MEDISCHE CRIMINALITSTIEK
MODULE 1 : BASISBEGRIPPEN EN BAYESIAANSE STATISTIEK
1.1 DEFINITIE
- In kader vh sporenonderzoek
o Sporen vaststellen, identificeren, mee gaan werken met de bedoeling waarheidsvinding te gaan
doen
- = geheel van wetenschappelijke disciplines en technieken die sporen bestuderen die tijdens een gerechtelijk
onderzoek aangetriffen w- en nuttig zijn om een misdrijf op te lossen
- = forensisch technisch onderzoek
- Ten behoeve vh strafrechtelijk onderzoek
- Technieken die w- toegepast h- als doel om terug te redeneren
o Obv sporen die we nu vinden op een plaats delict om daarop onderzoeken te doen en zo
terugredeneren naar het moment van de criminele activiteit
- Gebruik maken van sporen die gevonen zijn, terugredeneren = centraal in de medische criminalistiek
o Probleem hierbij: wat is de bewijswaarde van die sporen
▪ Bv. het vinden van haren van iemand anders op u jas, betekend dat dat je in cintact bent
gekomen of dat jullie jas gewoon naast elkaar heeft gehangen en nooit contact gehad
▪ Interpretatie is dus een probleem
▪ Vandaar het belang van de forensische bewijskracht
o Dna van ≠ personen = mengprofielen
o Principes vh terugredeneren
▪ Vermijd tunnelvisies
▪ Bewijs is relatief, hangt af vd alternatieve hypothes
▪ Deskundigen h- niet alle info in een zaak, beperkt tot eigen vakgebied
• Je mag enkel basseren op de bewijskracht van eigen sporen die gevonden zijn, niet
van bewijskracht van gehele dossier
▪ Rationeel en optimaal willen redeneren
- Doel ve forensisch onderzoek is dmv wetenschappelijk sporenonderzoek een unieke gebeurtenis te
reconstrueren: hoe h- de feiten zich afgespeeld
o Wie, wat, waar, waarom, wanneer en waarmee
- Het is een saw van zeer talrijke specialisten, zoals bv:
o Dna analyse
o Bloedsporenonderzoek
o Toxicologie
o Leeftijd schatting levende personen
o Forensische antropologie (botonderzoek)
o Haar analyse
- Andere subdomeinen van criminalistiek:
o Microsporen
o Verdovende middelen
o Wapens, munitie
o Forensische statistiek (bv. kijken naar verdachte geldtransfers)
o Inderdisciplinair onderzoek
, - Het is een wetenschappelijke discipline
o Niet zomaar een samenraapsel van politietechnieken
o Het moet zich basseren op # kenmerken:
▪ Observatie en vraagstelling
▪ Hypothese
▪ Experiment uitvoeren
▪ Verzamelen en analyseren vd resultaten
▪ Besluitvorming
o 6 criteria om over wetenschap te k- spreken
▪ Consistent (telkens hetzelfde bekomen)
▪ Voorspelbaar
▪ Testbaar
▪ Wat je uitlegt moet juist zijn
▪ Observeerbaar
▪ Natuurlijke oorzaak
o Bevat variabelen
▪ Onafhankelijk VS afhankelijk
▪ Bv. temp vd kamer, vochtigheid vd kamer
▪ Je kan je niet altijd beperken tot 1 variabele, meestaml zijn er meerdere
1.2 HISTORIEK
- Oude techniek (vanbij de Grieken al)
o Ontdekt dat hartritme stijgt bij liegen (eerste leugendetector test)
- China had al vroeg criminalistische ideeën op papier gezet
o Adviezen ivm verschil t- van letsels voor de dood aangebracht, lijkverbranding, wurging herkennen
1.2.1 MIDDELEEUWEN
- Europese wetenschappers
- Belang vd uitvinding vd microscoop
- 1ste autopsies (in Italië)
o Bij vergiftigingen de maag opensnijden
o Kijken hoe steekletsels w- toegebracht
