BIJZONDERE
OVEREENKOMSTEN
Begrip
Artikel
Voorbeeld
2023-2024
Arrest
,INHOUDSTAFEL
Inleiding .......................................................................................................................................... 6
Deel 1. Koop ................................................................................................................................... 8
Hoofdstuk 1. Essentiële bestanddelen ................................................................................................... 8
§ 1. Begrip + soorten ............................................................................................................................................... 8
§2. Essentiële bestanddelen .................................................................................................................................. 9
1. Eigendomsoverdracht ............................................................................................................................. 9
2. (Koop)prijs ............................................................................................................................................... 10
§3. Kenmerken van het koopcontract .............................................................................................................. 10
Hoofdstuk 2. Geldigheidsvereisten ....................................................................................................... 11
§1. Opsomming..................................................................................................................................................... 11
§2. Toestemming ................................................................................................................................................... 11
1. Wilsovereenstemming ............................................................................................................................ 11
2. Toestemming en wilsgebreken ............................................................................................................. 13
§3. Bekwaamheid ................................................................................................................................................. 15
§4. Voorwerp ......................................................................................................................................................... 15
Hoofdstuk 3. Vorm – bewijs – kosten – interpretatie ........................................................................... 16
Hoofdstuk 4. Verbintenissen van de verkoper .................................................................................... 17
§1. Levering ........................................................................................................................................................... 17
§2. Vrijwaring voor uitwinning.............................................................................................................................. 20
§3. Vrijwaring voor verborgen gebreken ........................................................................................................... 22
§4. Vergelijking tussen de verschillende vorderingen die de koper kan instellen ........................................ 26
Hoofdstuk 5. Verbintenissen van de koper .......................................................................................... 27
§1. Verbintenis om het goed in ontvangst te nemen ...................................................................................... 27
§2. Verbintenis om de prijs te betalen ............................................................................................................... 28
Hoofdstuk 6. Consumentenkoop .......................................................................................................... 30
§1. Toepassingsgebied......................................................................................................................................... 30
§2. Vrijwaring voor gebrek aan conformiteit .................................................................................................... 32
§3. Installatie van consumptiegoederen ........................................................................................................... 34
§4. Uitoefening van de vrijwaring ....................................................................................................................... 35
§5. Aansprakelijkheid en garantietermijn .......................................................................................................... 35
§6. Meldingstermijn en verjaring ......................................................................................................................... 36
§7. Remedies – hiërarchie ................................................................................................................................... 37
§8. Dwingend recht .............................................................................................................................................. 39
Hoofdstuk 7. Internationale koop van roerende goederen ............................................................... 40
Deel 2. Huur – Het algemeen huurrecht .................................................................................... 42
Hoofdstuk 1. Algemene begrippen ...................................................................................................... 42
§1. Definitie – soorten – belang – essentiële bestanddelen ............................................................................ 42
§2. Kenmerken en aard van het huurcontract ................................................................................................. 43
§3. Vergelijking van het huurcontract met andere overeenkomsten ........................................................... 44
Hoofdstuk 2. Hoofdbestanddelen van de huur ................................................................................... 45
§1. Het (gehuurde) goed .................................................................................................................................... 45
§2. De huurprijs ...................................................................................................................................................... 47
Hoofdstuk 3. Geldigheidsvoorwaarden ............................................................................................... 48
Hoofdstuk 4. Vorm en bewijs ................................................................................................................. 49
1
,Hoofdstuk 5. Duur – opzegging – verlenging ....................................................................................... 50
