LP 14: bloedvaten
Radiologische anatomie
Algemeen
2 circulaties:
Klein: zuurstofarm bloed naar het rechterhart naar de longen en zo naar het linker hart
Groot: zuurstofrijk bloed van het linker hart naar de organen
3 verschillende bloedvaten:
arterie: (3 lagen)
zuurstofrijk, maar zuurstofarm bij arteriae pulmonales en navelstreng foetus.
vene: (3 lagen)
Kleppen die back-flow tegen houden
capillair: (2 lagen)
Bloedvatwand
Tunica intima = binnenlaag:
Een enkele laag van endotheelcellen
grenzend aan vaatlumen.
Tunica media = middenlaag:
Dikste laag die steun, vasoreactiviteit
en elasticiteit geeft. De wand bestaat
uit gladde spiercellen, elastische
vezels en bindweefsel. De dikheid kan
verschillen.
Tunica adventitia = buitenlaag:
Grenst aan de weke delen en bestaat
uit bindweefsel, voedende vaten en
autonome zenuwen.
Functie:
Arterie: Het heeft een dikke wand voor de hoge druk te kunnen weerstaan. Naarmate de aterie kleiner wordt, wordt die
dunner en bevat die meer gladde spiercellen ipv. elastische vezels.
Capillaire: Het heeft een enkele laag endotheel cellen en hun diameter is juist genoeg voor een rode bloedcel. Zij wisselen
stoffen uit met het weefsel.
Venen: Ze hebben een grotere diameter en een dunnere wand (media) dan de arteriën. Er is stroming door samentrekking
van omliggende spieren en drukgradiënten tijdens de ademhaling. Door de slappe wand zijn vene meer vatbaar voor
tumoren en compressie.
, Beeldvorming
Röntgenstralen: RX, CT, Angiografie:
De röntgenstralen worden geabsorbeerd door de verschillende materialen waardoor ze zichtbaar worden. Hoe denser,
hoe lichter op beeld. Een foto wordt gemaakt door de stralen op te vangen op een detectorplaat. Deze foto kan verpest
worden door beweging of scatter artefact.
Echografie:
Geluidsgolven die reflecteren tussen de verschillende lagen van densiteit en daarna terug worden opgevangen.
MRI-scan:
In een sterk magnetisch veld gaan ze radiogolven doorheen sturen. In dit veld zal de kern van atomen veranderen van
spin.
RX: Bloedvaten zijn normaal niet zichtbaar, buiten bij verkalking (atherosclerose) of een bloedvat vlak naast lucht
waardoor het zichtbaar kan worden.
Echografie: Door middel van de hoge frequentie geluidsgolven kan men de bloedstroom in kaart brengen.
MRI: Met de TOF-sequentie (Time-of-flight) waardoor de snel bewegende deeltjes in de bloedbaan kunnen worden
afgebeeld. Zo kan men ook het onderscheid maken tussen arterie en vene. Wel minder gedetailleerd dan contrast.
Contrastmiddel: CT, angiografie, MRI
Het contrastmiddel maakt enkel het lumen zichtbaar en niet de bloedvatwand.
CT + angiografie: een jodiumhoudend contrast dat de röntgenstralen absorbeert.
MRI: Het contrast is gadolinium wat relaxatie geeft aan T1 signaal waardoor het beeld witter wordt. Het is een lange
scan die meerdere opnames vereist.
nadelen: allergie of nierproblemen
Wat zie je ?:
Angiografie: lumen
Echografie: lumen + wand (flow)
CT: lumen + wand (contrast)
MRI: lumen + wand (contrast of flow)
Angiografie:
Er wordt een katheter in de slagader van de lies ingebracht (a. femoralis communis). Dan maken ze opnames van
elke fase.
Seldinger techniek: je prikt in het bloedvat met een naald waardoor je een draadje steekt. Dan haal je de naald
eruit maar blijft het draadje steken waarop je een katheter kan plaatsen om zo verschillende stoffen toe te
dienen.
DSA: een foto zonder contrast en één met. Daarna wordt deze van elkaar afgetrokken zodat je enkel nog de
bloedvaten overhoudt.
Flebografie: specifiek een afbeelding van venen waarbij contrastmiddel direct wordt toegediend.
