Samenvatting Contextbegeleiding (nieuw curriculum)

CONTEXTBEGELEIDING

DEEL 1: BETREKKEN & BEGELEIDEN VAN GEZINNEN & CONTEXTEN


1. SITUERING
1.1 VAN BESCHERMEN VAN HET INDIVIDU NAAR BEGELEIDEN VAN DE CONTEXT
maatsch. evoluties & evoluties in wetgeving en HV gaan hand in hand  belang context

BELANG V/H GEZIN , MR OOK BESCHERMING V/H KIND
 wetgeving kinderbescherming
- < ontstaan moderne gezinsmodel
- Bescherming tegen onwenselijke opvoeding vn ouders
 ‘gezonde gezinnen = gezonde kinderen’  belang maatsch
 Katholieke invloed: gezin = voortplanting, opvoeding & geloofsoverdracht (W&N)
 Sociale problemen = opvoedingsproblemen

BIJSTAND & GEZINSGERICHTE HULPVERLENING
 Ontstaan gezinsgericht werken
 Hechtingstheorie Bowlby: belang warme gezinscontext
- Moeilijkheden in thuiscontext oplossen dr ouders te ondersteunen – uithuisplaatsing vermijden
 Systeemtheorie: belang gezinsbehandeling
- Problemen =/= enkel individu  binnen gezin
- Betrekken netwerk
- Gezin als systeem ook in contact met andere sociale systemen
 Jeugdbeschermingswet ’65: versterkt inzet op gezin + mogelijke maatregelen om in te grijpen & gezin te
ondersteunen
- Sociale bescherming: preventieve maatregelen – vrijwillig
 Concept ‘gezin’ uitgedaagd < seksuele revolutie & emancipatie  rollenpatronen in vraag gesteld
- Moeders werken > kinderopvangdiensten
- Moraal christendom verliest greep
- Secularisering, democratisering, egalisering
- Meer echtscheidingen  verschillende gezinsvormen
 Bescherming kind  bijstand gezin & gezinsgerichte HV

CONTEXTBEGELEIDING & VERMAATSCHAPPELIJKING V/D ZORG
 toenemende onzekerheid ouders
- Confrontatie met ‘hoe het hoort te gaan’ in gezin < reclame
- Druk ouders goed doen verhoogd < sociale media
 Gezinnen kleiner  meer aandacht ontwikkeling kind
 Postmoderne gezin
 Wegvallen vaste W&N christendom: meer keuze  meer onzekerheid
 IVRK – EVRM & wetgeving op integrale jeugdhulp
- Ouders belangrijke rol opvoeding  overheid ouders ondersteunen
 Hervorming IJ  contextgerichte HV

,Inzetten & betrekken vn informele zorg + appelleren vn sociale netwerken bij HV
2 hedendaagse speerpunten:

 Contextbegeleiding
= vroeger thuis-, gezins-, of netwerkbegeleiding genoemd.
= veel ruimer dan enkel contacten met ouders, het gaat over begeleidingscontacten met het netwerk v/d
jongere. Ook individuele begeleiding jongeren valt hieronder.  mobiel & ambulant

 Vermaatschappelijking
= verschuiving binnen de zorg waarbij er wordt gestreefd nr het zorg bieden aan mensen binnen de
samenleving. Ze een eigen zinvolle plek in S laten innemen, en ondersteunen waar nodig.

Sociale netwerken, buurtwerking & verenigingsleven aanmoedigen
- Toenemende individualisering
- Stijgende vraag nr zorg (wachtlijsten)
- Kracht informele zorg

Kritiek op visie:
- Recht op zorg  risico dat nt vervuld wordt als gn sterk informeel netwerk
- Rechtvaardiging vn bezuinigingen

 Nadruk betrekken context:
+ context vaak duurzamer aanwezig in leven cliënt
- mag gn vervanging zijn vr HV
Belang structureel gegarandeerd & toegankelijk zorgaanbod




1.2 CONTEXTBEGELEIDING 2023
“no man is an island”
“there is no such thing as an individual”

 Gezin= dagdagelijks betrokken in huishouden, verbonden dr bloedband of dichte persoonlijke relatie
 Context= betekenisvolle relaties met wie je een dynamische verbondenheid hebt.
 (sociaal) Netwerk= +/- duurzame banden, vr vervulling vn noodzakelijke levensbehoeften  draagft bij
tot welzijn mensen & behoefte ergens bij te horen
- Strong ties: sterke sociale relaties
- Weak ties: minder sterke sociale relaties

Bonding: verbinden (gelijkaardige levenssituatie) <-> Bridging: verbinden  bonding kan vwd zijn vr bridging

,  Betrekken vn gezin/familiale context, mr ook wijdere context rond cliënt  in kaart brengen netwerk
& verstevigen of uitbreiden ervan

GEZINS- EN /OF CONTEXTBEGELEIDING ALS FUNCTIE
Gezinsbegeleider: gezinnen met opvoedingsmoeilijkheden of met kind met beperking/ontwikkelingsstoornis
- aan huis
- RTJH
- vanuit 1 gezin 1 plan
- vb. K&G, CIG

contactbegeleider: inzetten op context jongeren
- NRTJH
- Aan huis & in residentiële setting
- Vanuit decreet IJ
- Vb. bij autonoom wonen

 Gezins-& contextbegeleider als veelvoorkomende functie binnen begeleiding vn minderjarigen

GEZINS- EN /OF CONTEXTBEGELEIDING ALS TAAK
=basistaak =part of the job

 Gezinnen & contexten begeleiden als taak binnen begeleiding vn minderjarigen

, 2. FAMILY CENTERED WERKEN
2.1 INLEIDING
‘ouders’  kan vervangen worden dr volwassen cliënt (met/zonder kinderen)
‘contextbegeleider’  kan vervangen worden dr begeleider op zich, onderdeel takenpakket

2.2 PROFESSIONALLY CENTERED VS. FAMILY CENTERED
2 vormen vn kennis:
- kennis ouders: kent ‘alleen’ zijn kind & gezinscontext
- kennis deskundige: vanbuiten af, theorie

! beseffen dat je nt kan verwachten dat ouders zien wat jij ziet

 als gezinsbegeleider enkel vanuit eigen ogen = professionally centered model
als vertrekt vanuit waarneming ouders = family centered model

PROFESSIONALLY CENTERED MODEL
 = expert-model  superioriteit
 HV centraal
 Ouders twijfelen aan zz: ondermijnt zelfvertrouwen
 > Afhaken & frustraties
 Gevaar: ja-knikkers

FAMILY CENTERED MODEL
 Gezinsbegeleider= instrument v/h gezin
 Ouders knn mening geven, wordt nr geluisterd  zelf terug vaardiger
 Open vizier
 Circulaire causaliteit: problemen nt zomaar gevolg vn aanpak ouders, meerdere zaken
 Equifinaliteit: =/= beginpunten  = eindpunt

Aandachtspunten:
- Ouders doen het mogelijke binnen marges vn hun levenssituatie
- Besef vn machteloos gevoel ouders
- Nt-veroordelende houding tegenover ouders  loyaliteit

HET PARALLELPROCES
- Baert

Elke gezinsbegeleider: 2 gezichten  god Janus

1) welzijn & positie vn ouders
2) inhoudelijke problemen kind/gezin

onmogelijk tegelijk, dus schakelen

1e gezicht= dominant  start begeleiding
- werkrelatie tss gezinsbegeleider & ouders
- zich gehoord voelen & ervaren dat rekening met hun positie
- ! machteloos, twijfels  ‘ouders psychologisch in nood’