- Marcello Malpighi
o 1ste die vingerafdrukken vaststellen MAAR had nog niet de link gelegd dat men de link kon leggen
met identificatie hierbij
- Mathieu Orfila
o Grondlegger vd forensische tocicologie (vergiftiging)
o Opsporen van arsenicum
▪ Vanaf 18de eeuw ontstaan er technieken om toxische stoffen op te sporen
• Ervoor wist men wel dat je vergiftigd was maar kon het niet aantonen
▪ Arsenic was de meest gebruikte stof toen dus vooral onderzoek naar dat
- Alphonse Bertillon
o Antropometrie
▪ Systeem om personen te onderscheiden van elkaar door gebruik te maken van afmetingen
van lichaam en vorm vh lichaam
• Lengte hoofd
• Breedte hoofd
• Lengte middelvinger
, • Lengte linker voet
• Lengte vd onderarm
▪ Was om te kijken of de persoon die voor hof van asissen mpet komen wel zeker de juiste
was
• Altijd gelukt tot er een moment was: 2 mensen in de gevangenis hadden op basis
van deze techniek dezelfde kenmerken en ze h- gewisseld dus toen is het systeem
van bertillon in elkaar gezakt door groot media schandaal en dat was dan ook de
start van identificatie dmv vingerafdrukken
▪ Was gebasseerd op de bevindingen van quetelet
o Handschriftanalyse
▪ Kijken of bepaald handschrift afkomstig is van bepaald individu
▪ Wordt nu ook gebruikt in kader van suicides (bij afscheidsbrief)
▪ Hierbij affaire Dreyfus
• Verkeerd interpreteren van handschriftanalyses en dan verkeerd veroordeeld tot
levenslang
• Alfred Dreyfus een joods-franse officier beschuldigd van spionage
- Adolphe Quetelet
o Technieken vanuit de wiskunde tot identificatie komen
o Heeft BMI ingevoerd (gewicht door lengte delen)
- Francis Galton
o Belangrijkste persoon bij opkomst van, vingerafdrukken toen antropometrie gevallen was
o Komt bij les vinderafdrukken nog aanbod
1.2.2 MODERNE TIJD
- Karl Landsteiner
o Ontdekking bloedgroepen
- Leone latters
o Ontwikkelde procedure om een bloedgroep te bepalen ve opgedroogde bloedvlek
▪ Nu niet meer gebruikt want nu enkel met dna onderzoek bezig
- Edmond Locard
o Belangrijk persoon voor de uitbreiding van criminalistiek over heel Europa
o Zei als 2 personen met elkaar in contact komen zullen er altijd sporen uitgewisseld w-
o 1ste die een systeem opzette voor criminalistiek (vanuit hier is de spreiding over heel Eu)
o Was een politieman, geen academicus
- Albert Osborn
o Lindbergh case
▪ Ontvoering met bankbiljetten
▪ Op deze manier # criminalistische processen beter in het licht gesteld
- Opleidingen aan instituten voor criminalistiek
o in Reis en Berkely
o jong wetenschappelijk domein (dus nog niet zo oud)
- CSI-effect
o Battle tussen wetenschappers en criminelen om te kijken wie het meeste ideeën naar voren brengt
o Door te kijken naar series ivm csi gaat men minder kritisch zijn
- Watson & Crick
o Ontdekken structuur DNA
- Alec Jeffreys
o Dna profielen
- Dna databanken
, o Zonder databanken heeft dna geen zin
▪ Je moet kunnen vinden aan wi het dna gelinkt is
o Je moet eerst crimineel feit h- gepleegd om in databank terecht te komen
o Neemt toe met de jaren
1.2 CRIMINALISTISCHE PROCESSEN
- komen terug in alle subdomeinen: dna, bloedsporenanalyse, vingerafdrukken, …
- 5 concepten
o Transfer
