HT 1: GASTRO-ENTEROLOGIE
Pathologie Oorzaken/Beschrijving Klachten/Symptomen Diagnose/Behandeling
*aften -kleine, pijnlijke, grijswitte tot gelige erosies -begint als blaasjes -spontaan herstel na 1 à 2 weken
aan slijmvliezen mond oppervlakkige ulceraties -vaak recidieven
-prevalentie20% omgeven door rode rand -symptomatische behandeling lokale
-risicofactoren pijnstilling lidocaïne gel
trauma, overgevoeligheid bestanddelen
voedsel, hormonale veranderingen,
verminderde weerstand, slechte
mondhygiëne, stress
*tandcariës -bacteriële ziekte van calciumrijke -preventie
weefsels van tand + demineralisatie -voldoende poetsentandplaque &
glazuur en dentinemicro- voedselresten
organismen binnendringen in verwijderdproductie zuur door
tandholtebeschadiging tandmerg bacteriële metabolisme daalt +
-meest voorkomende dunnere tandplaque
infectieziekte ter wereld laagspeeksel met bufferende
-oorzaken systemen kan makkelijker
-acidogene theorie diffunderen in tandplaque
zuren gevormd door bacteriële -beperken suikerinamefrequentie
metabolisatie van voedingssuikers suikeriname beperken
progressieve ontkalking tand -beperken blootstellen
-proper glazuuroppervlak binnen tandoppervlak aan fluoride
enkele seconden bedekt met laag ionenfluoride ionen aan
proteïnen uit contactoppervlak tussen
speekseldaaropvolgende tandplaque en glazuur bevorderen
urenbacteriën & voedingsresten neerslaan fluoro-apatiet kristallen
hechten aan proteïnentandplaque in glazuur
, calciumzouten minder oplosbaar in
-suikers van zuur milieumaken glazuur beter
voedingsrestendiffunderen bestand tegen acidogene
doorheen tandplaquedoor ontkalking
bacteriële metabolisme suikers -fluoride ionen in tandplaque
omgezet tot zurenpH tandplaque inhiberend effect bacteriële
daaltbij kritische pH metabolisme
(5,5)vrijstelling calciumzouten uit
glazuuroppervlak
(demineralisatie)zouten
diffunderen in tandplaquepH
stijgtrond neutrale
pHtandplaque
oververzadigddeel calciumzouten
slaat opnieuw neer (remineralisatie
glazuur)
-ander deel calciumzoutendoor
diffusie uit tandplaque via speeksel
verloren gaan voor het glazuur
-regelmatige herhaling
procesontkalking & beschadiging
beschermende
glazuurlaagbeschadiging
onderliggende structuren
-langdurige
plaquesverkalkingtandsteen
*fluorosis -overdreven blootstelling aan fluor -permanente witte, -tandpasta kinderen minder fluor
tijdens periode waarin tanden zich krijtachtige vlekken op dan voor volwassenen
vormen tanden
*gingivitis -ontsteking tandvlees -zwellen -goede mondhygiëne
-chronisch -roodheid -verwijderen tandsteen
-ogenschijnlijke acute -snel bloeden bij -desinfecterende mondspoeling
, gingivitis aanraken chloorhexidine of hexetidine
exacerbatie (opstoot of verergering)
chronische gingivitis
zwangerschapsgingivitis (reeds
bestaande gingivitis verergerd
tijdens zwangerschap)
-gezond tandvleeszwangerschap
geen aanleiding tot gingivitis
-oorzaak
-vanuit tandplaqueaccumuleert op
tandoppervlakken (bestaat uit
micro-organismen)
-slechte mondhygiëne, roken, slecht
aansluitende vullingenvorming
plaque en tandsteenverhogen
kans gingivitis
*parodontitis -onbehandelde gingivitis -elimineren tandplaque en
-ontsteking in tandvleesrand breidt tandsteen
uit naar bot tandkasbeschadigd + -soms chirurgie om ziek weefsel te
tandvlees laat losruimte tussen verwijderen en pockets te
tandvlees en tanden elimineren
(pockets)hierin opnieuw vorming
tandplaqueontsteking nog dieper
*halitose -slecht ruikende adem
-oorzaken
-gebrekkige mondhygiëne
-gingivitis
-parandontitis
-tongbeslag
-infecties neus-keel-oorgbied of GI-
problemen
-gebruik GM die speekseltekort
, veroorzakenanticholinergica
(tiotropium), tricyclische
antidepressiva (amitryptilline)
*hyposialie -verminderde speekselsecretie -risico ontwikkeling -preventie
-oorzaken tandcariës, candidiase -regelmatig water drinken
-bepaalde GM (schimmelinfectie), slik-en -suikervrije kauwgom
(anticholinergicatiotropium) & kauwproblemen -speekselvervangers
(tricyclische -goede mondhygiëne
antidepressivaamitryptilline)
-radiotherapie hoofd en hals
-auto-immuunziekten (syndroom
Sjögren)
-dehydratatie
*bof parotitis -ontsteking oorspeekselklier door -zwelling -symptomatische pijnbestrijding
bofvirus -koorts -koortswering
-bofvirusontsteking testes -algemene malaise -spontaan herstel 1 à 2 weken
(orchitis) -pijn
verminderde fertiliteit indien beide
testes aangetast
-incidentie bof gedaald sinds
vaccindeel basisvaccinatieschema
baby’s en kinderen
*(faryngo) -ontsteking amandelen in keel -keelpijn -pijnstilling
tonsillitis -volksmond=angina -moeilijk slikken -rust
-oorzaken -algemene malaise -ernstig zieke patiënten of
-virale infectie (koorts, hoofdpijn, verhoogd risico complicaties
-50% gevallen bacteriële surinfectie spierpijn) (peritonsillair abces)antibiotica
-lymfeklierzwelling -spontane genezing 7-10 dagen
-slecht ruikende adem