MONITORAAT 7 – RECHTSFEITEN EN -HANDELINGEN
Schema rechtsfeiten & rechtshandelingen
Objectief recht + rechtsfeit = subjectief recht
Rechtsfeit Menselijke handeling
(sensu stricto)
Rechtshandeling Materiële handeling
Eenzijdig Meerzijdig Quasi contract Onrechtmatige
daad
Vereisten dat rechtshandelingen rechtvaardig is:
1) Bepaalbaar en geoorloofd voorwerp
2) Toestemming
a. Wilsgebreken waardoor toestemming kan worden aangetast
i. Dwaling
ii. Bedrog
iii. Geweld
iv. Benadeling
v. Misbruik van omstandigheden
Sanctie: Relatieve nietigheid
(in te roepen door beschermende partij, bekrachtiging)
3) Geoorloofde oorzaak
4) Bekwaamheid
, Casus 1. Meyrem is eigenaar van een groot herenhuis gelegen te Koekelberg. Op het
gelijkvloers heeft ze haar tandartspraktijk ingericht. In mei 2023 besluit ze om samen met een
bevriende orthodontist een nieuwe praktijk uit de grond te stampen in de Brusselse rand. Met
het oog hierop zet ze het herenhuis te Koekelberg te koop. Al snelt toont Nieuwbouw nv, een
professioneel bouwbedrijf gespecialiseerd in nieuwbouwprojecten, interesse. De bestuurders
komen het pand in juli 2023 bezoeken met een architect om na te gaan of het geschikt is voor
een toekomstig nieuwproject.
Per brief van 14 september 2023 deelt Nieuwbouw nv Meyrem mee dat zij het pand wil kopen
voor 1.050.000 euro. Meyrem deelt per brief van 21 september 2023 mee akkoord te gaan met
deze prijs.
Bij de voorbereidingen van de onderhandse akte die gepland staat op 5 oktober 2023 vraagt
Nieuwbouw nv haar notaris om te verifiëren dat het pand zeker niet op een inventaris van
bouwkundig of onroerend erfgoed is opgenomen. De notaris raadpleegt de online publiek
beschikbare databank en komt tot de vaststelling dat dit wel degelijk het geval is. Het herenhuis
staat namelijk opgenomen op de inventaris van bouwkundig erfgoed. Dit is een streep door de
rekening voor Nieuwbouw nv, aangezien zij hierdoor het pand niet zomaar mag afbreken en het
geplande nieuwbouwproject mogelijks in gevaar komt. Meyrem valt volledig uit de lucht
wanneer Nieuwbouw nv haar inlicht over dit probleem. Ook zij wist niet dat het herenhuis
geïnventariseerd was.
Nieuwbouw nv neemt een advocaat onder de arm en per brief van 14 november 2023 wordt
Meyrem aangemaand om een oplossing te zoeken. In de brief staat het volgende te lezen:
“(…) Niettegenstaande de opname in de inventaris beide partijen onbekend was, spreekt
het voor zich dat de verkoop van het herenhuis gelegen te 1081 Koekelberg, […] enkel door
kan gaan onder de voorwaarde dat u er in slaagt deze te laten schrappen uit de inventaris
van bouwkundig erfgoed. Dit is namelijk van cruciaal belang opdat mijn cliënte haar
geplande nieuwbouwproject – de reden voor de aankoop - zal kunnen realiseren. Indien
aan deze voorwaarde niet is voldaan, kan het koopcontract niet worden gesloten, minstens
is deze nietig en/of dient u aan mijn cliënte een schadevergoeding te betalen wegens niet
meegedeelde gebreken. (…)”
Meyrem heeft dringend de 1.050.000 euro nodig om haar nieuwe tandartspraktijk verder uit te
bouwen en heeft geen tijd om de eventuele mogelijkheid van een schrapping uit de inventaris uit
te zoeken, noch om een nieuwe koper te vinden.
Meyrem komt bij u, advocaat-specialist in dit soort materie, langs met het oog op het
beantwoorden van de brief. Wat is uw advies aan Meyrem? Leg uit en verwijs naar de
relevante rechtsgrond(en).
1) Feiten : zie fluo
2) Artikel 5.32 BW: Materiële vergissing
“Vergissing wegens ongewilde discrepantie tussen de werkelijke gemeenschappelijke wil
van de partijen en hun verklaarde wil”
a. Tussen de partijen geldt de tegenbrief
b. Derden ter goeder trouw kunnen kiezen om zich te beroepen hetzij op het
schijncontract hetzij op de tegenbrief.