o Identificatie / individualisatie
o Associatie
o reconstructie
- Idee vd 5 concepten/processen
o Door professor Kirk 75j geleden
▪ Bij ons pas sinds de politiehervorming toegepast
o Sporen onderzoek moet gedaan w- door een opgeleide persoon in die sector niet gewoon door een
inspecteur
▪ Nu splitsing: mensen die de sporen opnemen en onderzoeken en mensen die de sporen
gaan interpreteren
▪ Dit alles ontstaan door de kennis vanprof Kirk
- Wendel en Nickloss
o Nadruk gelegd over hoe je sporen moet onderzoeken, opnemen op waar je moet op letten
▪ Maken hiervoor procedures
o 1 beschrijving over een correcte procedure op de crime scene
ste
1.2.1 TRANSFER
- Sporen worden overgebracht (naar voertuig, vloer, ander SO)
- Enkel als er sporen overgaan dan kan je de andere processen starten
- Hoeveelheid materiaal dat men gaat vinden (hoeveel transfer) is afh van veel factoren
o Bv. als je rustig slaapt op een kussen dan is dat ander soort dna dan als er een gevecht heeft
plaatsgevonden
- Directe VS indirecte contacten
o Directe = meer transfer
▪ Knuffel dan vezel vd ene op de andere
o Indirecte = minder transfer
▪ Na die knuffel de vezels vd andere op u jas en u jas in een vestiare dan die vezels vd andere
ook op andere jassen
o Dus altijd kritisch nadenken of er zeker een directe transfer geweest is
- Persistentie van sporen
o = Hoe lang sporen blijven
o Afhankelijk van:
▪ Soort materiaal
▪ Locatie
▪ Omgevingsfactoren
▪ Tijd t- transfer en collectie
▪ Activiteit op of rond de locatie
o Bv. sporen op een strand verdwijnen door eb en vloed
o Vasthouden van sporen is niet eenvoudig in de praktijk
MODULE 1 : BASISBEGRIPPEN EN BAYESIAANSE STATISTIEK
1.1 DEFINITIE
- In kader vh sporenonderzoek
o Sporen vaststellen, identificeren, mee gaan werken met de bedoeling waarheidsvinding te gaan
doen
- = geheel van wetenschappelijke disciplines en technieken die sporen bestuderen die tijdens een gerechtelijk
onderzoek aangetriffen w- en nuttig zijn om een misdrijf op te lossen
- = forensisch technisch onderzoek
- Ten behoeve vh strafrechtelijk onderzoek
- Technieken die w- toegepast h- als doel om terug te redeneren
o Obv sporen die we nu vinden op een plaats delict om daarop onderzoeken te doen en zo
terugredeneren naar het moment van de criminele activiteit
- Gebruik maken van sporen die gevonen zijn, terugredeneren = centraal in de medische criminalistiek
o Probleem hierbij: wat is de bewijswaarde van die sporen
▪ Bv. het vinden van haren van iemand anders op u jas, betekend dat dat je in cintact bent
gekomen of dat jullie jas gewoon naast elkaar heeft gehangen en nooit contact gehad
▪ Interpretatie is dus een probleem
▪ Vandaar het belang van de forensische bewijskracht
o Dna van ≠ personen = mengprofielen
o Principes vh terugredeneren
▪ Vermijd tunnelvisies
▪ Bewijs is relatief, hangt af vd alternatieve hypothes
▪ Deskundigen h- niet alle info in een zaak, beperkt tot eigen vakgebied
• Je mag enkel basseren op de bewijskracht van eigen sporen die gevonden zijn, niet
van bewijskracht van gehele dossier
▪ Rationeel en optimaal willen redeneren
- Doel ve forensisch onderzoek is dmv wetenschappelijk sporenonderzoek een unieke gebeurtenis te
