GRIP OP DE GROEP
HOOFDSTUK 1: DE GROEP
In dit hoofdstuk wordt het begrip groep verkend.
1.1: WAT IS EEN GROEP
Er is sprake van een groep als er een gezamenlijk belang (een resultaat) of taak is die om
samenwerking (uitvoering van een taak) vraagt.
KENMERKEN GROEP
Relaties: onderlinge relaties, worden in een groep positiever
Rollen: er zijn volgers, leiders, idee inbrengers e.d.
Groepsnormen: regels waarmee een groep gaat functioneren
FORMELE EN INFORMELE GROEPEN
Formele groepen: ingedeeld door organisatie of persoon met bepaalde functies
Informele groepen: spontaan ontstane groepen (vriendschap)
Subgroepen: groepen in groepen
1.2 IN WELKE BEHOEFTEN VOORZIET EEN GROEP?
Maslow onderscheidt vijf behoeften. Groepen spelen een belangrijke rol in het voorzien hiervan:
1. Fysiologische basisbehoeften: eten, drinken, kleding en onderdak
Groep: het gezin
, 2. Veiligheid, geborgenheid en zekerheid: normen en waarden, rollen
Groep: gezin (1e) en leeftijdgenoten (2e, door vaste
(negatieve) normen en waarden/rollen)
3. Sociale acceptatie: genegenheid, warmte, erkenning
Groep: leeftijdgenoten (niet worden
buitengesloten, geaccepteerd worden)
4. Waardering, achting en respect: eigen inbreng, invloed
Groep: leeftijdgenoten (invloed uitoefenen,
bepalen)
5. Zelfrealisatie: ontwikkelen eigen talenten
Groep: leeftijdgenoten (verantwoordelijkheid
nemen in groep)
1.3 ADAPTIEF ONDERWIJS
In adaptief onderwijs wordt omgegaan met verschillen tussen leerlingen, de leerling staat centraal.
Om tot leren en een positief zelfbeeld te komen, dient er voorzien te worden in de basisbehoeften:
Relatie: gevoel dat anderen je waarderen en respecteren
Groep: positieve waarden en normen, voorzien in de behoefte van het individu en de relaties
Competentie: geloof en plezier in eigen kunnen
Groep: het tonen van respect en waardering binnen een groep, is positief voor de
competentie.
Autonomie: zelfstandigheid, maken van eigen keuzes
Groep: als de groep zelfstandig onderneemt, is dat een tussenstap voor individuele
autonomie.
1.4 OPBRENGSTGERICHT WERKEN EN DE GROEP
Wanneer er tegemoet wordt gekomen aan de basisbehoeften (relatie, autonomie, competentie) in
een positieve groep, is er een basis gelegd voor effectief en opbrengstgericht werken.
De scan: door het uitvoeren van een quickscan (www.gripopdegroep.nl), kan worden getest
op kenmerken van een positieve of negatieve groep.
Uit onderzoek is gebleken dat leerlingen later beter functioneren in de maatschappij, mits ze zich in
een positieve groep hebben ontwikkeld. Dus een positieve groep is een voorwaarde voor prestaties
op vele vlakken, zoals rekenen en taal, maar ook bewegingsonderwijs.
HOOFDSTUK 1: DE GROEP
In dit hoofdstuk wordt het begrip groep verkend.
1.1: WAT IS EEN GROEP
Er is sprake van een groep als er een gezamenlijk belang (een resultaat) of taak is die om
samenwerking (uitvoering van een taak) vraagt.
KENMERKEN GROEP
Relaties: onderlinge relaties, worden in een groep positiever
Rollen: er zijn volgers, leiders, idee inbrengers e.d.
Groepsnormen: regels waarmee een groep gaat functioneren
FORMELE EN INFORMELE GROEPEN
Formele groepen: ingedeeld door organisatie of persoon met bepaalde functies
Informele groepen: spontaan ontstane groepen (vriendschap)
Subgroepen: groepen in groepen
1.2 IN WELKE BEHOEFTEN VOORZIET EEN GROEP?
Maslow onderscheidt vijf behoeften. Groepen spelen een belangrijke rol in het voorzien hiervan:
1. Fysiologische basisbehoeften: eten, drinken, kleding en onderdak
Groep: het gezin
, 2. Veiligheid, geborgenheid en zekerheid: normen en waarden, rollen
Groep: gezin (1e) en leeftijdgenoten (2e, door vaste
(negatieve) normen en waarden/rollen)
3. Sociale acceptatie: genegenheid, warmte, erkenning
Groep: leeftijdgenoten (niet worden
buitengesloten, geaccepteerd worden)
4. Waardering, achting en respect: eigen inbreng, invloed
Groep: leeftijdgenoten (invloed uitoefenen,
bepalen)
5. Zelfrealisatie: ontwikkelen eigen talenten
Groep: leeftijdgenoten (verantwoordelijkheid
nemen in groep)
1.3 ADAPTIEF ONDERWIJS
In adaptief onderwijs wordt omgegaan met verschillen tussen leerlingen, de leerling staat centraal.
Om tot leren en een positief zelfbeeld te komen, dient er voorzien te worden in de basisbehoeften:
Relatie: gevoel dat anderen je waarderen en respecteren
Groep: positieve waarden en normen, voorzien in de behoefte van het individu en de relaties
Competentie: geloof en plezier in eigen kunnen
Groep: het tonen van respect en waardering binnen een groep, is positief voor de
competentie.
Autonomie: zelfstandigheid, maken van eigen keuzes
Groep: als de groep zelfstandig onderneemt, is dat een tussenstap voor individuele
autonomie.
1.4 OPBRENGSTGERICHT WERKEN EN DE GROEP
Wanneer er tegemoet wordt gekomen aan de basisbehoeften (relatie, autonomie, competentie) in
een positieve groep, is er een basis gelegd voor effectief en opbrengstgericht werken.
De scan: door het uitvoeren van een quickscan (www.gripopdegroep.nl), kan worden getest
op kenmerken van een positieve of negatieve groep.
Uit onderzoek is gebleken dat leerlingen later beter functioneren in de maatschappij, mits ze zich in
een positieve groep hebben ontwikkeld. Dus een positieve groep is een voorwaarde voor prestaties
op vele vlakken, zoals rekenen en taal, maar ook bewegingsonderwijs.
