MENS
EN
MAATSCHAPPIJ
2023/2024
,Algemene inleiding
1.. Wat, eindtermen, ontwikkelingsdoelen, leerplannen.
Mens en maatschappij:
Kinderen verwerven kennis en inzicht in zichzelf, omgeving, relatie en
omgeving
Competenties verwerven om in interactie te treden
Eindtermen: minimumdoelen voor lager onderwijs die opgelegd zijn door de
overheid en bereikbaar worden gezien voor bepaalde leerlingengroep
Zijn kwaliteitsstandaarden en dienen om gelijke kansen te creëren tot
talentontwikkeling
Ontwikkelingsdoelen; minimumdoelen voor kleuter en buitengewoon onderwijs
vastgelegd door de overheid op vlak van kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes
Waarom het belangrijk is om oog te hebben voor verticale leerlijn voor M&M
Eindtermen worden vertaald in leerplannen
Leerplannen
Katholiek onderwijs
Gemeenschapsonderwijs
Steden en gemeenten onderwijs
2. Domeinen mens en maatschappij
2.1 Mens
Mens als psychosociaal wezen en kan functioneren als individu en in sociaal verband
Communiceren met onszelf en met anderen en onszelf begrijpen
Kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes om met anderen om te gaan
2.2 Maatschappij
Participeren en functioneren in/aan de samenleving
Inzicht in sociaal-economisch, sociaal-cultureel, politiek-juridische verschijnselen
Rekening houden met eigen samenleving en mondiale context van samenleving
2.3 Tijd
Dagelijks en historisch bewustzijn en algemene vaardigheden
Dagelijkse tijd: situeren gebeurtenissen in tijd, tijdsaanduiding lezen, tijd
plannen
Historische tijd : leven wordt beïnvloed door het leven, verleden heeft invloed
op nu en toekomst
2.4 Ruimte
Ruimtelijk bewustzijn
Zelfredzaam en goede blik op de wereld
Goede kijk op de wereld
Oriëntatie in ruimte en relatie mens en ruimte
Kaartvaardigheid
,2.5 Verticale leerlijn mens en maatschappij
De grootste moeilijkheid is overgang tussen kleuter en lager onderwijs
Om voorkennis leerlingen 1ste leerjaar te kennen moeten we kijken wat ze
zagen in kleuterklas waar er maar 4 onderdelen zijn: mens, maatschappij, tijd,
ruimte.
In kleuteronderwijs staat exploratiedrag centraal
Voor sommige domeinen is er continuïteit tussen kleuter en lager =>
weerspiegeling rubrieken
Continuïteit in ruimere ontwikkeling kind, kennis wordt abstracter, inzichten
worden uitgediept of bereikt, vaardigheden verder ontwikkelen en attitudes
krijgen meer vorm
, Domein maatschappij
1. Democratie en rechtstaat
Afspraken worden omgezet in geformaliseerde regels
Wetten zijn gelegaliseerde afspraken
1.1 Macht
Macht is essentieel een onderdeel van politiek
Het draait om de invloed die je hebt als actor en kan uitvoeren en op andere actor
Macht is:
Intentioneel: iets doelbewust doen
Effectief: iets dat tot resultaten leidt
Daad en vermogen: iemand die macht uitoefent en het vermogen heeft om daden
uit te loken
Asymmetrisch: machthebbende heeft meer overheersing dan machtssubject dan
omgekeerd
Bv. Een politie agent heeft de macht om ons een boete te geven bij een
overtreding, maar wij hebben niet de macht om de agent een boete te geven als
die dezelfde overtreding maakt.
We gebruiken machtsmiddelen om macht uit te oefenen
Dwang & geweld
Maatschappelijke steun
Relaties en netwerken
Deskundigheid
Soorten macht:
Effectieve macht:
Latente macht: sluimerend, macht hebben zonder dat je deze uitoefent, als
handelend rekening houden met wat machthebber zal doen
We spelen in op de reactie van machthebbende om de wensen te vermijden
1.2 Democratie
Bestuur van, voor, door het volk
Van: mensen die ons besturen, lid van het volk
Voor: mensen die in het bestuur zitten
Door: mensen die ons besturen die wij hebben aangesteld
Criteria democratie
Sociaal contract: stilzwijgende afspraak tussen burger en staat, waarbij burger
macht geeft aan staat en in centrum worden geplaatst
Regels en procedures: zorgen voor dat er geen misbruik wordt gemaakt en burger
centraal staat – scheiding der machten
Respect voor individueel recht: we hebben individuele rechten die moeten
geëerbiedigd worden door de staat
1.3 De drie machten
Wetgevende macht Uitvoerende macht Rechterlijke macht
Belgische
Maken regering
de wetten - parlement Uitvoeren van goedgekeurde Rechtspraak
Vlaamse
Ontwerp
Federaal van wet goedkeuren
parlement
regering wetten Rechters
en
Vlaams stemmen
parlement en nadien
Franse gemeenschapsregering Regering
doorsturen
Franse naar uitvoerende
gemeenschapsraad
Waalse gewestregering Stellen ook steeds meer
macht
Parlement van Duitstalige
Brussels hoofdstedelijk
wetten op
Dienen wetsvoorstel in
gemeenschap
Feitelijke macht
gewestregering
6 parlementen
Waalse parlement
6 regeringen
Regering Duitstalige
Brussels hoofdstedelijk
gemeenschap
EN
MAATSCHAPPIJ
2023/2024
,Algemene inleiding
1.. Wat, eindtermen, ontwikkelingsdoelen, leerplannen.
