Inhoudsopgave
H1:DE SOCIOLOGIE ALS WETENSCHAP.................................................. 2
1.WAT IS SOCIOLOGIE...............................................................................2
2.DE TAAK VAN DE SOCIOLOOG....................................................................2
H2: ALLES IS COTINGENT, MAAR DAAROM NIET ARBITRAIR....................3
H3: TWEE VISIES OP SAMENLEVEN....................................................... 3
1.DE INDIVIDUALISTISCHE VISIE...................................................................3
2. DE COLLECTIVISTISCHE VISIE...................................................................4
H4: ROLLEN........................................................................................ 5
1.SOCIAAL HANDELEN, POSITIES, ROLLEN.......................................................5
2.HET FUNCTIONALISME ALS VERKLARING WAAROM EN WELKE ROLLEN ER ZIJN..........6
3. DE RELATIE TUSSEN ROL EN PERSOONLIJKHEID..............................................6
4. ROLLENCONFLICTEN..............................................................................6
5 IDENTITEIT VAN EEN INDIVIDU VIA ROLLEN....................................................7
H5: SANCTIONEREN VAN GEDRAG........................................................ 7
H6: PREVENTIE................................................................................... 8
H7: SOCIALE ONGELIJKHEID EN MACHT............................................... 14
1.SOCIALE ONGELIJKHEID.........................................................................14
2. SOCIALE STRATIFICATIE........................................................................14
3. MACHT............................................................................................15
H8:GEVOLGEN VAN SOCIALE STRATIFICATIE........................................ 16
1.KLASSIEKE SOCIALISATIE.......................................................................16
2.ONGELIJKHEID IN HET ONDERWIJS............................................................16
3.ONGELIJKHEID EN GEZONDHEID...............................................................17
4. KANSARMOEDE..................................................................................17
5. STATUSCOMPENSATIE..........................................................................17
H9: SOCIALE MOBILITEIT EN HET BELANG VAN ONDERWIJS..................17
1.SOORTEN MOBILITEIT...........................................................................17
,2. TOEGEWEZEN EN VERWORVEN POSITIE IN HET KADER VAN SOCIALE MOBILITEIT . . . .17
3. HET TOEGENOMEN BELANG VAN ONDERWIJS...............................................17
4. NAAR EEN MERITOCRATIE......................................................................18
H10: DE MODERNE SAMENLEVING...................................................... 18
1.MODERNISERING.................................................................................18
2. VIER DOMEINEN VAN VERANDERING........................................................18
3.DRIE ONDERLIGGENDE DYNAMIEKEN VAN HET MODERNISERINGPROCES................20
H11: DE POSTMODERNE SAMENLEVING.............................................. 21
1.POSTMODERNISERING...........................................................................21
2.VIER VERANDERINGEN..........................................................................21
3.DRIE ONDERLIGGENDE DYNAMIEKEN VAN HET POSTMODERNISERINGPROCES..........22
4.VIER UITDAGINGEN VOOR DE (POST)MODERNE SAMENLEVING...........................22
H12: SOCIAAL DILLEMA...................................................................... 23
H1:DE SOCIOLOGIE ALS WETENSCHAP
1.WAT IS SOCIOLOGIE
Functie sociologie is om te onthullen wat er verborgen is en
gedragswetenschap en bestudeert mensen in de samenleving en
structuren er ontstaan en veranderen en de wisselwerking tussen
beide
2.DE TAAK VAN DE SOCIOLOOG
Taak socioloog om mensen bewust te maken van
wat er speelt en de verbanden tussen zichzelf en
samenleving en taak maatschappelijke
bewustwording en onderverdelen 3 deeltaken
De empirische taak
Aspecten die de taak bemoeilijken
De samenleving is geen vaststaand gegeven
, Kennis van de sociologie beïnvloedt de samenleving (self fulfilling and self
destroying prophecy)
Sociologen maken zelf ook deel van de samenleving en worden er dus door
beïnvloed
De kritische taak
De socioloog stelt de bestaande sociale orde in vraag en geeft er kritische
informatie over
Wij perspectief en het zij perspectief
Houding = afstandelijke betrokkenheid + respectvol meta positie (vanaf
de zijlijn), dingen die mensen die er inzitten niet zien
De praktische taak
De kennis moet nuttig zijn voor de mensen in de samenleving (=gebruik)
De kennis over de samenleving moet tot bij de mensen raken
(=overdracht)
H2: ALLES IS COTINGENT, MAAR DAAROM NIET ARBITRAIR
Contignent
Bijna alles wat in de maatschappij bestaat – de wijze waarop we kijken naar
relaties, wat we mooi vinden, de wijze waarop we ons eten klaarmaken en
ons aan tafel gedragen, de wijze waarop we wonen en ons verplaatsen, de
belangen die we hebben en nastreven – had ook anders kunnen zijn. Al die
dingen waarvan we soms aannemen dat zij natuurlijk zijn en verbonden
met onze diepste eigenheid, hadden zich in de loop van de geschiedenis
ook anders kunnen ontwikkelen. Ze zijn contingent.