reconstrueren: hoe h- de feiten zich afgespeeld
o Wie, wat, waar, waarom, wanneer en waarmee
- Het is een saw van zeer talrijke specialisten, zoals bv:
o Dna analyse
o Bloedsporenonderzoek
o Toxicologie
o Leeftijd schatting levende personen
o Forensische antropologie (botonderzoek)
o Haar analyse
- Andere subdomeinen van criminalistiek:
o Microsporen
o Verdovende middelen
o Wapens, munitie
o Forensische statistiek (bv. kijken naar verdachte geldtransfers)
o Inderdisciplinair onderzoek
, - Het is een wetenschappelijke discipline
o Niet zomaar een samenraapsel van politietechnieken
o Het moet zich basseren op # kenmerken:
▪ Observatie en vraagstelling
▪ Hypothese
▪ Experiment uitvoeren
▪ Verzamelen en analyseren vd resultaten
▪ Besluitvorming
o 6 criteria om over wetenschap te k- spreken
▪ Consistent (telkens hetzelfde bekomen)
▪ Voorspelbaar
▪ Testbaar
▪ Wat je uitlegt moet juist zijn
▪ Observeerbaar
▪ Natuurlijke oorzaak
o Bevat variabelen
▪ Onafhankelijk VS afhankelijk
▪ Bv. temp vd kamer, vochtigheid vd kamer
▪ Je kan je niet altijd beperken tot 1 variabele, meestaml zijn er meerdere
1.2 HISTORIEK
- Oude techniek (vanbij de Grieken al)
o Ontdekt dat hartritme stijgt bij liegen (eerste leugendetector test)
- China had al vroeg criminalistische ideeën op papier gezet
o Adviezen ivm verschil t- van letsels voor de dood aangebracht, lijkverbranding, wurging herkennen
1.2.1 MIDDELEEUWEN
- Europese wetenschappers
- Belang vd uitvinding vd microscoop
- 1ste autopsies (in Italië)
o Bij vergiftigingen de maag opensnijden
o Kijken hoe steekletsels w- toegebracht
- Marcello Malpighi
o 1ste die vingerafdrukken vaststellen MAAR had nog niet de link gelegd dat men de link kon leggen
met identificatie hierbij
- Mathieu Orfila
o Grondlegger vd forensische tocicologie (vergiftiging)
o Opsporen van arsenicum
▪ Vanaf 18de eeuw ontstaan er technieken om toxische stoffen op te sporen
• Ervoor wist men wel dat je vergiftigd was maar kon het niet aantonen
▪ Arsenic was de meest gebruikte stof toen dus vooral onderzoek naar dat
- Alphonse Bertillon
o Antropometrie
▪ Systeem om personen te onderscheiden van elkaar door gebruik te maken van afmetingen
van lichaam en vorm vh lichaam
• Lengte hoofd
• Breedte hoofd
• Lengte middelvinger
, • Lengte linker voet
• Lengte vd onderarm
▪ Was om te kijken of de persoon die voor hof van asissen mpet komen wel zeker de juiste
was
• Altijd gelukt tot er een moment was: 2 mensen in de gevangenis hadden op basis
van deze techniek dezelfde kenmerken en ze h- gewisseld dus toen is het systeem
van bertillon in elkaar gezakt door groot media schandaal en dat was dan ook de
start van identificatie dmv vingerafdrukken
▪ Was gebasseerd op de bevindingen van quetelet
o Handschriftanalyse
▪ Kijken of bepaald handschrift afkomstig is van bepaald individu
▪ Wordt nu ook gebruikt in kader van suicides (bij afscheidsbrief)
▪ Hierbij affaire Dreyfus
• Verkeerd interpreteren van handschriftanalyses en dan verkeerd veroordeeld tot
levenslang
• Alfred Dreyfus een joods-franse officier beschuldigd van spionage
- Adolphe Quetelet
o Technieken vanuit de wiskunde tot identificatie komen
o Heeft BMI ingevoerd (gewicht door lengte delen)
