De preventiepiramide I voor probleemgedrag in het onderwijs:
Probleem
De oude tradities van disciplinering doen het in veel scholen niet meer
Veranderende tijdgeest.
Eenvoudige of streng straffen lukt niet meer
Oplossing => preventiepiramide:
De preventiepiramide is in het onderwijs en andere preventiedomeinen een veelgebruikt en
gewaardeerd werkinstrument voor het zich bijscholen rond preventie en voor het ontwikkelen van
een preventiebeleid. Het gaat dan om een beleid met een integraal en positief karakter, dat
mogelijke verschillen en tegenstellingen in opvattingen bijeenbrengt en de fundamenten van het
schoolgebeuren raakt.
Voor de basis van de preventiepiramide moeten we terugkijken naar de geschiedenis rondom
preventie en veiligheid:
1. Geschiedenis preventie en veiligheid:
Vroeger:
Een samenleving die hard moest werken heeft geleid tot een bloeiende welvaartsstaat met een
grote economische groei en een euforisch gevoel voor de toekomst.
Hierna kwam een barst tussen politiek links en rechts rond de jaren 70 (bv: studenterevolte
mei 68)
Wat zorgde voor snelle veranderingen en hervormingen waardoor de toekomst
onvoorspelbaarheid bracht (op sociaal, economisch , politiek, religieus en ecologisch vlak)
Ontstaan van aandacht voor preventie en veiligheid
De ontwikkeling van preventie en veiligheid: drie fasen
De eerste fase viel samen met de bloei en ontwikkeling van de moderniteit en kenmerkt zich
door de maatschappelijke afwezigheid van preventie.
In de tweede en derde fase ontluiken en groeien preventie en veiligheid
1ste fase preventie bestond nog niet er was een breuk tussen het gerechtelijk ingrijpen
(=curatie) en het algemeen welzijn. Preventie was geen maatschappelijk of politiek thema,
het was een filosofische notie binnen sommige wetgevende kaders
Figuur 3.1 splitst de samenleving in twee velden: welzijn en curatie (= het ingrijpen bij een
probleem binnen de samenleving) Bij problemen kwam men vroeger terecht in het
ziekenhuis, psychiatrie of gevangenis en waren geen alternatieven (bv: welzijnswerkers)
, Fase 2: groeide de aandacht voor preventie als maatschappelijk fenomeen
Betekende dat er een breuk tussen curatie en welzijn
Men ging meer aandacht geven aan het preventiedomein (bv: welzijnswerkers,…)
Dit komt door de afbrokkeling van de klassieke socialiserende en controlerende kaders, de
familiestructuren en de kerk, waardoor een dragende geborgenheid door de gemeenschap
verdween.
Fase 3: Preventie werd zowel voor de curatieve sector als breder maatschappelijk een thema
waarop ook de welzijnssector, het jeugdwerk en het onderwijs zich gingen richten
Door een toenemende angst bv: Ook het welzijnswerk en het onderwijsveld werden meer
ingekleurd in termen van risico's en probleemgroepen. Angst- en onveiligheidsgevoelens en
het risico op slachtofferschap werden op een weinig gefundeerde manier verbonden met
achtergestelde buurten. Positieve maatschappelijke perspectieven, zoals meer welzijn,
werden onderbelicht bij de aanpak ervan of kregen een ondertoon van de bestrijding van
criminaliteit
Na 9/11 werd het preventiedebat geradicaliseerd richting veiligheid. Het draaide voor 9/11
meer rond het opheffen van bepaalde risico’s hierna ging het meer over het beveiligen van
wat onvermijdelijk lijkt.
Probleem
De oude tradities van disciplinering doen het in veel scholen niet meer
Veranderende tijdgeest.
Eenvoudige of streng straffen lukt niet meer
Oplossing => preventiepiramide:
De preventiepiramide is in het onderwijs en andere preventiedomeinen een veelgebruikt en
gewaardeerd werkinstrument voor het zich bijscholen rond preventie en voor het ontwikkelen van
een preventiebeleid. Het gaat dan om een beleid met een integraal en positief karakter, dat
mogelijke verschillen en tegenstellingen in opvattingen bijeenbrengt en de fundamenten van het
schoolgebeuren raakt.
Voor de basis van de preventiepiramide moeten we terugkijken naar de geschiedenis rondom
preventie en veiligheid:
1. Geschiedenis preventie en veiligheid:
Vroeger:
Een samenleving die hard moest werken heeft geleid tot een bloeiende welvaartsstaat met een
grote economische groei en een euforisch gevoel voor de toekomst.
Hierna kwam een barst tussen politiek links en rechts rond de jaren 70 (bv: studenterevolte
mei 68)
Wat zorgde voor snelle veranderingen en hervormingen waardoor de toekomst
onvoorspelbaarheid bracht (op sociaal, economisch , politiek, religieus en ecologisch vlak)
Ontstaan van aandacht voor preventie en veiligheid
De ontwikkeling van preventie en veiligheid: drie fasen
De eerste fase viel samen met de bloei en ontwikkeling van de moderniteit en kenmerkt zich
door de maatschappelijke afwezigheid van preventie.
In de tweede en derde fase ontluiken en groeien preventie en veiligheid
1ste fase preventie bestond nog niet er was een breuk tussen het gerechtelijk ingrijpen
(=curatie) en het algemeen welzijn. Preventie was geen maatschappelijk of politiek thema,
het was een filosofische notie binnen sommige wetgevende kaders
Figuur 3.1 splitst de samenleving in twee velden: welzijn en curatie (= het ingrijpen bij een
probleem binnen de samenleving) Bij problemen kwam men vroeger terecht in het
ziekenhuis, psychiatrie of gevangenis en waren geen alternatieven (bv: welzijnswerkers)
, Fase 2: groeide de aandacht voor preventie als maatschappelijk fenomeen
Betekende dat er een breuk tussen curatie en welzijn
Men ging meer aandacht geven aan het preventiedomein (bv: welzijnswerkers,…)
Dit komt door de afbrokkeling van de klassieke socialiserende en controlerende kaders, de
familiestructuren en de kerk, waardoor een dragende geborgenheid door de gemeenschap
verdween.
Fase 3: Preventie werd zowel voor de curatieve sector als breder maatschappelijk een thema
waarop ook de welzijnssector, het jeugdwerk en het onderwijs zich gingen richten
Door een toenemende angst bv: Ook het welzijnswerk en het onderwijsveld werden meer
ingekleurd in termen van risico's en probleemgroepen. Angst- en onveiligheidsgevoelens en
het risico op slachtofferschap werden op een weinig gefundeerde manier verbonden met
achtergestelde buurten. Positieve maatschappelijke perspectieven, zoals meer welzijn,
werden onderbelicht bij de aanpak ervan of kregen een ondertoon van de bestrijding van
criminaliteit
Na 9/11 werd het preventiedebat geradicaliseerd richting veiligheid. Het draaide voor 9/11
meer rond het opheffen van bepaalde risico’s hierna ging het meer over het beveiligen van
wat onvermijdelijk lijkt.