§1. Duur .................................................................................................................................................................. 50
§2. Opzegging ...................................................................................................................................................... 51
§3. Wettelijke en conventionele verlenging ...................................................................................................... 52
Hoofdstuk 6. Verbintenissen van de verhuurder ................................................................................. 53
§1. Levering in goede staat................................................................................................................................. 54
§2. Onderhoud in goede staat ........................................................................................................................... 55
§3. Vrijwaring (rustig genot) ................................................................................................................................. 56
§4. Rechten van de verhuurder .......................................................................................................................... 58
Hoofdstuk 7. Verbintenissen van de huurder....................................................................................... 59
§1. Stofferingsplicht............................................................................................................................................... 59
§2. Betaling van de huurprijs, kosten en lasten ................................................................................................. 60
§3. Het gebruik als “goede huisvader” .............................................................................................................. 61
§4. Teruggave van het verhuurde goed ........................................................................................................... 63
§5. Aansprakelijkheid voor brand ....................................................................................................................... 65
§6. Rechten van de huurder ............................................................................................................................... 66
Hoofdstuk 8. Huuroverdracht – onderhuur ........................................................................................... 66
§1. Definities........................................................................................................................................................... 66
§2. Verschil tussen huuroverdracht en onderhuur ............................................................................................ 67
Hoofdstuk 9. Verkoop van het gehuurde goed .................................................................................. 68
Hoofdstuk 10. Einde van de huur .......................................................................................................... 68
Hoofdstuk 11. Huur van roerende goederen ....................................................................................... 71
Hoofdstuk 12. Woninghuur (belangrijkste specifieke huurstelsel) ..................................................... 72
§1. Algemeen kader ............................................................................................................................................ 72
1. Wetgevende evolutie ............................................................................................................................ 72
2. Toepassingsgebied ................................................................................................................................ 74
3. Schriftelijke huurovereenkomst ............................................................................................................. 75
4. Dwingend recht art. 6 VWD .................................................................................................................. 76
§2. Staat van het gehuurde goed en renovatiehuurovereenkomst .............................................................. 77
1. Levering en onderhoud in goede staat .............................................................................................. 77
2. Elementaire vereisten van veiligheid, gezondheid en woningkwaliteit – conformiteit ................. 78
3. Renovatiehuurcontract EXAMEN: vorig jaar gevraags in een casus............................................... 81
§3. Duur en opzegging ........................................................................................................................................ 82
1. Duur van de woninghuur....................................................................................................................... 82
2. Beëindiging bij het verstrijken van de negenjarige periode ............................................................. 82
3. Vroegtijdige beëindiging door de verhuurder ................................................................................... 83
4. Opzegging door de huurder ................................................................................................................ 84
5. Huur voor meer dan negen jaar .......................................................................................................... 85
6. Huur van korte duur ............................................................................................................................... 85
7. Levenslange woninghuur ...................................................................................................................... 86
8. Verlenging door buitengewone omstandigheden ........................................................................... 87
9. Beëindiging door het overlijden van de laatste (mede)huurder ..................................................... 87
10. Specifieke bepalingen voor medehuur .............................................................................................. 88
§4. Huurprijs – kosten en lasten............................................................................................................................ 89
1. Bepaling van de huurprijs ...................................................................................................................... 89
2. Indexering van de huurprijs ................................................................................................................... 89
3. Herziening van de huurprijs ................................................................................................................... 90
