vooral dingen opmerken die binnen dat verhaal passen (bv.: ‘ik vandaag weer
amper mijn bed uit geraakt’). Dingen die niet binnen dat dominante verhaal
passen merk je niet zo op en geef je weinig of geen betekenis (bv. dat je je toch
even goed voelde toen je je beste vriendin aan de telefoon had).
- Onze waarneming wordt dus vertekend door onze dominante verhalen.
Bovendien ga je op basis van je dominante verhalen voorspellingen maken
voor de toekomst.
- bv. ‘ik zal morgen ook wel weer mijn bed niet uit geraken’
en je dingen verbeelden over het verleden
bv. ‘ik zal als kind ook wel al niet vrolijk geweest zijn’.
Ook zetten dominante verhalen aan tot handelen
- bv. je gaat niet mee naar dat feestje omdat je er van uit gaat dat je je toch
niet goed zal voelen.
Verder heeft een dominant verhaal invloed op je verbeeldings- of
voorstellingsvermogen
- bv. je kan je nu moeilijk voorstellen dat je plezier zou kunnen beleven op
dat feestje, maar wel dat je je slecht zal voelen.
Ten slotte gaan mensen op basis van hun dominante verhaal conclusies
trekken over hun eigen identiteit
- bv. ‘ik ben niets waard want ik lig toch alleen maar de hele dag in bed’.
