Samenvatting Biologie vakinhoud II.3: Biodiversiteit deel 2

Biologie vakinhoud II.3: Biodiversiteit (deel 2)
1. Animalia
- Meercellig: samengesteld uit verschillende celtypes maar vertonen nooit celwand
 Cellen = samengehouden door extracellulaire matrix die diverse specifieke eiwitten,
waaronder collageen, bevat

- Heterotroof: niet in staat om voedingsstoffen op te bouwen uit eenvoudige anorganische
verbindingen

- Eukaryoten: grootste deel erfelijk materiaal = verpakt in vorm van chromosomen in kern
 Gekenmerkt door aanwezigheid van talrijke celorganellen + complexe interne
membraanstructuur

- Meeste dieren planten geslachtelijk voort  waarbij zaadcel eicel bevrucht
 Bevruchte eicel ondergaat reeks delingen, die eerst klompje cellen opleveren = morula
 Na tijdje scheiden cellen vocht af, waardoor in hoopje cellen holte ontstaat = blastula
 Blastulastadium = meestal gevolgd door gastrulatie  diverse cellagen ontstaan
 Later uitgroeien tot welbepaalde weefsels + organen
 Resultaat van gastrulatie = gastrula




- Aantal dieren kent gradueel groeiproces, maar veel ondergaan metamorfose, waarbij ze
evolueren van larve in volwassen exemplaar

- Unieke set regulerende genen, de zg. Hox-genen  spelen belangrijke rol in embryonale
ontwikkeling

Zie p. 3 allemaal beestjes

2. Indeling van dieren
- Voor indeling van dieren gebruik gemaakt van diverse criteria
o Morfologische + anatomische kenmerken
o Aspecten van embryonale ontwikkeling
o Op moleculair-biologische eigenschappen

A) Embryonale ontwikkeling mens
1) Bevruchting tot innesteling (week 1)
- Bevruchting = wanneer na ovulatie eicel in eileider terechtkomt kan spermacel binnendringen in
eicel + beide haploïde kernen versmelten

, Bevruchte eicel (zygote) = door trilhaartjes in eileiders + samentrekken van eileiderwand
1
verder naar baarmoeder getransporteerd
2 Zygote ondergaat in snel tempo klievingdelingen (mitosen maar zonder celgroei)
Klompje cellen ontstaat = morula (of moerbeistadium)  2 zones:
3  Buitenste cellaag die zich ontwikkelt tot trofoblast
 Binnenste celgroep of kiemknop
Cellen van kiemknop groeperen + er ontstaat een holte = blastocoel
4
 Stadium = blastula
Op dit ogenblik bevindt blastula zich in baarmoederholte + komt in contact met rijk
5
doorbloede slijmvlies van baarmoeder


2) Tweede week
- Gastrulatie begint  in kiemknop vinden celdelingen + celverschuivingen plaats die leiden tot
ontstaan van 2 kiemlagen
 Onderste cellen van kiemknop = endoderm
 Rest van kiemknop = ectoderm

- 2 vliezen gevormd: amnion + dooiervlies, die elk holte omgeven =amnionholte + dooierzak
- Trofoblast vormt uitstulpingen die zullen zorgen voor verankering van embryo

- Innesteling:
o Buitenste laag van baarmoederslijmvlies wordt vernietigd
o Gastrula nestelt zich in wand
o Epitheel sluit zich terug

3) Derde week
- Uit endoderm ontstaat mesoderm = 3de kiemlaag  tussen ectoderm + endoderm

- Trofoblast + mesodermcellen die ertegenaan liggen  vormen samen chorion
 Uitstulpingen van trofoblast = chorionvlokken

- Uit 3 kiembladen = embryo gevormd
 Uit ectoderm ontstaan huid, zenuwstelsel en zintuigen
 Mesoderm vormt spieren, skelet, hart- en bloedvaten, de nieren en geslachtsorganen
 Uit endoderm ontstaat spijsverteringsstelsel + longen

B) Diplobast of tripoblast
- Behalve bij sponzen ontstaan weefsels van dieren uit kiemlagen
 Bij sommige dieren ontstaan weefsels uit 2 kiembladen (ectoderm + endoderm)
 Deze dieren = diploblast (vb. holtedieren)

- Dieren waarvan weefsels ontstaan uit 3 kiembladen (ecto-, endo- en mesoderm) = triploblasten