4. Kosten en lasten ..................................................................................................................................... 91
§5. (Huur)waarborg .............................................................................................................................................. 92
§6. Overdracht van huur en onderhuur ............................................................................................................. 93
2
, §7. Overdracht van het gehuurde goed .......................................................................................................... 94
§8. Contactuele verplichtingen .......................................................................................................................... 95
§9. Vorderingen tot uithuiszetting ....................................................................................................................... 95
Hoofdstuk 13. Studentenhuur ................................................................................................................ 96
Hoofdstuk 14. Handelshuur .................................................................................................................... 98
§1. Beginselen ....................................................................................................................................................... 98
§2. Bijzondere bepalingen van de Handelshuurwet ...................................................................................... 100
1. Duur van de handelshuur art. 3 Handelshuurwet............................................................................. 100
2. (Handels)huurhernieuwing .................................................................................................................. 103
Aanvraag tot huurhernieuwing art. 13-14 Handelshuurwet ................................................................... 103
Recht op huurhernieuwing ......................................................................................................................... 104
Houding van de verhuurder ....................................................................................................................... 105
Vergoedingen wegens uitzetting art. 25 HHW ......................................................................................... 107
3. Huurprijs ................................................................................................................................................. 108
4. Verbouwingswerken door de huurder............................................................................................... 110
5. Onderhuur en overdracht van handelshuur..................................................................................... 111
6. Overdracht van het gehuurde goed ................................................................................................ 113
§3. Specifieke bepalingen met betrekking tot de handelshuur van korte duur......................................... 114
Deel 3. Aanneming.................................................................................................................... 115
Hoofdstuk 1. Algemene begrippen .................................................................................................... 115
§1. Begrip en kenmerken ................................................................................................................................... 115
§2. Vergelijking van aanneming met andere contracten ............................................................................ 116
Hoofdstuk 2. Het tot stand komen van de aanneming .................................................................... 118
§1. Ontleding van de aanneming .................................................................................................................... 118
§2. Prijs .................................................................................................................................................................. 118
Hoofdstuk 3. Verbintenissen van de aannemer (belangrijk deel) .................................................. 120
§1. De aanneming goed uitvoeren ................................................................................................................. 120
§2. Het overeengekomen werk tijdig uitvoeren ............................................................................................. 123
§3. Leveren en teruggeven ............................................................................................................................... 123
§4. Aansprakelijkheid ......................................................................................................................................... 124
Hoofdstuk 4. Verbintenissen van de opdrachtgever (belangrijk deel) .......................................... 125
Hoofdstuk 5. Onderaanneming .......................................................................................................... 126
Hoofdstuk 6. Tienjarige aansprakelijkheid van de architect en de aannnemer ........................... 128
§1. Algemene begrippen .................................................................................................................................. 128
§2. Toepassingsvoorwaarden ........................................................................................................................... 128
§3. Verhouding van de aansprakelijkheid tussen de architect en de aannemer ..................................... 129
Hoofdstuk 7. Aansprakelijkheid tegenover derden.......................................................................... 130
Hoofdstuk 8. Het risico voor het vergaan van de zaak .................................................................... 130
Hoofdstuk 9. Einde van de aanneming .............................................................................................. 131
Hoofdstuk 10. Woningbouw ................................................................................................................. 132
Deel 4. Lastgeving ..................................................................................................................... 134
Hoofdstuk 1. Algemene begrippen .................................................................................................... 134
§1. Definitie en kenmerken ................................................................................................................................ 134
1. Definitie .................................................................................................................................................. 134
