DUITSLAND: EENHEID, VRIJHEID EN DEMOCRATIE
Hoofdstuk 1: politieke geschiedenis
MIDDELEEUWEN TOT 1806: HEILIG ROOMSE RIJK (VAN DE DUITSE NATIE ) = politieke entiteit
= het Keizerrijk (voor 1800 bedoeld men het HRR)
Dat HRR is al vanaf het begin een vooral theoretische politieke entiteit:
Het bestaat, er is een keizer, maar binnen dat keizerrijk zijn er heel wat territoria die door een vorst worden
bestuurd met ontzettend veel zelfbestuur/ autonoom ~ Frankrijk in die tijd maar anders dan in Engeland want
dat was al een politieke eenheid in die tijd (11e eeuw). confederatie die honderden territoria bevatte.
Die keizer komt al sinds de 15e eeuw uit het Oostenrijkse Huis.
Het grote verschil in de daarop volgende eeuwen met Frankrijk:
Frankrijk: de koning zal een territoriale eenmaking hebben door alle autonome territoria te veroveren.
Duitsland: de Keizer slaagt daar niet in. Die territoriale vorsten gaan steeds meer zelfbestuur, onafhankelijkheid
en soevereiniteit hebben. Dus de Keizer en de Keizerlijke instellingen veel meer theoretisch gaan worden. Die
verschillende territoria groeien uit elkaar.
Ondanks die particuliere territoria blijft het Keizerrijk toch bestaan. Een land kan constitutioneel uit elkaar
spatten maar toch nog eeuwen kan bestaan.
Extra: Keizerlijk in het HRR : betrekkingen tot de keizer en alles wat zijn functie te maken heeft + met
betrekking tot het keizerrijk ( met dat dat KR bestaat uit verschillende territoria = Reichständen, die maken ook
deel uit van de functionering van het KR)
Wie is nu eigenlijk een RS? Daar kwam men niet tot een conclusie in Duitsland maar ongeveer 300-400.
Veranderingen:
De keizer is steeds verkozen tot aan zijn dood = vorm van electieve monarchie maar heel chaotisch met de
grote hoeveelheid RS. Dus in de Tweede Middeleeuwen gaat men overstappen naar keurvorsten (7 ong) en die
kiezen wie de keizer wordt. Dus nog steeds sprake van een electieve monarchie maar nu bepaalde door een
kleinere groep keurvorsten ipv alle RS.
(15e -16e eeuw): constitutionele gewoonte komt tot stand die op 1 enkele korte onderbreking na tot het einde
van het HRR blijft. Het hoofd van de Oostenrijkse Habsburgers gaat kiezen. Hoewel het een electieve
monarchie is, gaat men tegen begin NT erfelijke dynastie van het keizerschap hebben. Want het blijft in de
handen van de Habsburgers. = politiek compromis
In de L ME zelf een machtige vorst die zal eigenlijk die autonomie van de RS niet kunnen uitwissen.
(17e -18e eeuw): die territoria gaan steeds autonomer worden en ook publiekrechtelijk soeverein en
onafhankelijk
, Niet volgens het inleidend patroon van soevereiniteit, waar is de exclusieve soevereiniteit? =
oligarchie
Klopt niet wat ene kant heb je monarchie met die keizer en anderzijds heb je die territoria een vorm
van oligarchie = MONSTER = past niet in de categorie.
Anno 2016: EEG behoort ook niet tot de andere types niet echt een confederatie want gaat verder
maar niet ver genoeg voor een statenbond = iets van eigen aard.
Niet echt een probleem, juristen moet hun categorieën maar genoeg kunnen aanpassen.
De unie van HRR wordt steeds losser en de RS steeds meer en meer soeverein (niet volledig). Daarmee zie je
dat het algemene schema over soevereiniteit toch wel ergens klopt waar is de eigenlijke macht? Niet op
niveau van het Keizerrijk maar op het niveau van de RS en binnen die RS = exclusieve soevereiniteit.
Heel wat van die kleinere vorsten in Duitsland gaan net zoals de Franse Koning (Versailles) een paleis gaan
bouwen dat door Versailles geïnspireerd en zo gaan ze hun macht uitdrukken = soevereiniteitsconcept van de
NT duidelijk maken
(18e eeuw ook in 19e eeuw): een van die RS wordt relatief machtig nl. Brandenburg en die gaat zich uitbreiden
buiten het HRR nl. in Pruisen (Noord-Polen tot Rusland). Zo komt er een rivaliteit binnen het leiderschap
binnen het HRR nl. voor Oostenrijk. Want Oostenrijk had al altijd het oppergezag gehad en dit kwam nu in
gevaar. (1870)
- Oostenrijkse Habsburgers katholiek en zuiders model voor traditioneel georganiseerde ,
historisch gegroeide statenbond.
- Pruisen protestants en noordelijk model voor een moderne, gecentraliseerde staatsvorm
Het evenwicht tussen het keizerrijk en de territoriale vorsten gaat steeds meer weg en gaat het enkel
nog om wie de grootste en sterkste is en ondertussen wordt Oostenrijk steeds meer aangevallen door
Pruisen
Merkwaardig is dat ondanks die spanningen blijft het toch bestaan en het is eigenlijk onder druk van de
buitenlandse politiek (Napoleon) dat het HRR formeel wordt opgegeven in 1806.