3) Gevolg: geen grond tot nietigheid, maar mogelijkheid om het recht te zetten
Schema rechtsfeiten & rechtshandelingen
Objectief recht + rechtsfeit = subjectief recht
Rechtsfeit Menselijke handeling
(sensu stricto)
Rechtshandeling Materiële handeling
Eenzijdig Meerzijdig Quasi contract Onrechtmatige
daad
Vereisten dat rechtshandelingen rechtvaardig is:
1) Bepaalbaar en geoorloofd voorwerp
2) Toestemming
a. Wilsgebreken waardoor toestemming kan worden aangetast
i. Dwaling
ii. Bedrog
iii. Geweld
iv. Benadeling
v. Misbruik van omstandigheden
Sanctie: Relatieve nietigheid
(in te roepen door beschermende partij, bekrachtiging)
3) Geoorloofde oorzaak
4) Bekwaamheid
, Casus 1. Meyrem is eigenaar van een groot herenhuis gelegen te Koekelberg. Op het
gelijkvloers heeft ze haar tandartspraktijk ingericht. In mei 2023 besluit ze om samen met een
bevriende orthodontist een nieuwe praktijk uit de grond te stampen in de Brusselse rand. Met
het oog hierop zet ze het herenhuis te Koekelberg te koop. Al snelt toont Nieuwbouw nv, een
professioneel bouwbedrijf gespecialiseerd in nieuwbouwprojecten, interesse. De bestuurders
komen het pand in juli 2023 bezoeken met een architect om na te gaan of het geschikt is voor
een toekomstig nieuwproject.
Per brief van 14 september 2023 deelt Nieuwbouw nv Meyrem mee dat zij het pand wil kopen
voor 1.050.000 euro. Meyrem deelt per brief van 21 september 2023 mee akkoord te gaan met
deze prijs.
Bij de voorbereidingen van de onderhandse akte die gepland staat op 5 oktober 2023 vraagt
Nieuwbouw nv haar notaris om te verifiëren dat het pand zeker niet op een inventaris van
bouwkundig of onroerend erfgoed is opgenomen. De notaris raadpleegt de online publiek
beschikbare databank en komt tot de vaststelling dat dit wel degelijk het geval is. Het herenhuis
staat namelijk opgenomen op de inventaris van bouwkundig erfgoed. Dit is een streep door de
rekening voor Nieuwbouw nv, aangezien zij hierdoor het pand niet zomaar mag afbreken en het
geplande nieuwbouwproject mogelijks in gevaar komt. Meyrem valt volledig uit de lucht
wanneer Nieuwbouw nv haar inlicht over dit probleem. Ook zij wist niet dat het herenhuis
geïnventariseerd was.
Nieuwbouw nv neemt een advocaat onder de arm en per brief van 14 november 2023 wordt
Meyrem aangemaand om een oplossing te zoeken. In de brief staat het volgende te lezen:
“(…) Niettegenstaande de opname in de inventaris beide partijen onbekend was, spreekt
het voor zich dat de verkoop van het herenhuis gelegen te 1081 Koekelberg, […] enkel door
kan gaan onder de voorwaarde dat u er in slaagt deze te laten schrappen uit de inventaris
van bouwkundig erfgoed. Dit is namelijk van cruciaal belang opdat mijn cliënte haar
geplande nieuwbouwproject – de reden voor de aankoop - zal kunnen realiseren. Indien
aan deze voorwaarde niet is voldaan, kan het koopcontract niet worden gesloten, minstens
is deze nietig en/of dient u aan mijn cliënte een schadevergoeding te betalen wegens niet
meegedeelde gebreken. (…)”
Meyrem heeft dringend de 1.050.000 euro nodig om haar nieuwe tandartspraktijk verder uit te
bouwen en heeft geen tijd om de eventuele mogelijkheid van een schrapping uit de inventaris uit
te zoeken, noch om een nieuwe koper te vinden.
Meyrem komt bij u, advocaat-specialist in dit soort materie, langs met het oog op het
beantwoorden van de brief. Wat is uw advies aan Meyrem? Leg uit en verwijs naar de
relevante rechtsgrond(en).
1) Feiten : zie fluo
2) Artikel 5.32 BW: Materiële vergissing
“Vergissing wegens ongewilde discrepantie tussen de werkelijke gemeenschappelijke wil
van de partijen en hun verklaarde wil”
a. Tussen de partijen geldt de tegenbrief
b. Derden ter goeder trouw kunnen kiezen om zich te beroepen hetzij op het
schijncontract hetzij op de tegenbrief.
3) Gevolg: geen grond tot nietigheid, maar mogelijkheid om het recht te zetten