Radiologische anatomie
Algemeen
2 circulaties:
Klein: zuurstofarm bloed naar het rechterhart naar de longen en zo naar het linker hart
Groot: zuurstofrijk bloed van het linker hart naar de organen
3 verschillende bloedvaten:
arterie: (3 lagen)
zuurstofrijk, maar zuurstofarm bij arteriae pulmonales en navelstreng foetus.
vene: (3 lagen)
Kleppen die back-flow tegen houden
capillair: (2 lagen)
Bloedvatwand
Tunica intima = binnenlaag:
Een enkele laag van endotheelcellen
grenzend aan vaatlumen.
Tunica media = middenlaag:
Dikste laag die steun, vasoreactiviteit
en elasticiteit geeft. De wand bestaat
uit gladde spiercellen, elastische
vezels en bindweefsel. De dikheid kan
verschillen.
Tunica adventitia = buitenlaag:
Grenst aan de weke delen en bestaat
uit bindweefsel, voedende vaten en
autonome zenuwen.
Functie:
Arterie: Het heeft een dikke wand voor de hoge druk te kunnen weerstaan. Naarmate de aterie kleiner wordt, wordt die
dunner en bevat die meer gladde spiercellen ipv. elastische vezels.
Capillaire: Het heeft een enkele laag endotheel cellen en hun diameter is juist genoeg voor een rode bloedcel. Zij wisselen
stoffen uit met het weefsel.
Venen: Ze hebben een grotere diameter en een dunnere wand (media) dan de arteriën. Er is stroming door samentrekking
van omliggende spieren en drukgradiënten tijdens de ademhaling. Door de slappe wand zijn vene meer vatbaar voor
tumoren en compressie.
, Beeldvorming
Röntgenstralen: RX, CT, Angiografie:
De röntgenstralen worden geabsorbeerd door de verschillende materialen waardoor ze zichtbaar worden. Hoe denser,
hoe lichter op beeld. Een foto wordt gemaakt door de stralen op te vangen op een detectorplaat. Deze foto kan verpest
worden door beweging of scatter artefact.
Echografie:
Geluidsgolven die reflecteren tussen de verschillende lagen van densiteit en daarna terug worden opgevangen.
MRI-scan:
In een sterk magnetisch veld gaan ze radiogolven doorheen sturen. In dit veld zal de kern van atomen veranderen van
spin.
RX: Bloedvaten zijn normaal niet zichtbaar, buiten bij verkalking (atherosclerose) of een bloedvat vlak naast lucht
waardoor het zichtbaar kan worden.
Echografie: Door middel van de hoge frequentie geluidsgolven kan men de bloedstroom in kaart brengen.
MRI: Met de TOF-sequentie (Time-of-flight) waardoor de snel bewegende deeltjes in de bloedbaan kunnen worden
afgebeeld. Zo kan men ook het onderscheid maken tussen arterie en vene. Wel minder gedetailleerd dan contrast.
Contrastmiddel: CT, angiografie, MRI
Het contrastmiddel maakt enkel het lumen zichtbaar en niet de bloedvatwand.
CT + angiografie: een jodiumhoudend contrast dat de röntgenstralen absorbeert.
MRI: Het contrast is gadolinium wat relaxatie geeft aan T1 signaal waardoor het beeld witter wordt. Het is een lange
scan die meerdere opnames vereist.
nadelen: allergie of nierproblemen
Wat zie je ?:
Angiografie: lumen
Echografie: lumen + wand (flow)
CT: lumen + wand (contrast)
MRI: lumen + wand (contrast of flow)
Angiografie:
Er wordt een katheter in de slagader van de lies ingebracht (a. femoralis communis). Dan maken ze opnames van
elke fase.
Seldinger techniek: je prikt in het bloedvat met een naald waardoor je een draadje steekt. Dan haal je de naald
eruit maar blijft het draadje steken waarop je een katheter kan plaatsen om zo verschillende stoffen toe te
dienen.
DSA: een foto zonder contrast en één met. Daarna wordt deze van elkaar afgetrokken zodat je enkel nog de
bloedvaten overhoudt.
Flebografie: specifiek een afbeelding van venen waarbij contrastmiddel direct wordt toegediend.