2. Vertegenwoordigingsbevoegdheid .................................................................................................. 134
3
, 3. Lastgeving zonder vertegenwoordiging ........................................................................................... 135
4. Kenmerken ............................................................................................................................................ 135
5. Soorten .................................................................................................................................................. 136
§2. Lastgeving ten aanzien van andere contracten ..................................................................................... 136
1. Voorafgaande vaststellingen ............................................................................................................. 136
2. Lastgeving vs. koop-verkoop .............................................................................................................. 137
3. Lastgeving vs. aanneming .................................................................................................................. 138
4. Lastgeving vs. zaakwaarneming NIET KENNEN ................................................................................. 138
Hoofdstuk 2. Geldigheidsvereisten ..................................................................................................... 139
§1. Grondvereisten ............................................................................................................................................. 139
§2. Vormvereisten ............................................................................................................................................... 140
Hoofdstuk 3. Bewijs ............................................................................................................................... 140
Hoofdstuk 4. Omvang van de lastgeving .......................................................................................... 141
§1. Bijzondere en algemene lastgeving .......................................................................................................... 141
§2. Uitdrukkelijke lastgeving en lastgeving in algemene bewoording......................................................... 141
Hoofdstuk 5. Verbintenissen van de lasthebber ............................................................................... 142
§1. Uitvoering van de lastgeving ...................................................................................................................... 142
§2. Rekenschap geven ...................................................................................................................................... 144
Hoofdstuk 6. Verbintenissen van de lastgever .................................................................................. 144
Hoofdstuk 7. Uitwerking van de lastgeving jegens derden ............................................................. 145
§1. Lasthebber handelt in eigen naam ........................................................................................................... 145
§2. Lasthebber handelt als lasthebber ............................................................................................................ 145
§3. Toerekening van (quasi)delicten/onrechtmatige daad aan de lastgever .......................................... 146
hoofdstuk 8. Einde van de lastgeving ................................................................................................ 146
§1. Gronden ........................................................................................................................................................ 146
§2. Gevolgen van de beëindiging ................................................................................................................... 148
Deel 5. Bewaargeving (minder belangrijk)............................................................................. 149
Hoofdstuk 1. Algemeen LEZEN ............................................................................................................ 149
Hoofdstuk 2. Vrijwillige bewaargeving LEZEN .................................................................................... 150
Hoofdstuk 3. Noodbewaargeving LEZEN ............................................................................................ 151
Hoofdstuk 4. Oneigenlijke bewaargeving NIET KENNEN .................................................................. 151
Hoofdstuk 5. Sekwester ........................................................................................................................ 152
Deel 6. Dading ........................................................................................................................... 153
Hoofdstuk 1. Algemene begrippen .................................................................................................... 153
Hoofdstuk 2. Geldigheidsvereisten ..................................................................................................... 155
§1. Bekwaamheid en bevoegdheid ................................................................................................................ 155
§2. Toestemming – wilsovereenstemming ....................................................................................................... 155
Hoofdstuk 3. Vorm en bewijs dading ................................................................................................. 156
Hoofdstuk 4. Interpretatie .................................................................................................................... 156
Hoofdstuk 5. Gevolgen van de dading.............................................................................................. 157
Deel 7. Wetsvoorstel Boek 7 BW ............................................................................................... 158
Algemeen ............................................................................................................................................. 158
4
,Titel 2. Koop en ruil ............................................................................................................................... 160
Titel 3. Gebruikscontracten ................................................................................................................. 162
Titel 4. Dienstencontract (aanneming) ............................................................................................... 164
Titel 7. Ondertitel 2. Dading ................................................................................................................. 167