- Francis Galton
o Belangrijkste persoon bij opkomst van, vingerafdrukken toen antropometrie gevallen was
o Komt bij les vinderafdrukken nog aanbod
1.2.2 MODERNE TIJD
- Karl Landsteiner
o Ontdekking bloedgroepen
- Leone latters
o Ontwikkelde procedure om een bloedgroep te bepalen ve opgedroogde bloedvlek
▪ Nu niet meer gebruikt want nu enkel met dna onderzoek bezig
- Edmond Locard
o Belangrijk persoon voor de uitbreiding van criminalistiek over heel Europa
o Zei als 2 personen met elkaar in contact komen zullen er altijd sporen uitgewisseld w-
o 1ste die een systeem opzette voor criminalistiek (vanuit hier is de spreiding over heel Eu)
o Was een politieman, geen academicus
- Albert Osborn
o Lindbergh case
▪ Ontvoering met bankbiljetten
▪ Op deze manier # criminalistische processen beter in het licht gesteld
- Opleidingen aan instituten voor criminalistiek
o in Reis en Berkely
o jong wetenschappelijk domein (dus nog niet zo oud)
- CSI-effect
o Battle tussen wetenschappers en criminelen om te kijken wie het meeste ideeën naar voren brengt
o Door te kijken naar series ivm csi gaat men minder kritisch zijn
- Watson & Crick
o Ontdekken structuur DNA
- Alec Jeffreys
o Dna profielen
- Dna databanken
, o Zonder databanken heeft dna geen zin
▪ Je moet kunnen vinden aan wi het dna gelinkt is
o Je moet eerst crimineel feit h- gepleegd om in databank terecht te komen
o Neemt toe met de jaren
1.2 CRIMINALISTISCHE PROCESSEN
- komen terug in alle subdomeinen: dna, bloedsporenanalyse, vingerafdrukken, …
- 5 concepten
o Transfer
o Identificatie / individualisatie
o Associatie
o reconstructie
- Idee vd 5 concepten/processen
o Door professor Kirk 75j geleden
▪ Bij ons pas sinds de politiehervorming toegepast
o Sporen onderzoek moet gedaan w- door een opgeleide persoon in die sector niet gewoon door een
inspecteur
▪ Nu splitsing: mensen die de sporen opnemen en onderzoeken en mensen die de sporen
gaan interpreteren
▪ Dit alles ontstaan door de kennis vanprof Kirk
- Wendel en Nickloss
o Nadruk gelegd over hoe je sporen moet onderzoeken, opnemen op waar je moet op letten
▪ Maken hiervoor procedures
o 1 beschrijving over een correcte procedure op de crime scene
ste
1.2.1 TRANSFER
- Sporen worden overgebracht (naar voertuig, vloer, ander SO)
- Enkel als er sporen overgaan dan kan je de andere processen starten
- Hoeveelheid materiaal dat men gaat vinden (hoeveel transfer) is afh van veel factoren
o Bv. als je rustig slaapt op een kussen dan is dat ander soort dna dan als er een gevecht heeft
plaatsgevonden
- Directe VS indirecte contacten
o Directe = meer transfer
▪ Knuffel dan vezel vd ene op de andere
o Indirecte = minder transfer
▪ Na die knuffel de vezels vd andere op u jas en u jas in een vestiare dan die vezels vd andere
ook op andere jassen
o Dus altijd kritisch nadenken of er zeker een directe transfer geweest is
- Persistentie van sporen
o = Hoe lang sporen blijven
o Afhankelijk van:
▪ Soort materiaal
▪ Locatie
▪ Omgevingsfactoren
▪ Tijd t- transfer en collectie
▪ Activiteit op of rond de locatie
o Bv. sporen op een strand verdwijnen door eb en vloed
o Vasthouden van sporen is niet eenvoudig in de praktijk