Hoofdstuk 1: politieke geschiedenis
MIDDELEEUWEN TOT 1806: HEILIG ROOMSE RIJK (VAN DE DUITSE NATIE ) = politieke entiteit
= het Keizerrijk (voor 1800 bedoeld men het HRR)
Dat HRR is al vanaf het begin een vooral theoretische politieke entiteit:
Het bestaat, er is een keizer, maar binnen dat keizerrijk zijn er heel wat territoria die door een vorst worden
bestuurd met ontzettend veel zelfbestuur/ autonoom ~ Frankrijk in die tijd maar anders dan in Engeland want
dat was al een politieke eenheid in die tijd (11e eeuw). confederatie die honderden territoria bevatte.
Die keizer komt al sinds de 15e eeuw uit het Oostenrijkse Huis.
Het grote verschil in de daarop volgende eeuwen met Frankrijk:
Frankrijk: de koning zal een territoriale eenmaking hebben door alle autonome territoria te veroveren.
Duitsland: de Keizer slaagt daar niet in. Die territoriale vorsten gaan steeds meer zelfbestuur, onafhankelijkheid
en soevereiniteit hebben. Dus de Keizer en de Keizerlijke instellingen veel meer theoretisch gaan worden. Die
verschillende territoria groeien uit elkaar.
Ondanks die particuliere territoria blijft het Keizerrijk toch bestaan. Een land kan constitutioneel uit elkaar
spatten maar toch nog eeuwen kan bestaan.
Extra: Keizerlijk in het HRR : betrekkingen tot de keizer en alles wat zijn functie te maken heeft + met
betrekking tot het keizerrijk ( met dat dat KR bestaat uit verschillende territoria = Reichständen, die maken ook
deel uit van de functionering van het KR)
Wie is nu eigenlijk een RS? Daar kwam men niet tot een conclusie in Duitsland maar ongeveer 300-400.
Veranderingen:
De keizer is steeds verkozen tot aan zijn dood = vorm van electieve monarchie maar heel chaotisch met de
grote hoeveelheid RS. Dus in de Tweede Middeleeuwen gaat men overstappen naar keurvorsten (7 ong) en die
kiezen wie de keizer wordt. Dus nog steeds sprake van een electieve monarchie maar nu bepaalde door een
kleinere groep keurvorsten ipv alle RS.
(15e -16e eeuw): constitutionele gewoonte komt tot stand die op 1 enkele korte onderbreking na tot het einde
van het HRR blijft. Het hoofd van de Oostenrijkse Habsburgers gaat kiezen. Hoewel het een electieve
monarchie is, gaat men tegen begin NT erfelijke dynastie van het keizerschap hebben. Want het blijft in de
handen van de Habsburgers. = politiek compromis
In de L ME zelf een machtige vorst die zal eigenlijk die autonomie van de RS niet kunnen uitwissen.
(17e -18e eeuw): die territoria gaan steeds autonomer worden en ook publiekrechtelijk soeverein en
onafhankelijk
, Niet volgens het inleidend patroon van soevereiniteit, waar is de exclusieve soevereiniteit? =
oligarchie
Klopt niet wat ene kant heb je monarchie met die keizer en anderzijds heb je die territoria een vorm
van oligarchie = MONSTER = past niet in de categorie.
Anno 2016: EEG behoort ook niet tot de andere types niet echt een confederatie want gaat verder
maar niet ver genoeg voor een statenbond = iets van eigen aard.
Niet echt een probleem, juristen moet hun categorieën maar genoeg kunnen aanpassen.
De unie van HRR wordt steeds losser en de RS steeds meer en meer soeverein (niet volledig). Daarmee zie je
dat het algemene schema over soevereiniteit toch wel ergens klopt waar is de eigenlijke macht? Niet op
niveau van het Keizerrijk maar op het niveau van de RS en binnen die RS = exclusieve soevereiniteit.
Heel wat van die kleinere vorsten in Duitsland gaan net zoals de Franse Koning (Versailles) een paleis gaan
bouwen dat door Versailles geïnspireerd en zo gaan ze hun macht uitdrukken = soevereiniteitsconcept van de
NT duidelijk maken
(18e eeuw ook in 19e eeuw): een van die RS wordt relatief machtig nl. Brandenburg en die gaat zich uitbreiden
buiten het HRR nl. in Pruisen (Noord-Polen tot Rusland). Zo komt er een rivaliteit binnen het leiderschap
binnen het HRR nl. voor Oostenrijk. Want Oostenrijk had al altijd het oppergezag gehad en dit kwam nu in
gevaar. (1870)
- Oostenrijkse Habsburgers katholiek en zuiders model voor traditioneel georganiseerde ,
historisch gegroeide statenbond.
- Pruisen protestants en noordelijk model voor een moderne, gecentraliseerde staatsvorm
Het evenwicht tussen het keizerrijk en de territoriale vorsten gaat steeds meer weg en gaat het enkel
nog om wie de grootste en sterkste is en ondertussen wordt Oostenrijk steeds meer aangevallen door
Pruisen
Merkwaardig is dat ondanks die spanningen blijft het toch bestaan en het is eigenlijk onder druk van de
buitenlandse politiek (Napoleon) dat het HRR formeel wordt opgegeven in 1806.