5
,LES 1 – 26/09
INLEIDING
Algemeen
Doorwerking van bijzondere rechtsregels van benoemde overeenkomsten naar
onbenoemde overeenkomsten
Contractvrijheid
Onbenoemde overeenkomst Benoemde overeenkomst
Essentiële
bestanddelen
Algemeen contractenrecht
• Doorwerking
Benoemde van bijzondere
overeenkomsten rechtsregels die
= overeenkomsten vanworden
benoemde overeenkomsten
uitgewerkt naarof decreet
door een wet
• onbenoemde overeenkomsten
Bijzondere overeenkomsten = overeenkomsten die worden uitgewerkt door het BW
Contractvrijheid
Herkwalificatie
Herkwalificatie
Onbenoemde overeenkomst Benoemde overeenkomst
Essentiële
bestanddelen
Doelstelling?
Bijzondere rechtsregels
Toepassing naar analogie
Algemeen contractenrecht
6
,Wat brengt de toekomst?
• Bijzondere contracten
• Voorstel Boek 7 BW à Wetsvoorstel van 16 april 2024 houdende invoeging van boek 7 “Bijzondere
contracten” in het Burgerlijk Wetboek, Parl.St. Kamer, 2023-2024, nr. 55-3971/001 cf. p158-167
o Commissie tot hervorming van het overeenkomstenrecht
o Vier functies van het bijzondere contractenrecht
§ (1) Interpretatieve functie à helpen rechtsverhoudingen tussen partijen te regelen
doordat zij een oplossing biezen
§ (2) Corrigerende functie à ten aanzien van algemeen verbintenissenrecht én de
partijen onderling
§ (3) Beschermende functie à ten aanzien van de consument
§ (4) Faciliterende functie à maakt de rechtsverhoudingen makkelijker
o Krachtlijnen van het wetsvoorstel
§ (1) Vereenvoudiging: principe van zuinigheid van rechtsregels
§ (2) Herstructurering
• Conformiteit is het basisidee voor alle koopstelsels
• Gemeenschappelijk regime dienstencontracten
§ (3) Coherentie tussen verschillende benoemde contracten
• Verbintenis tot conforme levering van een goed, komt zowel voor bij koop,
huur als het dienstencontract.
§ (4) Rechtsvergelijkend perspectief
• Kooprecht; Weens Koopverdrag; Frans, Nederlands en Duits recht
o Structuur van het wetsvoorstel
§ Zeven titels met 198 wetsartikelen
• Titel 1. Statuut en definities: principe van aanvullend karakter art. 7.1.1 BW
• Titel 2. Koop en ruil
• Titel 3. Gebruikscontracten: huur en bruikleen
• Titel 4. Dienstencontract
o Regime gemeenrechtelijke dienstencontracten art. 7.4.5-7.4.33 BW
o Specifieke regels voor
§ Lastgeving art. 7.4.34-7.4.46 BW
§ Bepaalde onroerende dienstencontracten art. 7.4.47-7.4.49 BW
• Afdeling 1 Dienstencontracten betreffende een
onroerend bouwwerk
• Afdeling 2 Woningbouwcontract (inkanteling Wet
Breyne en uitvoeringsbesluiten)
§ Hotelbewaargeving art. 7.4.50-7.4.57 BW
• Titel 5. voorbehouden voor de lening van een vervangbaar goed
• Titel 6. Kanscontracten: spel en weddenschap; lijfrente
• Titel 7. Contracten met betrekking tot een geschil: sekwester en dading
§ Nummering van de artikelen: drie nummers cf. boek 2
• Het eerste nummer verwijst naar het boek
• Het tweede naar de titel
• Het derde duidt het artikel aan
§ Modulair systeem, zodat er nog titels kunnen worden toegevoegd
7
,DEEL 1. KOOP
HOOFDSTUK 1. ESSENTIËLE BESTANDDELEN
§ 1. BEGRIP + SOORTEN
Begrip
• Koop = een wederkerig contract/overeenkomst waarbij de ene partij (verkoper) zich verbindt de
eigendom van een goed aan de andere partij (koper) over te dragen tegen een prijs in geld
o ó Onvolledige omschrijving van koop = een overeenkomst waarbij de ene partij zich
verbindt om een zaak te leveren en de andere daarvoor een prijs betaald art. 1582 oud BW
• Kan bij authentieke of onderhandse akte worden aangegaan
• Onderscheid tussen negotium (de rechtshandeling) en instrumenten (het geschrift)
• Oorsprong
o Oudheid: het ruilsysteem als basis van het economisch systeem
o Later: waardemaatstaf toegevoegd bij ruil bv. goud/zilver, per gewicht, in staven, in munten
Soorten
• Nationaal kooprecht voor roerende goederen
Soort koopovereenkomst Wetgeving
Koop bij gewicht, getal, maat Art. 1585 oud BW
Koop naar smaak/ad gustum Art. 1587 oud BW
Koop op proef Art. 1588 oud BW
Koop met handgeld Art. 1590 oud BW
Consumentenkoop Art. 1649bis-1949nonies oud BW
Digitale consumentenkoop Art. 1701/2-1702/19 oud BW
Verkoop op afbetaling Art. I.9, 46° WER en Boek VII WER
Verkoop op afstand Art. I.8, 15° en VI.45-VI.74 WER
Verkoop van zieke dieren Wet van 25 augustus 1885
Koop van een woning of appartement op plan Wet van 9 juli 1971
Leasing KB van 10 november 1976
Verkoop met zeevervoer Incoterms
- Koop CIF = cost insurance freight
- Koop FOB = free on board
Reizende verkoop Art. VI.74 WER
Openbare verkopen van gebruikte goederen Art. VI.75-VI.79 WER
Huurkoop
• Koop roerende goederen met een internationaal aspect
o Weens Koopverdrag = CISG cf. H7 deel 1
o Gemeenschappelijk Europees kooprecht = CESL = eigen set van regels als er een
internationaal aspect is (partijen in een ander land van de koop gevestigd) bij de verkoop
van goederen, dat partijen vrijwillig kunnen kiezen
• Koop onroerend goed à koop op plan Woningbouwwet
8
, §2. ESSENTIËLE BESTANDDELEN
Eigendomsoverdracht + tegen een prijs in geld à NIET een dienst in natura of een ander goed
1. EIGENDOMSOVERDRACHT
Principes
• Eigendomsoverdracht: bij wilsovereenstemming over zaak en prijs art. 1583 oud BW/art. 3.14, §2 BW
• Translatief karakter à de eigendom gaat over
Afwijkingen
• Conventioneel (via een overeenkomst)
o Beding van eigendomsvoorbehoud
o Termijn: uitstel van de eigendomsoverdracht
Bv. tot de datum waarom de akte door de notaris wordt opgesteld
§ Verkoop onroerend goed cf. voorstel Boek 7 BW p161
• Door de aard zelf van het verkochte goed of de overeenkomst
o Soortzaken: specificering
o Alternatieve koop: keuze
o Toekomstige zaken: ontstaan
Belang van het tijdstip van de eigendomsoverdracht
• Principe: met de eigendom gaat het risico ook mee over art. 5.80 BW
• Afwijking
o Conventioneel
o Risico-overgang slechts bij de levering aan de consument art. VI.44 WER
§ !! DUS niet bij de eigendomsoverdracht
o Aanmaning verplaatst het risico bv. als de koper de eigendom heeft gekregen v/e gekocht
goed maar de levering nog niet heeft ontvangen + de verkoper aanmaant tot levering dan
gaat het risico terug over naar de verkoper (ook al is hij geen eigenaar meer)
• Faillissement
o Verkoper failliet: koper kan niets doen, moet een schuldvordering instellen
o Koper failliet: beding eigendomsvoorbehoud aan de curator tegenstellen art. 69 Pandwet
§ Werkt als een zakelijk zekerheidsrecht MAAR vereist een schriftelijk bewijs
Tegenwerpelijkheid van de eigendomsoverdracht aan derden
• Roerende goederen: de titularis van het zakelijk recht is hij die bezit te goeder trouw, ongestoord en
ondubbelzinnig art. 3.28, §1 BW
• Onroerende goederen: vereist een overschrijving op het kantoor rechtszekerheid AAPD in het
hypotheekregister art. 3.30 BW
Verkoop van andermans goed art. 1599 oud BW NIET KENNEN
9