Niet arbitrair
De sociale orde in een bepaalde samenleving is niet willekeurig, niet
arbitrair.
Legitimerende derden: geven redenen aan voor een bepaalde keuze in een
samenleving. Er zijn er 4:
Natuur: fysieke beperkingen (bv: niet vliegen)
Geschiedenis: keuzes verleden bepalen keuzes vandaag
Samenhang: indertependentie: natuur en geschiedenis en de keuze
voor iets anderzijds en effect op het ander
Vanzelfsprekendheid: meeste regels geen vraag gesteld
H3: TWEE VISIES OP SAMENLEVEN
1.DE INDIVIDUALISTISCHE VISIE
Oorsprong:
De Verlichting (rede = natuur v/d mens): te zien als sociale wetenschap en overal
zelfde natuur en handelen voorspelbaar en mogelijk empirisch onderzoek naar te
doen
Het Utilitarisme (nutsprincipe): alle individuen zelfde principe (pijn vermijden en
genot opzoeken)
H1:DE SOCIOLOGIE ALS WETENSCHAP.................................................. 2
1.WAT IS SOCIOLOGIE...............................................................................2
2.DE TAAK VAN DE SOCIOLOOG....................................................................2
H2: ALLES IS COTINGENT, MAAR DAAROM NIET ARBITRAIR....................3
H3: TWEE VISIES OP SAMENLEVEN....................................................... 3
1.DE INDIVIDUALISTISCHE VISIE...................................................................3
2. DE COLLECTIVISTISCHE VISIE...................................................................4
H4: ROLLEN........................................................................................ 5
1.SOCIAAL HANDELEN, POSITIES, ROLLEN.......................................................5
2.HET FUNCTIONALISME ALS VERKLARING WAAROM EN WELKE ROLLEN ER ZIJN..........6
3. DE RELATIE TUSSEN ROL EN PERSOONLIJKHEID..............................................6
4. ROLLENCONFLICTEN..............................................................................6
5 IDENTITEIT VAN EEN INDIVIDU VIA ROLLEN....................................................7
H5: SANCTIONEREN VAN GEDRAG........................................................ 7
H6: PREVENTIE................................................................................... 8
H7: SOCIALE ONGELIJKHEID EN MACHT............................................... 14
1.SOCIALE ONGELIJKHEID.........................................................................14
2. SOCIALE STRATIFICATIE........................................................................14
3. MACHT............................................................................................15
H8:GEVOLGEN VAN SOCIALE STRATIFICATIE........................................ 16
1.KLASSIEKE SOCIALISATIE.......................................................................16
2.ONGELIJKHEID IN HET ONDERWIJS............................................................16
3.ONGELIJKHEID EN GEZONDHEID...............................................................17
4. KANSARMOEDE..................................................................................17
5. STATUSCOMPENSATIE..........................................................................17
H9: SOCIALE MOBILITEIT EN HET BELANG VAN ONDERWIJS..................17
1.SOORTEN MOBILITEIT...........................................................................17
,2. TOEGEWEZEN EN VERWORVEN POSITIE IN HET KADER VAN SOCIALE MOBILITEIT . . . .17
3. HET TOEGENOMEN BELANG VAN ONDERWIJS...............................................17