Mens en maatschappij:
Kinderen verwerven kennis en inzicht in zichzelf, omgeving, relatie en
omgeving
Competenties verwerven om in interactie te treden
Eindtermen: minimumdoelen voor lager onderwijs die opgelegd zijn door de
overheid en bereikbaar worden gezien voor bepaalde leerlingengroep
Zijn kwaliteitsstandaarden en dienen om gelijke kansen te creëren tot
talentontwikkeling
Ontwikkelingsdoelen; minimumdoelen voor kleuter en buitengewoon onderwijs
vastgelegd door de overheid op vlak van kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes
Waarom het belangrijk is om oog te hebben voor verticale leerlijn voor M&M
Eindtermen worden vertaald in leerplannen
Leerplannen
Katholiek onderwijs
Gemeenschapsonderwijs
Steden en gemeenten onderwijs
2. Domeinen mens en maatschappij
2.1 Mens
Mens als psychosociaal wezen en kan functioneren als individu en in sociaal verband
Communiceren met onszelf en met anderen en onszelf begrijpen
Kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes om met anderen om te gaan
2.2 Maatschappij
Participeren en functioneren in/aan de samenleving
Inzicht in sociaal-economisch, sociaal-cultureel, politiek-juridische verschijnselen
Rekening houden met eigen samenleving en mondiale context van samenleving
2.3 Tijd
Dagelijks en historisch bewustzijn en algemene vaardigheden
Dagelijkse tijd: situeren gebeurtenissen in tijd, tijdsaanduiding lezen, tijd
plannen
Historische tijd : leven wordt beïnvloed door het leven, verleden heeft invloed
op nu en toekomst
2.4 Ruimte
Ruimtelijk bewustzijn
Zelfredzaam en goede blik op de wereld
Goede kijk op de wereld
Oriëntatie in ruimte en relatie mens en ruimte
Kaartvaardigheid
,2.5 Verticale leerlijn mens en maatschappij
De grootste moeilijkheid is overgang tussen kleuter en lager onderwijs
Om voorkennis leerlingen 1ste leerjaar te kennen moeten we kijken wat ze
zagen in kleuterklas waar er maar 4 onderdelen zijn: mens, maatschappij, tijd,
ruimte.
In kleuteronderwijs staat exploratiedrag centraal
Voor sommige domeinen is er continuïteit tussen kleuter en lager =>
weerspiegeling rubrieken
Continuïteit in ruimere ontwikkeling kind, kennis wordt abstracter, inzichten
worden uitgediept of bereikt, vaardigheden verder ontwikkelen en attitudes
krijgen meer vorm
, Domein maatschappij
1. Democratie en rechtstaat
Afspraken worden omgezet in geformaliseerde regels
Wetten zijn gelegaliseerde afspraken
1.1 Macht
Macht is essentieel een onderdeel van politiek
Het draait om de invloed die je hebt als actor en kan uitvoeren en op andere actor
Macht is:
Intentioneel: iets doelbewust doen
Effectief: iets dat tot resultaten leidt
Daad en vermogen: iemand die macht uitoefent en het vermogen heeft om daden
uit te loken
Asymmetrisch: machthebbende heeft meer overheersing dan machtssubject dan
omgekeerd
Bv. Een politie agent heeft de macht om ons een boete te geven bij een
overtreding, maar wij hebben niet de macht om de agent een boete te geven als
die dezelfde overtreding maakt.
We gebruiken machtsmiddelen om macht uit te oefenen
Dwang & geweld
Maatschappelijke steun
Relaties en netwerken
Deskundigheid
Soorten macht:
Effectieve macht:
Latente macht: sluimerend, macht hebben zonder dat je deze uitoefent, als
handelend rekening houden met wat machthebber zal doen
We spelen in op de reactie van machthebbende om de wensen te vermijden
1.2 Democratie
Bestuur van, voor, door het volk
Van: mensen die ons besturen, lid van het volk
Voor: mensen die in het bestuur zitten
Door: mensen die ons besturen die wij hebben aangesteld
Criteria democratie
Sociaal contract: stilzwijgende afspraak tussen burger en staat, waarbij burger
macht geeft aan staat en in centrum worden geplaatst
Regels en procedures: zorgen voor dat er geen misbruik wordt gemaakt en burger
centraal staat – scheiding der machten
Respect voor individueel recht: we hebben individuele rechten die moeten
geëerbiedigd worden door de staat
1.3 De drie machten
Wetgevende macht Uitvoerende macht Rechterlijke macht
Belgische
Maken regering
de wetten - parlement Uitvoeren van goedgekeurde Rechtspraak
Vlaamse
Ontwerp
Federaal van wet goedkeuren
parlement
regering wetten Rechters
en
Vlaams stemmen
parlement en nadien
Franse gemeenschapsregering Regering
doorsturen
Franse naar uitvoerende
gemeenschapsraad
Waalse gewestregering Stellen ook steeds meer
macht
Parlement van Duitstalige
Brussels hoofdstedelijk
wetten op
Dienen wetsvoorstel in
gemeenschap
Feitelijke macht
gewestregering
6 parlementen
Waalse parlement
6 regeringen
Regering Duitstalige
Brussels hoofdstedelijk
gemeenschap
