Samenvatting arbeidsrecht - GESLAAGD EERSTE ZIT

ARBEIDSRECHT SEM2 ACADEMIEJAAR 2023-24
ELLEN DUPON


ARBEIDSRECHT; INHOUD
1. TERMEN

ABREIDSOVEREENKOMST:

1. Overeenkomst werknemer <-> werkgever met als tegenprestatie een loon
2. Ambtenaar: 2 gevallen
o Statuut (meest voorkomend)
o Contractuele personeelsleden wel een arbeidsovereenkomst
3. Zelfstandigen: geen OVK noch een statuut
 Grote verschil met werknemer: werkt onder eigen naam, onafhankelijk, zonder gezag

AFWEZIGHEDEN:

ONTSLAG:

 Einde arbeidsovereenkomst

LOON:

 Enkel bij werknemers en ambtenaren, niet bij zelfstandigen; zij hebben een verloning
 Belangrijk: loonbeschermingswet codex: zegt dat er geen loonafname mag zijn
TENZIJ: 1. RSZ (13,07%)
2. Bedrijfsvoorheffing (belasting)
 Bruto: kost werkgever loon
 Netto: bedrag wat werknemer als loon ontvangt met aftrekkingen

ABREIDSONGEVAL: EXAMEN!

 Ongeluk tijdens uitoefenen werk
 Woon-weg ongeval = ongeval tijdens verplaatsing woning  werk
 Arbeidsongeschiktheid

Voorbeeld:

Elektricien draagt tijdens het werken VANS, dit zijn niet de geschikte schoenen voor dit beroep uit te oefenen.
Wanneer er een zware stalen buis op zijn voet valt, wordt hij met de helikopter overgevlogen naar Parijs, waar
hij 2 operaties ondergaat. In België gebeurt er nog een operatie.
De arbeidsongevallenverzekering zal hier tussen komen, MAAR de elektricien zal alles moeten terugbetalen.
Waarom? Omdat hij niet de gepaste schoenen droeg tijdens het beoefenen van zijn werk en dit dus zijn ‘eigen’
schuld is.



WERKLOOSHEID:

 Ontvangen uitkering wanneer je niet kan werken

VAKBONDEN:

 Collectief arbeidsrecht kunnen verenigen
 De soorten vakbonden

Pagina 1 van 90

,ARBEIDSRECHT SEM2 ACADEMIEJAAR 2023-24
ELLEN DUPON
1. Voor de werknemers:
 AVC = Vakbond voor Christenen
 ABVV = Vakbond voor Socialisten
 ACOD = Vakbond voor Ambtenaren
 ACLVB = Vakbond voor de Liberalen

2. Voor de werkgevers:
 UNIZO
 Boerenbond
 Agoria
 VBO

 zij maken collectieve arbeidsovereenkomsten = CAO; 3 NIVEAUS!

1. Nationaal niveau OF interprofessionele arbeidsovereenkomst
 Voor iedereen die tewerk is gesteld in België
 Afgesloten in de Nationale Arbeidsraad

2. Bedrijfstakniveau OF paritair comité
 Van toepassing op de werkgevers/ werknemers van die bedrijfstak
 Afgesloten in het paritair comité

3. Ondernemingsvlak/ niveau
 Van toepassing op werknemer/ werkgever van die onderneming
 Afgesloten in de ondernemingsraad




Pagina 2 van 90

,ARBEIDSRECHT SEM2 ACADEMIEJAAR 2023-24
ELLEN DUPON

HOOFDSTUK 1: INLEIDING
1. WAT IS ARBEIDSRECHT?

1.1 ARBEIDSRECHT: ONDERDEEL ‘SOCIALE WETGEVING’

 Sociale wetgeving omvat
o Arbeidsrecht
o Sociale zekerheidsrecht
 Bijzonder doel van sociale wetgeving
o Bescherming van belangen van de werknemers
o Bevorderen van hun welzijn
 Arbeidsrecht: bescherming bieden tegen werkgever
 Sociale zekerheidsrecht: menswaardig bestaan verzekeren (gewaarborgd
inkomen, werkloosheidsuitkering, pensioenen,…)

1.1.1 HET SAMENSCHOLINGSVERBOD

 1795: Samenscholingsverbod
o Verbod vereniging van arbeiders
o Kwam neer op verbod op vakbonden en stakingen
o Art. 415 Strafwetboek koppelde hieraan strafsanctie (gevangenisstraf)
 1866: afschaffing coalitieverbod en daaraan gekoppelde art. 415 Sw. (maar
stakingen nog steeds strafbaar)
 1921: vrijheid van vereniging (en stakingen niet langer strafbaar)

1.1.2 ARBEIDSRECHT NIET RELEVANT VOOR ALLE STATUTEN



Werknemers Zelfstandigen Ambtenaren
Arbeidsrecht Burgerlijk recht en Administratief recht
ondernemingsrecht (specifieke staturen)
- Arbeiders: handwerk
verrichten
- Bedienden: intellectueel
arbeid verrichten (barman/
slager/ bakker)
- Dienstboden
- Handelsvertegenwoordiger
s
Engels: “employees” Engels: “self-employed” Engels: “civil servant”
Frans: “employé/ salarié” Frans: “indépendant” Frans: “fonctionnaire”




Pagina 3 van 90

, ARBEIDSRECHT SEM2 ACADEMIEJAAR 2023-24
ELLEN DUPON

2. BRONNEN VAN HET ARBEIDSRECHT

2.1 INTERNATIONAAL

Internationale rechtsbronnen:

 Bilaterale verdragen (België – ander land)
 Multilaterale verdragen (België – andere landen)
o De internationale Arbeidsorganisatie (I.A.O.)
 Conventies: belangrijke invloed op Belgisch arbeidsrecht (want bindend
indien geratificeerd)
 Drieledig overleg: werkgevers, werknemers en regeringen van 187
lidstaten

Voorbeeld bilateraal verdrag




ILO

 Voorbeelden van fundamentele conventies
o Conventie 182 (C182) tegen de ergste vormen van kinderarbeid is globaal
aangenomen
o Conventie 155 (C155) met betrekking tot veiligheid en gezondheid op het werk

2.1.1 MULTILATERALE VERDRAGEN

Raad van Europa (°1949)

 Europees Verdrag voor de Rechten v/d Mens (EVRM)
o Waarborgt fundamentele vrijheden (zoals vakbondsvrijheid, recht op privéleven,
…)
o Kan rechtstreeks ingeroepen worden voor Belgische rechtbanken
 Europees sociaal Handvest (ESH)
o Omvat een aantal bindende fundamentele sociale rechten, waarom het
recht op arbeid, recht op vrijheid van organisatie, recht op collectief
onderhandelen




Pagina 4 van 90