4. NAAR EEN MERITOCRATIE......................................................................18
H10: DE MODERNE SAMENLEVING...................................................... 18
1.MODERNISERING.................................................................................18
2. VIER DOMEINEN VAN VERANDERING........................................................18
3.DRIE ONDERLIGGENDE DYNAMIEKEN VAN HET MODERNISERINGPROCES................20
H11: DE POSTMODERNE SAMENLEVING.............................................. 21
1.POSTMODERNISERING...........................................................................21
2.VIER VERANDERINGEN..........................................................................21
3.DRIE ONDERLIGGENDE DYNAMIEKEN VAN HET POSTMODERNISERINGPROCES..........22
4.VIER UITDAGINGEN VOOR DE (POST)MODERNE SAMENLEVING...........................22
H12: SOCIAAL DILLEMA...................................................................... 23
H1:DE SOCIOLOGIE ALS WETENSCHAP
1.WAT IS SOCIOLOGIE
Functie sociologie is om te onthullen wat er verborgen is en
gedragswetenschap en bestudeert mensen in de samenleving en
structuren er ontstaan en veranderen en de wisselwerking tussen
beide
2.DE TAAK VAN DE SOCIOLOOG
Taak socioloog om mensen bewust te maken van
wat er speelt en de verbanden tussen zichzelf en
samenleving en taak maatschappelijke
bewustwording en onderverdelen 3 deeltaken
De empirische taak
Aspecten die de taak bemoeilijken
De samenleving is geen vaststaand gegeven
, Kennis van de sociologie beïnvloedt de samenleving (self fulfilling and self
destroying prophecy)
Sociologen maken zelf ook deel van de samenleving en worden er dus door
beïnvloed
De kritische taak
De socioloog stelt de bestaande sociale orde in vraag en geeft er kritische
informatie over
Wij perspectief en het zij perspectief
Houding = afstandelijke betrokkenheid + respectvol meta positie (vanaf
de zijlijn), dingen die mensen die er inzitten niet zien
De praktische taak
De kennis moet nuttig zijn voor de mensen in de samenleving (=gebruik)
De kennis over de samenleving moet tot bij de mensen raken
(=overdracht)
H2: ALLES IS COTINGENT, MAAR DAAROM NIET ARBITRAIR
Contignent
Bijna alles wat in de maatschappij bestaat – de wijze waarop we kijken naar
relaties, wat we mooi vinden, de wijze waarop we ons eten klaarmaken en
ons aan tafel gedragen, de wijze waarop we wonen en ons verplaatsen, de
belangen die we hebben en nastreven – had ook anders kunnen zijn. Al die
dingen waarvan we soms aannemen dat zij natuurlijk zijn en verbonden
met onze diepste eigenheid, hadden zich in de loop van de geschiedenis
ook anders kunnen ontwikkelen. Ze zijn contingent.
Niet arbitrair
De sociale orde in een bepaalde samenleving is niet willekeurig, niet
arbitrair.
Legitimerende derden: geven redenen aan voor een bepaalde keuze in een
samenleving. Er zijn er 4:
Natuur: fysieke beperkingen (bv: niet vliegen)
Geschiedenis: keuzes verleden bepalen keuzes vandaag
Samenhang: indertependentie: natuur en geschiedenis en de keuze
voor iets anderzijds en effect op het ander
Vanzelfsprekendheid: meeste regels geen vraag gesteld
H3: TWEE VISIES OP SAMENLEVEN
1.DE INDIVIDUALISTISCHE VISIE
Oorsprong:
De Verlichting (rede = natuur v/d mens): te zien als sociale wetenschap en overal
zelfde natuur en handelen voorspelbaar en mogelijk empirisch onderzoek naar te
doen
Het Utilitarisme (nutsprincipe): alle individuen zelfde principe (pijn vermijden en
genot opzoeken)
