Samenvatting OW1 Thema 3

Thema 3: Zelfregie en de participatieve basishouding
Begrippenlijst
 Ondersteuning begeleider vanuit zelfregie = alles wat zich afspeelt tussen twee personen,
waarbij de cliënt enerzijds afhankelijk is van de begeleider, maar zich anderzijds ook
ontwikkelt tot een meer zelfstandig persoon (zelfregie). De cliënt geeft dus steeds vaker aan
wat hij wil en voor zover mogelijk is daar ook zelf uitvoering aan geeft -> krachtgericht
werken -> kwaliteit van leven als doel
 Zelfregie = zelf richting geven aan je leven (zelf bepalen, niet zelf doen) met anderen die er
zijn om te (onder)steunen -> eigenaarschap
 Zelfredzaamheid = iemands vermogen om zelfstandig te functioneren met zo min mogelijk
professionele ondersteuning en zorg
 Eigenaarschap: een mens is eigenaar over zijn eigen leven en keuzes daarbinnen
 Eigen kracht: het vermogen om zelf te beslissen, bepaald door kennis, vaardigheden,
zelfvertrouwen en handelingsruimte
 Motivatie: dat wat iemand motiveert, persoonlijke waarden, een goed leven in eigen ogen
 Contacten: iets betekenen voor anderen en andersom, plezier en zorgen delen
 Empowerment = proces van versterking waarbij individuen, organisaties en
gemeenschappen greep krijgen op de eigen situatie en hun omgeving en dit bereiken via het
verwerven van controle, het aanscherpen van kritisch bewustzijn en het stimuleren van
participatie
 Participatie = voor alle mensen het recht om deel te nemen, mee te beslissen en actief
betrokken te worden in alle stappen van het hulpverleningsproces waardoor men een stem
heeft, een invloed over hoe men zijn eigen leven vormgeven
 Schijnparticipatie = we geven de indruk dat de cliënt akkoord gaat met het verslag, maar hij
weet eigenlijk niet wat er juist instaat, welke doelstellingen men wil bereiken

, Hoofdstuk 1 – Zelfregie
 Ondersteuning begeleider vanuit zelfregie = alles wat zich afspeelt tussen twee personen,
waarbij de cliënt enerzijds afhankelijk is van de begeleider, maar zich anderzijds ook
ontwikkelt tot een meer zelfstandig persoon (zelfregie). De cliënt geeft dus steeds vaker aan
wat hij wil en voor zover mogelijk is daar ook zelf uitvoering aan geeft -> krachtgericht
werken -> kwaliteit van leven als doel
 Steeds meer overtuigd van ‘zorg op maat’ -> ondersteuning die wordt afgestemd op situatie
en wensen van de unieke persoon in zijn persoonlijke context
 Cliënten geconfronteerd met onzekerheid gepaard met verdriet

1.1 Zelfregie en zelfredzaamheid
 Zelfregie = zelf richting geven aan je leven (zelf bepalen, niet zelf doen) met anderen die er
zijn om te (onder)steunen -> eigenaarschap
 Eigen omgeving
 Hulpverleners -> invloed op wat/wie en hoe
 Doel zelfregie: vergroten zelfredzaamheid en participatie (volgens ieders mogelijkheden)
 Strekt zich uit over alle levensdomeinen, maatschappelijke rollen en relaties die iemand
aangaat
 Zelfredzaamheid = iemands vermogen om zelfstandig te functioneren met zo min mogelijk
professionele ondersteuning en zorg
 Zelfregie en zelfredzaamheid zijn verbonden aan elkaar, maar betekenen iets anders




1.2 De vier kernelementen van zelfregie
Zelfregie wordt vertaald in vier kernelementen:

1. Eigenaarschap: een mens is eigenaar over zijn eigen leven en keuzes daarbinnen
2. Eigen kracht: het vermogen om zelf te beslissen, bepaald door kennis, vaardigheden,
zelfvertrouwen en handelingsruimte
3. Motivatie: dat wat iemand motiveert, persoonlijke waarden, een goed leven in eigen ogen
4. Contacten: iets betekenen voor anderen en andersom, plezier en zorgen delen


1.2.1 Eigenaarschap

Wat?  Kern van de zelfregie, ieder mens is eigenaar van zijn eigen leven,
elk mens heeft recht om eigen keuzes te maken
 Zelf kiezen en zelf bepalen, niet zelf doen
 Twee belangrijke elementen:
1. Autonomie: zelfbeschikkingsrecht
2. Identiteit: wat uniek en eigen is aan elk van ons
In contact tussen  Cliënt heeft actieve rol in bedenken/uitvoeren van aanpak
cliënt en O.B.?  O.B. ondersteunt:
 Hulpvraag helder krijgen